زمان واریز عیدی99 بسیاری از ادارات، سازمانها و شرکتها در بهمن ماه انجام میشود چرا که چه از نظر حسابرسیهای آخرسال و چه از جهت شلوغی و ازدحام تراکنشهای بانکی پرداخت زودتر از موعد برای کارفرمایان مناسب تر است و از طرف دیگر خانوارهای کارکنان با آرامش بیشتری برای خرید مایحتاج خود به استقبال سال جدید خواهند رفت.
مستنبط از ماده واحده قانون مربوط به تعیین عیدی و پاداش سالانه کارگران مصوب 1370 مجلس شورای اسلامی و تبصره یک آن ، پرداخت عیدی و پاداش موضوع مصوبه یاد شده تنها در پایان سال مورد پیدا کرده و هر گونه پرداخت از این بابت در طول سال می تواند صرفاً علی الحساب عیدی و پاداش آخر سال محسوب گردد اما با توجه به کم کاربرد بودن مبلغ عیدی در روزهای پایان سال توصیه می شود این پاداش در پایان بهمن ماه به حساب کارگران واریز شود.
سال99 باتوجه به گرانی مواد غذایی، تعطیلی کسبوکارها، تورم و رکود بازار و از همه مهمتر ادامه دارشدن شیوع کرونا، زندگی کارگران و بازنشستگان بیشتر تحتتأثیر گرفت. اما امسال خواسته کارگران بر این است که عیدیشان دستکم با حقوق دیماه پرداخت شود که اگر همه این مشکلات به وجود آمده را کنار هم بگذاریم، خواسته بحق و بجایی است که نیازمند تعامل کارفرمایان و متولیان تصمیمگیر است.
اما باید دید باتوجه به اینکه امسال شاهد موج گرانی کالاهای اساسی و رکود کسبوکارها ناشی از کرونا بودیم، هیئت دولت چه تصمیمی برای پرداخت بموقع عیدی بازنشستگان و مستمریبگیران و از همه مهمتر عیدی کارفرمایان به کارگران اتخاذ میکند.
برابر مادهواحده قانون تعیین عیدی و پاداش سالانه کارگران شاغل در کارگاههای مشمول قانون کار، حداقل عیدی کارگران دوبرابر حداقل دستمزد و حداکثر عیدی بهشرطی که از مصوبه قانون کار بیشتر نشود، سهبرابر حداقل دستمزد خواهد بود.
همه کارگاههای مشمول قانون کار موظفاند عیدی و سنوات کارگران خود را پرداخت کنند. مبنای محاسبه عیدی و پاداش کارگران برای یک سال کار، معادل ۶۰ روز آخرین مزد آنان است. مبلغ پرداختی عیدی و پاداش نباید از معادل ۹۰ روز حداقل مزد روزانه هر یک از کارکنان بیشتر باشد.
امسال تمام کارگران بین ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان تا ۵ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان عیدی خواهند گرفت و هر نوع پرداختی کمتر از این رقم، غیرقانونی است و کارگران حق شکایت دارند.
با این حال، هستند کارگرانی که ادعا میکنند در همه سالهای گذشته، عیدی آنها کمتر از میزان مقرر در قانون پرداخت شده و از ترس بیکار شدن، دنبال شکایت نرفتهاند.
معمولاً در اصناف و کارگاههای کوچک خارج از شمول بازرسی کار، عیدی کارگران بسیار کمتر از میزان قانونی پرداخت میشود و با اینکه حداقل عیدی قانونی، دو پایه حقوق کارگری است، کارفرمایان به پرداخت یک پایه حقوق اکتفا میکنند.
دبیرکل کانون عالی انجمنهای صنفی کارگران بر لزوم پرداخت عیدی و پاداش کارگران تا قبل از پایان سال تاکید کرد و از کارفرمایان خواست در حد توان پرداخت عیدی کارگرانشان را به روزهای پایانی سال موکول نکنند تا کارگران از این طریق اقلام و مایحتاج مورد نیاز را تهیه کنند.
هادی ابوی اظهار کرد: بر اساس قانون کمترین میزان عیدی کارگران، معادل دو برابر حداقل مزد و بیشترین میزان آن معادل سه برابر حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار است که کارفرمایان باید به کارگران خود بپردازند.
وی ادامه داد: امسال بر اساس گزارشهایی که از رصد میدانی داشتیم برخی از کارگران واحدهای صنفی عیدی خود را به نوعی دریافت کرده اند و کارفرمایان آنها پرداختیهایی به کارگران خود داشته اند که به حساب عیدی گذاشته شده است.
بیشتر بخوانید:
دبیرکل کانون عالی انجمنهای صنفی کارگران افزود: به دلیل کرونا و تعطیلی بیشتر کارگاهها و کسب و کارها، فشار زیادی به کارگران و کارفرمایان وارد آمد و شیفتهای کاری، فوق العادهها و اضافه کاریها حذف شد. در بعضی واحدها به دلیل رکود و مختل شدن فعالیت، کارگران خانه نشین شدند و برخی دیگر از کسب و کارها با اعمال محدودیتهایی ادامه فعالیت پیدا کردند لذا از آنجا که کارگران فاقد درآمد تامین کننده هزینههای زندگی هستند از کارفرمایان خود خواسته اند که تمام یا بخشی از عیدی را بپردازند تا از این طریق مشکلات و گرفتاری هایشان را برطرف کنند.
زمان واریز سنوات برابر با پایان قرارداد است و براین اساس اگر کارگر یا کارمند قرارداد یکساله با مجموعه دارد باید با پایان یافتن موعد آن، مبلغ سنوات خود را دریافت کند.
بر اساس تکلیف قانون کار، تمام شاغلان بیمه شده تأمین اجتماعی در زمان اتمام همکاری مشمول یک پایه سنوات پایه خدمت به تعداد سالهای سابقه میشود.
بر این اساس، به استناد ماده ۲۴ قانون کار، در صورت خاتمه قرارداد کار اعم از «کار معین یا مدت موقت»، کارفرما مکلف است به کارگری که مطابق قرارداد، یک سال یا بیشتر، به کار اشتغال داشته است، اعم از متوالی یا متناوب بر اساس آخرین حقوق، مبلغی معادل یک ماه حقوق به عنوان مزایای پایان کار، در مقابل هر سال سابقه، به نیروی کار پرداخت کند.
اما در پرداخت حق سنوات پایان کار، دو رویه وجود دارد که بر اساس یک بخش از آن، برخی کارفرمایان حق سنوات پایان خدمت را در زمان پایان خدمت (قطع همکاری یا بازنشستگی) به صورت یکجا با حقوق پایه همان سال پرداخت میکنند.
در عین حال، رویه دیگر این است که برخی کارفرمایان حق سنوات را در پایان هر سال به نیروی کار پرداخت میکنند، به این ترتیب که هر فرد شاغل، در پایان هر سال علاوه بر پرداخت دوپایه حقوق به عنوان عیدی، معادل یک پایه نیز به عنوان حق سنوات دریافت میکند.
بر اساس رأی جدید دیوان عدالت اداری، قضات عالی مقام، در رسیدگی به شکایات کارگران با اصدار احکام مشابه، پرداخت حق سنوات در پایان سال را علی الحساب تلقی کرده اند که این بخشنامه ابطال میشود و حق سنوات باید در خاتمه و قطع رابطه کاری بر مبنای آخرین حقوق پایه دریافتی تسویه حساب شود.
اگر کمتر از یکسال هم کار کردهاید باید عیدی بگیرید
قانون کارفرمایان را مکلف میکند به کارگران خود به نسبت یک سال کار ۶۰ روز مطابق با آخرین دستمزد عیدی و پاداش بگیرند
حداقل عیدی کارگران ۳ میلیون و ۸۲۰ هزار تومان و حداکثر عیدی، ۵ میلیون و ۷۳۰ هزار تومان خواهد بود
کارگرانی که مشمول قانون کار میشوند و در دستگاههای دولتی کار میکنند به موضوعیت قانون دریافت عیدی به کارکنان دولت عمل خواهد شد.
به گفته ابوی، دبیرکل کانون عالی انجمنهای صنفی کارگران، باتوجهبه شیوع کرونا و افزایش بیرویه کالاهای اساسی از جمله، روغن، برنج، مرغ و...، پرداخت عیدی به کارگر در موعد همیشگی خود در قبل سال اهمیت زیادی دارد و بهتر است کارفرمایان پرداخت عیدی را به روزهای پایانی سال موکول نکنند تا کارگر نیز بتواند باتوجه به مشکلاتش، با این مبلغ گره از مشکلات خودش باز کند.
دبیرکل کانون عالی انجمنهای صنفی کارگران افزود: برخی از کارفرمایان با این توجیه که عیدی و پاداش پایان سال مثل عنوان آن باید در انتهای سال داده شود از هرگونه پرداختی در ماههای آخر سال خودداری یا آن را به روزهای پایانی سال موکول میکنند به نحوی که کارگران حتی نمیتوانند بعد از عید استفاده لازم را از آن ببرند و در همان ماههای اول سال نو تحت تاثیر تغییر قیمت حاملهای انرژی، آب و برق و کرایه تاکسیها ارزش و اثر خود را از دست میدهد.
ابوی توصیه کرد: کارفرمایان در حد توانشان عیدی و پاداش کارگران را تا قبل از پایان سال به آنها بدهند، چون در انتهای سال به دلیل ازدحام و شلوغی بانکها، پرداختیها و واریز حسابها با مشکلاتی مواجه میشود؛ از طرفی این مبلغ قبل از پایان سال به درد کارگران میخورد و موکول کردن آن به شب عید یا بعد از سال نو کمکی به معیشت کارگران نمیکند لذا ایرادی ندارد که کارفرمایان عیدی و پاداش را پیش از اتمام سال بپردازند تا کارگران بتوانند اسباب و مایحتاج مورد نیاز زندگی را فراهم کنند و به اصطلاح به زخم زندگی بزنند.
عبدالکریم نیرومند، دبیر جامعه اسلامی کارگران خراسان رضوی درباره عیدی مشاغل سخت و زیان آور گفته است: مجلس بهتازگی به این قضیه ورود کرده، اما متأسفانه هنوز اشکالات بهقوت خودش باقی است. ما به قوانین مشاغل سخت و زیانآور اعتراض کردیم که باید عیدی امسال آنها افزایش مییافت، اما آن هم از سوی تأمین اجتماعی به نتیجه نرسید.
گفتیم حقوق کارگران هم بهنسبت کارمندان افزایش یابد و حداقل حقوق کارگران را به ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان برسانند که این خواسته جامعه کارگری هم به نتیجه نرسید.
نیرومند با اشاره به تفاوت دستمزد کارگران و کارمندان دولت عنوان کرد: حقوق کارمندان دولتی حدود ۴۰ درصد افزایش یافت، اما کارگران به این تبعیض در افزایش حقوق و مزایا اعتراض دارند که متأسفانه پیگیریها نیز به نتیجهای نرسید. وعده و وعیدها هر ماه تمدید میشود، اما درنهایت نتیجهای از این وعدهووعیدها شامل حال کارگران نمیشود.
گزارش از تابناک جوان
فاطمه کامکار