هیولای «اینترنت ملی»

شبکه ملی اطلاعات را که با نام اینترنت ملی هم صدا می‌زنند، یک پروژه برای توسعه شبکه زیرساخت امن و پایدار ملی در کشور است. تعریفی که برای این شبکه در قانون برنامه پنجم توسعه و شورای عالی فضای مجازی وجود دارد، به قدری سخت و سنگین بود که ترجیح دادیم اصلا به آن اشاره نکنیم و خیلی ساده اینترنت ملی را خودمان توضیح بدهیم.
منظور از شبکه ملی اطلاعات یعنی برقراری ارتباطات و ارائه خدمات در فضای مجازی به شکل ارزان، پرسرعت، امن و سالم. خیلی مهم است که این خدمات هم از دست‌اندازی‌های غیرقانونی دور باشد.
اساسا ایده اولیه این شبکه در سال ۸۴ در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با نام «اینترنت ملی» و «شبکه ملی اینترنت» مطرح شده بود. سال ۸۹ با عنوان «شبکهٔ ملی اطلاعات» وارد قانون برنامه پنجم توسعه شد و قرار بود تا پایان سال ۹۵ هم کامل شود.
خیلی از درگاه‌های پرداخت یا سایت‌های تماشای آنلاین فیلم به اینترنت ملی وصل هستند و دسترسی به آن‌ها از خارج از کشور امکان‌پذیر نیست.

یک جایگزین برای اینترنت جهانی؟

نکته مهم درباره شبکه ملی اطلاعات این است که راه‌اندازی آن به معنای جایگزین شدن اینترنت نیست! منظور از شبکه ملی اطلاعات، شبکه‌ای با بالاترین حد از استقلال است. شبکه‌ای که مکمل اینترنت است و در عین حال که برای دسترسی مردم به اینترنت را تسهیل می‌کند، سعی دارد تا از وابستگی به دیگران هم دور باشد.
در شبکه ملی اطلاعات، اصلا بحث احراز هویت هم وجود ندارد، یعنی شبکه‌ای نیست که تک تک افراد برای ورود به آن، مجبور به احراز هویت باشند!
پس یادتان باشد که وقتی از شبکه ملی اطلاعات حرف می‌زنیم، منظور اصلا این نیست که قرار است دسترسی‌ها به اینترنت جهانی حذف شود یا افراد برای استفاده از آن، اطلاعات شخصی و هویتی خود را در اختیار مجموعه بگذارند.

کاربرد‌های شبکه ملی اطلاعات

دسترسی به خدمات دولت الکترونیک مثل آموزش، بهداشت و درمان و درگاه‌های پرداختی از جمله مزیت‌های اینترنت داخلی به حساب می‌آید.

افزایش سرعت اینترنت

اینترنت داخلی باعث افزایش سرعت اینترنت می‌شود. أصلا به همین دلیل است که کشوری مثل کره‌جنوبی پرسرعت‌ترین اینترنت جهان را دارد.
کره‌جنوبی از نظر آمادگی الکترونیک و پهنای باند رتبه نخست را در دنیا دارد. جالب اینکه، ۸۰ درصد پهنای باند این کشور داخلی است. یعنی ۸۰ درصد شبکه اینترنت این کشور بی‌نیاز از ارتباطات خارجی است و انتقال دیتای آن داخلی است.

استقلال

با عملیاتی شدن طرح اینترنت داخلی در ایران، حتی در صورتی که اینترنت در فضای جهانی به هر دلیلی با مشکل مواجه شود، کاربران در داخل کشور می‌توانند از شبکه ملی استفاده کنند.

ارزان‌تر شدن اینترنت

یکی از جنبه‌های مهم این طرح، بعد اقتصادی آن است که هم به نفع دولت و هم به نفع مردم است. در حقیقت همین‌که دیتا‌های پرطرفدار مستقیما در شبکه داخلی به گردش دربیاید و یک بار به خارج و داخل کشور برنگردد، به سود همه خواهد بود.

قدرتمندی در برابر سایر کشور‌ها

وقتی شبکه ملی اطلاعات نداشته باشیم، اجازه می‌دهیم دیگر کشور‌ها به اطلاعات ما دسترسی داشته باشند و در این صورت بخشی از قدرتمندی خودمان را از دست می‌دهیم.

امنیت سایبری

با توجه به فعالیت‌هایی که خارج از کشور علیه ایران و در حوزه سایبری رخ داده، باید پیش از اینکه فعالیت خرابکارانه‌ای رخ دهد، تدبیری را در نظر گرفت. با شبکه ملی اطلاعات می‌توان فعالیت‌های خارج کشور را شناسایی و مسدود کرد.

کدام کشور‌ها اینترنت ملی دارند؟

کشور‌های زیادی هستند که از اینترنت ملی استفاده می‌کنند، اما در شیوه اجرایی آن باهم تفاوت دارند.
کره جنوبی که حالا پرسرعت‌ترین اینترنت جهان را دارد تا همین ۱۰ سال پیش به دلیل قوانین داخلی در فهرست کشور‌های اصلی سانسور کننده اینترنت معرفی می‌شد. ولی اینترنت ملی را طراحی و اجرا کرد و با اصلاح کردن قوانین بر اساس آن، فضای مجازی امنی برای اقتصاد خودش ایجاد کرده است.
احتمالا برای شما هم عجیب باشد، اما آمریکا هم اینترنت ملی دارد، آمریکا اینترنت ملی با عنوان «زیرساخت ملی اطلاعات» (NII) را با هدف پردازش اطلاعات با کیفیت بالا و گردش آزادانه اطلاعات در فضای قانونی و جلوگیری از کار‌های خرابکارانه در بخش‌های حساس امنیتی به راه انداخته است. در آمریکا حفاظت از اینترنت معادل حفاظت از اقتصاد این کشور است.
انگلستان هم با اینکه اینترنت ملی راه انداخته بودند، اما در ابتدا آن را چندان جدی نمی‌گرفتند، تا اینکه با افشاگری‌های «ادوارد اسنودن» معلوم شد چقدر امنیت فضای مجازی پایین است و باید برایش فکری کرد.
در کوبا دسترسی به اینترنت معمولی وجود دارد، با اینکه سرعت آن خیلی کم است، اما اینترنت ملی کوبا شامل نسخه کوبایی ویکی‌پدیا، ایمیل‌ها، موضوعات آموزشی، نقشه، موتور جستجو و ... می‌شود. در اینترنت ملی کوبا به دلیل سرعت بالا و هزینه پایینی که دارد، باعث شده نرم‌افزار‌های کوبایی رشد داشته باشند.
روسیه یکی دیگر از کشور‌هایی است که طرح استفاده از اینترنت ملی را دارد و هدف از راه‌اندازی آن ایجاد شبکه‌ای است که ترافیک داخلی را درون کشور نگه دارد و ترافیک بین‌المللی را از طریق مراکز مبادله شناخته شده، کنترل و بررسی کند.
در چین هم یک شبکه داخلی بزرگ از سرویس‌ها و اپلیکیشن‌ها ساخته و با این رویکرد که به اقتدار مجازی برسد، سعی دارد فعالیت‌های اینترنتی را داخل مرز‌های خودش کنترل کند.
آلمان برای حفاظت از اطلاعات مرتبط با فناوری شرکت‌ها و کارخانه‌هایش برای راه‌اندازی اینترنت ملی دست به کار شد. البته شرایط به شکلی بود که آلمان به کشور‌های اروپایی پیشنهاد داد برای جلوگیری از جاسوسی و افزایش امنیت، شبکه اطلاعاتی اختصاصی اروپایی راه‌اندازی کنند تا اطلاعات اروپا ازجمله ایمیل‌ها از مسیر آمریکا نگذرد!