مازت یا نفت کوره و یا مازوت (به انگلیسی: Mazut) یکی از هیدروکربنهای نفتی است که در مراحل پالایش
نفت خام پس از نفتا و بنزین و نفت سفید بدست میآید و، چون سیاه رنگ است به نام نفت سیاه نیز خوانده میشود. این ماده ارزانترین ماده سوختنی برای کورهها، حمامها و تنور نانواییها و موتورهای دیزلی و برخی نیروگاهها است.
مازوت کاربردهای بسیاری دارد. برای گرمایش خانه و مراکز تجارتی و صنعتی به کار برده میشود و سوخت کامیون ها، کشتیها و بعضی از خوردوها است، اما بسیار آلوده کننده و گرانتر از سوخت گاز طبیعی بهحساب میآید و اغلب به عنوان سوخت پشتیبان برای اوج گیری نیروگاهها در مواردی که گاز طبیعی موجود نیست استفاده میشود.
مازوت علت آلودگی هوا؟
آلودگی هوا در تهران در نیمه دوم سال تقریبا به سنتی هر ساله تبدیل شده و اگرچه در سالهای اخیر تلاش شده تا با بهبود کیفیت سوخت، از این آلودگی کاسته شود، اما تردد خودروهای فرسوده و فعالیت نیروگاهها و صنایع آلاینده در نزدیکی شهر، باز هم به این آلودگی دامن میزند امسال، اما علت این آلودگی را چیز دیگری عنوان میکنند. پر بودن مخازن مازوت به دلیل تحریم و کاهش صادرات آن به عنوان متهم اصلی آلودگی هوا مطرح میشود. برخی مدعی هستند که آلودگی هوای تهران نه به دلیل تردد خودروهای فرسوده بلکه با سوزاندن مازوت در نیروگاهها ایجاد شده است.
آنها علت این موضوع را کاهش گازرسانی به نیروگاهها با فزایش مصرف گاز میدانند. همچنین مدعی هستند که مخازن مازوت به دلیل تحریم پر شده و از آنجا که برای تامین سایر فرآوردههای نفتی نمیتوان تولید پالایشگاهها را کاهش داد، بنابراین باید این مازوت در جایی دیگر به مصرف برسد.
سخنگوی شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی، اما نظر دیگری دارد؛ مهدی اسماعیلی گفته به دلیل مصرف بالای گاز در کشور و نبود امکان تامین گاز کافی برای نیروگاهها، بنا به دستور مراجع ذیصلاح از فرآوردههای مایع نظیر گازوییل و مازوت به عنوان سوخت استفاده میشود. این امر به دلیل جلوگیری از خاموشی احتمالی نیروگاههای برق کشور انجام میشود و هیچ ارتباطی به پر بودن انبارهای ذخیره نفت کوره (مازوت) ندارد؛ همانطور که در فصل تابستان که مصرف گاز به ویژه در بخش خانگی کمتر است، کل سوخت مورد نیاز نیروگاهها را گاز تشکیل میدهد.
اسماعیلی گفته ادعای پر بودن مخازن مازوت تنها در زمستان در شرایطی عنوان شده که ایران در تابستان نیز با تحریم رو به رو بود، اما به دلیل امکان گازرسانی به نیروگاهها، هیچگاه مازوت به مصرف نرسید. در واقع مجموعه وزارت نفت با هدف تامین سوخت مورد نیاز با اولویت بخش خانگی در زمستان، گاز را تحویل میدهد و در نتیجه گازرسانی به نیروگاههای خودش با کاهش همراه میشود و مجبور است کمبود گاز در زمستان را توسط سوخت مایع با اولویت گازوئیل و پس از آن مازوت جبران کند.
سید مهدی میرزاییقمی؛ رئیس مرکز هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست” با انتقاد از استفاده نیروگاهها از سوخت آلاینده “مازوت” بهخصوص در فصول سرد سال، میگوید تاکید ما در سازمان محیط زیست این است که نیروگاهها و صنایع سنگین اصلاً از سوخت مازوت استفاده نکنند. گاهی اوقات کمبود سوخت و افت فشار گاز باعث میشود تا سوخت زیانآور مازوت در نیروگاهها و کارخانهها جایگزین گاز طبیعی شود البته نیروگاهها نیز بعضاً ناچار به استفاده از این سوخت هستند، زیرا تولید برق کشور نباید متوقف شود.
رئیس مرکز هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست همچنین یکی از مهمترین راهکارهای استفاده نکردن از سوخت مازوت در نیروگاهها و کارخانههای بزرگ را، کاهش مصرف گاز در خانهها دانست و گفت: مردم باید در فصولِ سرد سال نسبت به صرفهجویی در گاز طبیعی اهتمام بیشتری داشته باشند تا نیروگاهها و کارخانهها نیز مجبور به استفاده از سوختهای جایگزین از جمله مازوت نباشند.
وزیر نفت: چارهای جز تحویل مازوت به نیروگاهها نداریم
بیژن زنگنه، امروز (یکشنبه) در نشست مشترک وزرای نیرو، نفت و کشور با اشاره به اینکه آنجا که چارهای نیست کاری جز مصرف مازوت نمیتوانیم انجام دهیم، ادامه داد: گازوئیل هم در حداکثر میزان ممکن تحویل میشود و بیشتر از این امکانش وجود ندارد.
وی افزود: در گازوئیل نیز بحث صادرات مطرح نیست و هر چه گازوئیل مازاد در کشور وجود دارد تحویل میدهیم. بخشی نیز باید از مخازن نیروگاهها استفاده شود تا اینکه بتوانیم مجموعه را مدیریت کنیم.
زنگنه تاکید کرد: یکی از علل افزایش مصرف گاز خانگی باز کردن پنجرهها با این تصور است که کرونا خارج میشود در صورتی که باید مردم هم دما را پایین بیاورند و هم از اتلاف انرژی خودداری کنند.
وی با بیان اینکه مشکلاتی داریم و نمیتوانیم همه استانها را در بحث مصرف مازوت مستثنی کنیم، گفت: در بحث سیمان قرار ما این بود که از زمستان مصرف مازوت داشته باشند و امروز در هیئت دولت مصوب میکنیم که قیمت نفت کوره معادل گاز مصرفیشان شود.
وزیر نفت افزود: در بحث نفتکشها هم نگرانیها حل شد و ما لاستیک فروشی و روغن فروشی نداریم و تلاش کرده ایم در بحث حمل بار به نیروگاهها مشکلی نداشته باشیم.
زنگنه گفت: اگر مصرف برق کم شود مصرف مازوت هم کاهش مییابد و همه تجربهها در بحث صرفهجویی مصرف گاز با اولویت برق هم اجرا شود.
وی بر رعایت هر چه بیشتر مصرف بهینه انرژی در ادارات هم تاکید کرد و افزود: ما به هیچ وجه مایل نیستیم که مازوت مصرف شود، اما چارهای نداریم و گازوئیل در حداکثر ممکن تحویل میشود و بیش از این امکان ندارد.
وزیر نفت مصرف فعلی گاز کشور را روزانه بیش از ۸۲۵ میلیون مترمکعب عنوان کرد و ادامه داد: از این میزان ۵۵۶ میلیون متر مکعب مصرف خانگی، عمومی و صنایع کوچک است. البته این مقدار نسبت به پارسال عدد بزرگی است و بیش از ۶٠ میلیون مترمکعب نسبت به سال گذشته افزایش یافته است.
زنگنه افزود: براساس اعلام استاندار تهران مصرف برق در استان ۱۵ درصد افزایش پیدا کرده که دو درصد فقط به سبب اشتراکهای جدید بوده است و ما باید مردم را بیش از اینها در بحث صرفه جویی توجیه کنیم.
وزیر نفت گفت: مصرف گاز کشور معادل نزدیک متوسط ۴ و ۷ دهم میلیون بشکه نفت خام است و ما باید برایش راه حلی پیدا کنیم و فعلاً با همکاری سازمان ها، اعمال محدودیتها و توجیه کردن مردم باید جلو برویم.
سوزاندن مازوت یکی از علل اصلی آلودگی هوا طی روزهای اخیر است، امروز عیسی کلانتری رییس سازمان حفاظت از محیط زیست گفت: معاون دادستان کل کشور به استانها بخشنامه کرده است که شما برای سوزاندن نفت کوره در نیروگاهها و صنایع مانع نشوید. یعنی کسی که باید قانون هوای پاک را اجرا کند، از نظر امنیتی به این نتیجه رسیده است که باید این مازوت سوزانده شود.
منبع: هفت صبح / ایرنا