خطری بزرگ در انتظار بورس لست؟

برخی از نمادهای کوچک و متوسط  مثبت و در آستانه صف خرید پیش رفتند اما وضعیت تمام نمادهای شاخص ساز و بزرگ منفی بوده و شاخص کل با ریزش بیش از ۴۳ هزار واحدی در جایگاه حساسی قرار گرفت، خروج نقدینگی از سهم‌های بزرگ و ارزنده و رفتن آن به سمت سهم‌های کوچک در بازار، فعالین بازار سرمایه را کمی دچار نگرانی کرده، چرا که به گفته آن‌ها این رفتار سهامداران خرد دامن آن‌ها را هم خواهد گرفت.

 

یکی از دلایل عمده که چنین نگرانی را در بازار افزایش می‌دهد، پایین بودن قدرت نقدشوندگی سهم‌های کوچک است، نه تنها سهامداران چنین سهم‌های را با خطر قفل شدگی صف فروش و کاهش ارزش این سهم‌ها مواجه می‌کند بلکه سهم‌های بزرگ به خاطر خروج نقدینگی از آن‌ها با خطر ریزش مواجه می‌شوند.

برخی از صاحب‌نظران آنقدر این خطر را بزرگ می‌دانند که حتی از آینده بازار با عنوان بازار ناامیدی یاد می‌کنند، اینکه شاخص کل در این روزها در دامنه منفی خود حرکت می‌دهد به گفته همین تحلیلگران عدم استقبال از سهم‌های بزرگ بازار است. حرکت شاخص کل در ایران را سهم‌های شاخص ساز یا همان سهم‌های بزرگ هدایت می‌کنند که این روزها به عنوان معیار اصلی سنجش بازار بورس تهران تبدیل شده است.

 

جوانمردی یکی از کارشناسان بازار سرمایه که از آینده بازار بورس ابزار نگرانی می‌کرد معتقد است که حباب سهم‌های کوچک دامن سهم‌های بزرگ را خواهد گرفت. او می‌گوید که برخی از سهم‌های کوچک با وجود آنکه گزارش عملکردی مناسبی هم نداشتن اما قیمت سهم‌های آن‌ها در بازار روبه رشد است.

در طول چند ماه اخیر با مثبت شدن بازار کمی اعتماد به سهامداران بازار بازگشت، اما حرکت نقدینگی به سمت سهم‌های کوچک و تبعات ناشی از آن مثل پایین بودن قدرت نقدشوندگی و قفل شدن صف فروش و در نهایت ریزش آن‌ها بار دیگر این اعتمادی که به سختی به دست آمده را از بین ‌برد.

 

فرهاد جوانمردی کارشناس بازار سرمایه علاوه بر بررسی پیامدهای ناشی از حرکت نقدینگی از سهم‌های بزرگ به سهم‌های کوچک، با اشاره به اینکه نوسانات بازار به عوامل بنیادی ارتباط ندارد در خصوص آخرین وضعیت بازار گفت: بازار نسبت به افت دلار خوشبین است این انتظار در بین سهامداران وجود دارد که با روی کار آمدن بایدن و برگشت آمریکا به برجام و فروش نفت، دلار وارد کشور می‌شود اما بنده چنین اعتقادی ندارم، چرا که به خاطر رشد فزاینده نقدینگی و تبعات ناشی از شیوع ویروس کرونا بر تولید، حتی با  احیا توافق برجام دلار ریزش چندانی نخواهد داشت.

جوانمردی اضافه کرد: در شرایط کنونی بازار، با وجود اینکه سهم‌های کوچک شناوری کمی دارند، بیشتر مورد استقبال سهامداران خرد قرار گرفتند، که افزایش سیگنال فروشی و دامن زدن برخی از صندوق‌های سرمایه گذاری سبب باد کردن سهم‌های کوچک بازار شده که در رشد شاخص هم وزن هم گواه چنین موضوعی است.

به گفته او با وجود اینکه سهم‌های بزرگ از ارزندگی خوبی برخوردار هستند اما نقدینگی خرد از سهم‌های بزرگ در حال حرکت به سمت سهم‌های کوچک است که تداوم این حرکت سبب خروج پول از صنایع بزرگ به سمت صنایع کوچک می‌شود.

وی در مورد تبعات حرکت نقدینگی به سمت سهم‌های کوچک، گفت: در طول چند ماه اخیر با مثبت شدن بازار کمی اعتماد به سهامداران بازار بازگشت، اما حرکت نقدینگی به سمت سهم‌های کوچک و تبعات ناشی از آن مثل پایین بودن قدرت نقدشوندگی و قفل شدن صف فروش و در نهایت ریزش آن‌ها بار دیگر این اعتمادی که به سختی به دست آمده را از بین ‌برود.

این کارشناس بازار در رابطه با نقش بازیگردان‌های سهم‌های کوچک در زمان قفل شدن صف افزود: گاهی وقت‌ها ما نگاه می‌کنیم صف فروش در برخی از سهم‌ها ماه‌ها قفل می‌شود، چگونه بازیگردان این سهم‌ها می‌توانند ۵۰ میلیون صف فروش را جمع کنند؟ برخی از سهم‌ها با وجود اینکه طبق گزارش منتشر شده عملکرد چندان مناسبی هم نداشتند همچنان به خاطر استقبال سهامداران در حال رشد هستند و این عدم تقارن بین عملکرد شرکت و رشد سهم آن سبب بروز تبعاتی برای سهامداران خواهد شد.

جوانمردی خروج نقدینگی از سهم‌های بزرگ به سمت سهم‌های کوچک را یکی دیگر از تبعات چنین رفتاری توسط سهامداران خرد دانست و گفت: آتش حرکت نقدینگی به سمت سهم‌های کوچک دامن سهم‌های بزرگ را هم می‌گیرد، بنده از آینده بازار به شدت نگران هستم و با تداوم این رفتار به آینده بازار خوشبین نیستم.

 در زمان رشد بازار شاهد بودیم که بسیاری از افراد کسب و کاری که در آن موفق بودند را رها کردند و آن را به سهام تبدیل کردند، این در حالی است که به ندرت در دنیا دیده می‌شود که مردم که دانش کافی از بورس ندارند به صورت مستقیم سرمایه‌گذاری کنند.

وی این سوال را که سهامداران از حقوقی‌های بازار بابت عدم حمایت از سهم‌ها گلایه‌مند هستند و آن‌ها را عامل منفی شدن بازار می‌دانند این گونه پاسخ داد: اینکه همه اتفاقات را به گردن حقوقی‌های بازار بیندازیم به نظرم کار درستی نیست چرا که اولا بازار به صورت عجیب و غریب بزرگ شده و دوما حقوقی‌ها از نظر توان مالی بیش از این قدرت ندارند.

این کارشناس که یکی از مشکلات بازار سرمایه را عدم فرهنگسازی به سرمایه‌گذاری غیر مستقیم در بازار سرمایه‌ می‌داند، گفت: ما در زمان رشد بازار شاهد بودیم که بسیاری از افراد کسب و کاری که در آن موفق بودند را رها کردند و آن را به سهام تبدیل کردند، این در حالی است که به ندرت در دنیا دیده می‌شود که مردم که دانش کافی از بورس ندارند به صورت مستقیم سرمایه‌گذاری کنند اما در ایران مردم علاقه به استفاده از صندوق‌های سرمایه‌گذاری را ندارند، البته ناگفته نماند که صندوق‌ها هم در هدایت مردم به سمت سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها کوتاهی‌هایی داشتند، همچنین نبود تنوع در صندوق سرمایه‌گذاری در ایران هم در عدم استقبال مردم بی تاثیر نبود.

جوانمردی با این تعبیر که یک جماعت را در یک اقیانوس رها کردیم به دعوت بدون آگاهی مردم به بازار سهام اشاره کرد و افزود: طرحی را به منظور جلوگیری از زیان به سهامداران تازه کار ارائه دادیم که در آن سهامدارانی که آشنایی کافی را با بازار سرمایه ندارند حدود یکسال به صورت غیر مستقیم سرمایه‌گذاری کنند.

منبع:بازار