یکی از جلوه های مشهود ایام قرنطینه در شهرهای بزرگ ایران ، تصاویر بدیع از خلوتی خیابان های اصلی است که به خصوص در هوای بارانی ، استعاره ای از پاکسازی شهرها به مدد همرسانی انسان ها و طبیعت برای مبارزه با یک بلای عمومی است.
با این حال در این ایام کرونایی و راه نسبتا طولانی که برای کنترل این بلیه در پیش داریم یکی از مهمترین دغدغه های شهری که در کنار تراکم باید در نظر گرفته شده و مورد توجه باشد، اقداماتی است که در همه جای دنیا در قالب سیاست های نگهداشت شهر در ایام کرونا انجام می شود.
از آموزش های عمومی در خصوص زباله های کرونایی گرفته تا مسائلی که مربوط به عدم استفاده درست و اصولی از مواد شیمیایی با قابلیت های ضد عفونی کننده در شهر ممکن است پیش آمد کند و البته تدابیری که شهرداری ها برای امحای زباله های ناقل و همچنین دفن بیماران فوت شده با آن دست در گریبان هستند.
به علاوه این ، مطالعات نشان می دهد ، تغییر عادات در سبک زندگی تا حدی علاوه بر این آسیب های بیولوژیک و شیمیایی برای شهر با تغییر ترکیب پسماند و نوع استفاده از ابزار دیگر می تواند بر سیاست های شهر در این حوزه تاثیر گذارد.در این زمینه توجه به مشارکت مردمی و تدابیر مدیریتی در زمینه جلوگیری از آسیب ها در چند حوزه بسیار جدی تر است.
1- مدیریت پسماند بیماران در منزل
همه ما می دانیم که چندین برابر تعداد افراد بستری در بیمارستان ها را بیماران بستری در منازل و ناقلین آزمایش مثبت کرونا وجود دارند. این افراد بی شک نیازمند آموزش های واضح برای آلوده نکردن شهر از طربق زباله های عادی و عفونی خود هستند.
2- مدیریت متکدیان ، کارتن خواب ها و زباله گردها
گرچه به طور معمول اقشاری که در شهر به عنوان متکدی و زباله گرد شناخته می شوند به دلایل مختلف پزشکی از مقاومت بدنی بهتری در مقابل ابتلا به عوارض حاد بیماری کرونا نشان داده اند ، اما در صورت نبود سیاست های مشخص کنترل تردد و اقامت این افراد، می توانیم شاهد عبور و مرور بمب ساعتی این بیماری به صورت اسکناس ها یا اجناس مورد دستفروشی ایشان باشیم.
3- وسایل و اماکن متروک
یکی از چیزهایی که اکنون کمتر به آن فکر می شود اما پس از کرونا به معضل و مشکل بزرگ شهرداری ها تبدیل خواهد شد، عدم توجه به وسایلی است که در ایام کرونا تا حد زیادی از کارکرد آن کم شده است.
از زنگ زدگی وسایل ورزشی پارک ها که در این ایام کمتر استفاده و روغن کاری عمومی و طبیعی قرار می گیرند تا بسیاری از ابزار و وسایل سینما ها، سالن های نمایش و موسیقی شهر که مدت هاست مخاطب قابل توجهی نداشته اند.
اگر در این ایام سری به اماکن عمومی مانند سینما و فرهنگسرا و کتابخانه زده باشید متوجه می شوید که بسیاری از بهره برداران اماکن تفریحی و رفاهی آن مانند فروشندگان مواد غذایی و کتاب و عروسک و محصولات فرهنگی ، وسایل خود را جمع کرده و این اماکن را به نحو بسیار ناراحت کننده ای پس داده اند.
بی شک عدم توجه به اینکه با رفع اپیدمی بسیاری از این شرایط باید به حالت اول خود بازگردد و این کار با شرابط کنونی می تواند به یک فاجعه بودجه ای و عمرانی منتهی باشد ، سیاست گزاران شهر را باید به بازبینی شرایط تحویل و انجماد امکانات شهر وا دارد. به نظر می رسد به دلیل مسائل فوری تر کرونا آئین نامه های مربوط به این انجماد امکانات متروک موقت در اولویت نبوده و بسیاری از امکانات در حال آسیب های جدی است.
4- سازماندهی مشارکت های مردمی
یکی از جلوه های بسیار نیکوی همدلی مردم در روزگار کرونا ، مشارکت مردم در ضدعفونی و تمیز کردن معابر و اماکن شهری است. حال آنکه با توجه به جنس ماده های تشکیل دهنده ، امکان این که در این فرآیند خودجوش به وسایل و اماکن و حتی افراد آسیب های جدی وارد شود و برخی مواد باعث خردگی و فرسودگی وسایل شوند بسیار بالاست. شاید یکی از معایب بسیار خطرناک حذف شهرداری ها از ستادهای عالی کرونا نیز دیدن چنین زوایایی است.
فارغ از دستورالعمل های ستاد کرونا شهرداری ها باید برای خود پروتکل های خاص پاکسازی شهر را اعلام کنند تا از لطمه های دائمی به اماکن و امکانات شهر در راستای مبارزه با کرونا جلوگیری شود.
کرونا با همه مصیبت های وحشتناکش به زودی از بین خواهد رفت اما ما ناچاریم بعد از آن نیز در همین امکانات موجود زندگی را از سر بگیریم و به همین دلیل علاوه بر همدلی با مدافعان سلامت ، باید مدافعان شهر و زندگی از هم اکنون برای نگهداری همه سرمایه مادی و معنوی شهرها تا پایان کرونا کارهای جدی خود را پی بگیرند تا شهری سوخته از کرونا به بازماندگان این بلیه بزرگ تحویل نشود.