ما کودکانی هم هستند که سادگی دنیایشان به خاطر طمع بزرگترها، دیگر آن سادگی همیشگی را ندارد، قشری که هیچگونه شناختی از حق و حقوق خود نداشته، بنابراین زبان و حتی جراتی برای بیان کردن نیازها و یا آسیبها و آزارهای واردشده به خود از سوی اطرافیان را ندارند و چه بسا این اثرات هم کودکی و هم بزرگسالی آنان را در هم میریزد.
کودکآزاری تنها در کتکزدن کودک خلاصه نمیشود بلکه هرگونه رفتار فیزیکی یا عاطفی، سوء استفاده جنسی، غفلت یا هر رفتاری که همراه با بیتوجهی باشد و سبب آسیب واقعی به سلامت، رشد یا کرامت کودک در زمینه روابط، قدرت یا حتی کلام کودک شود، از مصادیق کودکآزاری است.
الهام زارعان، روانپزشک در چهارمحال و بختیاری، کودکآزاری را به انواع جسمی، جنسی، غفلت و عاطفی تقسیمبندی و اظهار کرد: نوع جنسی را برخی از نوع جسمی درنظر میگیرند که در نوع جسمی یک آزار فیزیکی بر کودک حادث میشود و در واقع هر رفتاری مانند کتکزدن، پرتکردن اشیا که منجر به مصدومیتهای فیزیکی غیر از تصادف شود جزء کودکآزاری جسمی بهحساب میآید.
این روانپزشک به کودکآزاری جنسی پرداخت و گفت: این مورد شامل استفاده از کودک برای تحریک جنسی بزرگسالان، مجبور کردن کودک به انجام فعالیتهای جنسی و انجام فعالیت جنسی در حضور کودکان است.
زارعان ادامه داد: کودکآزاری عاطفی انواع مختلفی مانند پرخاشگریهای شدید، فحش و ناسزا، تحقیر کودک یا پرخاش علیه همسر در برابر چشمان کودک و ترساندن او است.
وی نوع دیگر کودکآزاری را غفلت عنوان کرد و توضیح داد: نیازهای اولیه کودک شامل خوراک، پوشاک، امنیت و مسکن جزو حقوق اولیه کودک است، بهعلاوه دستاویز قرار گرفتن کودک برای اموری نظیر تکدیگری، زبالهگردی و پخش مواد مخدر توسط کودک نیز مثالهای کودکآزاری غفلتی است.
این متخصص به پیامدهای کودکآزاری اشاره و بیان کرد: پیامدهای کودکآزاری میتواند کوتاهمدت یا بلندمدت باشد و اثرات آن را میتوان به دو دسته جسمی و روانی تقسیمبندی کرد.
زارعان ادامه داد: پیامدهای جسمی مانند خراشیدگی، سوختگی، شکستگی، نقص عضو، سوءتغذیه و خستگی بر بدن کودک محرز میشود، اثرات روانی نیز آن شامل گوشهگیری، پرخاشگری، شبادراری، افسردگی، لکنت زبان و ... بوده و ممکن است این تاثیرات تا زمان بزرگسالی همراه کودک باشند.
وی در پایان اختلالات شخصی، گرایش به سمت مواد مخدر و مشروبات الکی، خودزنی و اقدام به خودکشی، فرار از خانه، رفتارهای بزهکارانه و ترک تحصیل را از جمله اثرات بلندمدت کودکآزاری عنوان کرد.
در ادامه جواد نجفی معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه بهزیستی یکی از دستگاههای مداخلهگر در حوزه کودکآزاری است، اظهار کرد: در این امر علاوه بر سازمان بهزیستی، پزشکی قانونی و نیروی انتظامی نیز دخالت دارند.
وی با بیان اینکه در خانهماندن کودکان در این ایام کرونایی افزایش پیدا کرده است، افزود: قاعدتا باید میزان کودکآزاری افزایش پیدا کند، اما در شش ماهه نخست سالجاری میزان تماس با اورژانس اجتماعی سازمان بهزیستی در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، تغییر محسوسی نداشته است، البته باید عنوان کرد که این مشاهده تنها مربوط به ارجاعات به بهزیستی است و میتوان این مسئله را از طریق دیگر دستگاههای متولی نیز بررسی کرد.
معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه شماره ۱۲۳ در حوزه مسائل اجتماعی آماده پاسخگویی به هماستانیها است، گفت: مواردی از قبیل کودکآزاری، همسرآزاری وسالمندآزاری از طریق اورژانس اجتماعی پیگیری میشود، پس از تماس با این مرکز روانشناسان با فرد تماسگیرنده وارد گفتگو شده و دستورات لازم را به وی میدهند و در صورت نیاز به محل سکونت فرد رفته و با گفتگو فضا را آرام میکنند.
نجفی ادامه داد: در اورژانس اجتماعی علت کودکآزاری شناسایی شده، مشاوران در صورت لزوم و با هماهنگی مرجع قضایی، کودک آسیبدیده را از خانواده خود برای زمانی محدود جدا کرده تا آرامش روانی را به وی برگردانند، آنگاه برای او پرونده تشکیل داده و دیگر اقدامات تخصصی مانند انجام امور پزشکی، حقوقی و روانشناسی را برای وی انجام میدهند.
معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه کودکآزاری شامل موارد متعددی است، اظهار کرد: بیشترین تماس گرفتهشده با اورژانس اجتماعی درباره غفلت از نیازهای فرزندان است و افراد مهاجم معمولا افرادی بیکار، معتاد، پرخاشگر و دارای بیماری روانی هستند.
معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه ۷ درصد از تماسهای صورتگرفته با سازمان بهزیستی در رابطه با کودکآزاری بوده است، بیان کرد: در استان دختران بیش از پسران مورد آزار قرار میگیرند.
در ادامه علی سامانپور مدیرکل پزشکی قانونی چهارمحال وبختیاری نیز با اشاره به اینکه پروندههای کودکآزاری جسمی و جنسی اثباتشده، به پزشکی قانونی ارجاع داده میشود، گفت: سهم کودک آزاری جسمی اثبات شده، بیشترین فراوانی را در پروندهها دارد.
وی در خصوص پروندههای تشکیل شده در مراکز پزشکی قانونی مربوط به کودکآزاری افزود: کمتر از یک درصد مراجعان و پروندههای تشکیل شده در حوزه نزاع را پروندههای کودکآزاری تشکیل میدهند.
مدیرکل پزشکی قانونی چهارمحال وبختیاری به کاهش تعداد پروندههای تشکیل شده در حوزه کودکآزاری در سالجاری اشاره و بیان کرد: ارائه آموزش به قضات، کارکنان کلانتریها، مربیان مهدهای کودک و مسئولان مراکز بهداشت و درمان در راستای کودکآزاری از دلایل کاهش پروندههای ارجاعی به پزشکی قانونی است.