روش جایگزین برای تنبیه کودکان

تابناک جوان به نقل از خبرنگاران جوان : محمدباقر حسنوند روانشناس کودک در خصوص تنبیه کودکان اظهار کرد: یکی از مهم‌ترین معضلاتی که والدین بچه‌های نسل جدید با آن درگیرند جایگاه تنبیه در روش‌های تربیتی است. به نظر می‌رسد پدر مادر‌ها در گذشته بسیار راحت بودند آن‌ها با هر کار ناراحت کننده بچه‌ها دست به تنبیه بدنی می‌زدند.

حسنوند گفت: همچنین والدین معتقدد بودند این راه بهترین و هم جوابگویی خوبی داشته است. این روش حتی در مدارس هم استفاده می‌شد. اما با گذر زمان و طبعا پیشرفت علم، دانشمندان و روانشناسان کودک به این نتیجه رسیدند که تنبیه از نوع بدنی و حتی تهدید کلامی و ترساندن بچه از تنبیه بدنی نه تنها پاسخگو و کارساز نیست بلکه بچه‌ها را لجوج‌تر و عصبی‌تر می‌کند و رفتار نادرست را در آن‌ها بیشتر نهادینه می‌شود.

این روانشناس بیان کرد: روانشناسان روش‌های جایگزینی برای تنبیه کردن پیدا کردن، گرچه بسیاری از مادران معتقدند همان قدر که تنبیه بدنی بی‌فایده است، خیلی از روش‌های علم جدید هم نتیجه ندارد.

وی افزود: به مرور روش‌های جدید توانسته جایگزین تنبیه‌های قدیمی شود و ما کمتر خانواده‌ای را می‌بینیم که دست به روی بچه‌ها بلند کنند و راه حل منطقی شان «زدن» باشد.

حسنوند با بیان اینکه کودکان زیر دوسال که به هیچ وجه درکی از اطراف ندارند، اشاره کرد: کودکان نمی‌توانند در چهارچوب تنبیه قرار بگیرند. آن‌ها فقط انسان‌های نو پای کوچکی هستند که برای کشف و شهود دنیا راه افتاده‌اند و هیچ درکی از خوب و بد‌ها ندارند.

این روانشناس تصریح کرد: باید تنبیه را از سن دو سالگی آغاز کرد و آن هم قواعد و راهکار‌های خاصی دارد که اگر والدین آن را بشناسند بهتر می‌توانند دوران کودکی فرزندشان را با آرامش سپری کنند. این روش‌ها از الگو‌های تربیتی نشات می‌گیرند و در سنین مختلف متفاوتند.

وی اظهار داشت: از تولد تا ۶ ماهگی هیچگونه تربیتی نیاز نیست و فقط باید به کودک عشق و محبت و توجه بی‌درنگ داد همچنین از ۷ماهگی تا دوسال، محیط کودک باید امن و مناسب باشد. پرت کردن حواس او وقتی کار نامناسبی انجام می‌دهد بهترین روش در این سن است. بی‌محلی کردن به رفتار کودک، ابراز کلامی و غیر کلامی عدم رضایت یا همان نه گفتن، هدایت فیزیکی یا تغییر موقعیت و تبعید کردن از دو سال به بعد از دیگر روش‌های تنبهی این سن است.

حسنوند بیان کرد: سه سالگی تا پایان ۵ سال همه موارد قبلی قابل اجرا است به خصوص روش تبعید موقت؛ و استفاده از کلمه «من» به جای «تو» به عنوان مثال من از این کار ناراحت شدم، نباید بگوییم تو کار بدی کردی تشویق و تادیب، محدودیت مکانی در سرزدن برخی رفتار‌ها از دیگر روش‌های مربوط به این سن است.

این روانشناس اشاره کرد از روش‌های تربیت کودکان محرومیت است. محروم شدن بچه از یکی از وسایل مورد علاقه یا انجام بازی‌ای که دوست دارد برای یک مدت محدود انجام دهد.

وی اظهار کرد: پرت کردن حواس و بی‌محلی به بچه‌ها در سنین پایین‌تر، مثلا اوایل دو سالگی جوابگو خواهد بود. در این موارد بهتر است به کودک بی‌محلی کنید و محلی را که او در حال جیغ و داد است ترک کنید و به او بگویید زمانی که آرام شد با او این حرف می‌زنید.

حسنوند تصریح کرد: نه گفتن یا ابراز عدم رضایت یک روش دیگر برای جلوگیری از انجام رفتار نامناسب کودک است. خیلی مواقع گفتن نه به بچه‌ها سخت و دشوار است و اکثر والدین توان شنیدن گریه‌های کودک خود را ندارند با اولین صدای فریاد آن‌ها از موضع خود کوتاه می‌آیند و خواسته فرزند را می‌پذیرند.

این روانشناس افزود: این روش تنها در لحظه حال ممکن است کودک را ساکت کند، اما در شخصیت بچه تاثیر خوبی نخواهد داشت. کودکان تا دو سالگی نیاز‌های خاصی ندارند که برآورده شدن آن‌ها سخت باشد و لازم به نه گفتن باشد. اما بعد از دو سالگی این روش باید به عنوان یک روش تنبیهی به کار برده شود تا هم شما هم فرزندتان احساس راحتی و خوشنودی داشته باشید.