محمدرضا اسلامى: این روزها که بحث سیل دامنگیر استانهاى مختلف کشور شده، مرورى بر گزارش بازدید میدانى که بعد از بارندگى شدید در هیروشیما داشتم، بى مناسبت نیست:
ژاپن کشورى است که تقریبا از همه منابع طبیعى بى بهره است، بجز "باران".
از نفت و گاز و سنگ آهن و ... در ژاپن خبرى نیست. حتى زمین مسطح و فراخ هم در این کشورِ کوهستانى، به آسانى یافت نمى شود. بیشترین بهره ژاپن از طبیعت، زلزله و باران است.
٢- آسیب پذیرى ژاپن در برابر بارانهاى شدید باعث شده تا ژاپنىها سرمایه گذاریهای هنگفتى در زمینه شبکه هاى آب و فاضلاب، زهکشی، مهندسى رودخانه، سواحل و... طى چندین دهه انجام دهند.
روش و نحوه کار ژاپنى را هم مى شناسیم: وسواس و دقت بسیار (تا سرحد ممکن).
٣- هر سال اواسط تابستان حدود دو ماه فصل بارندگیهاى شدید در ژاپن آغاز مى شود. روزهاى بسیارى در ماههای جولاى و آگوست بارانى است. بارانهاى شدید؛ لذا مدیریت شهرى ژاپن، به همان اندازه که براى زلزله و آتش مهیاست، براى سیل هم آماده و پرداخته است.
٤- تابستان سال ٢٠١٤ نیمه شب بیستم آگوست، ابرهاى آسمان هیروشیما باریدن آغاز کردند.
در فاصله ساعت یک ونیم نیمه شب تا ساعت چهار ونیم سحرگاه (سه ساعت) ۲۱۷.۵ میلیمتر باران بارید. (این عدد را به خاطر بسپاریم. مقیاس خوبى براى مقایسه با گلستان است)
شهردار کازومى ماتسویى در ساعت ٤:١٥ سحرگاه اعلام وضعیت اضطرارى کرد. ولی حالا دیگر کمى دیر بود، چون باران زیاد، باعث رانش زمین در قسمت شمالى شهر شد و "هفتاد وچهار" شهروند هیروشیما در آن ساعات سحرگاه، زیر خروش سنگ و خاک و آب کشته شدند.
بین ساعات ٤ تا ٦ صبح، در اثر سست شدن زمین، آوارى از خاک و سنگ (همچون سونامى) از سمت کوه به سمت خیابانهاى هیروشیما براه افتاد و متاسفانه بهاى این بارندگى شدید با جان هفتاد وچهار ژاپنى که در آن ساعت در خواب بودند برابر شد.
علاوه بر این، ٩٨٠ خانه هم دچار آسیب شدید شد.
حدود سه هزار نیروى امداد برای پیدا کردن اجساد از میان خاک و آوار به منطقه گسیل شدند.
نخست وزیر، شینزو_آبه در روز ٢٤ آگوست (چهار روز بعد) شخصا عازم منطقه شد ولی عنوان شد که بدى هوا مانع رسیدن نخست وزیر به هیروشیما شده است (؟!)
امپراطور و همسرش چند هفته بعد برای تشکر از زحمات نیروهاى امداد به هیروشیما رفتند.
در تاریخ ٥ سپتامبر کابینه ژاپن مبلغ ٩٠٠میلیون یِن برای بازسازی هیروشیما اختصاص داد.
٥- چند هفته بعد از این
ماجراها به اتفاق پروفسور تاکادا برای تهیه گزارش بازدید میدانى رفتیم و جلساتى با مدیران اداره آب، شهردارى و فاضلاب شهرى هیروشیما برگزار شد. (لینک یادداشت درباره آن جلسات در پى نوشت)
در میان شهرهای زیباى ژاپن، هیروشیما حکایتش فرق مى کند. همه شهرها برایشان مهم هستند ولى هیروشیما همچون پاره تن ژاپن است.
شهرى که یکبار کلا نابود شده و بعد آجر به آجر و خیابان به خیابان، از نو، ساخته شده است.
در جلسات، وقتی مکانیزم رانش زمین و شروع سونامى خاک و سنگ را توضیح دادند، جویا شدم که چرا با وجود چنین نقشهها و اطلاعات دقیقى از بروز فاجعه پیشگیرى نکردید؟
پاسخ این بود که نقاط متعددى در پیرامون شهر هیروشیما مستعد بروز مشکل هستند. شهر گسترش پیدا کرده و ما هنوز موفق به ایمن سازى همه نقاط نشده ایم. بودجه نیست. (ژاپن-سال ٢٠١٤)
٦- سیل به شهرهایمان آمده و آسیب رسانده. اما یادمان نرود این میزان آب حتی در ژاپن و آمریکا هم مشکلزا هست. دو بحران بزرگ را در ژاپن و آمریکا از نزدیک شاهد بودم. سونامى و زلزله توهوکو و آتش کالیفرنیا. در هر دو بحران، دو کشوری که مدعى سابقه و استادى در زلزله و مدیریت_آتش هستند در کارِ طبیعت فرو ماندند. قدرت شگفت طبیعت است و عجز بشر.
٧- در ملامت کردن همدیگر قدرى تامل کنیم. بعد از فاجعه سونامى و انفجار نیروگاه فوکوشیما، هرگز نشنیدم یک ژاپنى بگوید: مدیران احمق شرکت_برق توکیو دیوار مقابل نیروگاه را کوتاه ساختند و فاجعه آلودگى هسته اى رخ داد. در کالیفرنیا در زمینه آتش کار مى کنم و هرگز نشنیدم یک آمریکایی بگوید مدیران نالایق آتش نشانى عُرضه مهار آتش را نداشتند و در دوهفته هزاران خانه در آتش سوخت.
سفینه به فضا مى فرستید و ناو هواپیمابر به خلیج فارس، ولى در نیاز لجستیک آتشِ یک شهر در مى مانید..
قدرت طبیعت است و مهندسى بشر در برابرش عاجز.
درست است که آسیبها در ژاپن و آمریکا کمتر از ایران است ولى خاطرمان نرود، این میزان باران و آب، بشر را به زانو در مى آورد. با هم مهربان باشیم.
پى نوشت:
✔️ويكيپدياى سانحه بارندگى هيروشيما:
https://en.m.wikipedia.org/wiki/2014_Hiroshima_landslides
✍️گزارش بازديد مذكور
https://t.me/solseghalam/486
*ميزان بارش در گلستان: ۳۱۵ میلیمتر