اکرم مؤمن پور اظهار داشت: بروز احساسات به موقع در زندگی نوعی مهارت اجتماعی محسوب میشود که اجتناب از بیان و ابراز نه تنها آنها را از بین نمیبرد بلکه آنها را قویتر هم میکند، درواقع بسیاری از مشکلات بین فردی و حتی روابط زناشویی ناشی از عدم بروز درست هیجانات و یا بیان نادرست احساسات است.
وی تصریح کرد: اغلب افرادی که در بروز احساسات و حتی گله مندی خود ناتوان هستند برای هضم، سرکوب و فرار از طرح موضوع اقدام به رفتارهای جایگزین نظیر خود مشغولی، دوری از مکان و حتی اشیایی که یادآور خاطره و یا حادثه است، میکنند که این نوع رفتار نه تنها کمکی در حل مسئله نمیکند بلکه فرد را دچار یک فرار ذهنی دائمی از واقعیت میکند. این فرار در دراز مدت میتواند به مشکلاتی نظیر اختلافات شدید خانوادگی، ضرب و شتم، بیماریهای جسمی و حتی افکار خودکشی تبدیل شود.
مؤمن پور با بیان اینکه ترس ناشی از واکنش دیگران یکی از دلایل سرکوب احساسات است، افزود: افرادی که از قضاوت کردن دیگران هراس دارند و یا تصور میکنند اطرافیان باید احساسات درونی آنها را پیش بینی و درک کنند همواره احساسات خود را سرکوب و به جای آن ویترینی زندگی میکنند به عبارتی آنچه در درون و ذهن خود دارند را پنهان و شخصیت و ظاهری متفاوت را از خود به نمایش میگذارند که البته همین خودفریبی فرد را از خود بیزار میکند.
این روانشناس بالینی ادامه داد: بیشتر اختلافات زناشویی ناشی از نداشتن دو مهارت است. زوجین نمیتوانند احساسات خود را بیان کنند و یا شکل بیان آنها تحریک کننده، ناقص و یا تنش زا است، بر همین اساس همواره به افراد توصیه میشود پیش از ازدواج و یا شروع یک رابطه مهارت بیان صحیح احساسات و نوع برخورد با احساس طرف مقابل را به درستی بیاموزند.
مؤمن پور، کلی گویی را خطای ابراز احساسات دانست و افزود: باید احساس خشم، شادی، غم، ترس و … را مستقیم و بیپرده بیان کرد، اما بیشتر افراد بنا به دلایلی متعدد، هنگام صحبت با کلی گویی طرف مقابل را دچار خطای محاسباتی میکنند به طور نمونه عبارت"خوب و یا بد است" جملهای وسیع و با تعابیر مختلف است، باید تا حد امکان از کلماتی که احساسات را به معنای واقعی بیان میکنند استفاده کرد.
وی تاکید کرد: آنچه افراد را دچار کلی گویی در بیان خواستههای خود میکند عدم یادگیری نحوهی صحیح بیان احساس از دوران کودکی است، اگر اجازه بدهیم کودکانمان غم، ترس یا عصبانیت خودشان را بروز دهند، در بزرگسالی با مسألهای بنام کم رویی یا نداشتن اعتماد به نفس روبرو نخواهیم بود. بزرگسالانی که دچار این مشکل هستند باید با مطالعه، فیلم دیدن و معاشرت بیشتر با دیگران سعی کنند تا دایره لغات خود را بیشتر کنند تا در شرایط مختلف بتوانند به جای کلی گویی، نظرات و احساسات خود را به طور شفاف منتقل کنند باید توجه داشت که دیگران نمیتوانند به شما بگویند چه احساسی دارید و به چه فکر میکنید پس برای ابراز احساسات به کلمات متعدد نیاز دارید.
این روانشناس بالینی گفت: احساسات پیچیده ممکن است حاصل یک حس اولیه و یک حس ثانویه باشد. احساسات اولیه در واقع اولین پاسخ به یک وضعیت است و احساسات ثانویه که در مرحله بعدی قرار دارند، مستقیم یا غیرمستقیم به دنبال احساسات اولیه رخ میدهند. مثلاً زمانی که شخصی با دوست خود قهر میکند در مرحله اول فرد احساس غم و دلتنگی دارد که بعد به اعتماد به نفس پایین منجر میشود و حس میکند سزاوار دوست داشتن نیست. کشف به موقع احساسات اولیه و در پی آن درک احساسات ثانویه، تصویر کاملتری از فرایند ذهنی ایجاد میکند.
مؤمن پور در پایان خاطر نشان کرد: افکار، خواستهها و احساسات را باید با صراحت، شفافیت و صداقت و به شکل مثبت بیان کرد، خود درگیریهای ذهنی، سرکوب احساسات و حبس خواستهها اغلب به تخریب پنهان روحی منجر میشود، موضوعی که در شرایط حاد میتواند منجر به انزوا، افسردگی، اعتیاد و حتی اختلالات روانی منجر شود.