سهام عدالت ۹ اردیبهشت ۹۹، بعد از حدود ۱۴ سال آزاد شد و مشمولین توانستند مدیریت سهام خود را به عهده بگیرند. این سهام در سال ۸۴ و با هدف افزایش مشارکت مردمی در اقتصاد به ۶ دهک پایین درآمدی جامعه تعلق گرفت. هرچند در تشخیص دهکهای مشمول نوعی بی عدالتی شکل گرفت و به جای بررسی درآمدها، گروههای اجتماعی ملاک تصمیم گیری قرار گرفت همچنین مدیریت شرکتهای سرمایه پذیر دچار صندلیهای هیئت مدیره رانتی شده و با اختلال همراه شد اما به نوبه خود نوعی کمک معیشتی به مردم بود که امروز بعد از ۱۴ سال تبدیل به دارایی با ارزشی برای مردم شده است.
در این بین برخی اقشار مستضعف مظلوم واقع شده و مشمول سهام عدالت نشدند. این افراد دستههای گوناگونی را شامل میشوند، برخی از آنها مانند دستهای از کارگران از ابتدا سهام عدالت نگرفتند، گروه دوم افرادی هستندکه اخیراً وارد دهکهای پایین درآمدی شدهاند (مانند افرادی که از آن تاریخ تاکنون عضو نهادهای حمایتی شدهاند) و دسته سوم نیز افرادی هستند که برگه سهام عدالت دارند اما به سبب مشکلات سامانهها عملاً سهامدار نیستند و سهام آنها کان لم یکن شده است.
محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی در همان روزهای اول تشکیل مجلس یازدهم، ایجاد سهم عدالت جدید برای جاماندگان را از اولویتهای این کمیسیون دانست و از ارائه طرحی مبنی بر همین موضوع به مجلس خبر داد. این طرح نهایتاً اعلام وصول شده و کلیات آن نیز در مجلس تصویب شد تا به عنوان طرحهای اول مجلس یازدهم، برای بررسی جزئیات به کمیسیون اقتصادی برود.
در همین باره، مهدی طغیانی، سخنگو کمیسیون اقتصادی در گفتگو با مهر بابیان اینکه چگونگی سازوکار اجرایی وریزهکاری آن باید در جزئیات طرح بررسی شود، گفت: بخشی از این مشمولین جدید کسانی هستند که در این مدت ده سال، تحت پوشش کمیته امداد قرار گرفتهاند. یک بخش هم افرادی هستند که در دهکهای مشمول طرح بودهاند اما در فهرستی که سهام عدالت بر اساس آن توزیع شد به هر دلیلی قرار نگرفته بودند و به نوعی جاماندهاند.
علی بابایی، سخنگو کمیسیون اجتماعی نیز در باره این طرح گفته است: طرح تخصیص سهام عدالت با بازماندگان از دریافت این سهام به عنوان کمیسیون فرعی مورد بحث و بررسی قرار گرفت. بر اساس مصوبه کمیسیون در این باره مقرر شد تا تمام مردم به جز سه دهک ثروتمند جامعه از سهام عدالت برخوردار شوند. همچنین هیچ محدودیتی از نوع سن و تعداد اعضای خانواده برای دریافت سهام عدالت برای جاماندگان از دریافت این سهام وجود ندارد.
مخالفت دولت با سهام عدالت جدید
در این بین اما مقاومت دولت در باره معرفی سهامداران جدید عدالت از همان روزهای اول واگذاری مشخص بود. در همان زمان نیز معاونان سازمان خصوصی سازی خبر از این میدادند که تعریف سهام عدالت جدید بعید بنظر میرسد.
فرهاد دژپسند، وزیر اموز اقتصادی و دارایی درباره جاماندگان سهام عدالت گفت: در این موضوع بحث امکان پذیری مطرح است سهام عدالت زمانی که عملیاتی شد قرار بود برای یک دوره ۱۰ سالهای از محل سود تسویه شود، اما همه سهام از محل سود تسویه نشد جز نهادهای تحت پوشش بنابراین سهام ۵۰۰ هزار تومان، ۴۸۰ هزار تومانی و … داریم.
وزیر اقتصاد افزود: در قانون آمده ۶ دهک جامعه باید از سهام عدالت برخوردار شوند که ما سهام عدالت را به ۶ دهک جامعه دادهایم یعنی اکنون آمار دارندگان سهام عدالت ۴۹ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر است که اگر ۶۰ درصد جمعیت کشور را در نظر بگیریم حدود همین میزان است.
وی درباره سهام عدالت جدید به بازماندگان گفت: این موضوع هم از نظر فنی امکان پذیر نیست و هم از نظر قانون افراد مدنظر پوشش داده شدهاند ضمن اینکه از نظر داراییهایی که بتوانیم این کار را انجام دهیم محدویت داریم، زیرا آن زمان این حجم واگذاری نشده بود.
مجلس: برای سهام عدالت جدید مصمم هستیم
اما با پیگیری خبرنگار مهر، بعد از این بیانات وزیر اقتصاد، کمیسیون اقتصادی همچنان مصمم بر ارائه سهام جدید است، در این باره، مهدی طغیانی، سخنگو کمیسیون اقتصادی درباره بیانات دژپسند در گفتگو با خبرنگار مهر، گفت: از نظر ما این اقدام کاملاً شدنی است و در جزئیات آنرا در جلسه یکشنبه کمیسیون بررسی خواهیم کرد.
تخصیص سهام عدالت جدید اتفاقی است که در صورت ایجاد و طراحی دقیق آن میتواند به معیشت مردم کمک کند از این رو به نظر میرسد دولت و مجلس باید با همفکری یکدیگر طرحی جامع را پیاده کنند که بتواند در کنار کمک به مردم مدیریت شرکتهای سرمایه پذیر را نیز خدشه دارد نکند