دلخوش به واکسن روسی نباشید

این روزها در جهان بیش از ۱۴۰ مرکز تحقیقاتی در حال تلاش برای ساخت واکسن ویروس کرونا هستند اما در میان آنها کشور روسیه اعلام کرده که ممکن است زودتر از زمان مورد انتظار بتواند به واکسن موردنظر برای مقابله با کرونا دست یابد و احتمال دارد این واکسن به زودی تولید انبوه شود. ساخت واکسن کرونا در روسیه از ماه تیر بر سر زبان‌ها افتاد و حرف و حدیث‌های زیادی هم به دنبال خود داشت؛ از بلوف‌زنی روسیه تا سرقت اطلاعاتی کشور انگلستان توسط هکرهای روس. به هر حال روسیه ادعا دارد که آزمایشات بالینی موفق بوده و واکسن به تولید نهایی و انبوه‌سازی نزدیک است؛ اما «مینو محرز» متخصص بیماری‌های عفونی و عضو کمیته علمی مبارزه با کرونا، ادعای روس‌ها را درباره ساخت واکسن رد کرده و می‌گوید: هنوز هیچ واکسنی تاییدیه مراجع بین‌المللی را نگرفته است.

اوایل تیر بود که روسیه از ساخت واکسن کرونا در این کشور خبر داد و بلافاصله بعد از آن آزمایشات بالینی شروع شد. پس از آزمایش این واکسن روی گروهی از داوطلبان و نتایج موفقیت‌آمیز واکسن، گروه دوم داوطلبان نیز دوز مشخصی از این واکسن را دریافت کردند و نتایج نهایی نشان داد که هر دو گروه با جنسیت متفاوت و در سنین مختلف، در برابر ویروس کرونا، ایمنی پیدا کرده‌اند. به گفته وی، گروه اول داوطلبان روز چهارشنبه، ۲۵ تیر با سلامتی و ایمنی کامل در برابر کرونا بیمارستان وزارت دفاع را ترک کردند و گروه دوم نیز ۳۰ تیرماه جاری مرخص شدند. آنجا بود که «دیمیتری پسکوف» سخنگوی ریاست‌جمهوری روسیه با قاطعیت اعلام کرد روسیه از جمله کشورهایی است که به تولید نهایی و انبوه واکسن کرونا بسیار نزدیک شده است.
بعد از آن، مقامات روسی اعلام کردند واکسن موجود پس از تحقیقات فشرده و آزمایش بالینی روی انسان، توانسته است ایمنی در برابر ویروس کرونا را به اثبات برساند. این آزمایش‌ها توسط وزارت دفاع روسیه، مرکز تحقیقات همه‌گیرشناسی و میکروب‌شناسی گامالیا و دانشگاه سیچنووای مسکو در بیمارستان نظامی پایتخت این کشور انجام گرفته است.

۲۵ مرداد، زمان ارائه واکسن به روس‌ها
این روزها روس‌ها خبرهای امیدوارکننده‌ای در جهان منتشر می‌کنند اما هنوز معلوم نیست می‌توان به این اخبار دلخوش بود یا نه؟ نخست‌وزیر روسیه به تازگی اعلام کرد است: «چهار واکسن کرونایساخت روسیه تأثیرات مصونیت‌بخشی خود را نشان داده‌اند.» خبرگزاری دولتی ریانووستی نیز اعلام کرده است: «واکسن کرونا روز ۱۵ اوت (۲۵ مرداد) در دسترس مردم روسیه خواهد بود.» این خبرگزاری به نقل از یک مقام روس و بدون اشاره به نام و مقام وی نوشته است: «انتظار می‌رود واکسن کرونا که مرکز گامالیای مسکو (وابسته به وزارت بهداشت روسیه) ساخته است روزهای ۱۲-۱۰ اوت(۲۲-۲۰ مرداد) ثبت شود.» به گفته این مقام روس، در زمان حاضر واکسن کرونا به مرکز پژوهش‌های کارشناسی تحویل شده است و در صورتی که مطابق برنامه پیش برود، وزارت بهداشت روسیه مدرک ثبت می‌دهد و پس از آن مدارک برای کسب مجوز به سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان روسیه تحویل خواهد شد و با این مجوز، واکسن در دسترس مردم خواهد بود. گفتنی است طبق گفته شعبه آکادمی علوم روسیه در سیبری، آزمایشگاه قصد دارد هم ویروس را مورد مطالعه قرار دهد و هم اینکه چرا برخی افراد از نظر ژنتیکی برای دریافت آن مستعدتر هستند. همچنین مطالعات عوارض بعد از واکسیناسیون را نیز پیش‌بینی خواهند کرد. هنوز معلوم نیست واکسن ساخت روسیه به تأیید مراجع بین‌المللی خواهد رسید یا نه اما «ملیتا وینوویچ» نماینده سازمان بهداشت جهانی در روسیه اعلام کرد که این سازمان از اطلاعات منتشره در عرصه جهانی درباره نتیجه آزمایشات به روی واکسن‌های روسی استقبال می‌کند.

دستبرد به تحقیقات کرونا در غرب
زمزمه‌هایی مبنی بر دزدی اطلاعات روسیه از کشورهای دیگر وجود دارد. مقام‌های امنیت مجازی در بریتانیا گفته‌اند که هکرهای روسی در تلاش هستند به تحقیقات علمی مرتبط با ویروس کرونا در غرب دسترس پیدا کنند. گفته می‌شود که دستگاه امنیتی روسیه پشت این تلاش قرار دارد. آقای دیمیتریو، رئیس بنیاد روسی سرمایه‌گذاری‌های تحقیقی در پاسخ به سوالی درباره اتهام‌زنی کشورهای غربی علیه مسکو در ارتباط با عملیات سایبری و هکری برای سرقت اطلاعات ساخت واکسن از انگلیس، کانادا و آمریکا گفت: ما بسیار از شنیدن این خبر متعجب شدیم، چون این اتهام زمانی مطرح شد که ما از توسعه و پیشرفت تحقیقات مان در زمینه تولید واکسن کرونا خبر دادیم.

واکسن روسی تأیید مراجع بین‌الملل را ندارد
شاید با خواندن این گزارش هنوز متوجه نشده باشید که آیا باید به واکسن تولیدشده توسط روس‌ها امیدوار باشیم یا نه، هر چند ساخت این واکسن سر و صدای زیادی کرده و به گفته مقامات روسیه آزمایشات بالینی را هم پشت سر گذاشته است؛ اما به گفته خانم دکتر «مینو محرز» متخصص بیماری‌های عفونی و عضو کمیته علمی مبارزه با کرونا، روس‌ها در زمینه ساخت واکسن هنوز موفق نشده‌اند و این یک نمایش است. او به «صبح‌نو» می‌گوید: «متاسفانه محصولاتی که روسیه به عنوان واکسن کرونا تولید کرده، هنوز مورد تأیید مراجع بین‌المللی قرار نگرفته است.» محرز با بیان اینکه برای قبول موفقیت یک واکسن باید یکی از سه مرکز معتبر جهان آن را تأیید کند، می‌گوید: «سازمان بهداشت جهانی یا سازمان غذا و داروی آمریکا یا اتحادیه اروپا باید واکسن ساخت روسیه را تأیید کنند که تا به حال این اتفاق نیفتاده است.» او ادامه می‌دهد: «تمام جهان از جمله ایران برای ساخت واکسن کرونا در تلاش هستند اما اینکه روسیه ادعا بر موفقیت می‌کند جای سوال دارد و باید بپرسیم این کشور تأیید کدام سازمان بهداشت بین‌المللی را گرفته است.» محرز می‌گوید: «آنطور که من پیش‌بینی می‌کنم و تحقیقات جهانی نشان می‌دهد هیچ واکسنی تا اواخر سال ۲۰۲۰ به بازار نمی‌آید. به گفته او امکان ندارد ایران از واکسن ساخت روسیه استفاده کند چراکه ایمن‌بودنش اثبات نشده است. محرز می‌گوید: «حتی برای تهیه واکسن آنفلوآنزا هم تا تأیید سازمان بهداشت جهانی را نداشتیم، آن را به کشور وارد نکردیم.» این متخصص بیماری‌های عفونی و عضو کمیته علمی مبارزه با کرونا می‌گوید: «به نظر من کشورهای دیگری هستند که در تولید واکسن کرونا از روسیه بسیار جلوتر هستند و هنوز در مراحل آزمایش به سر می‌برند. ساخت واکسن نهایی کرونا در روسیه یک ادعا بیشتر نیست.»
اگرچه انتشار خبر مربوط به تولید واکسن کرونا و عرضه آن به بازار در ظاهر خبر دلگرم‌کننده‌ای است اما اگر این خبر واقعیت هم داشته باشد، باید به این امر توجه کرد که در شرایط فعلی بهترین ابزار برای مقابله با ویروس منحوس کرونا رعایت پروتکل‌های بهداشتی و دستورالعمل‌های کاربردی و سهل چون استفاده از ماسک، شستن دست‌ها و نیز رعایت فاصله اجتماعی است.

صبح نو نوشت