قیمت نقاشی قهوه‌خانه‌ای چند؟
به گزارش ایسنا، نمایشگاهی که قرار است در آستانه ماه محرم با محوریت نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای برگزار شود بهانه‌ای شد تا در نشستی پیرامون این هنر و مباحثی مانند موزه نقاشی قهوه‌خانه‌ای، فعالان این سبک، قیمت این آثار و ... سخنانی مطرح شود.
نشست خبری نمایشگاه «مروری بر نقاشی قهوه‌خانه‌ای ایران» امروز (۱۴ شهریور ماه) در گالری فردا برگزار شد.
در ابتدای این نشست مجید احمدی ـ مدیر گالری فردا ـ درباره این نمایشگاه که جمعه (۱۶ شهریور ماه) افتتاح می‌شود، گفت: به مناسبت ماه محرم و پیوند ناگستتی نقاشی قهوه‌خانه‌ای با عاشورا تصمیم گرفتیم نمایشگاهی با محوریت نقاشی قهوه‌خانه‌ای برگزار کنیم؛ البته موضوع همه آثار مذهبی نیست اما درصد عمده آن‌ها نقاشی‌های مذهبی است.
او ادامه داد: جواد عقیلی آخرین نسل از نسل طلایی نقاشان قهوه‌خانه‌ای است که بسیاری از کارهای این نمایشگاه از مجموعه شخصی او انتخاب شده که بارها در نمایشگاه‌های مختلف به نمایش درآمده است. با این حال ما سعی کردیم تازگی نمایشگاه رعایت شود؛ بنابراین تعدادی کمتر دیده شده و تعدادی اصلا دیده نشده روی دیوار خواهد رفت. نزدیک به هشت یا ۹ نقاشی شمایل اثر عباس بلوکی‌فر بخشی از نمایشگاه خواهد بود. همچنین پرده‌ای منحصر به فرد به نمایش درمی‌آید که امضای عباس بلوکی‌فر و علی‌اکبر لرنی را پای آن است.
احمدی همچنین گفت که به مناسبت برگزاری این نمایشگاه برنامه‌ای برای پاسداشت جواد عقیلی برگزار می‌شود.
او بیان کرد: در این نمایشگاه که تا ۲۸ شهریور برقرار است، ۲۳ اثر ارائه خواهد شد. قیمت آثار از سه، چهار میلیون تا ۱۰۰ میلیون خواهد بود. گران‌ترین اثر متعلق به محمد مدبر است.
مدیر گالری فردا توضیح داد: عقیلی شاگرد عباس بلوکی‌فر(نقاش قهوه‌خانه‌ای) بوده و تعداد زیادی از نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای را در سال‌های طولانی حفاظت کرده است. او به این حوزه بسیار کمک کرده است.
در ادامه جواد عقیلی ـ مجموعه‌دار و نقاش قهوه‌خانه‌ای ـ با بیان اینکه هنر در خون من است، اظهار کرد: من در مشهد متولد شدم و از کودکی به نقاشی علاقه‌مند بود. یادم است مداد دورنگی را پیدا کردم و نزدیک به صد گل با آن کشیدم. سال‌های سال برای خودم نقاشی می‌کردم.
او اضافه کرد: من در رشته راه و ساختمان از دانشکده فنی فارغ‌التحصیل شدم، در این دانشکده از شاگردان مهندس بازرگان بودم. جسته و گریخته طراحی کار می‌کردم. هانی‌بال الخاص کلاس‌هایی را در دانشکده هنرهای زیبا گذاشته بود و هر وقت فرصتی می‌شد از او یاد می‌گرفتم.
عقیلی گفت: بعد از انقلاب خودم را بازنشسته کردم و رفتم دنبال کار دلم. یک روز در رادیو شنیدم کلاس‌های نقاشی قهوه‌خانه‌ای در کاخ مرمر تشکیل می‌شود، استاد این کلاس‌ها عباس بلوکی‌فر بود. من چون سابقه مذهبی داشتم به نقاشی قهوه‌خانه‌ای علاقه‌مند بودم و قبل از اینکه بلوکی‌فر را بشناسم از او کار داشتم.
این نقاش ادامه داد: بلوکی‌فر به من گفت حیف است تو در این کلاس‌ها باشی؛ بنابراین از او خواستم در آتلیه به من یاد بدهد و تا آخر عمر در خدمت او بودم. دو نفرمان با هم کار می‌کردیم. او انسانی عارف، استثنائی و وارسته بود. بلوکی‌فر به دلیل برخوردهایی که بعد از انقلاب با او شده بود، سرخورده شده بود و به من می‌گفت تو من را دوباره نقاش کردی. او مثل پدربزرگ بچه‌های من بود و من خودم را برادر ناتنی او می‌دانستم. تحصیلات بلوکی‌فر (و دیگر نقاشان قهوه‌خانه‌ای) در حد خواندن و نوشتن بود اما سوادش در حوزه ادبیات از خیلی‌ها بیشتر بود.
او بیان کرد: بعد از فوت بلوکی‌فر چند سال کار می‌کردم اما بعد به دلیل حساسیت به رنگ من را از نقاشی کردن منع کردند. پیش‌تر نقاش‌های قهوه‌خانه‌ای، قلم‌مو تا رنگ را خودشان می‌ساختند.
عقیلی درباره اینکه چگونه به یک مجموعه‌دار در زمینه نقاشی قهوه‌خانه‌ای تبدیل شده اظهار کرد: هر کاری که بلوکی‌فر می‌کشید اگر بیرون از او بهتر می‌خریدند که هیچ وگرنه من آن را می‌خریدم. کارهای خودم را نمی‌فروختم و کارهای بقیه را به توصیه بلوکی‌فر می‌خریدم تا کمکی به آن‌ها کردم.
این نقاش قهوه‌خانه‌ای در پاسخ به پرسش ایسنا که چرا تا به حال شاگردی را در این زمینه پرورش نداده است؟ گفت: وقت این کار را نداشتم و اگر کسی علاقه‌مند بود او را به افراد ذی‌صلاح‌تر از خودم معرفی می‌کردم.
او همچنین در پاسخ به پرسش دیگر ایسنا درباره اینکه ممکن است نسل نقاشان قهوه‌خانه‌ای تمام شود و دیگر کسی به این حرفه مشغول نباشد؟ بیان کرد: فکر می‌کنم به مرور زمان شاید علاقه‌مندانی برای این حوزه پیدا شود. باید قدر نقاشی قهوه‌خانه‌ای در دنیا دانسته شود. این سبک صد در صد ایرانی است. هیچ‌کدام از نقاشان این حوزه کلاس نرفتند و درس نخواندند. الان هم در دنیا این سبک را می‌شناسند، موزه دوسلدورف با چهار اثر از مجموعه من افتتاح شد.
عقیلی در بخش دیگری از سخنان خود درباره قیمت پرده‌های روز قهوه‌خانه‌ای گفت: اگر بخواهند الان چنین کاری سفارش بدهند فکر نمی‌کنم بتوانند زیر ۲۰ میلیون‌تومان پرده خوب تهیه کنند. نقاشی قهوه‌خانه هیچ‌وقت (از نظر قیمت) در جایگاه خودش قرار نگرفته است. سعی کردیم واحد انتخابی برای این رشته در دانشکده هنرهای زیبا بگذارند که نشد. سعی کردیم از وجود بلوکی‌فر در این زمینه استفاده شود که نشد.
احمدی نیز در این زمینه معتقد است: آسیب جدی آثار جعلی این حوزه است و تعداد زیادی کارهای غیر اصیل وجود دارد و همین باعث شد قیمت نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای افت کند. اکثرا نمایشگاه‌های قهوه‌خانه‌ای فروش داشته‌اند اما حالا استقبال گذشته را ندارد. این سبک همیشه طرفدار داشته و دارد ۷۰، ۸۰ درصد فروش نقاشی به توریست‌ها نقاشی قهوه‌خانه‌ای است. اما آنقدر کار غیر اصیل فروخته شد که رغبت مارکت هنر به این نوع کم شده است.
در بخش دیگری از این نشست احمدی با بیان خاطره‌ای از شهرداری تهران که برخی آثار مجموعه عقیلی را برای افتتاحیه پردیس سینمایی ملت امانت گرفته بود، گفت: یک متر و نیم پرده نقاشی (حسین همدانی) در افتتاحیه سینما پردیس ملت پاره شد. شهرداری به ما اعلام نکرد که این پرده پاره شده است. ما خیلی اعتراض کردیم اما نتیجه نداد.
عقیلی نیز در این‌باره اظهار کرد: هر جایی که قرار است کار را به امانت بگیرد اگر قابش آسیب ببیند سخت نمی‌گیرم اما اگر کار منحصر به فردی پاره شود فرق دارد. حالا اگر بخواهند آثار را به امانت بگیرند از آن‌ها چک می‌گیرم سالم ببرند و بیاورند.
در ادامه احمدی درباره نحوه نگهداری مجموعه عقیلی توضیح داد: آقای عقیلی چهار انبار دارد که طبقه‌بندی و کارها درست چیده شده است.
عقیلی نیز درباره تعداد آثار مجموعه‌اش گفت: کار قابل ارائه (تکراری نباشد) ۳۰۰ اثر می‌شود وگرنه کل مجموعه شامل بیش از ۵۰۰ اثر است.
سپس احمدی درباره ایجاد موزه‌ای برای نمایش آثار قهوه‌خانه‌ای بیان کرد: در زمان مدیریت قبل در شهرداری تهران ۱۰ تا ۱۵ جلسه با مدیران سازمان زیباسازی گذاشتیم. خیلی تلاش کردیم حتی آقای عقیلی حاضر بود از نظر مالی هم به این جریان کمک کنند. طرح ارائه کردیم و چند ساختمان را دیدیم. طرح جامعی بود که وجود و لزومش واقعا احساس می‌شود، اما متاسفانه نتیجه نگرفتیم.
در ادامه عقیلی در پاسخ به پرسشی مبنی بر تعدد افرادی که به عنوان نسل آخر نقاشی قهوه‌خانه‌ای از آن‌ها یاد می‌شود، بیان کرد: آخرین کسی که من می‌گویم نقاش قهوه‌خانه‌ای است و در این مکتب شاگرد بلوکی‌فر بوده محمدرضا حسینی است.
او همچنین گفت: خیلی خواهش کردند من عضو انجمن مجموعه‌داران شوم اما وقتش را ندارم و دنبال خودنمایی نیستم.