۲ عامل مهم در مرگ‌های زودرس ایرانیان

رضا ملک زاده معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با اشاره به مشارکت ۸۰ محقق از ۴۰ مرکز تحقیقاتی وابسته به ۳۵ دانشگاه علوم پزشکی کشور در مطالعه جهانی بررسی روند تغییرات چربی خون در ۲۰۰ کشور دنیا، طی نزدیک به چهار دهه گذشته «۱۹۸۰ تا ۲۰۱۸»، اطلاعات ایران را یکی از قوی‌ترین و وسیع‌ترین داده‌های این مطالعه و حاصل دقیق‌ترین و مهم‌ترین مطالعه چربی خون ایرانیان دانست که با آزمایش بیش از ۲۲۵ هزار فرد شرکت کننده سالم به دست آمده است.

وی سپس به تشریح نتایج بررسی چربی خون ایرانیان در این مطالعه جهانی پرداخت و سطح کلسترول کلی خون (Total cholesterol/ Tc) در مردان را ۱۶۷ میلی گرم و زنان را ۱۷۴ میلی گرم اعلام کرد که به گفته وی نسبت به چهار دهه گذشته، تقریبا ثابت مانده و کاهش چشمگیری نداشته است.

مسؤول مطالعات «کوهورت گلستان»، «کوهورت پرشین»، افزود: میانگین «چربی خون خوب (HDL /High –Density Lipoprotein) که بهتر است حدود ۶۰ میلی گرم باشد، در مردان ایرانی ۴۲٫۵ میلی گرم و در زنان ایرانی ۴۸٫۷ میلی گرم است که این رقم در سال ۱۹۸۰ به ترتیب برای مردان و زنان کشور، ۴۱ و ۳۹ میلی گرم بوده است.

میانگین «چربی خون بد» در مردان و زنان ایرانی

وی با بیان اینکه ایران یکی از کشور‌های دارای سطح بالای چربی خون بد در جهان است، گفت: میانگین چربی خون بد (LDL/ Low Density Lipoprotein) یا (Non- HDL cholesterol) که بهتر است کمتر از ۷۰ میلی گرم باشد، در مردان ایرانی، حدود ۱۲۴ میلی گرم و در زنان، حدود ۱۲۰ میلی گرم است که نسبت به چهار دهه گذشته نسبتا ثابت مانده‌اند.

نقش اساسی چربی خون بالا و فشار خون بالا در مرگ‌های زودرس کشور

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با بیان این موضوع که «نیمی از مرگ‌های ایران زودرس (زیر ۷۰ سال) است»، تصریح کرد: سکته‌های قلبی و مغزی علت نیمی از مرگ‌های زودرس در کشور است و سالانه بیش از ۱۵۰ هزار نفر بر اثر سکته قلبی و مغزی جان خود را از دست می‌دهند که چربی خون بالا در ایجاد زمینه مناسب برای بروز سکت‌های قلبی و مغزی و کبد چرب نقش بسیار مهم و تعیین کننده‌ای دارد.

به گفته وی، «چربی خون بالا» و «فشار خون بالا» با هم، نقش بسیار اساسی در وقوع بیش از ۴۰ هزار مرگ زودرس (زیر ۷۰ سال) و حدود ۱۰ هزار مرگ خیلی زودرس (زیر ۵۰ سال) در ایران دارند.

عوامل ابتلا به چربی خون بالا

رئیس پژوهشکده بیماری‌های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران، عوامل ابتلا به چربی خون بالا را علاوه بر علل ارثی و ژنتیکی، پرخوری، اضافه وزن و چاقی، مصرف غذا‌های پرچرب و رژیم غذایی پرکربوهیدرات، نداشتن تحرک کافی و ورزش نکردن، مصرف بالای نمک، مصرف الکل، استعمال سیگار، مصرف زیاد گوشت قرمز، مصرف کم میوه‌ها و سبزیجات تازه و نیز افزایش سن برشمرد.

ضرورت کنترل فشارخون و چربی خون در افراد بالای ۳۵ سال

ملک زاده بر همین اساس، کنترل چربی خون بالا را با انتخاب سبک زندگی سالم و رژیم غذایی مناسب، ورزش کردن و انجام آزمایشات لازم به ویژه برای افراد پرخطر (افراد دارای سابقه خانوادگی مرگ زودرس ناشی از سکته‌های قلبی و مغزی)، بسیار ضروری توصیف کرد و افزود: لازم است تمام ایرانیان بالای ۳۵ سال، علاوه بر اندازه‌گیری قند خون، فشار خون و چربی خون خود را نیز چک کرده و در صورت بالا بودن سطح این دو، برای درمان اقدام کنند. در این مورد، بویژه «چربی خون بد» که در ایران به LDL معروف است، بهتر است به عدد زیر ۷۰ میلی گرم کاهش پیدا کند.

سطح هشدار فشار خون و چربی خون بد

وی گفت: بر اساس آخرین پژوهش‌های انجام شده جهانی، فشار خون بالاتر از ۱۲ روی ۸ غیر طبیعی و چربی خون بد (LDL /Non HDL Cholesterol) باید زیرسطح ۷۰ میلی گرم باشد.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، نقش استاتین‌ها (دارو‌های کاهنده چربی خون بالا) را در کنترل چربی خون بسیار مهم دانست و گفت: مصرف استاتین‌ها سالانه از ده‌ها هزار مورد سکته قلبی و مغزی در جهان پیشگیری می‌کند. نتایج مطالعات علمی نشان داده است که مصرف مستمر استاتین‌ها، پیشرفت بیماری کبد چرب را کنترل می‌کند.

رئیس پژوهشکده بیماری‌های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران، یکی از دارو‌های موثر برای کنترل «چربی خون و فشار خون» که بر اساس پژوهش‌های دقیق این پژوهشکده تولید و نتایج آن در مجله معتبر بین المللی «لنست» منتشر شده و هم اکنون در داروخانه‌های ایران موجود است را قرص «پلی پیل» دانست و عنوان کرد: با مصرف روزانه یک عدد قرص «پلی پیل» با تشخیص و تجویز پزشک، می‌توان از افزایش چربی خون بد و بالا رفتن فشار خون پیشگیری کرد.