سیروس عسگری که بود و چرا توسط آمریکا دستگیر شده بود؟

صبح روز گذشته خبر آزادی سیروس عسگری دانشمند ایرانی در بند آمریکا توسط محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه اعلام شد. ظریف در پیام خود آورد: یک خبر خوب. هواپیمای حامل دکتر سیروس عسگری از آمریکا پرواز کرد. تبریک به همسر و خانواده گرامی ایشان.

سید عباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه نیز در نشست خبری پیشین خود با خبرنگاران گفته بود: کار‌های آزادی سیروس عسگری در حال انجام است و اگر مشکل خاصی رخ ندهد، وی ظرف دو سه روز آینده به ایران برمی‌گردد.

اخباری از این دست در جامعه ما کم نیست، دانشمندانی همچون سیروس عسگری و مسعود سلیمانی که توسط آمریکا زندانی و به انواع اتهام‌ها متهم می‌شوند و پس از مدتی، وقتی دیگر هیچ بهانه‌ای ندارند آزاد می‌شوند.

سیروس عسگری استاد دانشگاه و دانشمند ایرانی در حوزه مواد و متالورژی در دانشگاه صنعتی شریف است. تخصص او در حوزه مواد پیشرفته برای سیستم‌های نوین انرژی از جمله باتری لیتیوم هوا است.

سیروس عسگری سال ۵۶ به عنوان دانشجوی کارشناسی وارد دانشگاه تهران می‌شود و کارشناسی و کارشناسی ارشدش را به صورت پیوسته در آنجا طی می‌کند. با توجه به انقلاب فرهنگی و بحبوحه جنگ و انقلاب، تحصیل او تا سال ۶۵ طول می‌کشد و در نهایت با رتبه اول فارغ‌التحصیل می‌شود. دوران دانشجویی عسگری در دانشگاه تهران با حجم عظیمی از فعالیت دانشجویی و غیردرسی شناخته می‌شود؛ از کمک و دستگیری به نیازمندان تا تدریس در مدارس فقیرنشین شهر و حتی کار‌های اجرائی مربوط به ساخت ساختمان جدید دانشکده مهندسی متالورژی در پردیس فنی امیرآباد. عسگری مدتی نیز در جهاد سازندگی مشغول به کار می‌شود و به صورت مربی در دانشگاه تهران و مدارس پایین شهر تدریس نیز می‌کند؛ ترمودینامیک و شیمی‌فیزیک در دانشگاه و فیزیک در دبیرستان.

بعد از چند سال برای ادامه تحصیل به دانشگاه درکسل آمریکا می‌رود و در سال ۱۹۹۲ میلادی دوره دکترای خودش را در آنجا شروع می‌کند. البته طبیعت پرانرژی و ناآرام او باعث می‌شود در دوره دکترا برای آشنایی با جنبه‌های مختلف علم مواد و مباحثه با چهره‌های سرشناس این حوزه‌ها، رفت‌و‌آمدی به دانشگاه‌های لی‌های و پنسیلوانیا هم داشته باشد. عسگری دکترایش را در درکسل می‌گیرد و سپس مدتی به عنوان محقق فوق دکترا در دانشگاه پنسیلوانیا مشغول به کار می‌شود و در سال ۱۹۹۷ پس از اتمام فوق‌دکترایش به ایران برمی‌گردد.

بعد از بازگشت به ایران عسگری به دانشگاه تهران و پس از مدتی به شریف می‌آید و در شریف طی همکاری تنگاتنگ با سایر استادان جوان دانشکده باعث تبدیل دانشکده مهندسی متالورژی به مهندسی و علم مواد می‌شود. به گفته دانشجو‌های آن دوران، حضور دکتر عسگری و دیگر استادان جوانی که آن سال‌ها وارد دانشکده شدند، باعث تحول قابل توجهی در دروس مواد می‌شود و شور و شوق تازه‌ای در بین دانشجو‌های این دانشکده برای ادامه تحصیل ایجاد می‌کند.

دکتر سال ۲۰۱۲ به اولین فرصت مطالعاتی‌اش در آمریکا و به دانشگاه کیس وسترن رزرو می‌رود. پروژه‌ای که عسگری در آنجا روی آن کار می‌کند، مربوط به شناسایی مکانیزم یک رفتار عجیب در فولاد‌های ضدزنگ است؛ رفتاری که از شناخته‌شدن آن سی سالی می‌گذرد، ولی هنوز کسی مکانیزمش را نمی‌داند: سخت‌کاری سطحی فولاد ضدزنگ در دمای پایین. دکتر مدتی روی این پروژه کار می‌کند و بعد به ایران بازمی‌گردد و مجددا در سال ۲۰۱۷ تصمیم می‌گیرد برای سرزدن به فرزندانش که در آمریکا مشغول به تحصیل هستند به این کشور برود. به محض ورود به خاک آمریکا دکتر را دستگیر می‌کنند و به ایالت اوهایو می‌فرستند، یعنی همان جایی که دانشگاه کیس وسترن قرار دارد. در واقع این‌بار سفر دکتر یک سفر خانوادگی است.

در سال ۹۶ (۲۰۱۷) اداره تحقیقات فدرال رژیم آمریکا موسوم به (اف‌بی‌آی)، سیروس عسگری را متهم کرد در دوران فعالیت دانشگاهی‌اش در دانشگاه «کیس وسترن رزرو» اوهایو در سال ۹۱ (۲۰۱۲)، مبادرت به دور زدن تحریم‌های آمریکا علیه ایران و سرقت اسرار تجاری کرده است! در اواخر سال ۹۸ بعد از بیش از دو سال محاکمه، سرانجام دادگاه فدرال و سپس دادگاه استیناف حوزه ششم آمریکا، سیروس عسگری را از اتهامات وارده تبرئه کرد.

اما ماجرای این اتهام از این قرار بود که در مدتی که دکتر در آمریکا نبوده FBI پرونده‌ای برای او تشکیل داده و در سال ۲۰۱۶ دکتر عسگری دردادگاهی به طور غیابی و بدون اطلاع و امکان دفاع محکوم شده است. او فرصت مطالعاتی قبلی با شرکتی به نام سوج‌لاک کار کرده که در زمینه اتصالات مورد نیاز مهندسی شیمی مشغول است و کار دکتر مطالعه مکانیزم سخت‌کاری سطحی فولاد ضدزنگ برای این شرکت بوده است، ولی FBI او را متهم به سرقت اسرار تجاری این شرکت می‌کند. جالب آنجاست که این شکایت و اتهام از طرف شرکت مطرح نشده و خود دولت آمریکا تحقیقات را انجام داده است. آن‌طور که افراد نزدیک به دکتر می‌گویند، دو مأمور پلیس FBI شهر کوچک کلیولند برای خودنمایی و ترقی رتبه این پرونده را علیه دکتر تشکیل می‌دهند.

سیروس عسگری دانشمند ایرانی پس از تبرئه بار دیگر در اسفند ۹۸ (مارس ۲۰۲۰) توسط پلیس مهاجرت و گمرک آمریکا (آی‌سی‌ای) به اتهام دیگری بازداشت شد و روزنامه گاردین گزارش داد که او در بندِ پلیس مهاجرت و گمرک ایالات متحده معروف به ICE، در زندان مهاجرین در یک منطقه دور افتاده در لوایزیانا نگهداری می‌شود.

همسر در گفت‌وگویی با تشریح شرایط تبرئه و در نهایت امتناع از آزادی عسگری گفته بود: دادگاه به نفع آقای دکتر رای داد و همسرم از اتهامات‌شان تبرئه شدند. دولت آمریکا یک‌بار محکوم شده بود و درخواست تجدید نظر هم داده بود و می‌دانستند شانسی ندارند، بنابراین از قبل به اداره مهاجرت اطلاع داده بودند و در دادگاه حضور داشتند و به محض اینکه قاضی همسر من را تبرئه کرد، افراد اداره مهاجرت آمدند و به آقای دکتر دستبند زدند و ایشان را مستقیما به زندان منتقل کردند و گفتند که پرونده شما از دست قوه‌قضائیه خارج شده است و شما الان در اختیار اداره مهاجرت هستید و، چون ویزا ندارید حضور شما در اینجا غیرقانونی است، بنابراین ایشان از آبان‌ماه در اختیار اداره مهاجرت هستند.

در اوایل فروردین ماه سال جاری، گاردین انگلیس گزارشی از وضعیت زندان آیس ایالت لوئیزیانا متعلق به اداره مهاجرت آمریکا منتشر کرد و در این گزارش از قول سیروس عسگری دانشمند ایرانی نوشت: شرایط نگهداری زندانیان در زندان اداره مهاجرت آمریکا که کثیف و پرازدحام است، نامطلوب می‌باشد و مقام‌های زندان اقدامی برای مقابله با شیوع ویروس‌های کُشنده انجام نداده‌اند.

طبق گزارش گاردین، مسئولان زندان اداره مهاجرت آمریکا که سیروس عسگری دانشمند ایرانی به صورت غیرقانونی در آنجا بازداشت است، هیچ گونه اقدامی برای ضدعفونی کردن محل زندان در پی شیوع کرونا انجام نداده و همچنان افراد جدید، بازداشت و به زندان مزبور انتقال داده می‌شوند.

روز ۱۰ اردیبهشت، گاردین که پیش‌تر از وضعیت بهداشتی اسف‌باز زندان آیس ایالت لوئیزیانا متعلق به اداره مهاجرت آمریکا گزارش تهیه کرده بود، این بار از ابتلای سیروس عسگری دانشمند ایرانی گروگان گرفته شده در این زندان به ویروس کرونا و قرنطینه وی خبر داد و نوشت: سیروس عسگری، در تماس تلفنی که با گاردین داشت سرفه‌های سختی می‌کرد و گفت که به مدت چند روز تب شدیدی داشته است.

ایران بار‌ها تاکید کرده است که افرادی که در زندان‌های آمریکا و اروپا و به درخواست واشنگتن و به اتهام دور زدن تحریم‌های غیرقانونی بازداشت شده‌اند، گروگان بوده و تهران تمامی تلاش خود برای آزادی این افراد و بازگشت آنان به کشور را انجام می‌دهد. آذر ماه سال گذشته نیز ایران مسعود سلیمانی استاد دانشگاه تربیت مدرس که وی نیز به اتهام واهی دور زدن تحریم‌ها در آمریکا بازداشت بود را با «ژائو ونگ» شهروند آمریکایی که به جرم جاسوسی در حال گذراندن دوران محکومیت خود در ایران بود تبادل کرد.

همانطور که در نمونه‌های پیشین نظیر قضیه دکتر مسعود سلیمانی بر همگان ثابت شد، رژیم آمریکا بار دیگر در ماجرای دکتر سیروس عسگری ثابت کرد برخلاف ادعا‌های پرطمطراق و اتهام‌زنی‌های حقوق‌بشری‌اش به کشور‌های مستقل، خود بزرگترین ناقض حقوق بشر و عامل ضدانسانی‌ترین رفتار‌ها در قبال اتباع و شهروندان سایر کشورهاست.