دانش‌بنیان های ایرانی 5000تایی شدند
پس از 6 سال که از آغاز جدی کمپین کشوری توسعه زیست بوم مبتنی بر اقتصاد دانش بنیان توسط معاونت علمی و فناوری می‌گذرد، تعداد رسمی شرکت های دانش بنیان در سال 1399 از 5000 شرکت فراتر رفت.
با توجه به تشکیل کمیته ای ویژه در معاونت علمی برای بررسی روندهای قبلی و نظر به نامگذاری این سال از سوی مقام معظم رهبری به نام «جهش تولید» این اتفاق می‌تواند، به عنوان نشانه‌ای عمومی از سپهر پیشرو ریست بوم اقتصاد دانش بنیان کشور طلقی گردد.
سورنا ستاری معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری تجمیع توان و اراده تمام دستگاههای ذیربط را برای پیشرفت بیشتر زیست بوم و موفقیت بیشتر شرکت های دانش بنیان ضرورری می داند و در صورت تحقق این امر وعده داده است که تعداد این شرکت ها بسیار فراتر از این خواهد رفت.
تخصیص 110 بسته حمایتی
معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری علاوه بر حمایت‌های روزمره و موردی، 110 بسته حمایتی موثر را در طول زمان تکامل بخشیده است. این بسته های حمایتی پر تعداد و جامع‌الشرایط، نقشی تعیین کننده در تقویت انگیزه فعالین فناور و هسته‌های دانشگاهی ایفا کرده است تا از دایره تئوریک خارج شوند و ایده‌های خود را در قالب شرکت‌های دانش بنیان به سمت تجاری سازی و تولید انبوه ببرند.
سید محمد صاحبکار خراسانی رئیس مرکز شرکت های دانش بنیان معانت علمی و فناوری ریاست جمهوری با اشاره به این 110 بسته حمایتی گفت: انجام ارزیابی و داوری ایده و محصولات فناورانه کار آسانی نیست و نیازمند سعه صدر و دقت است تا کمترین اشتباه در پذیرش یک ایده صورت گیرد.
وی گفت: فروش اقساطی محصولات دانش‌بنیان، ارائه تسهیلات از صندوق توسعه ملی و صندوق نوآوری شکوفایی، معافیت مالیاتی و گمرکی و تسهیلات نظام وظیفه از جمله بسته‌های حمایتی هستند که به شرکت های دانش بنیان ارائه می شوند تا آنها را در فرایند کار یاری رسانند.
خدمات بیمه ای
علاوه بر این معاونت علمی و فناوری در نظر دارد تا سبد اقلام حمایتی خود را در سال 1399 متنوع‌تر سازد. معافیت حق بیمه قراردادها از جمله خدمات مهمی است که طی آن قراردادهای دانش بنیان میتوانند از ضرایب حق بیمه منعقد شده بر اساس محصول و کالای دانش بنیان تولید شده در شرکت‌های دانش بنیان را در بر می‌گیرد. همچنین براساس تفاهم نامه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با چند شرکت بیمه‌ای، شرکت‌های دانش بنیان حائز شرایط میتوانند برابر قوانین و آیین‌نامه‌ها از برخی تسهیلات در زمینه اخذ بیمه‌نامه‌های مختلف بهره‌مند شوند.
تسهیلات نظام وظیفه
تسهیلات نظام وظیفه، حمایت‌های استقرار، توسعه بازار و بسته های حمایتی ویژه صادرات از جمله دیگر اقلامی هستند که شرکت های دانش بنیان برای توسعه بازار محصولات دانش بنیان خود دریافت می کنند.
دریافت مجوز برای انجام خدمت نظام وظیفه کارکنان کلیدی در شرکت های دانش بنیان و فناور از جمله مواردی است که با عنایت خاصه رهبر انقلاب امکان پذیر شده است. این تسهیلات در سه دسته ارائه می‌شود که عبارتند از : انجام پروژه جایگزین خدمت در دستگاههای دفاعی و کشوری، امریه در شرکت دانش بنیان و انجام پروژه جایگزین خدمت در شرکت دانش بنیان
توسعه بازار
همچنین برای گسترش کمی و کیفی شرکت دانش بنیان و در راستای «رفع نیازهای فناورانه صنایع بزرگ»، تسهیلاتی مانند فروش اقساطی مواد و کالاهای دانش بنیان، در نظر گرفته شده است تا سمت تقاضا تحریک شود که کلای دانش بنیان را جایگزین کالای وارداتی کند.
بسته حمایت از صادرات محصولات دانش بنیان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز خود شامل 12 خدمت مجزا می‌شود. تهیه گزارش تحقیقات بازارهای بین الملی، منتورینگ و مشاوره، اخذ گواهینامه و مجوزهای صادراتی و یارانه سود تسهیلات صادرات از جمله این موارد است. حمایت از شرکت در نمایشگاه‌های خارجی نیز بخشی از این خدمت را شامل می‌شود.
بورس و فرابورس
با توجه به رونق بورس توجه بیشتری معطوف به این نوع خاص از بازار سرمایه شده است. معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برای ورود آسان تر شرکت های دانش بنیان و صاحبان ایده رایزنی های گسترده ای انجام داده است و تفاهم نامه های نیز به این منظور به امضاء رسیده است. ایجاد بازار دارایی فکری نیز که با استقبال مخترعین و صاحبان حق ثبت اختراع مواجه شد از جمله اقدامات انجام گرفته در این حوزه است.
برنامه توسعه کسب و کار
از جمله برجسته‌ترین خدمات مندرج در این بسته خدمات مشاروه ارائه شده توسط مرکز شرکت‌های دانش بنیان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری است که در 52 موضوع ارائه می‌شود. کسب و کار شرکت‌های دانش بنیان نیز برای توسعه و گام برداشتن به سمت مرحله بعدی نیاز به یک برنامه مدون و مبتنی بر برنامه‌ریزی دارد. بر این اساس، معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری با بهره‌گیری از کارشناسان و خبرگان هر حوزه در این زمینه خدمات مختلفی را به مدیران شرکت‌های دانش بنیان عرضه می‌کند. برگزاری نشست‌های پرسش و پاسخ با حضور کارشناسان و ارائه مشاوره‌های مدیریتی از جمله این خدمات است که به صورت مداوم در طول سال به شرکت‌های دانش بنیان ارائه می‌شود.
شرکت‌های دانش بنیان از امتیازات بسیار خاص دیگری نیز مانند امتیاز اضافه پخش تشویقی در آگهی‌های صدا‌و سیما و حمایت از ترویج فعالیت شرکت‌های دانش بنیان در رسانه‌ها برخوردار هستند. به علاوه شرکت های دانش بنیان برای بهره مندی از تسهیلات صندوق توسعه ملی معرفی شده اند که می تواند با توجه به جریان مالی پر فشار ایجاد شده توسط این صندوق، تحرک مالی قابل توجهی ایجاد کند.
تبدیل تهدید به فرصت
آنچه رشد خیره کننده کمی و کیفی شرکت های دانش بنیان را در پی داشته است تنها، حمایت های جاری نیست. هر چند بحران کرونا آسیب های جدی اقتصادی و اجتماعی در پی داشت، اما معاونت علمی و فناوری سعی کرد تا با بهره گیری از زیر ساخت های موجود این عرصه را به یک نقطه جهش برای صدها شرکت دانش بنیان درگیر در این حوزه تبدیل کند.
صادرات ونتیلاتور به لبنان، روسیه و عراق از جمله دستارودهای است که به خوبی نشان دهنده موقعیت غیر قابل انکار ایران در رقابت های دانش محور جهانی است.
کشور آلمان نیز یکی از کشورهای است که به شاخص های بالای در معیارهای مربوط به توسعه یافتگی ملی دست یافته است. چندی قبل شرکت دانش بنیان پیشتاز طب زمان موفق شد تا کیت های تشخیص برای تست 40 هزار بیمار کرونا را به این کشور ارسال کند. این موضوع رسماً از سوی صدای آلمان (دویچه ویله) به نقل از وزارت امور خارجه آلمان تایید شد.
اختصاص ۵۰۰۰ میلیارد ریال برای تولید اقلام مقابله با کرونا توسط شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور، تنها بخشی از حمایت های صورت گرفته در این حوزه است.
پرویز کرمی دبیر ستاد فرهنگ سازی اقتصاد دانش بنیان از افزایش صادرات کیت تشخیص کرونا به آلمان تا سطح یک میلیون تست تشخیص خبر داد. این تعداد کیت تشخیص در بازه زمانی یک تا دو هفته آتی ارسال خواهد شد
رئیس مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی، گفت: از سوی دیگر مراحل قرارداد فروش به ترکیه به اتمام رسیده و از اول هفته آینده صادرات و ارسال این کیت‌ها به ترکیه نیز آغاز می‌شود.
تمام این تلاش ها باعث شد تا آنچنان که رئیس ستاد فرهنگ سازی اقتصاد دانش بنیان به آن اشاره کرد، گردش مالی فعلی اقتصاد دانش بنیان کشور از 120 هزار میلیارد تومان فراتر رود.
در حال حاضر بیش از ۱ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر تنها از یک پلتفرم تاکسی آنلاین ارتزاق می‌کنند، و این مسئله خود به یکی می تواند توان و قدرت فناوری و مشاغل مدرن را در رقابت با تفکر اقتصادی مبتنی بر سنت های قدیمی و غیر منعطف را نشان دهد.
به اعتقاد برخی ناظران، عبور تعداد شرکت‌های دانش بنیان از 5000 شرکت می تواند آغاز گر عصری جدید در اقتصاد و تولید ملی باشد.
عصری که در آن شتابدهنده ها، مراکز نوآوری، پارک های علم و فناوری و دانشگاههای فعال در حوزه تبدیل فناوری به محصول هسند که جایگزین حجره های سنتی در بازار خواهند شد.