تلسکوپها ذاتاً ابزارهایی هستند که باعث میشوند بتوانیم اجسام دوردست را واضحتر و بزرگتر ببینیم. برای انجام این عملکرد، یک تلسکوپ دارای بخشی است به نام «عدسی شیئی» در تلسکوپهای شکستی یا «آینهی اولیه» در تلسکوپهای بازتابی، که نور را از اجسام دوردست جمعآوری میکند و آنرا به جایی که عدسی چشمی در تلسکوپهای شکستی یا آینهی دوم در تلسکوپهای بازتابی قرار دارد و بزرگنمایی تصویر را انجام میدهد، میفرستد و در نتیجه تصویر حاصل توسط بیننده دیده میشود.
برای اینکه در خانه یک تلسکوپ ساده بسازید به موارد زیر احتیاج دارید:
- دو عدد ذرهبین؛ ذرهبینهایی که بین ۲.۵ تا ۳ سانتیمتر قطر دارند، مناسب هستند. بهتر است یکی از ذرهبینها بزرگتر از ذرهبین دوم باشد.
- یک لولهی مقوایی؛ میتوانید از لولهی وسط دستمال توالت استفاده کنید. اگر لولهی بلندتری پیدا کردید، بهتر است.
- چسب
- قیچی
- خطکش
- یک ورقهی کاغذی دارای نوشته
مراحل ساخت تلسکوپ به شرح زیر است:
- ذرهبینها و کاغذ را بردارید؛
- یکی از ذرهبینها را بین دست خود و کاغذ بگیرید. تصویر نوشتههای کاغذ بزرگتر به نظر میآیند؛
- ذرهبین دوم بین چشم خود و ذرهبین اول قرار دهید؛
- ذرهبین دوم را به نحوی عقب و جلو کنید که نوشتههای کاغذ را به صورت خوانا و بزرگ ببینید. در این حالت، نوشتههای کاغذ بزرگ و بهصورت وارونه دیده میشوند؛
- از یک نفر دیگر بخواهیدکه فاصلهی بین دو ذرهبین را برایتان اندازه بگیرد و آنرا یادداشت کنید؛
- یک شکاف در لولهی مقوایی به فاصلهی ۲.۵ سانتیمتر از ابتدای آن ایجاد کنید. این شکاف نباید دور تا دور لوله را کامل پوشش دهد تا به این ترتیب، بتوانید ذرهبین بزرگتر را در آن قرار دهید و نیافتد؛
- شکاف دوم را در فاصلهای که اندازهگیری کرده بودید، به نسبت شکاف اول ایجاد کنید. در این شکاف باید ذرهبین دوم قرار گیرد؛
- ذرهبینها را در شکافها قرار دهید. ذرهبین بزرگتر در قسمت جلوی لولهی مقوایی و ذرهبین کوچک در شکاف عقب لولهی مقوایی قرار میگیرد. ذرهبینها را با چسب محکم کنید؛
- یک تا دو سانتیمتر از لولهی مقوایی را بعد از ذرهبین کوچک رها کنید و اضافی آنرا ببرید و دور بیندازید؛
- با نگاه کردن به کاغذ از درون لویهی مقوایی حاوی دو عدد ذرهبین، مطمئن شوید که تلسکوپ شما کار میکند. ممکن است لازم باشد فاصلهی چشم خود از عدسی چشمی را به نحوی تنظیم کنید که بهترین تصویر را ببینید.
اکنون شما یک تلسکوپ شکستی ساختهاید. با این تلسکوپ میتوانید به ماه و خوشههای ستارهای و همچنین اجسام دوردست روی زمین نگاه کنید.