سند کیف‌پول الکترونیکی، از تسهیل خدمات پرداخت تا مبارزه با پولشویی عملیاتی
به گزارش تابناک، طرح ملی پذیرندگی جامع و یکپارچه پرداخت مبتنی بر کدهای QRبا ابلاع سند کیف‌پول الکترونیکی جامه عمل به تن می کند تا براین اساس راهبرد بانک مرکزی برای تسهیل خدمات پرداخت و مبارزه با پولشویی عملیاتی شود.
عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی در یک یادداشت اینستاگرامی، از ابلاغ سند کیف‌پول الکترونیکی و امکان پرداخت از طریق کیوآر کد در اسرع وقت خبر داد و در این باره نوشت: «در راستای تسهیل خدمات پرداخت خرد، یک جلسه هم اندیشی با مسئولین حوزه فناوری بانک‌ها داشتم. دراین جلسه، بحث مبسوطی درخصوص مبانی پرداخت‌های بدون تماس وکلیات استانداردهای پرداخت خرد و کیف الکترونیکی پول،انجام گرفت. از دغدغه های مهم، جلوگیری ازخلق پول ونیز موضوع پول شویی وتقلب بود.»
او در ادامه این پیام آورد: «نگرانی خلق پول، قاعدتاً از طریق کنترل جدی دقیق مانده کیف پول در بانک ها، وتقلب و اقدامات پولشویی نیز از طریق اعمال نظارت‌های لازم، قابل تأمین است. با توجه به اهمیت موضوع و در جهت تسهیل خدمات پرداخت خرد به مردم، به یک شکل استاندارد و یکپارچه، قرار شد در اسرع وقت بررسی های کارشناسی انجام و اسناد متناظر به کلیه بانک‌ها و ذینفعان ابلاغ شود.»
به نظر می‌رسد با توجه به نهایی شدن سند کیف‌پول الکترونیکی در کارگروه نظام‌های پرداخت بانک مرکزی این سند برای جمع‌آوری نظرات مختلف شبکه بانکی کشور در اختیار بانک‌ها و معاونان فناوری اطلاعات آنها قرار گرفته است.
نگاهی به طرح ملی پذیرندگی جامع
در طرح پذیرندگی جامع بارکدهای پرداخت؛ با اسکن کردن بارکد قرارگرفته هرکدام از شرکت‌های پرداخت الکترونیک در پایانه‌های فروشگاهی با هرکدام از نرم‌افزارهای موبایلی شرکت‌های پرداخت الکترونیک؛ عملیات پرداخت بدون حضور کارت‌بانکی و صرفاً با واردکردن مبلغ و رمز کارت در نرم‌افزار موبایلی قابل انجام است.
در اسفندماه گذشته و همزمان با شیوع کرونا، داوود محمد بیگی مدیر اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی دراین باره گفته بود که کیف پول الکترونیک از موضوعات کلیدی در حوزه پرداخت کشور به شمار می‌رود که با توجه به شیوع ویروس کرونا در کشور و لزوم رعایت نکات بهداشتی در عملیات پرداخت، جلسات فشرده‌ای برای نهایی سازی الگوهای پرداخت از طریق کیف پول مبتنی بر کدهای QR برگزار شد.
بر این اساس هماهنگی لازم با وزارت بهداشت و سازمان فناوری اطلاعات صورت گرفت تا طرح پرداخت مبتنی بر QRهر چه سریعتر اجرایی شود و مشتریان بتوانند بدون استفاده از کارت بانکی با تلفن همراه و اسکن کردن بارکد، پرداخت‌های خود را انجام دهند که با توجه به عدم نیاز به استفاده از دستگاه کارتخوان و کارت بانکی نکات بهداشتی برای حفظ سلامت شهروندان رعایت می‌شود.
این کدها در دوشکل ثابت و یکبارمصرف تدوین شده که در مدل کدهای QRیکبار مصرف سقف مبلغ تراکنش با توجه امنیت بیشتر بالا است اما در مدل کدهای ثابت که در این طرح در نظر گرفته شده، سقف مبلغی محدودتر و برای انجام تراکنش‌های پرداخت روزمره است ولی گفته شده بنا به ضرورت برای استفاده گسترده، تمامی نیازهای پرداخت‌های معمول را شامل می‌شود.
به گفته مدیر اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی، با توجه به عدم استفاده از کارت بانکی طبیعی است که با گسترش به کارگیری پرداخت مبتنی بر کدهای QRتوسط شهروندان شاهد کاهش چشمگیر جرایم مبتنی بر کارت از جمله اسکیمینگ و کپی برداری کارت بانکی و سرقت رمز کارت بانکی خواهیم بود.
همچنین نسخه اول سند پرداختبان به عنوان یکی از سندهایی که در برنامه فناوران مالی بانک مرکزی به آن اشاره شده بود بیش از یک سال است که ارائه شده اما تاکنون نهایی نشده است از سویی دولت نیز بارها بانک مرکزی را الزام به نهایی کردن سند مربوط به پرداخت‌های خرد کرده‌است.
هرچند بیگی زمان اجرای این طرح را تا قبل از آغاز سال99 اعلام کرده بود اما هنوز کیف‌پول الکترونیکی به صورت یکپارچه ارائه نشده است. البته بسیاری از بانک‌ها از طریق شرکت‌های ارائه دهنده خدمات پرداخت خود اقدام به ارائه سرویس‌های مبتنی بر کیف‌پول الکترونیکی و همچنین پرداخت از طریق کیوآر کد کرده‌اند اما همتی بر ارائه خدمات پرداخت خرد به مردم به صورت استاندارد و یکپارچه تاکید کرد.
چنانچه آخرین گزارش سال 98 (اسفندماه) شاپرک حکایت از کاهش تراکنش‌ها در کلیه ابزارهای پذیرش کارتی، اینترنتی و موبایلی به نسبت سال‌های گذشته و بی‌ثمر بودن تلاش‌های این حوزه داشت.