این روزها که مدارس کشور به دلیل پیشگیری از شیوع کرونا تعطیل است و این تعطیلی فعلاً تا پایان فروردین ادامه دارد، ضرورت آموزشهای مجازی بیش از پیش احساس میشود، اما شبکه اجتماعی دانشآموزان که قرار بود از ۱۶ فروردین راهاندازی شود، به تعویق افتاده است.
به تعویق افتادن فعالیت شبکه اجتماعی دانشآموزان، نگرانی خانوادهها را نسبت به آموزش فرزندان افزایش داده است؛ آموزشهای تلویزیونی به ویژه در دوره دبستان با یک درس و ساعتی کم، مسلما جبران کسری ساعات آموزشی نخواهد بود و از سوی دیگر معلمانی که در شبکههای اجتماعی به دانشآموزان درس میدادند با راهاندازی نصفه و نیمه شبکه شاد، سردرگم هستند.
* از آن «شاد» تا این «شاد»
ماجرای «شاد» مربوط به این دوره آموزش و پرورش نیست بلکه چند سال پیش و در دوره وزارت علیاصغر فانی وزیر اسبق آموزش و پرورش، موضوع شاد مطرح شد؛ شبکه اجتماعی شاد قرار بود شبکه بومی ـ ملی شود.
البته این شبکه زیر نظر معاونت پرورشی و فرهنگی در حال ایجاد بود و در فاز اول هم قرار بود نخبگان پرورشی و فرهنگی و تشکلهای دانشآموزی جذب آن شوند.
حمیدرضا کفاش معاون وقت پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش سوم آبان ۱۳۹۵ در حاشیه برگزاری نوزدهمین دوره انتخابات شورای دانشآموزی که در دبیرستان نمونه دولتی عبدالحسین زمانی منطقه ۱۹ برگزار شد در پاسخ به پرسش خبرنگار خبرگزاری فارس، در خصوص سرانجام شبکه اجتماعی دانشآموزی «شاد»، اظهار داشت: شبکه اجتماعی دانشآموزی شاد تا دهه فجر افتتاح خواهد شد.
وی با برشمردن ویژگیهای این شبکه افزود: در وهله اول، دانشآموزان نخبه و کسانی که در مسابقات کشوری حائز رتبه شدهاند جزو مخاطبان ما بوده و در مرحله بعد نیز دانشآموزانی که در مسابقات استانی رتبه ممتاز در بخشهای فرهنگی، هنری، علمی و قرآنی کسب کردهاند و نیز تشکلهای دانشآموزی اولویت ما در پیوستن به این شبکه هستند و بعد از آن نیز بقیه دانشآموزان قرار دارند.
* روی کار آمدن شبکه تعاملی سینا
آن زمان «شاد» نه تنها به سرانجام نرسید بلکه در دوره وزرای بعدی هم خبری از آن نشد و کمکم سر و کله شبکه تعاملی سینا پیدا شد؛ شبکه سینا از برنامههای دستگاه تعلیم و تربیت در دوره وزارت سید محمد بطحایی بود.
بطحایی ۲۱ آبان ۱۳۹۶ درباره سینا گفت: «در شبکه تعاملی آموزش و پرورش، علاوه بر برنامههای آموزشی، برنامههای نرمافزاری نیز ارائه میشود؛ با هجمههایی که در سطح جامعه وجود دارد و مشغلهای که مدیران در مدارس با آن مواجه هستند، آموزش ۲ ساعته مدیران در هفته ضروری است تا با مسائل اجتماعی، تربیتی، اعتیاد و ... موجود در جامعه بیشتر آشنا شوند».
وی نحوه آموزش شبکه مذکور را چند رسانهای و ترکیبی دانست و تصریح کرد: «موضوعات و مسائلی در این شبکه مطرح میشود که امکان طرح آن در شبکههای ملی وجود ندارد؛ بنابراین والدین از طریق وارد کردن نام کاربری و کلمه عبور میتوانند وارد این شبکه تعاملی شوند و تنها مطالب مورد نیاز و مرتبط با فرزندش در اختیار او قرار میگیرد».
وزیر وقت آموزش و پرورش، استفاده از شبکه تعاملی آموزش و پرورش «سینا» را برای والدین الزامی دانست و بیان کرد: «حضور و غیاب والدین از طریق «ip» صورت میگیرد و والدین مخصوصا مادران موظفند در ساعاتی که تعیین میشود به شبکه سینا مراجعه و به فراگیری مطالب بپردازند».
بطحایی، شبکه سینا را مخفف سامانه یک پارچه نرم افزاری آموزش و پرورش معرفی کرد و گفت: «فضای مجازی و اینترنت، اعتیاد، مسائل بلوغ، دوران رشد، عفاف و حجاب، عرفانهای کاذب، مسائل مربوط به محیط خانه، ماهواره، خودکشی و دوستی و ارتباط با جنس مخالف، موضوعات دهگانهای هستند که در ابتدای فعالیت شبکه سینا برای اولیا آموزش داده میشود».
البته شبکه تعاملی سینا سال ۱۳۹۷ طبق گفته مسؤولان آموزش و پرورش افتتاح شد، ولی بازخوردی از اجرای آن دیده نشد؛ مهدی علیاکبرزاده مشاور هنری و مدیر پروژه تولید برنامه شبکه تعاملی سینا ۲۱ فروردین ۱۳۹۷ درباره این شبکه اظهار کرد: «این شبکه اختصاصی آموزش و پرورش است؛ به جهت اینکه فاصله بین مخاطبان خود شامل دانشآموزان، والدین، معلمان و مدیران مدارس را کم کند».
وی ادامه داد: «با تولید یکسری برنامه در فاز اول که در بهمن ماه سال گذشته شروع شد، سعی کردیم به مقوله آسیبهای اجتماعی همچون اعتیاد در سنین نوجوانی، حریم خانه و ارتباط دانشآموزان با والدین و دوران رشد کودکان و نوجوانان بپردازیم؛ ضمن اینکه سعی شد در خصوص آگاهیرسانی درباره مهارتهای زندگی، محیط زیست و حقوق شهروندی مطالبی را به دانشآموزان ارائه کنیم؛ برنامهها در قالب مستند، موشن گرافی، انیمیشن و داستانی تولید شده است».
علیاکبرزاده خاطرنشان کرد: «برنامههای تولیدی ذکر شده از بهمن ماه سال گذشته به صورت آزمایشی پخش شد، اما قصد داریم از اردیبهشت ماه جاری این شبکه را به صورت رسمی رونمایی کنیم؛ نحوه فعالیت این شبکه در فضای اینترنت و به نشانی sinatv.medu.ir است و مخاطبان میتوانند نظرات خود را به صورت کامنت و تعاملی با این شبکه در میان بگذارند».
سینا تیوی با حاشیههایی هم همراه بود و بحثهایی مربوط به هزینههای میلیاردی و مالکیت آن مطرح شد؛ بهگونهای که بطحایی در آخرین نشست خبری خودش که در ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۸ برگزار شد با بیان اینکه فضای مجازی در کنار تمام محاسن، تهدیدها و خطراتی دارد، گفت: «یکی از خطرات، بداخلاقیها و حرفهای نسنجیده و بی پایه و اساسی است که تا بخواهید جمعش کنید باید کلی حداقل انرژی برایش بگذارید؛ راحتترین کار این است که انسان هیچ کاری انجام ندهد و کسی که مشق ننویسد، غلطی ندارد؛ روزی که به عنوان وزیر آموزش و پرورش کارم را شروع کردم، گفتم که ما به شبکه ارتباطی و تعاملی با جامعه ذینفعان نیاز داریم؛ بعد از بررسیهای متعدد و مختلف، برای ایجاد یک تلویزیون تعاملی تنها دستگاه دولتی و معتمد نظام که میتوانست این خدمت را به ما ارائه دهد، سازمان تبلیغات اسلامی بود».
وی افزود: «سینا تیوی مالکیت دولتی دارد و کسی نمیتواند سهامدار آن باشد؛ ما تا امروز ریالی برای تلویزیون تعاملی سینا هزینه نکردیم و تا امروز ریالی هم دریافت نکردیم، اما خیلی امیدواریم این پلتفورم، منبع درآمدی برای آموزش و پرورش باشد و نه هیچ فرد حقیقی سهامدار آن است و شایعاتی که در فضای مجازی با بداخلاقی پخش میشود، صحت ندارد».
ا استعفای بطحایی، خبری از شبکه تعاملی سینا نشد و حالا که مدارس کشور به دلیل پیشگیری از شیوع کرونا تعطیل است، قرار است، شبکه اجتماعی دانشآموزان (شاد) پای کار بیاید.
وزارت آموزش و پرورش که در ایام عید، آمادگی خود را برای اجرای شاد اعلام کرده بود، شب قبل از راهاندازی آن یعنی ۱۵ فروردین، طی اطلاعیهای اعلام کرد: «با عنایت به تصمیم و تأکید وزارتخانه متبوع مبنی بر اختصاصی و امن بودن بستر ارتباطی معلم _ دانش آموزان و به منظور صیانت از حقوق آموزشی و ترببتی دانش آموزان و نیاز به زمان بیشتر برای حصول اطمینان بخش فنی از این امر، ضمن تاکید بر اهمیت راه اندازی این بستر و پابرجا بودن کلیه دستورالعملهای ارسالی معاونین آموزشی، زمان ورود مدیران، معلمان و دانش آموزان به این بستر ارتباطی در روزهای آتی اعلام میشود».
با توجه به اینکه برخی مدارس به خانوادهها اعلام کردهاند که پیامرسان مورد نظر آنها را نصب کنند و از سوی دیگر معلمان در پیامرسان دیگری با دانشآموزان در ارتباط بودند، اکنون معلمان و دانشآموزان در بلاتکلیفی به سر میبرند.
به نظر میرسد که وزارت آموزش و پرورش باید برای این روزهای سرگردانی دانشآموزان در آموزش فکری کند و بعد از این همه اطلاعرسانی درباره شبکه اجتماعی دانشآموزان، تعویق انجام آن به دلیل اطمینان از بخش فنی و صیانت از حقوق دانشآموزان سؤال برانگیز است چرا که این موضوع در همان ابتدای کار باید مدنظر میبود و اصطلاحا کار باید روی آن سوار میشد.
حال باید دید که دستگاه تعلیم و تربیت چه زمانی میخواهد شبکه اجتماعی دانشآموزان را از سکوت خارج و راهاندازی کند و آیا بستر مطمئن آن را فراهم کرده است؟