نخستین خود شناسی و خودآگاهی کودک، شناخت بدن و حرکاتش در بازی نمود پیدا میکند؛ بنابراین فعالیتهای حرکتی _ادراکی کودک (خصوصا در دوره پیش از دبستان) پایه و وسیلهای برای کشف دنیای پیرامون، برقراری روابط با اشیا و تعاملات عاطفی و هیجانی است. در واقع میتوان گفت آموزش و تجربه از جمله تعاملات اجتماعی هستند که سبب تسریع رشد همه جانبهی کودک میشوند.
بسیاری از والدین بر این باورند که بازی با کودکان نیازمند فضای بزرگ و یا نیازمند ابزار و وسیله های بسیاری میباشد. اما در واقعیت بازیهای بسیاری وجود دارد که علاوه بر ساده بودن، در رشد و نمو کودکان تاثیر بسزایی دارد. در این مطلب با ما همراه باشید تا ۱۰ مورد از این بازیها را به شما معرفی کنیم تا در روزهای قرنطینهی خانگی، کودکان خود را سرگرم کنید.
بازی اول: پازل کاغذی
آنچه شما نیاز دارید: کاغذ رنگی یا تصویر
دستور العمل بازی: شکلهای مختلف از کاغذ رنگی را برش دهید و یک تخته با طرحهای متناسب با شکلهای برش خورده بسازید. از کودک خود بخواهید که شکلهای برش خورده را با طرحی که در تخته وجود دارد مطابقت دهد. ایده دیگر این است که عکسهای رنگی و جذاب از یک شی ساده را از مجلات دریافت کنید. آنها را به چهار قسمت برش دهید و از فرزندتان بخواهید دوباره تصویر را به هم متصل کند. برای چالشی کردن پازل قسمت و یا حتی ۴، میتوانید تصویر را به بیش از در شکلهای نامنظم برش دهید. شما همچنین میتصویر جدا انتخاب کنید.توانید برشها را از ۲ تصویر جدا انتخاب کنید.
بازی دوم: بازی تعادلی
آنچه شما نیاز دارید: شال یا نوارهای رنگی
دستور العمل بازی: کف اتاق فضای بازی را تمیز کنید. قسمتی از نوارچسب رو به صورت مسیر مستقیم یا منحنی شکل برای راه رفتن بچسبانید. شما میتوانید از رنگهای مختلف استفاده کنید و قوانین منحصر به فردی برای چگونگی راه رفتن کودکان روی آنها داشته باشید. به عنوان مثال، اگر نوار آبی باشد، بچهها باید یک دستشون روی دست دیگرشون باشه و راه بروند، یا اگر آن نوار سبز باشد، باید لنگان لنگان راه بروند. کودک باید قوانین را دنبال کند و تنها روی نوارهای رنگی راه برود نه روی زمین، اگر پایش از روی نوارها رد بشود از بازی خارج میشود. کودکی که بتواند کل مسیر نوارهای رنگی را بدون اینکه پایش با زمین برخورد کند طی کند برنده بازی است.
بازی سوم: بازی شنوایی
آنچه شما نیاز دارید: بسیاری از وسایل که دارای صدای مجزا و واضحی هستند.
دستورالعمل بازی: دستهای از وسایل با صداهای متمایز و خاص مثل شانه، بشقاب یا قابلمه، کتاب، خودکار، بطری، اسباب بازی، ساعت و ... جمع آوری کنید. وسایل را روی میز قرار دهید و از کودک بخواهید که یک صدا یا موسیقی با آنها ایجاد کند. سپس وسایل را کنار بگذارید و از کودک بخواهید به طرف دیگر برود و یا چشم هایش را ببندد. سپس یک وسیله را انتخاب کنید و با آن صدایی ایجاد کنید.
بازی چهارم: پرتاب توپ
آنچه شما نیاز دارید: چند عدد توپ کوچک، یک سطل
دستورالعمل بازی: چند عدد توپ کوچک در این بازی نیاز داریم که در صورت موجود نبودن میتوانید با قرار دادن جورابها داخل هم، توپهای رنگی کوچک درست کنید. همچنین با مچاله کردن روزنامه باطله هم میشود توپهایی با شکل و اندازههای مختلف درست کرد سپس سطل را در فاصلهای معقول از کودک قرار دهید و از او بخواهید که توپهایش را به داخل سطل پرتاب کند. فاصله معقول، فاصلهای است که پرتاب توپ، آنقدرها برای کودک آسان نباشد و در عین حال، آنقدر هم دور نباشد که با غیرممکن بودن، شوق بازی را در کودک از بین ببرد.
بازی پنجم: بازی مانور موانع
آنچه شما نیاز دارید: حلقه، صندلیها شما میتوانید هر چیز دیگری را که، توپ بازی، پتو ممکن است مفید باشد اضافه کنید.
دستورالعمل بازی: یک مسیری از موانع با قوانین خاصی در مورد چگونگی انجام دادن یا چگونگی مانور در اطراف هر مانعی ایجاد کنید. به عنوان مثال، اگر یک صندلی یا یک میز وجود دارد، به بچهها بگویید که آنها باید زیر آن سینه خیز بروند.
بازی ششم: رهبر را دنبال کنید
آنچه شما نیاز دارید: فضای بازی و لیستی از فعالیتهای عملی
دستورالعمل بازی: یک موضوع را برای این بازی انتخاب کنید مثل فعالیت بدنی، عبارات، یا حرکات. خودتون را به عنوان رهبر معرفی کنید یا به نوبت بچهها یکی یکی رهبر شوند، به طوری که هر کس حداقل یک بار رهبر باشد. هر بازیکن باید آنچه را که رهبر انجام میدهد انجام دهد مثل پریدن، پایکوبی کردن، کف زدن، شکلک درآوردن و غیره.
بازی هفتم: گدازههای آتش روی زمین
آنچه شما نیاز دارید: کاغذهای رنگی و نوار چسب
دستور العمل بازی: بازی گدازههای آتش رو میتوانید توی پذیرایی خانه تنها با استفاده از کاغذهای رنگی و نوار چسب انجام دهید. دقیقه کاغذهای ۱۰ تا ۵شما میتوانید در عرض رنگی مختلف را با نوار چسب به کف زمین بچسبانید. سپس از بچهها بخواهید روی کاغذها لی لی بروند، برقصند، ورجه ورجه کنند و بپرند. ضمن پریدن روی کاغذها باید حواسشون باشه پاشون زمین یا فرش را لمس نکند و با صدای بلند بهشون بگید: روی زمین پا نگذارید، زمین پر از گدازههای آتشه و داغه! میتوانید با این بازی یادگیری رنگها رو هم اضافه، کنید. مثلا اسم یک رنگ را با صدای بلند بگویید و از بچهها بخواهید اون رنگ رو پیدا کنند و یک راهی را برای پریدن روی اون رنگ پیدا کنند بدون اینکه پاشون رو روی زمین بگذارند.
بازی هشتم: بازی لی لی کن
آنچه شما نیاز دارید: بشقابهای کاغذی رنگی
دستورالعمل بازی: میتونید از بشقاب با رنگهای مختلف استفاده کنید. سپس بشقابها را طبق الگویی که میخواهید روی زمین پیاده رو یا توی خونه قرار دهید؛ و حالا به بچهها بگویید حرکت کنید! بپرید! لی لی کنید! میتوانید از بچهها بخواهید پشت سر هم بروند و وقتی مسلط به این کار شدند حالا نوبت یک چالش جدیده! چطوره که حالا فقط روی بشقابهای نارنجی، بپرند؟ و بعد روی بشقابهای سبز؟ راستی حتی خودتان هم میتوانید به این بازی با کودکتان بپیوندید.
بازی نهم: چوگان بازی
آنچه شما نیاز دارید: توپ معمولی یا توپ بیسبال، ریسمان یا طناب لباس، جوراب بافتنی (اختیاری)، چوب چوگان یا روزنامۀ لوله شده
دستورالعمل بازی: یک توپ را از شاخۀ درخت، در ارتفاعی آویزان کنید که کودک بتواند با چوب به آن ضربه بزند. اگر یک توپ بیسبال سوراخدار دارید، از یکبند لباس و یا ریسمان برای آویزان کردن آن استفاده کنید، ولی اگر یک توپ معمولی است آن را درون جوراب بافتنی بگذارید و از درخت آویزان کنید. کودک تمرکز لازم برای ضربه زدن به توپ آویزان را تمرین میکند.
بازی دهم: بازی سایهها
دستور العمل بازی: روی سایۀ من نیا. گفتن چنین عبارتی به یک کودک، برایش خیلی هیجانانگیز است و بازی را مهیج میکند. هر وقت او خواست روی سایۀ شما بیاید مانعش شوید. بهنوبت این کار را انجام دهید و اجازه بدهید که او نیز به شما همین را بگوید. میتوانی مثل شکلی که من درست کردهام، یک سایه بسازی؟ یک وضعیت به خود بگیرید، مثلاً بازوها را صاف کنید و از او بخواهید که درست مثل شکل شما را بسازد. تا آنجا که میتوانید در وضعیتهای مختلفی قرار بگیرید و سایههای متنوعی بسازید.
برگرفته از انجمن علمی مددکاری اجتماعی ایران