پیشرفت های موشکی ایران+فیلم و عکس

انقلاب اسلامی ایران در حالی در آستانه 40 ساله شدن قرار دارد که يكي از افتخارات غرور آفرين این انقلاب، رشد روز افزون و حضور فعال كشور در عرصه‌ هاي علمي می باشد. مقایسه ایرانِ قبل و بعد از انقلاب، می‌تواند واقعیت ‌های مهمی را برای نسل‌های پس از انقلاب آشکار کند. پیشرفت هایی که علارغم درگیر کردن ایران به جنگ طولانی با عراق، تحریم های شدید و ظالمانه علیه مردم و عدم همکاری مرکز علمی بزرگ جهانی به دست آمده است. در سلسله گزارش هایی با عنوان «چهل سال انقلاب، چهل ساز پیشرفت » به بررسی پیشرفت های انقلاب اسلامی در طول این 40 ساله می پردازیم. در این گزارش به پیشرفت های حوزه دفاعی - موشکی می پردازیم.

دستاوردهای فنی و علمی و آزمایش‌ های موشکی و نظامی گوناگون ایران در طی سال های بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به خوبی نشانگر اراده قوی نیروهای مسلح ایران برای دفاع و تأمین امنیت کشور است. این توان دفاعی بارها از سوی مقامات آمریکایی و رژیم صهیونیستی نیز مورد تاکید قرار گرفته و به این توانایی ایران اذعان کرده‌اند. ایران هم اکنون از لحاظ قدرت موشکی در منطقه رتبه نخست و در جهان نیز جزء ده کشور برتر در زمینه دانش و فن آوری ساخت موشک می باشد. کشورمان طی سال‌های اخیر توانسته‌  است طیف‌ متنوعی از موشک‌ها با ویژگی‌های متفاوت برای مقابله با انواع تهدیدات را طراحی و تولید کند. که تمام این موشک ها را می توان در دسته بندی های زیر تقسیم کنیم:  

موشک های بالستیک دوربرد = شهاب ۴، شهاب ۵، شهاب 6، سجیل، ماهواره بر سفیر و پروژه کوثر

موشک های بالستیک میان برد = شهاب 3، فجر 3، عاشورا و قدر 110

موشک های بالستیک کوتاه برد = شهاب 1، شهاب 2 و فاتح 110

موشک بالستیک ضد کشتی = خلیج فارس

راکت های توپخانه ای = صمید، تندر 69، زالزال 1، زلزال 2 و زلزال 3

موشک های زمین به هوا = محراب، شاهین، میثاق 1، میثاق 2، صیاد 1، شهاب ثاقب و مرصاد

موشک ضد هلی کوپتر = قائم

موشک های ضد تانک هدایت شونده = صاعقه، رعد، توفان، توفان 2، توفان 5، توسن و دهلاویه

موشک های ضد کشتی = نور، کوثر، قادر و ظفر

موشک کروز = نصر 1 و مسکات (در حال توسعه)

موشک بدون بال = قیام

موشک های هوا به زمین = شفق، شاهین 3، ستار و عصر 67

موشک های هوا به هوا = فاطر و سجیل

اژدرها = کوسه، یاسین و حوت

کاتیوشا = آرش، فجر 3، فجر 5، فلق 1، فلق 2، عقاب و حاسب

در ادامه به معرفی تعداد انگشت شماری از موشک های ساخته شده توسط متخصصین داخلی می پردازیم:

1- موشک سجیل؛ دوربردترین موشک ایران

موشک سجیل نخستین موشک زمین به زمین دوربرد دو مرحله ای سوخت جامد در کشور است که توسط متخصصان سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع طراحی و ساخته شده است. این موشک دوربرد بالستیک برد عملیاتی نزدیک به 2000 کیلومتر و از ویژگیهای منحصربفرد آن دقت بالا در اصابت به اهداف تعیین شده،زمان بسیار کوتاه آماده سازی و عملیاتی شدن سامانه پرتاب، زمان بسیار کوتاه انتقال سایت پرتاب دیسک پس از شلیک، قابلیت لانچر متحرک، قابلیت حمل موشک آماده شلیک و بهره مندی از سیستم tvc می توان اشاره کرد.

این موشک به دلیل استفاده از سوخت جامد به سرعت و ظرف چند دقیقه آماده پرتاب شده و پس از شلیک نیز پرتابگر آن به سرعت محل را ترک می کند که این ویژگی باعث کاهش احتمال نابودی موشک قبل از پرتاب می شود. همچنین به دلیل شتاب بسیار بالای سجیل امکان ردگیری آن برای دشمن در فازهای اولیه پرتاب بسیار کم و عملآً شانس دشمن برای انهدام سجیل در طی پرواز ناچیز است.

فیلم پرتاب موفقیت آمیز موشک سجیل ۲

سجیل جزو آن دسته از موشک‌های بالستیک کشور است که با خروج از جو و طی مسیر در چنین ارتفاعی به داخل جو بازگشته و با سرعت حدود 10 تا 12 ماخ (حدود3400 تا 4080 متر بر ثانیه) به سوی هدف سرازیر می‌شود که انهدام آن از سوی سامانه‌های دفاع هوایی موجود را ناممکن می‌سازد و تاکنون در دو نمونه سجیل 1 و 2 معرفی شده است.

2- موشک خلیج فارس؛مافوق صوت بالستیک علیه کشتی‌ها و ناوها

موشک بالستیک و هوشمند خلیج فارس با سرعتی مافوق صوت می‌تواند انواع ناوها و شناورهای دشمن را مورد اصابت قرار دهد. موشک هوشمند و بالستیک "خلیج فارس " یک موشک مافوق صوت و کشتی‌زن بوده و تفاوت آن با موشک‌های قبلی این است که دیگر موشک‌ها عمدتاً با سرعتی زیر صوت و به صورت کروز عمل می‌کردند اما "خلیج فارس " با سرعتی مافوق صوت و به صورت بالستیک از سطح زمین شلیک شده و به صورت عمودی از ارتفاع بالا می‌تواند هرگونه ناو و یا شناور دشمن را مورد هدف قرار دهد.

شعاع برد عملیاتی این موشک 300 کیلومتر است که در آینده نزدیک نسل جدید آن با بردی بیشتر تولید خواهد شد. موشک "خلیج فارس " به صورت هدایت ترکیبی عمل کرده به طوری که جستجوگر آن در فاز نهایی بر روی هدف قفل می کند و در این حالت هرگونه شناور دشمن هیچ راه گریزی از اصابت این موشک که کلاهکی با حدود 650 کیلوگرم مواد منفجره دارد، نخواهد داشت.

تست موشک خلیج فارس در رزمایش پیامبر اعظم

سوخت موشک "خلیج فارس " جامد است و این موشک توسط مرکز تحقیقاتی نیروی هوافضای سپاه طراحی و توسط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح تولید شده است.

3- بالستیک دوربرد شهاب

خانواده موشک‌های شهاب (شهاب1، 2 ،3 و . . . ) را باید معروف ترین موشک های ایرانی در دنیا دانست. این موشک‌ها که در انواع میان برد و دوربرد ساخته شده اند، می توانند به راحتی مواضع دشمنان احتمالی در منطقه را مورد هدف قرار دهند و شاید همین ویژگی بود که نام شهاب را به عنوان کلید واژه مرگ برای دشمنان منطقه ای در جهان جا انداخت.

بالستیک دوربرد شهاب 5

موشک دوربرد شهاب 5 یکی از موشک های بسیار پیشرفته با برد حداکثری می باشد که اطلاعات کمی درباره این موشک منتشر شده است.

بالستیک دوربرد شهاب 4

موشک شهاب ۴ با برد بیش از 3000 کیلومتر، یک موشک ساخت ایران است که در برنامه موشک‌های بالستیک دوربرد ایران قرار دارد. این موشک نخستین موشک ایرانی است که برای حمل ماهواره و قرار دادن آن در مدار طراحی شده‌است. تغییرات روی موشک شهاب ۴ منجر به ساخت موشک فضایی ایرانی که کاوشگر ۱ نام دارد، شده است.

بالستیک میان برد شهاب 3

شهاب ۳ یکی از بهترین موشک های بالستیک میان‌برد با سوخت مایع است. موشک شهاب 3 اولین موشک بالستیک میان برد ایران است. مدل اول این موشک که با نام شهاب - آ3 شناخته می شود بردی برابر 1300 کیلومتر را داراست. مدل بعدی این موشک که با نام شهاب - ب3 شناخته می شود از کلاهکی سنگین تر بهره می گیرد و توانایی هدف قرار دادن اهدافی در 2000 کیلومتری را دارد. نوع آخر این موشک شهاب - دی 3 نامیده می شود که بردی بین 2200 تا 3000 کیلومتر دارد.

موشک شهاب 3 کابوس شب اسرائیل

4 – موشک قدر، سریعترین موشک جهان

موشک قدر 110 یکی دیگر از موشک‌های ایران است که از لحاظ سرعت جز سریع‌ترین موشک‌های دنیاست و قادر است بر تمام رادارها و موشک‌های ضد موشک فائق آید. در نتیجه هر چقدر قدرت سامانه دفاعی ضد موشک دشمن قوی باشد، این موشک به هدف اصابت می‌کند. برخی منابع به برد 2500 تا 3000 کیلومتری این موشک اشاره کرده‌اند با این تفاسیر این موشک توان ضربه زدن به دورترین نقاط اروپا را داراست و بیش از 70 درصد آسیا را در تیررس توان موشکی ایران قرار می‌دهد.

قدر-110 بهبود یافته موشک معروف ایرانی شهاب 3 است. این موشک بر خلاف شهاب 3 از موتوری 2 مرحله ای بهره می جوید که توانایی رسیدن به بردی 2500 تا 3000 کیلومتر را برای آن فراهم می اورد.اعتقاد بر این است که موتور اول این موشک سوخت مایع و موتور دوم این موشک از سوخت جامد بهره می برد. البته برخی از وجود دو نسخه از موشک قدر نام برده اند که نسخه دوم ان با نام Ghadr-110 A نامگذاری شده و از موتوری سه مرحله ای سود می برد.

لحظه شلیک موشک قدر H , F

از دیگر تفاوت های این نسخه و نسخه Aاین موشک می توان به طول 19 الی 20 متری این موشک نسبت به طول 17.5 متری نوع اول اشاره کرد. موشک قدر-110 قابلیت مانور بهتری را نسبت به شهاب 3 دارا می باشد و زمان آماده سازی آن برای شلیک نسبت به نسخه های اولیه شهاب 3 پایین تر بوده و در حدود 30 دقیقه می باشد در حالی که در نسخه های اولیه شهاب این زمان بالغ بر چندین ساعت بود. کلاهک جنگی این موشک ماسوره انفجاری، ضربتی و مجاورتی است و به صورت عمود پرواز شلیک می‌شود. بسیاری از منابع غربی این ساخت این موشک را تلاش مخفیانه ایران برای تولید شهاب 4 و دستیابی به موشک هایی با برد بلندتر عنوان ساختند اما ایران این اطلاعات را بارها تکذیب و عنوان کرده است که برنامه ای برای تولید موشک هایی با برد بیشتر از 2000 کیلومتر را ندارد.

5- قیام ؛ اوالین موشک بدون بال ایرانی

این موشک همزمان با راه اندازی نیروگاه بوشهر آزمایش شد"قیام-1" موشکی با سوخت مایع است که از قابلیت جابجایی و متحرک بودن بهره مند است. موشک بالستیک "قیام" قابلیت پرتاب از انواع لانچرهای خاص را دارا بوده و سرعت آماده سازی آن به حداقل رسیده است. علاوه بر ویژگی‌های متنوع رادارگریزی در "قیام" ، ویژگی‌های دیگری مثل جنس و مواد این موشک را با سایرموشک ها متفاوت کرده است. از ویژگی‌های بارز موشک"قیام" این است که احتمال ردیابی، شناسایی و مورد اصابت قرار گرفتن آن توسط سیستم های ضد موشک(مانند پاتریوت، ارو و ...) به علت سرعت بالا هنگام پرتاب، چرخشی شدن، استفاده از آلیاژ خاص و جذاب امواج رادار و به احتمال زیاد استفاده از کلاهک 3 تکه MIRV به شدت کاهش یافته است.

 یکی از مهمترین ویژگی‌های این موشک زمین به زمین، عدم وجود بالک است که از لحاظ فنی، نداشتن بالک برای یک موشک بلند برد بسیار قابل توجه و حائز اهمیت است به طوری که در دنیا کشوری که توانایی طراحی و ساخت موشکی بدون بالک با برد بالای هزار کیلومتر را دارا باشد، در زمره کشورهای دارای تکنولوژی بسیار بالا قرار می گیرد. این ویژگی همچنین علاوه بر افزایش سرعت، قابلیت پرتاب موشک از انواع لانچرهای خاص (پرتابگر ها) را به آن می‌دهد. در فناوری موشک، بالک به عنوان عامل اصلی تعادل در هدایت مسیر است و معمولا پرتاب موفقیت آمیز موشک بدون بالک به سختی صورت می گیرد بنابراین نداشتن بالک در موشک "قیام" ، پیشرفت شگرف جمهوری اسلامی ایران در زمینه سیستم های هدایتی موشک را نوید می دهد.

ویژگی موشک قیام

بارزترین ویژگی موشک قیام که بیشتر مورد توجه قرار گرفته است نداشتن بالک است که قابلیت پرتاب از سیلو های مخصوص، پرتاب از پرتابگر، پرتاب از زیر دریایی و ... را به این موشک می بخشد. برد قیام 800 کیلومتر بوده و کلاهکی به جرم 746 کیلوگرم را حمل می کند در حالیکه نکته قابل توجه در این موشک این است که با توجه به فناوری در موشک برای تامین 300 کیلومتر برد اضافه نسبت به شهاب-2 لازم است که حدود 1500 کیلوگرم از جرم ساختار موشک کاسته شده و همین میزان سوخت به آن تزریق شود.

6- حوت؛ سریعترین اژدر رادار گریز دنیا

موشک ایرانی «حوت» یکی از سریع ترین موشک های رادارگریز آبی جهان است که معادل 100 متر در ثانیه سرعت دارد که حدود 3 برابر بیشتر از آن موشکی سرعت دارد که آمریکایی ها از داشتن آن به خود می بالند. فناوری ساخت چنین موشکی فقط در اختیار ایران و روسیه (موشک اشکوال) است و به حتم در صورت پرتاب 2 عدد از این موشک ها ناوهای آمریکایی حاضر در خلیج فارس بدون داشتن راه فراری ضربه ای سخت و مهلک متحمل خواهند شد.

موشک انداز های این موشک ترسناک کاملاً رادار گریز بوده و از دید رادارهای دشمن مخفی می مانند. همچنین "حوت" علاوه بر پرسرعت و ترسناک بودن توانسته این ویژگی را داشته باشد که با بهینه سازی مناسب دقیقتر از موشک مشابه روسی به هدف مورد نظر اثابت میکند. موشک انداز های این موشک کاملا رادار گریز بوده و از دید رادارهای دشمن مخفی می مانند .

نحوه عملکرد موشک حوت

در سال 1385 و در رزمایش پیامبر اعظم (ص )3 با آزمایش " حوت " حیرت بیش از بیش جامعه جهانی از قدرت بلامنازع این موشک رقم خورد . این موشک قابلیت پرتاب از روی شناور و یا زیردریایی در عمق 100 متری را دارد و با سرعت حدود 50 نات (93 کیلومتر بر ساعت) کپسول پرتاب خود را ترک می کند و با فرو رفتن در آب و رسیدن به عمق مناسب، موتور خود را روشن کرده و به سمت هدف راهی می شود.

7-  موشک صیاد

سامانه پدافندی «صیاد» یکی دیگر از تلاش های کارشناسان و دانشمندان دفاعی و صنایع موشکی جمهوری اسلامی ایران برای ارتقاء توان پدافندی کشور در ارتفاع متوسط و بالا به شمار می رود. این سامانه شامل موشک های 2 مرحله ای بوده که قابلیت استفاده بر ضد انواع هواگردها از جمله هواپیماهای بمب افکن را دارد.سامانه موشکی ضد هوایی «صیاد 1» که پیش از این و چند سال قبل مورد رونمایی قرار گرفته و به تولید انبوه رسیده است، پدافند موشکی صیاد 1 با سر جنگی 200 کیلویی، با سرعت 1200 متر بر ثانیه، به سمت هدف حرکت کرده و می تواند مکمل خوبی برای دیگر سیستم های پدافندی ایران همچون تور ام 1، هاگ، اس 200 و اف ام 80 باشد.

نمونه دیگری از این موشک با نام «صیاد 1-آ» نیز ساخته شده است که به جای هدایت راداری از هدایت آشیانه یاب برخوردار بوده و برد آن بالغ بر 60 کیلومتر است. موشک صیاد 1 آ دارای هدایت مادون قرمز ، توانایی مانور 12 جی و البته برد 60 کیلومتر است. این موشک دارای موتور سوخت جامد، با سیستم هدایت ترکیبی و قابلیت‌های عملیاتی بالاست. وزیر دفاع کشورمان گفته است: موشک صیاد 2 یک موشک پدافند هوایی برد متوسط و ارتفاع بلند است که بر اساس فناوری‌های روز دنیا طراحی شده و قادر است انواع بالگردها، هواپیماهای بدون سرنشین و اهداف با سطح مقطع راداری کوچک و دارای سرعت و مانور بالا را در محدوده عملیاتی خود منهدم کند.سردار دهقان، قابلیت بالای ضد جنگ الکترونیک و ردیابی خودکار و مستقل را از دیگر ویژگی‌های این موشک پدافندی عنوان کرده است.

لحظه انهدام پهباند توسط موشک های صیاد

موشک پدافند هوایی صیاد 2 به عنوان نسل دوم از موشک صیاد، یکی از جدیدترین سامانه های ضد هوایی فوق مدرن ایران است که دارای موتور سوخت جامد، با سیستم هدایت ترکیبی و قابلیت‌های عملیاتی بالاست. موشک صیاد 2 با سر جنگی 200 کیلوگرمی و سرعت بیش از 1200 متر در ثانیه در واقع یک موشک پدافند هوایی برد متوسط و ارتفاع بلند است که بر اساس فناوری‌های روز دنیا طراحی شده و قادر است انواع بالگردها، هواپیماهای بدون سرنشین و اهداف با سطح مقطع راداری کوچک و دارای سرعت و مانور بالا را در کمترین زمان ممکن به صورت برق اسا در محدوده عملیاتی خود منهدم کند. قابلیت بالای ضد جنگ الکترونیک و ردیابی خودکار و مستقل از دیگر ویژگی‌های این موشک پدافندی عنوان کرد.

8- موشک خرمشهر؛ قیام فناورانه و جسورانه ایرانی

موشک خرمشهر که اخباری از آزمایش آن در سال گذشته، در برخی رسانه های غیررسمی منتشر شده بود با قطر بیشتر که در حدود ۱.۵ متر یا بیشتر قابل تخمین است و طولی در حد موشک شهاب-۳ یعنی در حدود ۱۵ متر در رژه روز جمعه ۳۱ شهریورما سال ۱۳۹۶ نمایش داده شده است. بنا بر اخبار اعلام شده این موشک به برد ۲۰۰۰ کیلومتر رسیده و قابلیت حمل کلاهک منفرد یا چندگانه تا ۱۸۰۰ کیلوگرم را دارد.

هنوز اعلام نشده این موشک از نوع سوخت جامد یا مایع است اما در هر صورت با توجه به قطر بالاتر این موشک، یک طراحی کاملاً جدید ولی بر اساس تجربیات موفق گذشته به انجام رسیده است. کلاهکی که در موشک خرمشهر مشاهده می شود از نوع مخروطی ساده با یک نوک غیر تیز با انحنای کم برای کاهش اثرات مخرب حرارت در سرعت های پروازی بالا و هایپرسونیک است اما می توان انتظار داشت کلاهک های دیگری که در موشک هایی مانند سجیل و قدر از نوع سه مخروطی نصب شده برای موشک خرمشهر نیز طراحی شود. بر اساس شکل ظاهری کلاهک خرمشهر در ناحیه دماغه، می توان سرعت این موشک را بیش از ۱۵ ماخ تخمین زد.

تست موفق موشک خرمشهر

موشک خرمشهر با توجه به ساختار خود و عدم نیاز به بالک و طول کمتر نسبت به موشک های قدر و سجیل  و عماد، کاندیدای اول بکارگیری در یک پرتابگر زیرسطحی در آینده است. این موشک نیز مانند قیام، در مرحله روشن بودن پیشران، تنها با اتکا به سامانه «کنترل بردار رانش» هدایت می شود. کلاهک جداشونده آن نیز می تواند با اتکا به تجربه موشک عماد که دارای خطای چند متر در برد ۲۰۰۰ کیلومتری است با قابلیت هدایت تا انتهای مسیر طراحی شود هر چند که تجهیزات کنترل آیرودینامیکی روی کلاهک نمونه رونمایی شده خرمشهر دیده نمی شود.

9 – موشک عماد

موشک عماد اولین موشک دوربرد بالستیک ایرانی است که توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی طراحی و ساخته شده است. اصطلاح بالستیکی بودن به این معنی است که موشک هایی که با این صفت شناخته می شوند، قادرند با قدرت پیشرانه خود، تا ارتفاع بسیار بالایی حرکت کنند و بعد با کمک جاذبه زمین، و به صورت سقوط آزاد به سمت هدف ادامه مسیر دهند، این سقوط آزاد کاملا هدایت شده است.

وضعیت موشک های بالستیک به گونه ای است که گاهی از مدار زمین خارج می شوند و به کمک ابزارهای کمکی به سقوط آزاد خود وارد می شوند. موشک عماد به عنوان اولین موشک دوربرد ایرانی، قادر است تا لحظه رسیدن به هدف، توسط مجریان خود کاملا تحت کنترل باشد. با توجه به این که اسرائیل تا کنون سامانه هایی برای مقابله با موشک های بالستیک داشته است، از قوی ترین آن ها می توان به ” ختس” یا ” پیکان ۳ ” اشاره کرد. این سامانه ها ضد موشک بالستیک هستند و قادرند چنین موشک هایی را خنثی کنند.

ویژگی های منحصر به فرد موشک عماد

اما در بیان ویژگی های موشک عماد به این موضوع اشاره شده که موشک عماد قادر است از سد این سامانه ها نیز رد شود و به ماموریت خود به خوبی پایان دهد. این خبر دقیقا همان چیزی است که توانسته ذهن بیگانگان را به خود مشغول کند. بنابر اعلام سردار حاجی زاده بُرد این موشک ۱۷۰۰ کیلومتر اعلام شده است. با این حساب، موشک عماد سومین موشک دوربرد ایران است که قرار است قدرت نظامی ایران را تثبیت کند. از طرفی برخی از نهاد ها برد این موشک را تا ۲۵۰۰ متر ذکر کرده اند که اگر این گزینه درست باشد، می توان گفت که موشک عماد از نظر دور برد بودن، در رده اول و قبل از سجیل و شهاب ۳ قرار می گیرد که هر کدام دارای برد ۲۰۰۰ کیلومتر هستند.

منبع: علم و فناوری