روز جهانی
ایدز از سال ۱۹۸۸ به منظور افزایش آگاهی، آموزش، بودجه و مبارزه با تبعیضها به اول دسامبر (برابر ۱۰ آذر) هر سال اطلاق میگردد و هر ساله برای این روز، شعار خاصی نیز در نظر گرفته میشود. هدف عمده از این کار این است که به عموم مردم یادآوری شود که HIV از بین نرفتهاست و هنوز کارهای زیادی است که باید انجام شود.
تاریخچه HIV
دانشمندان معتقدند که HIV در ابتدا از یک ویروس مخصوص شامپانزهها در غرب آفریقا در دهه ۱۹۳۰ به وجود آمد. آنها بر این باورند که این ویروس از ویروس نقص ایمنی نوعی شامپانزه (به نام SIV) به انسان انتقال یافته و به HIV جهش یافته است. زمانی که انسان، شامپانزهها را برای گوشت شکار میکرد. طی چند دهه، ویروس به آرامی در سراسر آفریقا و بعداً به سایر نقاط جهان گسترش یافت. بااینحال، اوایل دهه ۱۹۸۰، زمانی که انواع نادر پنومونی، سرطان و سایر بیماریها به پزشکان گزارش شد، جهان از HIV و ایدز مطلع شد.
ایدز در ایران
نخستین مورد گزارش و ثبت شده ابتلا به ایدز در ایران مربوط به سال ۱۳۶۶ و در مورد یک کودک شش ساله مبتلا به بیماری هموفیلی است که فراوردههای خونی آلوده وارداتی از فرانسه دریافت کرده بود. شمار مبتلایان به آن، در دادههای رسمی بین ۲۰۰ تا حداکثر ۵۰۰ نفر در نوسان بود.
HIV/ ایدز چیست؟
HIV ویروس نقص ایمنی بدن انسان است. این ویروس با از بین بردن سلولهای مهم بدن به نام لنفوسیتهای T (تحت عنوان CD۴ مثبت) که با بیماری و عفونت مبارزه میکنند، سیستم ایمنی بدن را ضعیف میکند. هنگامیکه تعداد لنفوسیتهای T در فرد آلوده به HIV تا حد معینی سقوط کند، شخص مستعد ابتلا به مجموعهای از بیماریها میشود که در حالت معمول، بدن میتواند آنها را مهار کند. ایدز عبارت است از مجموعهای از نشانهها که به علت عفونت مزمن HIV ایجاد میشود. در این مرحله پس از یک دوره طولانی که حتی میتواند بیش از ده سال طول بکشد، ویروس زیاد شده و با کاهش تعداد لنفوسیتهای T CD۴+، سطح ایمنی فرد پایین آمده و مستعد ابتلا به عفونتهای فرصتطلب میشود.
عفونت HIV بدون درمان، میتواند منجر به ایدز (نشانگان اکتسابی کمبود ایمنی) شود. افرادی که مبتلا به ایدز هستند، سیستم ایمنی بسیار آسیبدیده دارند که باعث عفونتهای شدید میشود که بهطورمعمول افراد سالم را آلوده نمیکند.
ویروس HIV و ایدز چه ارتباطی باهم دارند؟
برای رشد ایدز، فرد باید درمعرض ویروس HIV قرار داشته باشد، اما داشتن ویروس HIV، لزوما به معنی آن نیست که ویروسش پیشرفت خواهد کرد و به ایدز تبدیل خواهد شد.
ویروس HIV، طی سه مرحله تبدیل به ایدز میشود:
مرحله ۱:مرحله حاد، چند هفته اول پس از انتقال
مرحله ۲:تاخیر بالینی، یا مرحله مزمن
مرحله ۳:ایدز
روبان قرمز، نماد اتحاد با افراد مبتلا به ایدز و کسانی که با ایدز زندگی میکنند.
3 راه انتقال بیماریHIV
- تماس جنسی
- قرار گرفتن در معرض خون یا بافت آلوده
- از مادر به فرزند در دوران بارداری، زایمان، یا تغذیه با شیر مادر (که با نام انتقال عمودی شناخته میشود)
هیچ گونه خطر انتقال از طریق ویروس مدفوع، ترشحات بینی، بزاق، خلط، عرق، اشک، ادرار، یا استفراغ وجود ندارد مگر اینکه با خون آلوده شده باشند.
درمان
برخلاف برخی از ویروسهای دیگر، بدن انسان نمیتواند بهطور کامل از وجود ویروس HIV در بدن رها شود. درمان قطعی در حال حاضر وجود ندارد، اما با مراقبتهای پزشکی مناسب، HIV میتواند کنترل شود. داروهایی که برای درمان HIV استفاده میشود، درمان ضد رتروویروسی یا ART است. این داروها میزان ویروس افراد را به تعداد کمی کاهش میدهند و آنها میتوانند زندگی طولانی و سالم داشته باشند. قبل از معرفی ART در اواسط دهه ۱۹۹۰، افراد مبتلا به اچ آی وی بعد چند سال به بیماری ایدز مبتلا میشدند. امروز، کسی که مبتلا به HIV است و قبل از اینکه بیماری پیشرفت کند درمان شود، میتواند طول عمر طبیعی داشته باشد و به میزان افراد سالم زندگی کند.
زندگی با HIV
بیش از ۱ میلیون نفر در ایالات متحده با HIV زندگی میکنند. برای همه متفاوت است، اما با درمان، میتوانند انتظار یک زندگی طولانی و مفید را داشته باشند. مهمترین چیز، شروع درمان ضد ویروسی در اسرع وقت است.
با مصرف صحیح داروها، افرادی که با HIV زندگی میکنند، میتوانند میزان بار ویروسی خود را پایین نگه دارند و سیستم ایمنی بدنشان را قوی نگه دارند. همچنین، حتما به طور منظم توسط مسولان ارائه کننده مراقبتهای بهداشتی پیگیری شوند.