از شيشه اي ها فاصله بگيريد!
بدون ترديد فارغ از اين زشتي ظاهري، خشونت هاي بسياري هم از سوي مصرف كنندگان بروز پيدا مي كند و به تبع آن سلامت رواني جامعه تهديد مي شود. نظر به اهميت موضوع، گفت و گوي ما با دكتر محمد جعفر ساعد، دکتری حقوق کیفری، جرم شناس و مدرس دانشگاه در ادامه مي آيد.
جناب دكتر ساعد! از نظر شما خصوصيات مخدرهاي شيشه چيست كه باعث مي شود مصرف كنندگان آن با خشونت بسيار دست به اعمال مجرمانه بزنند؟
از منظر روانپزشكان، مصرف اين ماده موجب تغيير ساختمان و كاركرد مغز مي شود. مصرف اين ماده بدان سان كه بر ذهن و روان اين اشخاص تأثير مي گذارد، آنها را از توجه به مرزهاي اخلاقي و قانوني جامعه رها مي كند و بابي را مي گشايد كه آنان به سادگي گام هاي نقض ارزش ها و هنجارهاي اخلاقي و اجتماعي و به ويژه قانوني را مي پيمايند. مصرف شيشه عامل ترشح زياد نوروترانسميترها مي شود كه با گذشت اندك زماني، تحليل انتهاي اعصاب مغز را به همراه آورده و مغز نمي تواند روند طبيعي خود را دنبال كند. با مصرف زياد اين ماده بر اثر تكرار يا افزايش مقدار آن، تنفس و ضربان قلب افزايش مي يابد و موجب تپش قلب و بالا رفتن دماي بدن و فشار خون مي شود. در نتيجه شخص به شدت تحريك پذير و پرخاشگر مي شود. بنابراين در اين وضعيت ممكن است دست به هر خشونتي كه تصور مي رود، بزند.
علت بارز اين مسئله چيست؟
به نظر من تأثيرگذاري بر بخش هايي از مغز كه نقش اساسي ايفا مي كنند و ايجاد اختلال در عملكرد آنان به صورت آثار مخربي نظير تشنج يا توهم يا هذيان نمودار مي شود و رفتارهاي خشونت آميز متعاقب آن محصول اين اختلال هاست. علت بارز اين مسئله تأثيري است كه شيشه بر عملكرد مغز فرد مي گذارد و باعث ايجاد اختلال هذيان يا توهم در او مي شود كه در زمره اختلال هاي رواني نسبتا شايع است. اگرچه اين مرحله از اختلال رواني از لحاظ مسئوليت جنايي اين اشخاص در ارتباط با جنايات ارتكابي پس از مصرف شيشه، تأثير چنداني نداشته و در بيشتر اوقات منجر به رفع مسئوليت جنايي وي نمي شود.
جناب دكتر! به نظر شما اين صحت دارد كه مي گويند مصرف شيشه مانند سيگار است؟
بله. من معتقدم مصرف شيشه مانند سيگار است و به مرور زمان مصرف كننده را از پا در مي آورد. به طوري كه وابستگي جسماني و رواني به اين ماده و استعمال اين مخدر صنعتي باعث مي شود تا فرد به جايي برسد كه پيپ دستش بگيرد و هر چند دقيقه يك بار مصرف كند. با گذشت زمان پس از مصرف اين ماده، شخص مصرف كننده دچار ترسي مي شود كه اگر آن را ترك كند، شايد دچار عارضه شود و همين مسئله تداوم مصرف آن را به همراه مي آورد.
بررسي ها نشان مي دهد بسياري از مصرف كنندگان به دليل سوء ظن ناشي از مصرف دست به عمل مجرمانه مي زنند. اين سوء ظن چگونه در فرد مصرف كننده ايجاد مي شود؟
سوء ظن و بدگماني يكي از آثار مخرب ناشي از مصرف بلند مدت اين ماده است كه همراه با توهم، بي نظمي و اختلال خلق و فعاليت هاي بيش از اندازه و تكراري است. مصرف اين ماده در شخص موجب افزايش بسيار زياد ماده شيميايي به نام دوپامين در خون شخص شده كه انتقال دهنده امواج عصبي است. با مصرف اين ماده، شخص از بند محدوديت هاي اخلاقي، اجتماعي و قانوني رها مي شود و به گونه اي جسارت او دو چندان مي شود. اين جسارت وي را به ورطه جنايات فجيع انساني مي كشاند و وقتي اثر اين ماده تمام مي شود، خود باور ندارد كه به چه فجايع دلخراشي دست زده است. يكي از انواع اختلال هاي رواني، اختلال هذيان است كه گونه هاي مختلفي دارد و يكي از اين گونه ها، اختلال هذياني تعقيب است كه شخص هر آن تصور مي كند كه ديگران به دنبال او هستند. در اصل مصرف شيشه ابتدا موجب ايجاد هذيان شده و در گام بعد، توهمي را براي مصرف كننده به همراه مي آورد و او را به سمت قتل و ارتكاب جرائم هولناك راهنمايي مي كند.
يعني هوشياري بيروني از آنها سلب مي شود؟
بله. از منظر جرم شناسي اين اشخاص به اين دليل مرتكب جناياتي هولناك مي شوند كه در زمان انجام جنايت تحت تأثير ماده اي هستند كه مصرف كرده اند. به معناي واقعي كلمه در آن لحظه آنها جسور و با فراغ بال از بند محدوديت هاي قانوني رها مي شوند و تنها خواسته ذهني، رواني خود را ارضا مي كنند. نبايد فراموش كنيم كه مصرف كنندگان شيشه در آن عالم توهم كه نوعي اختلال رواني است، هوشياري بيروني و محيطي ندارند. بنابراين مردم بايد از شيشه اي ها فاصله بگيرند.