عامل بیماری ایدز چیست؟ + راه های انتقال

عامل بیماری ایدز چیست؟ در علوم نهم به این موضوع اشاره شده است. وظیفه افراد آگاه این است که تا حد توان خود نسبت به اطلاع رسانی درباره بیماری ایدز فعالیت کنند. حتی نوجوانان نیز باید بدانند که ایدز چیست؟ و راه های انتقال ایدز چگونه است؟ تشخیص علائم حتمی ایدز تنها با گذشت زمان و انجام تست استاندارد امکانپذیر است. افراد پرخطری که در معرض این ویروس قرار دارند باید به طور متناوب تست ایدز بدهند تا در صورت مثبت بودن، علاوه بر پیشگیری از وخیم شدن بیماری از انتقال بیماری به شریک زندگی و سایر افراد جلوگیری کنند. در این مطلب به مناسبت روز جهانی ایدز درباره بیماری ایدز بیشتر بدانید و به اطرافیان خود هم یاد بدهید.

روزی به نام روز جهانی ایدز

روز جهانی ایدز از سال ۱۹۸۸ به منظور افزایش بودجه‌ها و افزایش آگاهی، آموزش و مبارزه با تبعیض‌ها به اول دسامبر (برابر ۱۱ آذر) هر سال اطلاق می‌گردد و هر ساله برای این روز، شعار خاصی نیز در نظر گرفته می‌شود. هدف عمده از این کار این است که به عموم مردم یادآوری شود که HIV از بین نرفته‌است و هنوز کار‌های زیادی است که باید انجام شود. شعار روز جهانی ایدز از ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۵ «Getting to zero» بوده‌است.

• به صفر رساندن مرگ ناشی از ایدز
• به صفر رساندن برچسب و تبعیض
• به صفر رساندن مبتلایان جدید

در روز جهانی ایدز مردم لباس‌های شان را به روبان قرمز مزین می‌کنند تا توجه و مراقبت در برابر HIV و ایدز را متذکر شده و به دیگران یادآور شوند که تعهد و پایبندی و حمایت آن‌ها مورد نیاز است.

ایدز چیست به زبان ساده

HIV (ویروس نقص ایمنی انسانی) ویروسی است که به سیستم ایمنی بدن حمله می‌کند. اگر HIV درمان نشود، می‌تواند منجر به ایدز (سندرم نقص ایمنی اکتسابی) شود. هنگامی که افراد مبتلا به HIV می‌شوند آن را برای تمام عمر دارند. اما با مراقبت‌های پزشکی مناسب می‌توان HIV را کنترل کرد. افراد مبتلا به HIV که درمان موثر HIV را دریافت می‌کنند می‌توانند زندگی طولانی و سالم داشته باشند و از اطرافیان خود محافظت کنند.

عامل بیماری ایدز چیست؟

ویروس HIV عامل بیماری ایدز است و انتشار زیاد آن در سیستم ایمنی بدن منجر به بیماری ایدز می‌شود. از زمان ورود ویروس به بدن تا رسیدن به مرحله ایدز فاصله زیادی وجود دارد و با تشخیص به موقع می‌توان این فاصله را بیشتر هم کرد.

ایا بیماری ایدز خطرناک است؟

دکتر علیرضا جانبخش متخصص بیماری‌های عفونی با اشاره به وجود دارو‌های موثر برای کنترل بیماری ایدز گفت: در گذشته مبتلایان ایدز پس از چند سال به دلیل ضعف سیستم ایمنی و بروز عفونت‌های فرصت‌طلب جان خود را از دست می‌دادند، اما امروزه با وجود دارو‌های موثر این افراد شانس داشتن یک زندگی طبیعی را دارند.

این متخصص بیماری‌های عفونی گفت: در گذشته تصور بر این بود که بیماران زمانی که سیستم ایمنی بدنشان ضعیف شده و شمار ویروس در بدن آن‌ها افزایش یافته باید دارو مصرف کنند، اما از ۱۰ سال پیش متخصصان متوجه شدند که بیماران هرچه سریع‌تر اقدام به مصرف دارو کنند می‌تواند در پیشگیری از انتقال بیماری و از طرفی افزایش طول عمر بیماران موثر باشد.

چه کسانی در معرض ابتلا به ایدز هستند؟

وی افزود: همچنین افراد معتاد و افراد بی‌خانمان، افرادی که رفتار‌های پرخطر جنسی داشته، افرادی که تماس جنسی خارج از خانواده دارند و نیز افرادی که در مراکز بهداشتی و درمانی فعالیت می‌کنند در شمار گروه‌های در معرض خطر بیماری ایدز قرار دارند.

تست ایدز چگونه است؟

این متخصص بیماری‌های عفونی خاطرنشان کرد: تمام افراد در این گروه‌های در معرض خطر باید هر چه سریع‌تر برای انجام تست HIV اقدام کنند تا در صورت مثبت بودن بتوانند هرچه سریع‌تر اقدامات درمانی را آغاز کرده و از یک زندگی معمولی برخوردار شوند.

جانبحش خاطرنشان کرد: تشخیص قطعی این بیماری هم با انجام یک بار تست امکان‌پذیر نیست و تست باید دو بار تکرار شود و در صورت مثبت بودن باز هم آزمایش دیگری نیاز است و اگر جواب این آزمایش هم مثبت شد، ابتلای فرد به HIV قطعی می‌شود.

ایدز چیست و چگونه منتقل میشود؟

دانستیم عامل بیماری ایدز چیست. زمانیکه آزمایش HIV مثبت می‌شود لزوما به معنی بیماری ایدز نیست و به معنی وجود ویروس در بدن است. زمانی که این ویروس وارد بدن می‌شود، شخص ممکن است هیچ علامت ظاهری مبنی بر وجود ویروس در بدن نداشته باشد. این ویروس‌ها پس از تخریب زیاد علائم بیماری ایدز را بروز می‌دهند. در این حالت بدن در شرایط عفونت شدید قرار می‌گیرد و در اثر یک میکروب ساده توان مقاومتی خود را از دست می‌دهند.

راه‌های انتقال ایدز

بیماری ایدز از طریق مایعات بدن فرد مبتلا به دیگران انتقال پیدا می‌کند درواقع رابطه جنسی، استفاده مشترک از سوزن و سرنگ توسط معتادان تزریقی، استفاده از خون آلوده، انتقال بیماری از طریق شیر مادر به نوزاد، استفاده از تجهیزات خالکوبی بدون استریل شدن و انتقال بیماری از طریق زایمان به نوزاد از جمله راه‌هایی است که می‌تواند منجر به سرایت بیماری ایدز از فردی به دیگران شود. برخورد خون آلوده با زخم باز فرد سالم هم باعث انتقال این بیماری است.

اچ‌آی‌وی فقط از طریق مایعات بدن فرد مبتلا قابل انتقال است. این مایعات عبارت‌اند از:

خون
منی و مایعات قبل از منی
مایعات رکتوم
مایعات واژن
شیر مادر

انتقال اچ‌آی‌وی تنها در صورتی امکان‌پذیر است که این مایعات با غشای مخاطی یا بافت آسیب‌دیده در تماس باشند یا مستقیما به رگ خونی از طرق سرنگ تزریق شوند. از تماس گاه‌به‌گاه با یک فرد مبتلا به اچ‌آی‌وی، مانند دست‌دادن، در آغوش گرفتن یا بوسه با دهان بسته، به این بیماری مبتلا نمی‌شوید.

علائم ایدز

این علائم ایدز ممکن است چند روز تا چند هفته به طول بیانجامد. جالب است بدانید در این دوره تست‌های HIV نیز قادر به تشخیص بیماری نیستند. این در حالی است که فرد در این مرحله، ناقل بیماری محسوب شده و ویروس را به بدن افراد انتقال می‌دهد. از طرفی، افراد ممکن است ۱۰ سال ناقل ویروس اچ آی وی باشند و هیچ علائمی از خود نشان ندهند. پنج علامت شایع بیماری ایدز به شرح زیر است:

کهیر حاد

بر اساس آمار‌های پزشکی، نشانه‌های کهیر در این بیماری انواع مختلفی دارد. یکی از نشانه‌های آن "سبوریک درماتیتیس" است که در ابتدای ورود ویروس HIV به بدن با جوش‌های کوچک و تیره بر روی صورت، تن، دست‌ها و پا‌ها ظاهر می‌شود.

در برخی موارد، کهیر به شکل زخم در دهان بروز می‌یابد و ممکن است حدود دو هفته در نقاط مختلف بدن رؤیت شود. این حالت معمولاً حدود ۲ الی سه هفته پس از انتقال ویروس رخ می‌دهد.

ضایعات پوستی و برفک

عفونت ویروس اچ آی وی ممکن است با انواع مختلف ضایعات پوستی همراه باشد. عفونت‌های پوستی با ضایعات تبخال و تاول‌های کوچکِ پر شده از مایع مشخص می‌شوند. این تاول‌ها بسیار دردناک بوده و به سرعت در سطح پوست گسترش می‌یابند.

به گزارش "سازمان بهداشت جهانی"، ضایعات پوستی ناشی از تضعیف سیستم دفاعی بدن به شکل فلس‌های نقره‌ای چسبنده به چشم می‌خورند. بد نیست بدانید این ضایعات و تاول‌های پوستی ممکن است منجر به تشکیل سلول‌های سرطانی شوند.

از دیگر علائم اولیه ابتلاء به ایدز می‌توان به بروز برفک در سطح پوست اشاره کرد که با لکه‌های سفید یا تاول‌های غیر عادی در زبان یا دهان مشخص می‌شوند.

تورم غدد لنفاوی

یکی دیگر از نشانه‌های ظاهری عفونت HIV، بزرگ‌تر شدن غدد لنفاوی است که از بدو ورود ویروس به بدن آشکار می‌شود و ممکن است ۲ یا سه هفته ادامه یابد.

غدد لنفاوی در تمام بدن وجود دارند و بخش مهمی از سیستم دفاعی بدن محسوب می‌شوند. غدد متورم و آسیب دیده ناشی عفونت ویروس اچ آی وی معمولاً در گردن، زیر بغل، کشاله ران ظاهر می‌شوند. در چنین حالتی حجم غدد لنفاوی ممکن است افزایش یابد و در نهایت اندازه آن به یک توپ گلف برسد! این غدد ملتهب معمولاً در برابر لمس حساس و دردناک هستند.

خستگی و بی‌حالی مداوم

واکنش التهابی سیستم‌ایمنی بدنتان می‌تواند باعث شود احساس خستگی و بی‌حالی کنید. خستگی مداوم و طولانی مدت می‌تواند از علائم اولیه ایدز باشد. نداشتن اطلاعات کافی درباره این بیماری باعث نگرانی روزافزون مردم برای ابتلاء به این بیماری می‌شود، مخصوصاً افرادی که اطلاعات نصفه نیمه‌ای درباره این بیماری دارند. اگر شما هم از این دسته افراد هستید و نگران ابتلاء به این بیماری، توصیه می‌کنیم تست‌های آزمایشگاهی را انجام دهید.

استفراغ و اسهال

اسهالی که مداوم باشد و به درمان‌های معمول واکنش ندهد نشانه‌ای از ویروس ایدز است، از این رو آن دسته از افرادی که به مدت ۷ روز پیاپی دچار حالت تهوع شدید و استفراغ شدند حتماً باید به پزشک مراجعه کنند تا آزمایش‌های اولیه صورت گیرد.

تشخیص دقیق بیماری ایدز تنها از طریق آزمایش خون امکان پذیر است و در صورتی که شما فردی در معرض خطر ابتلاء به این بیماری می‌باشید و این علائم را نیز تجربه کرده‌اید، مراجعه هرچه سریع‌تر به پزشک و انجام تست‌های آزمایشگاهی را به شما توصیه می‌کنیم.

بیشتر بخوانید: 

• آیا پایین بودن پلاکت خون خطرناک است؟
• با مبتلایان به ایدز چگونه رفتار کنیم؟ + فیلم
• یک زن مبتلا به ایدز درمان شد

علائم ایدز در زنان

با در نظر گرفتن اهمیت تشخیص به موقع بیماری ایدز، آگاهی داشتن از علائم مرتبط با این ویروس ضرورت و اهمیت جدی پیدا می‌کند. بنابر گزارش جدید سایت تخصصی مدیکال دیلی، از جمله علائم آلوده شدن به HIV در زنان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

علائم مشابه با بیماری آنفلوآنزا

در مدت چند هفته پس از آلوده شدن به HIV، علائم اولیه خود را همانند نشانه‌های آنفلوآنزا بروز می‌دهند که از آن جمله می‌توان به سردرد، احساس خستگی، گلو درد و تب پایین اشاره کرد. همچنین این احتمال وجود دارد که تب با تعریق شبانه همراه شود.

تغییر در پوست

یکی از شایع‌ترین تغییرات مشاهده شده در افراد آلوده شده به HIV ظاهر شدن جوش‌های پوستی است. در برخی از موارد بیمار با بروز ضایعه‌ای روی برخی بخش‌های پوست از جمله اطراف دهان روبرو می‌شود.

کاهش بی‌دلیل وزن

از دست دادن وزن به این معنی است که سیستم ایمنی در حال تحلیل رفتن است. بنابراین، معمولا این نشانه در مراحل پیشرفته‌تر بیماری ظاهر می‌شود. همچنین در برخی موارد ممکن است کاهش وزن به استفراغ و اسهال نسبت داده شود که با مراحل اولیه آلوده شدن به HIV در ۳۰ تا ۶۰ درصد مبتلایان همراه است.

تغییرات مربوط به قاعدگی

بررسی‌ها نشان می‌دهد زنان آلوده به HIV بیشتر مستعد قاعدگی‌های نامنظم هستند.

عفونت‌های مخمری

درحالیکه احتمال عفونت مخمری در تمامی زنان وجود دارد این خطر در زنان آلوده به HIV مثبت بیشتر است چرا که ویروس، تعادل طبیعی باکتری‌های موجود در بدن را مختل می‌سازد. در حالت کلی در مبتلایان به بیماری ایدز، بدن در برابر انواع عفونت‌ها آسیب‌پذیر می‌شود، زیرا سیستم ایمنی در حال مقابله با HIV است و توانایی طبیعی بدن برای مقابله با دیگر عفونت‌ها نیز مختل می‌شود.

علائم ایدز در مردان

علائم ایدز در مردان به طور معمول نامشخص است. همچنین نشانه‌های اولیه آن قابل تحمل است و اغلب با آنفلوآنزا یا دیگر بیماری‌های خفیف اشتباه گرفته می‌شود. در عین حال مردان این علائم را جدی نمی‌گیرند و مراجعه پزشک را به زمان پیشرفت بیماری موکول می‌کنند.

ویروس HIV علاوه بر آنکه با علائم شبه آنفلوآنزا در مردان بروز می‌کند می‌تواند با زوال عقل، کاهش وزن و خستگی ظاهر شود. در موارد نادر، این امکان وجود دارد که ویروس به سرعت به مرحله بیماری ایدز پیشرفت کند.

علائم اولیه ویروس HIV به طور کلی در مردان نامحسوس است. افراد به راحتی این علائم را نادیده گرفته یا آن‌ها را با بیماری‌های جزئی دیگر اشتباه می‌گیرد. در مدت چند روز تا چند هفته پس از آلوده شدن به ویروس علائم زیر در مردان ظاهر می‌شوند:

• تب
• جوش‌های پوستی
• سردرد
• گلودرد
• خستگی

راه پیشگیری از ایدز

یکی از راه‌های پیشگیری از انتقال ایدز، آگاهی نسبت به اصول اولیه انتقال این بیماری‌ست که پیش‌تر ذکر شد. فراموش نکنید که HIV از طریق دست‌زدن، بوسیدن، پشه‌ها، ظروف مشترک، سینک توالت، تف‌کردن یا لمس مایعات بدن منتقل نمی‌شود؛ خلاصه این‌که اچ‌آی‌‍وی عمدتا از طریق رابطه مقعدی، رابطه جنسی واژینال و سرنگ‌های مشترک منتقل می‌شود. اگر احساس میکنید در معرض ویروس ایدز بوده اید، بلافاصله به پزشک برای مشاوره مراجعه کنید و در این حالت پزشک به شما دارو‌هایی میدهد. دارو‌ها اگر بلافاصله پس از قرارگرفتن در معرض ویروس شروع شود، بهترین عملکرد و اثر را خواهند داشت.

سخن آخر

بیماری ایدز را ویروس HIV ایجاد می‌کند. راه‌های انتقال و علائم احتمالی ایدز را بالا شرح دادیم. بیماری ایدز ممکن است در روز‌های ابتدایی نشانه‌ای نداشته باشد، اما لازم است افرادی که در معرض خطر ابتلا هستند، باید به دنبال تشخیص قطعی آن باشند تا از این طریق از خود و اطرافیانشان محافظت کنند. فرد مبتلا به ایدز تنها با رعایت نکاتی می تواند مانند سایر افراد زندگی عادی خود را ادامه دهد؛ مثلا در هنگام رفتن به آرایشگاه لوازم اصلاح شخصی داشته باشد. تشخیص زودهنگام ایدز می‌تواند باعث افزایش عمر بیمار و کنترل این بیماری شود. آگاهی از بیماری ایدز نیاز به اطلاع رسانی در بین تمام افراد جامعه دارد.

گردآوری: تابناک جوان

منابع: ایسنا / فارس / ویکی پدیا / باشگاه خبرنگاران / اسنپ مارکت.