اولین مسجد چوبی ایران و جهان که بی نظیر است! + عکس

اولین مسجد چوبی ایران کجاست؟ عکس مسجد چوبی نیشابور را که ببینید، شاید تصور کنید برای یک کشور خارجی است اما این مسجد در ایران ساخته شده است. مسجد چوبی مشهد برای گردشگرانی که اهل گشت و گذاراند آشنا است. اگر قصد اقامت در دهکده چوبی نیشابور را دارید می توانید در هتل هایی که کمترین فاصله را تا این دهکده دارند، ساکن شوید. برای رفتن به این مکان کافی است دهکده چوبی نیشابور روی نقشه را جستجو کنید. مهندس حمید مجتهدی سازنده مسجد چوبی نیشابور است که بنا بر دلایلی این بنا یکی از جالب ترین بناهای دیدنی است.

اولین مسجد چوبی ایران و جهان

مسجد چوبی نیشابور، اولین مسجد چوبی مقاوم در برابر زلزله در جهان است. 

اولین مسجد چوبی جهان

مسجد چوبی نیشابور کجاست؟

در نزدیکی شهر نیشابور استان خراسان رضوی دهکده‌ای چوبین وجود دارد که سازه‌های آن اثر معماری چیره دست بوده و اولین مسجد تمام چوبی را در خود جای داده است. جایی که بنا‌های آن، دقت نظر و خوش فکری سازنده اش را در تمام اجزای خود به همراه دارد. دهکده‌ای که فخر نیشابور و خراسان شده است و همه ساله گردشگران زیادی را برای بازدید از آثار چوبی منحصر به فردش به خود جذب می‌کند.

عکس مسجد چوبی

سازنده اولین مسجد چوبی جهان کیست؟

مهندس حمید مجتهدی (متولد ۱۳۱۹ و متوفی در پاییز ۱۳۹۲) نام دارد. این مرد بزرگ یکی از مهمترین دیدنی‌ها و تفرجگاه‌های نیشابور را در میان روستای محمدآباد آقازاده بنا کرد.

مهندس مجتهدی برای ایجاد آن ده‌ها تُن چوب را به خدمت گرفت تا روستای آبا و اجدادی‌اش را احیا کرده و شکل آن را تغییر دهد. دهکده چوبی، نخستین دهکده اکولوژیکی ایران، بخش‌های مختلف دارد و شامل مسجد، رستوران، خانه، موزه و کتابخانه چوبی می‌شود. این سازه ها، تنها با هدف جذب گردشگر ایجاد نشده اند بلکه روح زندگی در آن‌ها جریان دارد و مردم هر روزه از آن‌ها استفاده می‌کنند.

کتابخانه چوبی نیشابور

بازگشت از آمریکا به خانه پدری

ایسنا نوشت: سازنده دهکده چوبی و اولین مسجد چوبی ایران در آذر سال ۹۲ از دنیا رفت، نیشابوری‌ها بخوبی مهندس حمید مجتهدی را می‌شناسند، او پس از اتمام تحصیلات خود در رشته مهندسی عمران در آمریکا به نیشابور بازگشت و کم کم سازه‌ای بی نظیر براساس مبانی علمی بنا کرد و تمام مردم نیشابور از او به نیکی یاد می‌کنند. خانه مهندس مجتهدی که در همان دهکده با چوب ساخته شده، داخل خانه فضای رویایی دارد، عطر چوب، هوای مطبوع و چراغ های روشن گلدسته‌های مسجد که از پنجره خانه چوبین خودنمایی می‌کند، اکثر وسایل خانه چوبی است و تزئینات ایرانی خانه از جمله گلیم‌ها و ... زیبایی خانه را دوچندان کرده است.

تاریخچه اولین مسجد چوبی ایران

تسنیم نوشت: مسجد چوبی برای نخستین بار در سال ۱۳۲۵ با دیوار‌های کاه‌گلی و سقف چوبی، با وسعت فعلی و در همین مکان بنا شد و در سال ۱۳۷۸ پس از مخروبه شدن مسجد اولیه، مسجد فعلی با شکل و شمایل جدید و با شیوه‌ای نوین در همان مکان احداث شد.

معماری مسجد چوبی نیشابور

این مسجد نخستین مسجد چوبی مقاوم در برابر زلزله در جهان و به وسعت ۲۰۰ متر مربع و سقف آن به صورت شیروانی و دارای دو مناره هر کدام به ارتفاع ۱۳ متر از سطح زمین و وزن تقریبی ۴ تن است و شکل ظاهری آن به صورت کشتی‌ای است که گویی بطور وارونه روی زمین قرار گرفته است. در مجموع ۴۰ تن چوب در بنای آن بکار برده شده و ساخت آن حدود دو سال به طول انجامیده است. سه درب ورود و خروج، و ۵ پنجره در ساختمان بنا وجود دارد.

نمای بیرون مسجد چوبی نیشابور

مناره‌های چند تنی بدون ستون!

اولین مسجد چوبی ایران مملو از شگفتی های دیدنی است. طبق اطلاعات ویکی پدیای این منطقه، دیواره‌های آن دوجداره بوده که بین این دو لایه، اسکلت بنا وجود دارد. اسکلت مناره‌ها و سقف و همچنین سقف و دیواره‌ها به روش عنکبوتی اتصال دارند. این نام به دلیل شیوه ساخت آن که مانند تنیدن تار عنکبوت است می‌باشد به‌طوری‌که اتصال مناره‌ها طوری است که وزن آن‌ها به صورت مساوی، ابتدا روی سقف و سپس به دیواره‌ها و از آنجا به زمین منتقل می‌شود.

قابل توجه است که از طریق نردبان داخل مناره‌ها می‌توان به بالای مناره دسترسی پیدا کرد. در محل اتصال مناره به سقف، دریچه‌ای تعبیه شده که مانند یک کانال تهویه عمل می‌کند به‌طوری‌که در تابستان هوای گرم و آلوده را از فضای مسجد خارج می‌کند و هوای پاکیزه از طریق بادگیر مخصوصی که در سقف بنا شده، داخل مسجد می‌گردد؛ و به این ترتیب یک تهویه طبیعی انجام می‌پذیرد. دیواره‌ها کمی حالت زاویه‌دار دارند که انتقال وزن را از مناره به زمین ساده‌تر می‌سازد.

بیشتر بخوانید: 

• سخت سر نام قدیم کدام شهر است؟ چرا؟ + معرفی
• تاج‌ محل یادگار عشق به همسر ایرانی؟ + راهنمای سفر

راهکاری برای مقابله با موریانه

محلی که در آن مسجد ساخته شده بسیار موریانه خیز است، لذا راهکار‌های ویژه‌ای در ساخت این مسجد و دیگر بنا‌های این مجموعه برای جلوگیری از اثرات مخرب چوب خواران به کار گرفته شده‌است. به‌طوری‌که به عنوان نمونه، خانه سازنده مجموعه با عمر بیش از۲۰ سال، از آسیب چوب خواران به دور مانده‌است. برای ماندگاری دراز مدت دیواره‌های خارجی در برابر نزولات آسمانی، چوب‌های ویژه با فرآوری خاص استفاده شده‌است.

فضای داخل مسجد چوبی

اولین مسجد چوبی ایران مقاوم در برابر زلزله

اسکلت آن از نوع سازه‌های مقاوم در برابر زلزله و با ماندگاری طولانی و به شیوه Twobyfour یا Double ساخته شده است و آبدارخانه این مسجد، دارای کابینت‌ها، دیوار‌ها و حتی سینی‌های چوبی است، کف و بخشی از دیوار آن به دلیل رعایت مسائل بهداشتی با کاشی و سرامیک پوشیده شده است.

تزیینات مسجد چوبی نیشابور

چوب‌های مختلفی از درختان مثمر و غیرمثمر هم در ساختمان و هم در تزئینات داخلی از قبیل کتیبه‌ها، محراب به کار رفته است نظیر انواع کاج‌ها، اشن، سپیدار، گیلاس، گلابی، زبان گنجشک، گردو و توت. نورپردازی آن هارمونی ویژه‌ای از رنگ‌های شاد است که به شب‌های آن محوطه، جلوه خاصی بخشیده است.

اولین مسجد چوبی ایران

روایت همسر آقای مجتهدی از ساخت کلبه و اولین مسجد چوبی

به گزارش ایسنا، همسر حمید مجتهدی ادامه می‌دهد: اولین چیزی که مهندس ساخت یک آلاچیق برای بازی پسرمان بود یادم می‌آید که یک روز پدرم در منزل ما بود و همانجا باد آمد و آلاچیق را تکان داد، پدر من خندید و گفت این آلاچیق می‌افتد و همسرم در جواب گفت من این را تبدیل به خانه می‌کنم و چیزی نگذشت که با امکانات بسیار کم آن آلاچیق کوچک تبدیل به خانه شد، این منطقه در واقع زمین کشاورزی بود که البته هنوز هم کشاورزی در این زمین انجام می‌شود، اما در آن سال‌های اول که به ایران آمده بودم اینجا بیابانی با باد و خاک بود و هرچه از سختی زندگی در آن دوران بگویم کم گفته‌ام گاهی اوقات همسرم به من می‌گفت اینجا یک مسجد می‌سازم تا در آن نماز بخوانیم.

وی درباره چگونگی ساخته شدن مسجد بیان می‌کند: امکانات این فضا بسیار اندک بود همسرم در آن زمان تازه از آمریکا آمده بود و سرمایه‌ای برای انجام این کار نداشت، اما چیزی که بود، کارگران زیادی برای ساخت این بنا داشتیم.

قبل از اینکه مسجد چوبی بنا شود، مسجدی در این محل وجود داشت که تخریب شده است و کاملا فروریخته بود، او ابتدا همه کارگران و کارگزاران دهکده را مامور می‌کند که خاکی تهیه کند که تا مصالح به کار رفته در بنا کاملا پاک و حلال باشد بعد مزاری برای خود تهیه کرده و پس از آن مسجد را در همان جا بنا می‌کند، کم کم رستوران و چند مغازه در آنجا درست کرد و البته هنوز کاربری کشاورزی خود را از دست نداده و همچنان کشت و کار می‌شود.

دهکده چوبی در نیشابور

چرا دهکده از چوب ساخته شد؟

امین امین الاسلامی، راهنمای بین المللی گردشگری در گفت ‎وگو با ایسنا، اظهار می‌کند: زمانی که مرحوم مجتهدی در قید حیات بود درباره علت آنکه این دهکده را از چوب ساختند پرسیدم، یکی از موضوعاتی که وی متذکر شد موضوع توسعه پایدار است؛ وی به دنبال آن بود که مجموعه‌ای مستحکم را با رعایت الگوی زیست‌محیطی و از چوب بسازد، به همین منظور درختان را به شیوه متراکم کاشت و از چوب آن‌ها استفاده کرد.

وی با اشاره به اینکه نیشابور شهری است که بر روی گسل و در معرض زمین‌لرزه قرار دارد، ادامه می‌دهد: نیشابور که در دوره طاهریان به عنوان پایتخت ایران تخریب شده بود برای دومین بار براثر زلزله به شدت ویران شد، با این سابقه سازه دهکده چوبی به شکلی است که در برابر زلزله تا ۸ ریشتر کاملا مقاوم است.

این راهنمای بین المللی گردشگری یادآور می‌شود: سازنده این بنا به دنبال آن بود که این مجموعه را به سرعت بسازد، از این رو چاره‌ای نداشت جز اینکه به سازه‌های چوبی روی بیاورد و توانست تمام مجموعه را در طی ۲ سال بنا کند.

نانوایی دهکده چوبی نیشابور

چشم‌انداز دهکده چوبی از زبان مدیرعامل مجموعه

محمدرضا مجتهدی، مدیرعامل دهکده چوبی به ایسنا می‌گوید: در حال حاضر برای دهکده چوبی در سه بخش کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت اهدافی ترسیم شده است، در فاز اول بخش کوتاه مدت ایجاد واحد اقامتی، مکانی برای صید و پرورش ماهی، برگزاری تور صحراگردی و ... ترسیم شده است.

وی ادامه داد: در حوزه اهداف بلندمدت توسعه مجموعه از ۸ هکتار به ۱۲ هکتار، ایجاد پیست پینت‌بال، سوارکاری و ... در نظر گرفته شده است، همچنین در چشم‌انداز بلندمدت تصمیم گرفتیم که ایجاد واحد‌های اقامتی به اتمام برسد و در مجموع ۴۰ واحد اقامتی ساخته شود. زمان اهداف بلندمدت ۱۰ تا ۱۵ سال و اهداف میان مدت ۵ تا ۶ سال آینده و کوتاه مدت یک سال آینده است.

مدیرعامل دهکده چوبی درباره قسمت‌های غیرفعال دهکده چوبی مانند نانوایی آن، گفت: در حال حاضر فقط این بخش غیرفعال است و سایر بخش‌ها از جمله رستوران مجموعه فعال شده است. در این دهکده دو خانواده ساکن هستند و البته ساکن دیگر نیز دارد، اما ساکنان ثابت آن‌ها دو خانواده هستند.

وی درباره امکانات دهکده چوبی خاطرنشان کرد: همچنین امیدواریم که زیرساخت‌هایی مانند گازکشی به دهکده انجام گیرد هرچند که تاکنون در این زمینه مساعدتی صورت نگرفته است.

*آیا تاکنون از اولین مسجد چوبی ایران و جهان در نیشابور دیدن کرده اید؟ نظرات خود را در ادامه با ما به اشتراک بگذارید.

گردآوری: تابناک جوان