صفحه نخست

دیگه چه خبر

فرهنگ و هنر

خانواده و جامعه

چند رسانه ای

صفحات داخلی

۲۷ آذر ۱۴۰۰ - ۱۵:۵۶

چطوری فال حافظ بگیریم؟+فلسفه فال حافظ

شب یلدا بهانه‌ای برای دور هم جمع شدن و گذراندن لحظات خوب در کنار همه. در شب یلدا معمولا فال حافظ می‌گیریم و داستان‌های شاهنامه را می‌خونیم.
کد خبر: ۴۸۳۸۹

شب یلدا شبیه که اعضای خانواده، از بزرگ و کوچک دور هم جمع می شن و لحظات خوشی را کنار هم میگذرونن.  بزرگترین شب سال آداب و رسوم خاص خودش را داره.آداب این شب فقط با هندوانه خوردن و تخمه شکستن نیست که جذاب و دوست داشتنیه! بلکه یکی از سنت های دیرینه این شب، حافظ خوانی و شاهنامه خوانیه. رسمه که در شب یلدا بزرگترین فرد خانواده فال حافظ می‌گیره و شاهنامه می‌خوونه. تا به حال به این فکر کرده‌اید که علت این موضوع چیه؟ به نظرتون این کار فلسفه‌ای داره؟

فلسفه‌ی فال حافظ شب یلدا

حتما شما هم یادتون هست زمانی که بچه بودیم، هر سال شب یلدا که اولین شب فصل زمستان بوده و از شب‌های دیگر تقریبا یک دقیقه بلندتر، پدربزرگ شروع به شاهنامه‌خوانی می‌کرد و برای اعضای خانواده فال حافظ می‌گرفت. خوردن خوراکی‌های خوشمزه و دیدار با اعضای خانواده، شاهنامه‌خوانی و فال گرفتن همگی شب یلدا را تبدیل به شبی به‌یاد‌ماندنی می کرد . شاید پیش خودت فکر کنی که فال گرفتن و خواندن اشعار حافظ مختص خانواده‌های اهل شعر و ادبه، اما لازمه بدونی که این کار مخصوص قشر خاصی از جامعه نیست. می‌تونیم بگیم که تقریبا در خونه ی تمام ایرانی‌ها کتاب حافظ وجود دارد و مردم اعتقاد زیادی به فال حافظ دارند. اینکه ایرانی‌ها در طولانی‌ترین شب سال تفألی به حافظ می‌زنند بی‌علت نیست.

بر اساس نظر بعضی از افراد علت تفأل به حافظ در شب یلدا این گفته‌ی استاد بهاءالدین خرمشاهی است: «حافظ نظر کرده است و خدا به حافظ نظر دارد، چرا که او به مردم ایران و مردم به او نظر دارند.» می‌توانیم بگوییم راز فال حافظ و علت اینکه شعرهای او خیلی مرتبط با موضوع مدنظر هستند، نظرکردگی او است. تنوع مضامین و معانی شعرهای حافظ بسیار زیاد است. مضمون به جهان شعر و معنا به زندگی واقعی ربط دارد‌. حافظ در مقایسه با سایر شاعران بیشتر به معنا پرداخته است. از جمله موضوعات مهم شعرهای حافظ می‌توانیم به عشق، باده‌ستایی، عرفان، اخلاق، پندپذیری و پند ناپذیری، استغنا، جبرگرایی و تسلیم به رضا، بی‌اعتباری جهان، توکل و حق‌شناسی اشاره کنیم.

علت شاهنامه‌خوانی در شب یلدا چیست؟

یکی از سنت‌های قدیمی و دلنشین ایرانی‌ها خوندن شاهنامه، به‌ویژه در شب یلدا است.ایرانی‌ها شب یلدا را فرصت خوبی برای دیدار با یکدیگر و شاهنامه‌خوانی برای بچه ها می دونن. معمولا در بالای سفره‌ی هفت سین در کنار یک جلد قرآن کریم و کتاب حافظ، شاهنامه هم قرار می زارن. بزرگ خانواده با خواندن اشعار حماسی و شورانگیز شاهنامه با صدای بلند لحظات جذاب و فراموش‌نشدنی را برای همه رقم می زنه. بعضی از ریش‌سفید ها هم که داستان‌های شاهنامه را از پدران خود یا نقالان یاد گرفته‌اند، آن‌ها را از حفظ برای جمع می‌خوانن.


بیشتربخوانید: 

شب یلدا شام چی بپزیم؟

شب یلدا را تلخ نکنیم!/نکاتی برای زوج های جوان


در میان داستان‌های شاهنامه داستان نبرد رستم با دیو سپید، داستان زاده شدن رستم، نبرد رستم و اسفندیار و نبرد رستم و سهراب که با عنوان سهراب‌کشی هم شناخته می‌شود، طرفداران بیشتری دارند. بعضی از خانواده‌ها شاهنامه‌خوانی را فقط در شب یلدا انجام نمی‌دهند و این شب را آغازی برای خواندن شاهنامه و شب‌نشینی‌های زمستانی می‌دانند. این افراد داستان‌هایی از شاهنامه را در شب یلدا می‌خوانند و در دیگر شب‌های سرد زمستان زمانی که اعضای خانواده بار دیگر دور هم جمع می‌شوند، به سراغ خواندن سایر داستان‌های شاهنامه می‌روند.

فال حافظ از چه زمان در میان ایرانیان مرسوم شد؟

گفته می‌شود که تاریخچه فال حافظ به ساعاتی بعد از فوت وی باز می‌گردد. ادوارد براون در جلد سوم تاریخ ادبیات ایران اشاره داشته است که پس از فوت حافظ، عده‌ای که کلام وی را قلب کرده بودند، او را تکفیر و از دفن او در گورستان مصلی جلوگیری کردند. برای حل مشکل و اختلافات، تصمیم بر این شد که از خود حافظ کمک بگیرند. قرار شد دیوان غزلیات حافظ را باز کنند و هرآنچه خواجه شیراز گفت، همان را انجام دهند. پس تمام غزلیات او را نوشته و در سبدی ریختند. کودکی تفال زد و غزل شماره ۸۲ آمد. در این غزل به صراحت آمده بود که از دفن حافظ جلوگیری نشود. آنجا بود که به حافظ لقب لسان الغیب دادند و با تکریم پیکرش را دفن کردند.

در تاریخ ایران نیز بار‌ها اشاره شده که سلاطین و پادشاهان با گره افتادن در کارشان مشغول به گرفتن فال حافظ شده اند و راهکار خود را برای انجام امورات شان از کتاب حافظ برگرفته اند. به عنوان مثال در زمان شاه طهماسب روزی اتفاق می‌افتد که او انگشتر خود را گم می‌کند و از این واقعه بسیار ناراحت می‌شود. دستور می‌دهد دیوان حافظ را بیاورید که شاید به کمک حضرت حافظ انگشتر گم شده پیدا شود. در حکایتی دیگر شاه عباس نیز پس از فتوحات گسترده‌ای که داشته تصمیم می‌گیرد تا به تبریز هم حمله کند، چرا که احساس می‌کرد هنوز کار فتوحاتش به پایان نرسیده و باید آن را گسترده‌تر کند. برای لشکرکشی به تبریز کمی دچار شک و تردید می‌شود و تصمیم می‌گیرد فال حافظ بگیرد تا راه گشای کار شود. شاه عباس بسیار حیرت زده شد از این که این بیت به صراحت از فتح تبریز سخن گفته، پس با اطمینان تمام این کار را انجام می‌دهد و موفقیت دست می‌یابد. این داستان‌ها نشان می‌دهد که احتمالاً در دوران حکومت صفویه در ایران، گرفتن فال حافظ در میان ایرانیان، به عملی کاملا مرسوم تبدیل شده بود.

چطور فال حافظ بگیریم؟

کتاب حافظ در اکثر خونه ها وجود دارد، برای تفال زدن به حافظ ازکسی که شعر را به خوبی می خواند و می تواند تفسیر کند، بخواین که برای شما فال بگیرد. برای فال گرفتن:

ابتدا فاتحه ای بخوانید و سپس کتاب حافظ را ببوسید، در دلتون آرزوهای خودتون مرور کنید و نیت کنید و به طور تصادفی صفحه ای از کتاب حافظ باز کنید و با صدای بلند شروع به خواندن کنید.

امیدواریم شب یلدا امسال حال دلتون خوب باشه و فال دلتتون عالی!

مجله اینترنتی تابناک جوان
 
ارسال نظرات
انتشار نظرات حاوی توهین، افترا و نوشته شده با حروف (فینگلیش) ممکن نیست.