برگ‌ها از کجا می‌فهمند پاییز رسیده؟!

زرد و نارنجی! این دلیل علاقه خیلی‎ها به پادشاه فصل‎ها یعنی پاییز است. به جز این که بعضی‎ها دوست دارند با برگ‎های پاییزی سلفی‎ بگیرند و شور شعرهای پاییزی را در بیاورند، این پدیده طبیعی و بازی رنگ‎ها به صورت ناخودآگاه روی روح و روان‎شان تاثیر می‎گذارد و شیفته این فصل می‎شوند.
برگ‎هایی که تا دیروز سبز و تروتازه بودند و هیچ‎کس محل‎شان نمی‌داد، آخر عمری که قرمز و زرد و نارنجی شدند محبوب همه می‎شوند اما این رنگ‎ها از کجا می‏‌آید؟ برگ، کارخانه غذاسازی گیاه است و هزاران‌بار در کتاب‎های درسی‌تان خوانده‎اید که دی‌اکسید‎کربن و آب را از محیط می‎گیرد و به گلوکز و اکسیژن تبدیل می‎کند؛ گلوکز برای تامین انرژی گیاهان به کار می‎رود.

---

در برگ ها، رنگدانه‎هایی وجود دارد که در بهار و تابستان ماده شیمیایی به نام کلروفیل در خود دارند به همین دلیل ما آن ها را سبز می‎بینیم. حتما دقت کرده‏‌اید وقتی به اواخر شهریور نزدیک می‏‌شویم کم‌کم زرد شدن برگ‌‏ها شروع می‎شود.

با این‌که هوا هنوز خیلی سرد نشده‎است ولی واقعا گیاهان چطور می‎فهمند که پاییز دارد از راه می‎رسد؟ گیاهان نور خورشید را می‎شناسند و تمام حواس‌شان به میزان نوری است که دریافت می‎کنند. با این حساب، اواخر شهریور و اوایل پاییز که روزها درحال کوتاه شدن هستند و نور آفتاب زمان کمتری به زمین می‎تابد گیاهان حدس می‏‌زنند که پاییز از راه رسیده و همین می‎شود که کم‏‌کم کرکره کارخانه تولید غذای‎شان را پایین می‎کشند و کلروفیل‎شان را از دست می‏‌دهند.
ازدست‎رفتن کلروفیل فرایندی است که قبل از ریزش برگ‌ها به بیشترین سرعت ممکن می‌رسد. وقتی کلروفیل‏‌ها تمام شدند، ماده شیمیایی دیگری به اسم «کاروتنوئید» فرصتی برای خودنمایی پیدا می کند. کاروتنوئیدها رنگدانه‌های طبیعی هستند که در اندامک‌های گیاهان وجود دارد و باعث ایجاد رنگ زرد و نارنجی و قرمز می‏‌شود.

 

منبع خراسان