عراقی هایی که در راه دفاع از ایران شهید شدند

شاید افراد زیادی یادشان نباشد که در جریان جنگ تحمیلی عراقی‌هایی بودند که علیه صدام دوشادوش ایرانی‌ها جنگیدند و در عملیات‌های مختلفی کمک کردند. آن‌ها «سپاه بدر» نام داشتند، سپاهی که هنوز هم پابرجاست و فعالیت می‌کند.

تا پیش از عملیات بیت المقدس در سال ۱۳۶۱ که منجر به آزادسازی خرمشهر شد، نیرو‌های مجاهد عراقی به صورت داوطلبانه در کار‌های تخصصی مانند تکنسین فنی، مترجمی اسرای عراقی و شنود مکالمات بی سیم بعثی‌ها در برخی یگان‌های ایرانی نقش داشتند.

 

محسن رضایی فرمانده کل سپاه در دفاع مقدس می‌گوید که بعد از آزادسازی خرمشهر تصمیم گرفته شد تا تیپی با استفاده از نیرو‌های عراقی سازماندهی شود تا در جریان پیشروی در خاک عراق و ورود به شهر‌ها و روستا‌های عراق نقش داشته باشند و پس از مدتی بتوانند مستقل بشوند و به عراق برگردند و در راستای آرمانشان که سرنگونی رژیم بعثی صدام بود، فعالیت کنند.

---

بیشتر ببینید: تصویری از شهدای عراقی در عملیات کربلای ۵

هسته اولیه این یگان، در سال ۱۳۶۲ و در شرق بصره شکل گرفت. در آنجا از تعدادی رزمنده مسلمان عراقی گردانی به نام «شهید صدر» تشکیل و در پدافند پاسگاه زید به کار گرفته شد.

در عملیات بدر، این گروه با عنوان گردان‌های شهید صدر در کنار لشکر ۲۵ کربلا، قرارگاه نجف ۲ را تشکیل دادند و فعالیت‌های مهمی را هم انجام دادند. بعد از عملیات بدر نیز مسئولیت پدافند قسمتی از هور را به عهده گرفتند و در تدابیر بعدی مسئولان سپاه، قرار شد که ترکیب این نیرو‌ها با نیرو‌های قرارگاه رمضان، «تیپ بدر» را به وجود آورد و عشایر مبارز تحت امر قرارگاه نصرت نیز در چارچوب این تیپ قرار بگیرند.

البته در این تیپ، کادر‌هایی از سپاه نیز حضور داشتند که بیشتر برای انتقال تجربه و همچنین برای استحکام بافت تیپ و قوام تشکیلات آن در کنار مجاهدان عراقی تلاش می‌کردند.

سرلشکر محسن رضایی فرمانده سپاه پاسداران در دوران جنگ تحمیلی درباره سازماندهی و بکارگیری رزمندگان و مجاهدین عراقی پس از پیروزی انقلاب اسلامی در «تیپ۹ بدر» که بعد‌ها به لشکر و بعدتر در کشور عراق به «سازمان بدر» ارتقاء یافته است، می‌گوید: «ما در کار با نیرو‌های عراقی چند مرحله را پشت سر گذاشتیم. تا قبل از آزادسازی خرمشهر یک نوع همکاری را با نیرو‌های داوطلب عراقی در دستور کار داشتیم و پس از آزادسازی سازی خرمشهر وقتی که در سال ۱۳۶۱ به مرز‌ها رسیدیم دوره جدیدی از به کارگیری نیرو‌های داوطلب عراقی آغاز شد.

در دوره نخست، نیرو‌های عراقی عمدتا آموزش میدیدند و به عنوان متخصص در برخی یگان‌ها و لشکر‌های سپاه مثلا به عنوان تکنسین فنی یا در مواردی برای مترجمی اسرای عراقی یا فعالیت‌های شنود مکالمات بی سیم بعثی‌ها از آن‌ها استفاده میکردیم. اما کار سازمان یافت‌های را با آن‌ها آغاز نکرده بودیم.»

او درباره انتخاب فردی برای فرماهندهی این تیپ توضیح می‌دهد: «مناسبترین فردی را که برای فرماندهی لشکر میشناختم شهید دقایقی بود. من از قبل انقلاب با شهید دقایقی آشنا و دوست بودم. در جریان مبارزه با رژیم شاه در قالب «گروه منصورون» با هم بودیم و بعد از انقلاب هم رابطه ما ادامه داشت. صبر و حوصله شهید دقایقی بسیار زیاد بود. چون پیشاپیش معلوم بود که برای فرماندهی نیرو‌های داوطلب عراقی صبر و حوصله بالایی لازم است. برخورد انسان دوستانه و روح ملایم و دوستانه‌ای در ایشان وجود داشت و برای چنین مأموریت مهمی این روحیه فوق‌العاده لازم بود. همچنین سازماندهی و تشکیل یک لشکر جدید نیازمند دقت بالایی بود و او هم فرد بسیار دقیقی بود. به ویژه در شناسایی نیرو‌ها بسیار دقیق عمل می‌کرد.»

شهید دقایقی برای سازماندهی و اداره این لشکر زحمات زیادی کشید. یاد گرفتن کامل زبان عربی، آموختن ویژگی‌ها، فرهنگ عراقی‌ها و درک تفاوت‌های ناشی از تفاوت فرهنگ و بینش نیرو‌های مجاهدین عراقی و اسرای عراقی جزو سختی‌های کار فرماندهی تیپ بدر بود. در مدت کوتاهی ظرف همان چند ماه نخست شهید دقایقی توانست بر مشکلات غلبه کند و لشکر را خوب سازماندهی و گردانبندی کرد.

 

 

نخستین عملیات

مجاهدان و احرار

۱۰۵ شهید تنها در عملیات مرصاد