«اندرويد ايرانی»؛ كی، كجا، چگونه؟

به گزارش تابناک جوان به نقل از جام جم، «موبایل مجهز به اندروید ایرانی، تا شهریورماه به بازار می‌آید.» خبری کوتاه که در چند روز اخیر یکی از مهم‌ترین و پربازدیدترین اخبار روز بوده است. این نسخه از موبایل و سیستم عامل آن که گفته می‌شود از سرویس‌های گوگل بی نیاز شده و دسترسی سرویس‌های گوگل را به شکل کامل قطع کرده است، با سر و صدای زیادی همراه بوده است تا حدی که وزیر ارتباطات هم در این باره واکنش نشان داد و در خصوص پیگیری این سیستم توضیحاتی ارائه کرد. اما تفاوت‌های حائز اهمیت اندروید ایرانی و معمولی چیست؟ اما و اگر‌های سیستم عامل اندروید ایرانی در چه چیز خلاصه می‌شود؟

 

Android به زبان ساده سیستم عاملی است برای دستگاه‌های موبایل و گوشی‌های هوشمند که توسط بیش از ۳۰ کمپانی معروف پشتیبانی می‌شود. اندروید اوپن سورس است و توسعه دهندگان می‌توانند با استفاده از Android SDK انواع اپلیکیشن اندروید را برای این سیستم عامل بنویسند. در واقع اندروید بستری را فراهم می‌کند تا برنامه نویسان اپلیکیشن اندروید بتوانند هرچه سریع‌تر و بهتر برنامه‌هایی بسازند که از تمام ویژگی‌های یک گوشی هوشمند استفاده کنند و برنامه نویس بتواند از تمام قدرت یک تلفن همراه استفاده کند. اندروید امکان استفاده از توابع داخلی گوشی موبایل همچون شماره گیری، فرستادن SMS یا استفاده از دوربین گوشی را به برنامه نویسان می‌دهد تا بتوانند اپلیکیشن اندروید قدرتمند و کاربردی برای کاربران بسازند.

نکته دیگر، اما این است که بسیاری از شرکت‌های بزرگ دنیا، کاربران ایرانی را تحریم کرده اند تا نتوانند از برخی اپلیکیشن‌ها استفاده کنند. برای مثال اگر به خاطر داشته باشید شرکت اپل چندوقت پیش، اپلیکیشن‌های ایرانی را تحریم و آن‌ها را از اپ استور حذف کرد.

بر همین اساس و طبق گفته‌های وزیر ارتباطات ایران، یک سیستم عامل جدید به زودی در گوشی‌های ایرانی و ساخت داخل فعال می‌شود که براساس آن مشکلات تحریم گوگل و اپل را برای برنامه‌های ایرانی حل کند، اما ماجرای اندروید ایرانی چیست؟

دانشجویان شریف

داستان این ماجرا از مدت‌ها قبل کلید خورد؛ زمانی که طراحی و توسعه اندروید ایرانی در دستور کار وزارت ارتباطات قرار گرفت. البته که با تحریم گوگل علیه کاربران ایرانی این مساله کمی داغ‌تر شد و ماجرای طراحی یک سیستم عامل توسط ایرانی‌ها بیشتر بر سر زبان‌ها افتاد. رسانه‌ها بسیار از آن نوشتند و حالا وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات خبر از طراحی این سیستم عامل توسط گروهی از دانشجویان دانشگاه شریف داد. او همچنین در توییتی خطاب به تحریم کنندگان ایران نوشت: «سال‌ها قبل، در محله مان، کاسبی بود که تنها بقالی محل بود، روز‌هایی بی دلیل لجش می‌گرفت و همسایه‌ها را در لیست سیاه فروش می‌گذاشت، بالاخره همسایه دیگری هم یک مغازه زد و لیست سیاه، عملا پر! بنده خدا، دیگه هر وقت لجش می‌گرفت، با پسرش دعوا می‌کرد!»

داستان یک ویدئو

چند روز پیش بود که محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات در صفحه اینستاگرام خود ویدئویی را منتشر کرد که نشان از طراحی سیستم عامل ایرانی می‌داد. در این ویدئو آمده است: گوگل امکان حذف سیستم عامل تولید داخل را ندارد. برای اطمینان بیشتر کاربران، یک گوشی توسط شرکت جی ال ایکس تولید شده که این سیستم عامل را پشتیبانی می‌کند و این اطمینان را به کاربران ایرانی می‌دهد که نرم افزار‌های مربوط به کسب و کار‌های خود را بدون نگرانی از تحریم‌های آمریکا در بستری امن منتشر کنند. این در حالی است که پیشتر وزیر ارتباطات در مصاحبه‌های خود با رسانه‌ها اعلام کرده بود گزارش سازمان فناوری اطلاعات حاکی است که حذف برنامه‌های ایرانی در سیستم عامل اندروید تنها محدود به پوسته‌های پیام رسان تلگرام نبوده، بلکه برخی برنامه‌های کسب و کار‌های ایرانی را نیز در بر گرفته است.

ما باید تا جایی که می‌توانیم در این باره احساس مسوولیت داشته باشیم. او در خصوص چرایی پیگیری این سیستم عامل نوشت: در یک سال گذشته، تعدادی از نرم افزار‌های ایرانی از گوشی‌های تلفن همراه، توسط شرکت‌های آمریکایی به بهانه‌های مختلف حذف شدند. ضربه بزرگی به کسب و کار‌های ایرانی وارد شد، این اقدام از شرکت اپل آغاز و به گوگل نیز تسری پیدا کرد. آیا باید دست روی دست گذاشت تا کسب و کار جوانان ایرانی از دست برود؟

در خصوص ویدئوی منتشر شده وزیر، همچنین حمید فتاحی، مدیرعامل شرکت زیرساخت و معاون وزیر ارتباطات نیز در توییتر خود نوشت: «با این روش محدودیتی برای نصب برنامه‌های خارجی ایجاد نمی‌شود، بلکه افزونه‌ای برای حمایت از کسب و کار‌های داخلی ایجاد شده که دیگر با یکجانبه گرایی برخی، قابل حذف نخواهند بود.»

دسترسی محدود نمی‌شود

یکی از پرتکرارترین سوال‌ها در خصوص این سیستم عامل، در خصوص محدودیت‌های پیش روی آن است. این که آیا با این سیستم عامل، دسترسی به سرویس‌های بین المللی محدود می‌شود؟ آیا همه نرم افزار‌های اندرویدی روی آن قابل نصب است؟ آیا استفاده از این سیستم عامل باعث محدودیت برای من نمی‌شود؟ و چند سوال دیگر در همین موضوع.

پاسخ آذری جهرمی به این نوع سوالات را بخوانید. با این سیستم عامل، شما قادر به استفاده از تمام نرم افزار‌های بین المللی هستید، اما برعکس، گوگل قادر به دستکاری گوشی شما نخواهد بود. به دیگر سخن، جاده یکطرفه شده و ایرانی‌ها قادر به استفاده از همه خواهند بود، اما دیگر قابلیت تحریم و حذف ایرانی‌ها وجود نخواهد داشت. این یعنی دسترسی شما به عنوان کاربر به سایت‌ها و جست و جوگر‌ها محدود نیست. آذری جهرمی همچنین نوشت: «تصور کنید یک روز صبح متوجه شوید نرم افزار حمل و نقل عمومی، سفارش غذا، بانکداری و بسیاری خدمات دیگر ایرانی را که روی گوشی خود استفاده می‌کردید دیگر روی گوشی شما نبوده و با دخالت کشوری دیگر حذف شده باشد. توسعه این سیستم عامل کمک می‌کند در آن روز بیچاره نباشیم.»

پایان خوش ماجرا؟

حالا گفته می‌شود حدود ۵۰۰ نمونه از یک گوشی ایرانی که مجهز به سیستم عامل اندروید ایرانی است از سوی یک شرکت داخلی به سفارش وزارت ارتباطات ساخته شده است.

حمید سعیدی، مدیر شرکت GLX که تولید گوشی ایرانی را به عهده دارد، در پاسخ به این سوال که چه چیزی جایگزین سرویس‌های گوگل شده، اعلام کرد: سرویس جایگزینی را تهیه کرده اند که بتواند کار Google Play Services را انجام دهد. او خبر داده که به جز Google Play Services، سایر برنامه‌ها و سرویس‌های محبوب گوگل مانند Maps و Gmail در اندروید ایرانی وجود دارند. به گفته او این نسخه هیچ تفاوتی با اندروید عمومی ندارد و صرفا سفارشی و بومی سازی شده است. تنها مورد همین است که برنامه‌ها توسط Google Play Services اجرا نمی‌شود.

او همچنین پیش بینی کرد این سیستم عامل سفارشی شده بتواند سهم ۵/۰ تا ۸ درصدی از بازار موبایل ایران را به دست بیاورد. در انتها، اما باید گفت که با وجود چنین تصمیمی هنوز مشخص نیست این سیستم عامل ایرانی چقدر موفق می‌شود و مورد تایید کاربران قرار می‌گیرد.

باید منتظر ماند و دید که این تصمیم و این نوع از تلفن همراه چقدر با اقبال عمومی مواجه خواهد شد؛ تلفن همراهی که تا شهریور امسال به صورت انبوه در مارکت‌های ایرانی توزیع خواهد شد.