آیا آبله میمون کشنده است؟ + علائم و تفاوت با آبله مرغان
به تازگی هشدار انتقال ویروس آبله میمونی در سراسر جهان داده شده است. ویروس آبله میمونی تازه نیست اما سویه جدید آن قدرت بیشتری نسبت به قبل دارد. بیماری آبله میمون کمی با آبله مرغان شباهت دارد اما تفاوت هایی نیز دارد. یک سوال رایج این است که آیا آبله میمون کشنده است؟ علائم آبله میمون چیست؟ در این مطلب علاوه بر معرفی این ویروس به خطرات، راه های درمان و پیشگیری از آبله میمون نیز پرداخته ایم.
خطرات آبله میمون
موج قبلی آبله میمون در سال ۲۰۲۲ با آموزش عمومی مردم جهت اجتناب از رفتار‌های پرخطر و همینطور واکسیناسیون در کشور‌ها متوقف شد. با این حال کارشناسان هشدار داده‌اند که به دلیل کمبود واکسن و امکانات درمانی در قاره آفریقا، این بیماری میتواند بیش از دفعه پیش شیوع پیدا کند.
هرچند بیماری خودمحدود شونده است؛ اما ممکن است موارد شدید که معمولا در کودکان اتفاق می‌افتد، پیش آید که بستگی به دوز اولیه آلودگی (viral load) و شرایط سلامت کودک دارد و البته وجود بیماری زمینه‌ای به خصوص نقص ایمنی میتواند وخامت اوضاع را به دنبال داشته باشد.
از عوارض ثانویه ابتلا به آبله میمونی میتوان از عفونت‌های ثانویه دیگر، برونکوپنومونی (ذات الریه)، عفونت خون (سپسیس)، عفونت مغز (آنسفالیت) و عفونت قرنیه با احتمال از دست دادن بینایی نام برد.
دوره بیماری بین ۲ تا ۴ هفته است و میزان مرگ و میر در برخی منابع قدیمی‌تر یک در هر ۱۰ مورد مبتلا (۱۰٪) ذکر شده، اما WHO به ۶-۳٪ اعتقاد دارد. باید توجه داشت کشندگی بیماری آبله ۳۰ درصد بوده است.
آیا آبله میمون کشنده است؟
آمیتیس رمضانی متخصص بیماری‌های عفونی این متخصص بیماری‌های عفونی با اشاره به اینکه سویه‌ای از ویروس آبله میمونی که در حال حاضر شیوع دارد سویه‌ای جدید و جهش یافته است، افزود: این سویه مسری‌تر و تهاجمی‌تر است و کشندگی بیشتری دارد و اگر ویروسی که ۲ سال پیش شیوع داشت یک درصد کشندگی داشت ویروسی که اکنون شیوع دارد، ۱۰ درصد کشندگی دارد و ضایعات و علائم بیمار نیز در این سویه بیشتر است.
علائم ابله میمون در بزرگسالان
علائم ابتدایی ابتلا به بیماری آبله میمون سردرد، درد‌های عضلانی، تب و بدن درد است. بر روی بدن مبتلایان به تدریج برآمدگی‌هایی به شکل جوش ظاهر می‌شود که حالت تاول پیدا خواهند کرد. داخل برخی از این برآمدگی‌ها مایع سفیدرنگی وجود دارد که در صورت ترکیدن برآمدگی میتواند عامل انتقال ویروس به دیگران شود.
افراد مبتلا یا مشکوک به ابتلا به آبله میمون باید خود را قرنطینه کنند و از تماس با دیگران بپرهیزند. احتمال این که بیماری آبله میمون با بیماری‌های دیگری از جمله تبخال، سیفیلیس و آبله مرغان اشتباه گرفته شود وجود دارد.
علائم آبله میمون در کودکان
ممکن است علائم آن در کودکان خفیف‌تر باشد و علائم دیگری هم مشاهده شود.
مدیر دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت درباره بروز علائم بیماری گفت: علائم بیماری آبله میمونی معمولاً یک تا دو هفته پس از تماس نزدیک با بیمار تظاهر پیدا می‌کنند و میتواند شامل تب و سردرد باشد و پس از چند روز به ضایعات آبدار پوستی یا زخم تبدیل شود.
راه انتقال آبله میمونی چیست؟
انتقال ویروس توسط تماس مستقیم انسان با حیوان، با انسان یا با اشیا آلوده به ویروس است. ویروس از طریق پوست آسیب دیده (حتی ضایعات میکروسکوپیک)، تنفس هوای آلوده به ذرات حاوی ویروس و یا ترشحات مخاطی (چشم، بینی یا دهان) منتقل می‌شود، هرچند انتقال حیوان به انسان میتواند از طریق گاز گرفتگی، خراشیدگی ناخن حیوان، تماس با گوشت حیوان مبتلا حین آماده سازی گوشت یا تماس با هر قسمت از بدن و یا محل زندگی و بستر حیوان صورت پذیرد. در ضمن، چون انتقال تنفسی از طریق ذرات درشت تنفسی است نیازمند تماس چهره به چهره نزدیک و طولانی است.
بیشتر بخوانید:
درمان ابله میمون
به نقل از «theconversation» معمولاً برای درمان این بیماری نیاز به داروی مشخصی نیاز ندارد. از آنجایی که آبله میمونی، معمولاً علائم خفیفی دارد، بعد از گذشت دوره مشخص خود و بدون نیاز به درمان، بهبود می‌یابد. با این حال، واکسن‌هایی نیز وجود دارند که می‌توانند ابتلا به این بیماری را کنترل کنند و آن را کاهش دهند.
شما برای مدیریت علائم آبله میمونی می‌توانید این روش‌ها را امتحان کنید:
- مسکن‌ها و دارو‌های تب‌بر: برای کاهش تب و درد، میتوان از دارو‌های مسکن مانند استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کرد.
- مراقبت از زخم‌ها: زخم‌ها و بثورات پوستی باید تمیز نگه داشته شوند تا از عفونت‌های ثانویه جلوگیری شود. استفاده از ضدعفونی‌کننده‌های ملایم و پوشاندن زخم‌ها میتواند مفید باشد.
- هیدراتاسیون: نوشیدن مایعات کافی برای جلوگیری از کم‌آبی بدن مهم است، به ویژه اگر بیمار دچار اسهال یا استفراغ باشد.
- علاوه بر این به نظر می‌رسد برخی دارو‌های ضدویروسی هم در بهبود علائم یا پیشرفت علائم موثر باشند.
توصیه اکید ما این است که در صورت بروز علائم مربوط به آبله میمونی، حتماً با پزشک دکتر عفونی و یا دکتر داخلی مشورت کنید. به هیچ عنوان بدون تایید پزشک، هیچ دارویی را در طی این بیماری مصرف نکنید.
آبله میمونی واکسن دارد؟
مدیر پیشگیری و مبارزه با بیماری دانشگاه با اشاره به وجود تعداد محدود واکسن این بیماری در دنیا، گفت: دو نوع واکسن در دنیا وجود دارد که برای افرادی که در معرض خطر هستند (افراد دچار نقص سیستم ایمنی و یا کارکنان شاغل در آزمایشگاه‌هایی که بررسی ویروسی انجام می‌شود) تزریق می‌گردد.
شباهت آبله مرغان با آبله میمون
به گفته جهانبخش یوسفی، ضایعات پوستی این بیماری از نظر مراحل ایجاد تا حدودی شبیه به آبله مرغان هست که ابتدا صاف به مرور برجسته و تبدیل به تاول و سپس حاوی ترشحات چرکی می‌شوند، با این تفاوت که تاول‌ها خیلی درشت‌تر از آبله مرغان است.
تفاوت آبله مرغان با آبله میمون
شاید این مهم‌ترین سوال این روز‌های شما باشد. در تفاوت علائم آبله مرغان با علائم آبله میمونی آمده است که تاول‌های آبله مرغان کمی بزرگ‌تر از آبله‌ی میمونی است و هم‌چنین تورم در غدد لنفاوی از ویژگی‌های متفاوت آبله‌ی میمون است.
اگرچه هر دوی آن‌ها باعث ایجاد بثورات پوستی می‌شوند، ویروس‌های مختلف باعث ایجاد mpox و آبله مرغان می‌شوند. Mpox یک ویروس ارتوپاکس است، در حالی که آبله مرغان یک ویروس تبخال است. هر دو ویروس می‌توانند از طریق پوست به پوست یا تماس چهره به چهره طولانی‌مدت پخش شوند، اما آبله مرغان بسیار مسری‌تر است و راحت‌تر از mpox پخش می‌شود.
راش‌ها نیز متفاوت عمل می‌کنند. در حالی که بثورات آبله مرغان میتواند به صورت امواج ظاهر شود، زخم‌های آبله میمونی همزمان ایجاد می‌شوند.
یکی دیگر از تفاوت‌های اصلی این دو بیماری طول درمان آن‌هاست. علائم آبله مرغان در عرض دو هفته بهبود می‌یابند، در حالی که دو تا چهار هفته طول می‌کشد تا آبله میمونی برطرف شود.
چگونه میتوان از ابتلا به آبله میمون پیشگیری کرد؟
به گفته دانشمندان خطر ابتلا به آبله میمون برای عموم مردم چندان زیاد نیست، اما با رعایت شماری از نکات بهداشتی میتوان احتمال ابتلا به این بیماری دردناک را کاهش داد.
سرویس سلامت ملی بریتانیا و مرکز کنترل بیماری‌ها در آمریکا رعایت این نکات را در کاهش احتمال ابتلا به آبله میمون موثر می‌دانند:
- شستشوی مرتب دست‌ها با آب و صابون یا استفاده از مایع ضدعفونی‌کننده
- استفاده از تجهیزات ویژه حفاظتی هنگام پرستاری از بیماران مبتلا به آبله میمون
- پرهیز از مصرف گوشت‌هایی که به خوبی پخته نشده‌اند
- فاصله‌گذاری با حیوانات وحشی، ولگرد، تلف‌شده و بیمار
- پرهیز از مصرف یا لمس گوشت حیوانات وحشی
- عدم استفاده از رختخواب و حوله مشترک با افرادی که مشکوک به ابتلا به آبله میمون هستند
- پرهیز از تماس نزدیک با افراد مبتلا یا مشکوک به ابتلا به آبله میمون
آبله میمون در ایران آمده است؟
علی عبدالرزاق نژاد اظهار داشت: با نظارت دائم و تلاش‌های شبانه‌روزی تیم‌های بیماریابی حوزه بهداشت، تاکنون هیچ موردی از ورود بیمار و زائر مبتلا به آبله میمونی از طریق مرز‌های جنوب شرقی گزارش نشده است.
وی افزود: از روز گذشته نیز برخی اخبار مبنی بر ورود زائران پاکستانی مبتلا به ویروس آبله میمونی در فضای مجازی منتشر شد که صحت نداشته و تنها سه نفر مشکوک به این بیماری بوده اند که در ورودی مرز توسط همکاران ما شناسایی و اجازه تردد به داخل کشور به آن‌ها داده نشد.
دبیر کمیته بهداشت و درمان اربعین استان سیستان و بلوچستان ادامه داد: از این سه نفر و برخی از همراهان آن‌ها تست‌های لازم گرفته و در آزمایشگاه مرجع سلامت آزمایش‌های لازم انجام و سپس توسط متخصصین عفونی نیز مورد ارزیابی و بررسی قرار گرفت.
به گفته عبدالرزاق نژاد، پس از بررسی‌های دقیق علمی و آزمایشگاهی خوشبختانه ابتلای این زوار به آبله میمونی مورد تایید قرار نگرفت و جای نگرانی وجود ندارد.
وی تاکید کرد: علیرغم تمامی این حساسیت‌ها خوشبختانه باید اعلام کرد که کادر درمان در استان سیستان وبلوچستان همواره یک گام جلوتر بوده و در تمامی ساعات بیدار و هوشیار، سنگر سلامت کشور را حفظ کرده و تحت هیچ شرایطی اجازه ورود افراد مشکوک به بیماری‌های مسری به کشور را نخواهند داد.
گردآوری: تابناک جوان
منابع: ایسنا / سلامت نیوز / یورونیوز / دکترتو / سازمان نظام پزشکی ایران / تسنیم.