کدام کشور راه آهن ندارد؟ + بزرگترین راه آهن جهان و رتبه ایران

راه آهن یکی از عرصه های مهم حمل و نقل انسان ها و کالا در جهان است که تاریخچه طولانی دارد. می خواهیم در این مطلب اطلاعات متفاوتی درباره راه آهن به شما بدهیم. آیا میدانید کدام کشور راه آهن ندارد؟ نقشه راه آهن جهان کدام راه آهن را به عنوان بزرگترین راه آهن جهان معرفی میکند؟ رتبه ایران در بین راه آهن های جهان چند است؟ پاسخ آنها را اینجا بخوانید.

کدام کشور راه آهن ندارد؟

امروزه بسیاری از کشورهای جهان راه آهن دارند اما جالب است بدانید ایسلند تنها کشور اروپایی است که راه آهن ندارد.

چرا ایسلند راه آهن ندارد؟

همیار نوشت: دلیل این امر این است که ایسلند یک کشور آتشفشانی است و زمین آن بسیار ناهموار است. ساخت راه آهن در چنین شرایطی بسیار دشوار و پرهزینه است. در حال حاضر، تنها راه حمل و نقل عمومی در ایسلند، اتوبوس است. همچنین، برخی از مناطق ایسلند تنها با هواپیما قابل دسترسی هستند.

در سال ۲۰۲۳، یک شرکت خصوصی در ایسلند اعلام کرد که قصد دارد یک خط راه آهن بین دو شهر ریکیاویک و کوپاویک بسازد. این خط راه آهن قرار است ۵۰ کیلومتر طول داشته باشد و ساخت آن حدود ۱۰ سال طول خواهد کشید. با این حال، هنوز مشخص نیست که آیا این پروژه به نتیجه خواهد رسید یا خیر.

بزرگترین راه آهن جهان کجاست؟

ویکی پدیا: راه‌آهن سراسری سیبری طولانی‌ترین شبکه راه‌آهن جهان و مهم‌ترین خط راه‌آهن روسیه است. راه‌آهن سراسری سیبری یک شبکهٔ ترابری ریلی است که مسکو و بخش اروپایی روسیه را به استان‌های خاور دور روسیه، مغولستان، چین و دریای ژاپن پیوند می‌دهد. این خط راه‌آهن ۹۲۸۸ کیلومتر درازا دارد و از شهر مسکو، بزرگ‌ترین شهر اروپا آغاز شده و در شهر ولادی‌وستوک در کرانه‌های اقیانوس آرام پایان می‌یابد.

راه‌آهن سراسری سیبری به ویژه برای ترابری کالا‌ها اهمیت زیادی دارد. بخش بزرگی از ترابری کالا در روسیه توسط این خط انجام می‌شود و ۳۰ درصد از صادرات روسیه از طریق این مسیر حمل می‌شود. این راه‌آهن، شاهرگ ترابری و اقتصادی سیبری به‌شمار می‌آید و بسیاری از مناطق، پس از احداث این خط به رونق اقتصادی دست یافتند. گردشگران زیادی نیز هر ساله با قطار‌های این مسیر مسافرت می‌کنند، اما مردم محلی، مسافران عمدهٔ این قطار‌ها هستند. راه‌آهن سراسری سیبری امروزه سالانه ۲۰۰ هزار کانتینر را به اروپا می‌رساند.

سفر در روسیه با قطار سراسری سیبری چگونه است؟

به گزارش یورونیوز، از مسکو تا مرز‌های شرقی چین، مسافتی بیش از نه هزار کیلومتر توسط قطار‌های سراسری سیبری پیموده می‌شود. هر دو روز یک بار در نیمه شب، قطاری برای شروع یک سفر طولانی که یک هفته طول می‌کشد مسکو را به مقصد “ولادی وستوک” ترک می‌کند.

مردم زیادی از جمله گردشگران خارجی از راه‌های دور می‌آیند تا این سفر را تجربه کنند. به گفته گردشگران خارجی، این طولانی‌ترین سفری است که یک نفر می‌تواند طی کند. می‌توان از داخل قطار مناظر را نگاه کرد و به مکان‌های جدیدی رفت.

به گفته یکی از ماموران قطار، تعداد بسیار کمی از مسافران مسافت مسکو تا “ولادی وستوک” را به تنهایی طی می‌کنند. چنین افرادی باید از لحاظ فکری خود را برای یک سفر طولانی آماده کنند. زیرا یک هفته تمام در قطار بودن چندان آسان نیست.

در واگن‌های درجه یک و درجه دوی قطار، کوپه‌های شخصی با گنجایش دو یا چهار مسافر وجود دارد و معمولا گردشگران خارجی و بازرگانان این کابین‌ها را برای سفر انتخاب می‌کنند. این افراد برای رفت و آمد میان شهر‌های بزرگ روسیه، قطار را بر هواپیما ترجیح می‌دهند.

هفتاد و دو ایستگاه قطار میان مسکو و “ولادی وستوک” به مسافران این فرصت را می‌دهد تا برای چند دقیقه از قطار خارج شوند و غذا و نوشیدنی بخرند. گردشگران نیز می‌توانند شهر‌های زیبایی را که در مسیر خط آهن قرار دارند ببینند.

بیشتر مسافران این قطار را مسافران واگن‌های درجه سه تشکیل می‌دهد. این مسافران در فضایی مشترک و بصورت جمعی سفر می‌کنند. اگر افرادی در طول سفر الکل مصرف کرده باشند، در ایستگاه‌ها توسط پلیس شناسایی و مجبور به ترک قطار می‌شوند. مسافران می‌گویند آرامش سفر باعث می‌شود بسیار زودتر از انتظار به مقصد برسند و امکانات ایمنی و راحتی برای تمام مسافران وجود دارد.

مسئول قطار نیز می‌گوید: “سفر از مسکو تا “ولادی وستوک” به شما کمک می‌کند تا اطلاعاتتان را درباره روسیه افزایش دهید. هنگامی که به مسافران بویژه با مسافران روس برخورد دارید می‌توانید چیز‌های زیادی درباره سبک زندگی شان کشف کنید. ”

گردشگران بسیاری در شهر تاریخی “یکاترینبورگ” توقف می‌کنند و چند روز بعد دوباره در“ایرکوتسک” سوار قطار می‌شوند. یعنی جایی که دریاچه بایکال، بزرگترین دریاچه آب شیرین جهان وجود دارد. گروه دیگری نیز همچنان سفر خود را به سمت شرق و “ولادی وستوک” که بندر اصلی روسیه در اقیانوس آرام است ادامه می‌دهند. سفر با قطار سراسری سیبری فرصت خوبی برای آشنایی با طعم غذا‌های روسی نیز می‌باشد.

بیشتر بخوانید: 

• ویدیویی از راه آهن زیبای ایران
• طولانی ترین و کوتاه ترین مرز ایران با کدام کشورها است؟ + گذرگاه ها

رتبه راه آهن ایران در جهان

راه آهن‌های در دست ساخت ایران هم چنان رو به رشد است. تسنیم نوشت: شاید وقتی کاردینال «ماتئوس لَنگ» در سال ۱۵۱۵ میلادی خط چوبی کوتاهی را در اتریش طراحی کرد که توسط حیوانات کشیده می‌شد، هرگز فکر نمی‌کرد ایده‌اش تا این اندازه فراگیر شود. امروزه میلیارد‌ها نفر سفر توسط خطوط ریلی انجام می‌شود و همچنین بخش قابل توجهی از حمل‌ونقل بار نیز توسط این خطوط صورت می‌پذیرد.

اما بررسی‌های آماری نشان می‌دهد از حیث طول خطوط ریلی، ۳۰ کشور اول دنیا، بیش از ۸۴ درصد کل خطوط ریلی را به خود اختصاص داده‌اند. این میزان تنها برای دو کشور آمریکا و روسیه رقمی بالغ بر ۳۱ درصد است؛ با اضافه کردن دو کشور چین و هند، این رقم به ۴۵ درصد و پس از افزودن کانادا و آلمان، به ۵۲ درصد می‌رسد؛ یعنی بیش از نیمی از خطوط ریلی دنیا مختص به این ۶ کشور است.

در این میان ایران با ۱۳ هزار کیلومتر و ۰.۹ درصد (۹ به هزار) کل خطوط ریلی جهان، جایگاه بیست‌و‌یکم طولانی‌ترین خطوط را به خود اختصاص داده است.

جدول رتبه راه آهن‌های جهان و جایگاه ایران

۳۰ کشور اول دنیا در میزان خطوط ریلی؛ و جایگاه ایران در میان این کشور‌ها را ببینید:

بر همین اساس اگر این میزان خطوط را بازای سرانه سطح (یعنی طول خطوط ریلی بازای سطح کشور) بسنجیم، ایران بازای هر ۱۴۸ کیلومتر مربع مساحت، یک کیلومتر خط آهن دارد که از این حیث، جایگاهی بهتر از ۸۱ پیدا نخواهد کرد. با این شاخص ایران میان ۳۰ کشور اول (جدول فوق) در جایگاه ۲۳ قرار می‌گیرد.

همچنین در کشور ما بازای هر ۶۸۱۶ نفر یک کیلومتر خط ریلی وجود دارد که از این درگاه نیز ایران در جایگاه ۷۶ دنیا قرار می‌گیرد. این شاخص نیز ایران را در رتبه ۲۲ میان ۳۰ کشور جدول بالا قرار می‌دهد. همچنین آمار‌ها نشان می‌دهد رتبه ایران در میزان خطوط الکتریکی ریلی در جایگاه چهل‌و‌پنجم دنیاست.

ثبت جهانی «راه آهن سراسری ایران»

ایرنا نوشت: در نشست سوم مرداد سال ۱۴۰۰ (۲۵ جولای ۲۰۲۱) چهل و چهارمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو (UNESCO) پرونده راه آهن سراسری ایران (موسوم به راه آهن شمال - جنوب) مورد بررسی قرار گرفت و با تصویب اعضای کمیته، راه آهن سراسری ایران با طول حدود ۱۴۰۰ کیلومتر به عنوان بیست و پنجمین میراث فرهنگی ملموس و نخستین میراث صنعتی کشورمان در فهرست جهانی یونسکو ثبت شد.

تدوین پرونده ثبت جهانی مسیر راه‌آهن شمال و جنوب ایران در سال ۹۷ آغاز شد. ساخت مسیر راه‌آهن سراسری ایران از بندر ترکمن در شمال کشور آغاز شد و به بندر امام‌خمینی (ره) در جنوب کشور منتهی شد.

آغاز احداث راه‌آهن ایران در سال ۱۳۰۵ شمسی به تصویب رسید و یک‌سال بعد از آن بود که مهندسان ایرانی، آلمانی و آمریکایی احداث این مسیر ۱۳۹۴ کیلومتری را آغاز کردند.

مسیر راه‌آهن سراسری ایران نه‌تن‌ها از حیث تکنیک و کیفیت ساخت، بلکه از بعد گردشگری و برخورداری از مناظر و جاذبه‌های طبیعی ویژه در جهان حائز اهمیت است و به همین دلیل نیز هم راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران و هم وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی این مسیر تاریخی را برای ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو درنظر داشتند و اکنون یونسکو در اجلاس چین به جهانی‌شدن این مسیر مملو از جاذبه‌های طبیعی، بناهاو پل‌ها و ایستگاه‌ها و تاسیسات و حتی لوکوموتیو‌های تاریخی رای داد.

تاریخچه راه آهن در ایران

اگرچه پیشینه احداث و بهره‌برداری موفق نخستین راه‌آهن در ایران به دوره قاجار و سال ۱۲۲۷ خورشیدی (۱۸۴۸ میلادی) از رشت به بندر پیربازار و بندر انزلی بازمی‌گردد که بقایای آن همچنان در مسیر رشت به پیربازار با یک لوکوموتیو بخار در محوطه اداره کل بنادر استان گیلان وجود دارد، اما تحقق کامل این آرزوی ملی تا سال ۱۳۰۶ به طول انجامید. در سال ۱۳۰۶، قرارداد نقشه‌برداری برای احداث خطوط راه‌آهن با کنسرسیومی متشکل از کمپانی آمریکایی یولن و شرکت‌های آلمانی فیلیپ هولتسمان - ویولیوس برگر و زیمینس باواونیون به بهای هر کیلومتر حداکثر ۳۶۸ تومان بسته شد.

بهره‌برداری کامل از راه‌آهن سراسری ایران در سال۱۳۱۴ آغاز شد و علی منصور، وزیر راه و شهرسازی وقت، در دوازدهم مرداد ۱۳۱۴ لایحه‌ای برای تشکیل مؤسسه راه‌آهن دولتی کشور به تصویب مجلس شورای ملی رساند تا از اول مهر ۱۳۱۴ «نگاهداری و به‌کارانداختن همه اموال و اثاثیه و ابنیه و وسایل نقلیه و ساختمان‌های فنی متعلق به خطوط آهن و کشتیرانی دریاچه ارومیه» را به‌عهده بگیرد.

پرونده ثبت جهانی مسیر راه‌آهن سراسری شمال - جنوب ایران در یونسکو به هشت ناحیه با خصوصیات مشترک اقلیمی در داخل هر ناحیه و متمایز با سایر نواحی تقسیم شد و ۸۹ ایستگاه منتخب نیز به‌دلیل اهمیت ارزش‌های تاریخی و کارکردی مورد مطالعه و مستندنگاری قرار گرفت.

این مسیر از بندر ترکمن در شمالی‌ترین نقطه آن آغاز و به بندر امام‌خمینی در جنوبی‌ترین نقطه منتهی می‌شود و در میانه راه از ایستگاه‌های مهمی همچون قائمشهر، گدوک، گرمسار، تهران، اراک، دورود، شهبازان و اندیمشک عبور می‌کند.

استان‌های بدون راه آهن

همشهری آنلاین نوشت: از ۳۱ استان کشور، ۹ استان بدون خط راه‌آهن هستند. پیش از این ۱۰ استان بدون راه‌آهن بودند، ولی آبان امسال بعد از ۱۸ سال خط راه‌آهن کردستان به بهره‌برداری رسید. همچنین تا پایان سال ۱۴۰۲ به‌نظر می‌رسد خط راه‌آهن اردبیل - میانه و همچنین خط راه‌آهن رشت-کاسپین در استان گیلان به بهره‌برداری برسد.

استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، کرمانشاه، ایلام، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، بوشهر و چهارمحال و بختیاری همچنان بدون خط ریلی هستند. عملیات احداث راه‌آهن در این استان‌ها شروع شده و پیشرفت فیزیکی برخی از اجرای این عملیات مانند پروژه کهگیلویه و بویراحمد، چهارمحال و بختیاری و کرمانشاه به بیشتر از ۷۰ درصد رسیده درحالی‌که عملیات احداث مسیر اسلام‌آباد - ایلام هنوز آغاز نشده و در آستانه اجرا قرار دارد. به‌نظر می‌رسد در سال‌های آینده همه استان‌ها به حمل‌ونقل ریلی کشور متصل می‌شوند تا حمل‌ونقل ریلی به‌عنوان جایگزین مناسب‌تر نسبت به حمل‌ونقل جاده‌ای فعالیت خود را در سراسر کشور داشته باشد و شبکه ریلی کشور تکمیل شود.

گردآوری: تابناک جوان