صفحه نخست

دیگه چه خبر

فرهنگ و هنر

خانواده و جامعه

چند رسانه ای

صفحات داخلی

۱۹ دی ۱۴۰۲ - ۱۸:۵۶

شب لیله الرغائب چه شبی است؟ + اعمال

آیا میدانید شب لیله الرغائب چه شبی است؟ لیله الرغائب یکی از شب های ماه رجب است که در مفاتیح الجنان اعمال شب لیله الرغائب ذکر شده است.
کد خبر: ۷۰۲۸۱

ماه رجب از ماه های پرفضیلت است. یکی از شب های ماه رجب را لیله الرغائب می نامند و اعمال و فضائلی برای آن ذکر شده است. در این مطلب قصد داریم بگوییم شب لیله الرغائب چه شبی است؟

"رجب"، ماه خداست؛ ماه پر برکتی است که اعمال بسیاری برای آن ذکر شده است. باید خود را در دریای زلالش بشوییم تا پاک و مطهر گردیم. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: هر کس یک روز از ماه رجب را روزه بگیرد، موجب خشنودی خدا می‌شود و غضب الهی از او دور می‌گردد و دری از در‌های جهنم بر روی او بسته می‌شود.

لیله الرغائب چیست؟

لَیلَةُ الرَّغائِب نخستین شب جمعهٔ ماه رجب است که در آن امید به بخشش‌های فراوان از سوی خداوند است. در این شب ملائک بر زمین نزول می‌کنند بنابراین برای این شب عملی از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) ذکر شده است که فضیلت بسیاری دارد و آداب آن در مفاتیح الجنان موجود می‌باشد.

شب لیله الرغائب چه شبی است؟

ماه رجب، ماه خداست، ماه پر برکتی است که اعمال بسیاری برای آن ذکر شده است. شب جمعه اول این ماه به لیلة الرغائب معروف است، در چنین شبی نقل است فرشتگان از آسمان به زمین خاکی سرازیر می‌شوند و ساکن زمین می‌شوند و پیغام بر نیت‌های پاک بندگان خداوند هستند.

لیله به معنای شب است و کلمهٔ «رغائب» جمع «رغیبه» به معنای چیزی است که مورد رغبت و میل و نیز به معنای عطا و بخشش فراوان است؛ بنابراین «لیله الرغائب» هم می‌تواند به معنای شبی باشد که میل و توجه به آن بسیار است و هم می‌تواند به معنای شبی باشد که در آن عطا و بخشش خدا بسیار است.

آیت الله میرزا جواد ملکی تبریزی درباره این شب با فضیلت می‌گوید: چنانچه شب اول ماه مصادف با شب جمعه بود، سزاوار است عمل لیلة الرغائب را نیز انجام دهد. از پیامبر اکرم (صلی‌الله علیه و آله و سلم) روایت شده است که فرمودند: از اولین شب جمعه در ماه رجب غافل نشوید. زیرا شبی است که فرشتگان آن را لیلة الرغائب می‌نامند.

لیله الرغائب ۱۴۰۲ چه روزی است؟

  • تاریخ لیله الرغائب یا شب آرزو‌ها در تقویم شمسی برابر با پنجشنبه ۲۸ دی سال ۱۴۰۲ است.
  • تاریخ لیله الرغائب یا شب آرزو‌ها در تقویم قمری برابر با ۶ رجب سال ۱۴۴۵ است.
  • تاریخ لیله الرغائب یا شب آرزو‌ها در تقویم میلادی برابر با ۱۸ ژانویه سال ۲۰۲۴ است.

در شب لیله الرغائب از خدا چه بخواهیم؟

بهترین دعا‌های شب لیله الرغائب چیست؟

دعای سلامتی و فرج امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) که با آمدن او جهان پر از عدل و داد و صلح و آرامش خواهد شد.

هدایت و راه مستقیم را از خدا طلب کنیم: «اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقیمَ؛ ما را به راه راست هدایت کن» همان راه صحیح و قرآنی که ریشه در سیره و سبک زندگی اهل بیت پیامبراکرم (صلی الله علیه و اله) دارد.

پذیرش توبه و تسلیم بودن در راه خدا را طلب کنیم: «پروردگارا! ما را تسلیم فرمان خود قرار ده! و از دودمان ما، امتی که تسلیم فرمانت باشند، به وجود آور! و طرز عبادتمان را به ما نشان ده و توبه ما را بپذیر، که تو توبه‌پذیر و مهربانی!»

دنیای نیکو و آخرت خوب را طلب کنیم: آموزه‌های دینی مخالف دست یابی به دنیای خوب و سالم نیست از این رو در مناجات‌های قرآنی علاوه بر آخرت نیک دنیای خوب هم طلب می‌شود: «و بعضی میگویند: «پروردگارا! به ما در دنیا (نیکی) عطا کن! و در آخرت نیز (نیکی) مرحمت فرما! و ما را از عذابِ آتش نگاه دار!»

طلب بخشش الهی و نجات از آتش جهنم: «همان کسانی که میگویند: «پروردگارا! ما ایمان آورده ایم؛ پس گناهان ما را بیامرز، و ما را از عذابِ آتش، نگاهدار!»

عاقبت به خیری: از دعا‌های قرآنی این چنین استفاده می‌شود که یکی از بهترین دعا‌ها طلب عاقبت خیر است، کما اینکه در آیاتی از قرآنی این چنین بیان شده است: «أَنْتَ وَلِیِّی فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ تَوَفَّنی مُسْلِماً وَ أَلْحِقْنی بِالصَّالِحین؛ تو ولیّ و سرپرست من در دنیا و آخرت هستی، مرا مسلمان بمیران؛ و به صالحان ملحق فرما!»

اعمال شب لیله الرغائب

برای این شب می توانید اعمال مخصوص لیله الرغائب را به همراه اعمال مشترک ماه رجب انجام دهید.

روزه

روزه در هر روزی از ماه رجب ارزش و ثواب بسیار دارد. بسیاری از پیشگامان زهد و تقوا، همه‌ی این ماه را روزه می‌گیرند. رسول خدا (صلی الله و علیه و آله) در یکی از سخنرانی‌های معنوی خود، روزه گرفتن در ماه رجب را می‌ستاید و ثواب کسی را که در این ماه یک روز روزه بگیرد بیان می‌فرماید؛ سپس ثواب کسی را که دو روز روزه بگیرد توضیح می‌فرماید؛ سپس ثواب کسی را که سه روز و چهار روز و پنج روز و... تا اجر و ثواب کسی که همه‌ی ماه رجب را روزه بگیرد بیان می‌فرماید...

نماز لیله الرغائب

نماز لیله الرغائب چگونه خوانده می شود؟

میان نماز مغرب و عشاء دوازده رکعت نماز به جا آورید، به این صورت که هر دو رکعت به یک سلام و در هر رکعت از آن یک مرتبه حمد و سه مرتبه «سوره قدر» و دوازده‏ مرتبه «سوره توحید» را بخوانید و هنگامی که از نماز فارغ شدید، هفتاد مرتبه بگویید:

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ النَّبِیِّ الْأُمِّیِّ وَ عَلَی آلِهِ.
خدایا! بر محمّد پیامبر درس ناخوانده و خاندانش درود فرست

سپس به سجده بروید و هفتاد مرتبه بگویید:

سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلائِکَةِ وَ الرُّوحِ
پاک و منزّه است پروردگار فرشتگان و روح

آنگاه سر از سجده بر ‏دارید و هفتاد مرتبه بگویید:

رَبِّ اغْفِرْ وَ ارْحَمْ وَ تَجَاوَزْ عَمَّا تَعْلَمُ إِنَّکَ أَنْتَ الْعَلِیُّ الْأَعْظَمُ
پروردگارا! مرا بیامرز و بر من مهرورز و از آن‌چه از من می‏‌دانی بگذر که تو خدای برتر و بزرگ‌تری.

دوباره به سجده بروید و هفتاد مرتبه بگویید:

سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلائِکَةِ وَ الرُّوحِ
پاک و منزّه است پروردگار فرشتگان و روح

سپس حاجت و آرزوی خود را طلب کنید تا به خواست و اراده خدا به آن برسید.

چه دعا‌هایی در شب لیله الرغائب بخوانیم؟ (اعمال مشترک ماه رجب)

برنا نوشت: تعداد این اعمالی که مخصوص روز معینی نیست، بلکه در تمام ماه انجام می‌شود، زیاد است از جمله:

در تمام ماه رجب، این دعا را بخواند:

یا مَنْ یَمْلِکُ حَوآئِجَ السّآئِلینَ، ویَعْلَمُ ضَمیرَ الصّامِتینَ، لِکُلِّ مَسْئَلَة؛‌ای که مالک حاجات خواستارانی و ای که نهاد خاموشان دانی برای هر خواسته‌ای، مِنْکَ سَمْعٌ حاضِرٌ وَجَوابٌ عَتیدٌ. اللّهُمَّ وَمَواعیدُکَ الصّادِقَةُ واَیادیکَ الفاضِلَةُ؛ از جانب تو گوشی شنوا و پاسخی آماده است خدایا به حق وعده‌های راستت و نعمت‌های بسیار، وَ رَحْمَتُکَ الواسِعَةُ فَاَسْئَلُکَ اَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّد وَآلِ محمد؛ و رحمت وسیعت از تو خواهم که درود فرستی بر محمّد و آل محمد، واَنْ تَقْضِیَ حَوائِجی لِلدُّنْیا وَالاْخِرَةِ، اِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْء قَدیرٌ؛ و حوایج دنیا و آخرتم را برآوری که به راستی تو بر هر چیز توانایی.

همچنین رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرموده‌اند: هر کس در ماه رجب ۱۰۰ مرتبه بگوید «أَسْتَغْفِرُ اللّهَ الَّذِی لا إلهَ إِلاّ هُوَ، وَحْدَهُ لا شَرِیکَ لَهُ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ» و در پایان صدقه‌ای بدهد، خداوند کارش را به رحمت و مغفرت پایان دهد و هر کس ۴۰۰ مرتبه آن را بگوید فضیلت شهیدان را دارد.

همچنین ایشان فرمودند: کسی که در ماه رجب هزار مرتبه «لا اِلهَ اِلاَّ اللّه» بگوید، خداوند برای او حسنات فراوانی می‌نویسد.

در روایتی آمده است: «هر کس در ماه رجب، در وقت صبح، ۷۰ مرتبه و شبانگاه نیز ۷۰ مرتبه بگوید اَسْتَغْفِرُ اللّهَ وَ أَتُوبُ اِلَیْهِ و پس از آن، دست‌ها را بلند کند و بگوید أَللّهُمَّ اغْفِرْ لی وَ تُبْ عَلَیَّ اگر در همان ماه رجب بمیرد، خداوند از او راضی خواهد بود...».

در طول این ماه هزار مرتبه بگوید «اَسْتَغْفِرُ اللّهَ ذَاالْجَلالِ وَ الاْکْرامِ مِنْ جَمیعِ الذُّنُوبِ وَالاْثامِ» تا خداوند رحمان وی را بیامرزد.

«سیّد بن طاووس» در «اقبال» فضیلت فراوانی برای خواندن سوره «قل هو الله احد» در ماه رجب نقل کرده است. از جمله از رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) روایت کرده است که هر کس با نیت پاک در ماه رجب، ۱۰ هزار مرتبه سوره «قل هو الله احد» را بخواند، وارد عرصه قیامت شود در حالی که از گناه پاک باشد مانند روزی که از مادر متولد شده است و ۷۰ فرشته به استقبال او می‌آیند و به وی بشارت بهشت را می‌دهند.

همچنین آن حضرت برای هزار بار خواندن سوره «قل هو الله احد» در این ماه و حتی ۱۰۰ بار نیز پاداش زیادی ذکر کرد.

در روایتی از رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل شده است که آن حضرت فرمود: «هر کس یک روز از ماه رجب را روزه بدارد و چهار رکعت نماز بگزارد (هر دو رکعت با یک سلام) و در رکعت اول ۱۰۰ مرتبه «آیة‌الکرسی» بخواند و در رکعت دوم ۲۰۰ مرتبه «قل هو الله احد»، پیش از مردن جای خود را در بهشت می‌بیند و یا دیگری جای او را ببیند (و برای او توصیف کند).


بیشتر بخوانید: 


اعمال لیله الرغائب برای اموات

حجت الاسلام جعفر شجونی در گفتگو با تسنیم، با اشاره به فضیلت لیله الرغائب، اظهارکرد: در این شب اموات رغبت دارند که به آن‌ها خیرات شود.

عضو جامعه مدرسین با بیان آداب لیله الرغائب، افزود: این شب یکی از مقدس‌ترین و بهترین شب‌ها است که افراد با قرآن مانوس می‌شوند و برای اموات طلب خیر می‌کنند و آن‌ها را در ثواب تلاوت قرآن شریک می‌کنند.

وی با بیان برخی از روایات درباره آداب این شب، تصریح کرد: در این شب اموات همچون کودکانی شیر خوار در انتظار هستند تا بازماندگان برای آن‌ها خیرات بفرستند و از خداوند برای آن‌ها طلب مغفرت کنند.

حجت الاسلام شجونی با اشاره به عظمت شب آرزو‌ها، تاکید کرد: امشب به اندازه‌ای عظیم است که نباید با آرزو‌های کم ارزش قدر این شب را از دست داد، بنابراین با طلب خیر کردن برای اموات عظمت این شب را درک کنیم.

عضو جامعه مدرسین با اشاره طلب نیاز اموات در برزخ، گفت: امواتی که در دستشان از دنیا کوتاه شده است در آرزوی طلب خیرات از بازماندگان هستند و در این شب چشم آن‌ها به سوی زمین است تا از خیر اهل دنیا بهره‌مند شوند.

معنی لیله الرغائب از زبان آیت الله جوادی آملی

آیت الله جوادی آملی، لیلةالرغائب را شب رغبت برشمرده و در یکی از سلسله جلسات درس اخلاق خود بیان داشت: امیدواریم که در لیلةالرغائب رغبت ما با رهبت ما هماهنگ باشد. هم از قهر و جلال خدا راهب باشیم، هم به مِهر و جمال خدا راغب باشیم؛ رغبت یعنی میل نه آرزو؛ لیلةالرغائب به معنای شب آرزوها نیست بلکه شب رغبت‌ها و گرایش‌ها و مجذوب‌شدن‌هاست لذا آن انجذاب و گرایش و میل و شوق را می‌گویند رغبت، در برابر رهبت. خدای سبحان جنّاتی دارد که ما را به آنها ترغیب کرده و برای روح ما هم بهشتی دارد که ما را به آن هم ترغیب کرده است.

صاحب تفسیر تسنیم ضمن توجه دادن به رغبت‌های گوناگون در این شب، به توفیق کسب جنّت جسمانی و جنّت روحانی در این شب با عظمت اشاره داشته و فرمودند: در بخش پایانی سورهٴ مبارکهٴ «قمر» چنین آمده ﴿إنَّ الْمُتَّقِینَ فِی جَنّاتٍ وَنَهَرٍ ٭ فِی مَقْعَدِ صِدْقٍ عِندَ مَلِیکٍ مُقْتَدِرٍ﴾ یعنی مردان باتقوا بهشتی دارند همین(جَنَّاتٌ تَجْرِیْ مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ﴾جنت جسم و بدن است و لذایذ مادی که در آن نهرِ عسل و نهرِ آب جاری است، نهر شیر جاری است، نهر خمر جاری است این انهار چهارگانه در این بهشت هست.

اما یک بهشت دیگری دارد که آن برای روح ماست و این را با واو عطف بیان نکرده بلکه فرمود: ﴿إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی جَنَّاتٍ وَنَهَرٍ ٭ فِی مَقْعَدِ صِدْقٍ عِندَ مَلِیکٍ مُقْتَدِرٍ﴾ نه «و فی» ﴿فِی مَقْعَدِ صِدْقٍ عِندَ مَلِیکٍ مُقْتَدِرٍ﴾ آن جنّت برای روح و جان ماست که نزد خدا قرار بگیریم و اوساط اهل ایمان، رغبتشان در لیلةالرغائب به ﴿جَنَّاتٌ تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ﴾ است و اوحدی از اهل ایمان گذشته از اینکه ﴿جَنَّاتٌ تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ﴾ را طالب هستند ﴿فِی مَقْعَدِ صِدْقٍ عِندَ مَلِیکٍ مُقْتَدِرٍ﴾ را هم مورد رغبت و میل و گرایش و انجذاب خود قرار می‌دهند؛

آن‌گاه درباره چنین گروهی گفته می‌شود: ﴿وَلِمَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ جَنَّتَانِ﴾ هم جنّت بدن است هم جنّت جان است هم لذّت روح است هم لذّت تن است که ـ ان‌شاءالله ـ در لیلةالرغائب به این رغبت‌ها بار می‌یابیم چه اینکه ـ خدای ناکرده ـ اگر کسی گرفتار هراس و رهبت شد او هم دو جهنم دارد جهنمی است که جسم را می‌سوزاند که در سورهٴ مبارکهٴ «نساء» مشخص شده است که فرمود: ﴿کُلَّمَا نَضِجَتْ جُلُودُهُم بَدَّلْنَاهُمْ جُلُوداً غَیْرَهَا لِیَذُوقُوا الْعَذَابَ﴾ که این پوست و جسم و بدن را می‌سوزاند و یک عذاب معنوی است که روح را می‌سوزاند که ﴿نَارُ اللَّهِ الْمُوقَدَةُ ٭ الَّتِی تَطَّلِعُ عَلَی الْأَفْئِدَةِ﴾

این مرجع تقلید به بیان نمونه هایی از عذاب روحی و بدنی جهنمیان پرداخت و گفت: مستحضرید که رسوایی، بی‌آبرویی اینها عذاب روح است سوخت و سوز پوست و جسم، عذاب بدن است اینکه فرمود: ﴿لَهُمْ خِزْیٌ فِی الدُّنْیَا وَلَهُمْ فِی الْآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِیمٌ﴾ رسوایی یک عذاب دردناک درونی است آن دو بخش مربوط به رهبت است که ما باید راهب و هراسان و گریزان باشیم، دو بخش اوّلی که مربوط به جسم و جان ماست که ﴿وَلِمَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ جَنَّتَانِ﴾ مربوط به رغبت است که ـ ان‌شاءالله ـ به این سمت راغب باشیم. بنابراین لیلةالرغائب می‌تواند رغبت‌های گوناگون و مراحل فراوانی را در پیش رو داشته باشد که ـ ان‌شاءالله ـ در اوّلین شب جمعه ماه پربرکت رجب همه شما آن توفیق را داشته باشید هم به جنّت جسمانی برسید هم به جنّت روحانی.

 

گردآوری: تابناک جوان

ارسال نظرات
انتشار نظرات حاوی توهین، افترا و نوشته شده با حروف (فینگلیش) ممکن نیست.