چرا در ساعت سازی و طلافروشی از عدسی استفاده میکنند؟ + انواع عدسی

آیا تاکنون ذره بین طلافروشی و ساعت سازی ها را دیده اید؟ سوال چرا در جواهر فروشی و ساعت سازی از عدسی استفاده میکنند؟ در کلاس پنجم و کتاب درسی ها مطرح می شود که نیاز به تحقیق در مورد کاربرد عدسی در طلاسازی و ساعت سازی است. در ابتدا باید با انواع عدسی ها آشنا شوید تا بتوانید کاربرد آن ها را در ذهن خود تصویرسازی کنید.

عدسی چیست؟

در ساعت سازی و طلافروشی‌ها از عدسی استفاده میکنند. عدسی از جمله ابزار‌هایی است که نور در اثر عبور از آن می‌شکند. عدسی قطعه‌ای شیشه‌ای و یا پلاستیکی شفاف است که نور هنگام عبور از آن می‌شکند.

۴ وسیله نام ببرید که در آن از عدسی استفاده شده است؟ در ساخت عینک طبی، ذره بین، دوربین‌های عکاسی و دوربین‌های شکاری، تلسکوپ و میکروسکوپ از عدسی استفاده می‌شود. در گذشته نیز از نوعی عدسی برای متمرکز کردن نور خورشید و روشن کردن آتش استفاده می‌شده است.

در چه شغل‌هایی از عدسی استفاده میشود؟

کاربرد عدسی در ساعت سازی و طلا فروشی بسیار است. در برخی شغل هایی که نیاز به دقت و بزرگنمایی دارد مانند جواهرسازی، طلافروشی و ساعت سازی از عدسی استفاده می شود. هم چنین در گیاه شناسی هم برای مشاهده بافت دقیق گیاه از عدسی استفاده می کنند.

انواع عدسی

به گزارش تبیان، به طور کلی عدسی‌ها از نظر شیوه شکست نور در آن‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند:

۱- عدسی‌های هم گرا

که به آن‌ها محدب یا کوژ نیز گفته می‌شود، در این نوع عدسی پرتو‌های نور بعد از تابش و گذر از عدسی دچار شکست می‌شوند و به همدیگر نزدیک می‌شوند. این نوع عدسی اشیا را بزرگ‌تر نشان می‌دهد؛ بنابراین در ساخت ذره بین، تلسکوپ و میکروسکوپ استفاده می‌شود. عینکی که افراد دوربین از آن استفاده می‌کنند نیز از عدسی همگرا ساخته شده است.

عدسی هم گرا معمولا از وسط برجسته است و دارای کناره‌های نازکی می‌باشد. خوب است بدانید که ذره بین یک نوع عدسی هم گرا محسوب می‌شود که از اجسام ریز و کوچکی که در فاصله‌ی کانونی قرار دارند، تصویر بزرگ‌تر و مستقیم تری را تشکیل می‌دهد.

۲- عدسی‌های واگرا

که به آن‌ها عدسی‌های مقعر یا کاو نیز گفته می‌شود. عملکرد این نوع عدسی برعکس عدسی همگرا است. در این نوع عدسی پرتو‌های نور بعداز تابش و گذر از عدسی دچار شکست نور می‌شوند و از هم دور می‌شوند. این نوع عدسی‌ها اشیا را کوچک‌تر نشان می‌دهند. در عدسی‌های واگرا، انحنا رو به درون است. در نتیجه وسط آن از کناره‌های آن نازک‌تر است.

عینکی که اشخاص نزدیک بین به چشم دارند از عدسی واگرا ساخته شده است، زیرا عدسی واگرا پرتو‌های نور را از هم دور می‌کند. ولی در عدسی همگرا برعکس این اتفاق می‌افند، یعنی پرتو‌های نور بعد از عبور از عدسی همگرا به هم نزدیک و در یک نقطه جمع می‌شوند.

عدسی مرکب چیست؟

ویکی پدیا: عدسی‌ها را بر پایهٔ ساختار این‌گونه بخش‌بندی می‌کنند:

• عدسی کوژ - تخت: آنچنان عدسی است که یک طرف آن کوژ و یک طرف آن تخت می‌باشد. این عدسی‌ها در تلسکوپ‌ها استفاده می‌شود. در صورتی که از سمت تخت آن چیزی را مشاهده کنید، اشیاء کمی حالت wide پیدا می‌کنند (خطوط منحنی می‌شوند).
• عدسی دو کوژ: آنچنان عدسی است که هر دو طرف آن کوژ می‌باشد. این عدسی در ذرّه بین، میکروسکوپ و تلسکوپ استفاده می‌شود. تصویر از هر دو طرف یکسان است مگر این که بر برآمدگی یک طرف از دیگری کمتر یا بیشتر باشد.
• عدسی هلالی (کوژ): آنچنان عدسی است که یک طرف آن کوژ و طرف دیگرش کاو باشد. این عدسی در عینک‌ها استفاده می‌شود و تصویر از هر طرف آن به نوعی wide می‌باشد.
• عدسی تخت - کاو: آنچنان عدسی است که یک طرف آن کاو و طرف دیگرش تخت باشد. این عدسی‌ها در برخی عینک‌های بسیار ته‌استکانی استفاده شده و تصویر از سمت تخت آن wide و از سمت فرو رفتهٔ آن تنها کوچک می‌شود.
• عدسی دو کاو: آنچنان عدسی است که هر دو طرف آن کاو باشد. تصویر از هر دو طرف یکسان است مگر این که یک سمت از دیگری فرورفته‌تر یا برجسته‌تر باشد.
• عدسی هلالی (کاو): آنچنان عدسی است که یک طرف آن کوژ و طرف دیگرش کاو باشد. این عدسی در عینک‌ها استفاده شده و تصویر از هر سمت آن به نوعی مایل می‌باشد.

کانون عدسی

کانون عدسی نقطه‌ای است که پرتو‌های نور بعد از عبور از عدسی در آن جمع می‌شوند. به این نقطه کانون گفته می‌شود. در عدسی محدب نقطه کانونی، مثبت است، یعنی بعد از این که نور به عدسی تابیده می‌شود و از آن عبور می‌کند، نقطه کانونی در جلوی عدسی تشکیل می‌شود. در عدسی مقعر نقطه کانونی، منفی است، یعنی بعد از این که نور به عدسی تابیده می‌شود و بازتاب می‌کند، نقطه کانونی در همان سمت تابش نور تشکیل می‌شود.

ذره بین در واقع تصاویر غیر واقعی به شما نشان می‌دهد. اگر شیئی را زیر ذره بین بگیرید، آن شی بسیار بزرگ‌تر از چیزی که هست نشان داده می‌شود. زیرا همان طور که گفتیم ذره بین یک عدسی همگرا است و پرتو‌های نور بازتاب شده از شی بعد از عبور از ذره بین از هم دور می‌شوند.

کاربرد عدسی در ساعت سازی

ستاره نوشت: چرا در ساعت سازی و طلافروشی از عدسی استفاده میکنند؟ ساعت سازی و تعمیر ساعت کار حساس و دقیقی است؛ بطوری که در ساعت‌های مچی، قطعات به شدت کوچک هستند. به همین منظور در ساعت سازی به دلیل سر و کار داشتن با قطعات کوچک، برای بهتر دیدن این قطعات از عدسی استفاده می‌شود. شاید به جای عدسی به آن ذره بین بگویند اما باید بدانید که تمام این ابزارها با عدسی ها ساخته می شود.

دلیل استفاده و کاربرد عدسی در طلافروشی‌ها

طلا فروش‌ها برای بهتر انجام دادن کارشان باید برای بزرگنمایی از عدسی استفاده کنند تا بتوانند طرحی زیبا را خلق کنند؛ زیرا آنان نیز همانند ساعت سازها، با قطعات و طرح‌های ریز و ظریفی بر روی طلا روبرو هستند. همچنین در طلا فروشی یکی از کاربرد عدسی ها، تشخیص اصل یا تقلبی بودن طلا و تشخیص عیار طلا و… است.

کدام نوع عدسی در ساعت سازی و طلا فروشی کاربرد دارد؟

دانستیم چرا در ساعت سازی و طلافروشی از عدسی استفاده میکنند. معمولا عدسی محدب (همگرا) در ساعت سازی و طلافروشی برای بزرگنمایی اجسام کاربرد دارد. اگر جسم بین کانون و مرکز انحنای عدسی همگرا باشد، تصویر حقیقی، وارونه و بزرگتر است و در طرف مقابل جسم و دورتر از مرکز انحنا تشکیل می‌شود. از این رو این نوع عدسی در ساعت سازی و طلافروشی کاربرد دارد.

بیشتر بخوانید: 

تصاویر غیر واقعی عدسی یعنی چه؟

ویکی پدیا: معمولا تصاویر عدسی هایی مانند ذره بین واقعی نیستند و بزرگتر از خود تصویر هستند. اگر ذره بینی را نزدیک صفحه‌ای از یک کتاب بگیرید، شکلی بزرگتر از آنچه روی صفحه کتاب است، می‌بینید؛ زیرا پرتو‌های نور بازتاب شده از صفحه کتاب، پس از عبور از عدسی از هم دور می‌شوند. پرتو‌های نوری که از اجسام دور می‌آیند، پس از عبور از ذره بین به هم نزدیک می‌شوند. اگر محیط به قدر کافی تاریک باشد، می‌توانید این پرتو‌ها را روی یک صفحه کاغذ ببینید. اگر کاغذ را در فاصله مناسبی از عدسی بگیرید، آن‌ها تصویری متمرکز می‌سازند.

چشم انسان هم نوعی عدسی دارد؟

عدسی چشم، یک عدسی همگرای دو کوژ بزرگ است که از ماده‌ای ژله مانند، انعطاف‌پذیر و شفاف ساخته شده‌است. ضریب شکست عدسی چشم تقریباً ۱٫۴۱۳ است. این عدسی با خم کردن پرتو‌های نور، آن‌ها را در پشت چشم متمرکز می‌سازد. ماهیچه‌های چشم هنگامی که اجسام دور را می‌بینیم، عدسی‌ها را می‌کشند و تخت‌تر (نازک‌تر) می‌کنند. هنگام دیدن اجسام نزدیک هم، عدسی‌ها را ضخیم‌تر می‌کنند.

کاربرد عدسی‌های همگرا

به گزارش نماتک، همان طور که در بخش‌های قبلی اشاره شد، کاربرد عدسی‌ها در زندگی ما بسیار گسترده است. در ادامه به برخی از کاربرد‌های مهم عدسی‌های همگرا می‌پردازیم.

عدسی‌های همگرا در میکروسکوپ، ذره بین، تلسکوپ، دوربین شکاری، عدسی ساعت سازی، عدسی جواهرسازی و عینک‌های طبی کاربرد دارند. کاربرد دیگر این عدسی‌ها در دوربین‌های عکاسی است که برای ایجاد تصاویر واقعی از اجسام در فاصله‌های معین به کار می‌روند.

افراد با چشم‌های دوربین، اجسام دور را واضح و خوب می‌بینند و در دیدن اجسام و اشیای نزدیک دچار مشکل می‌شوند. در چشم این افراد، تصاویر اجسام نزدیک در پشت پرده چشم تشکیل می‌شود و به همین دلیل تصویر ناواضح است. در عینک این گروه، از عدسی‌های محدب استفاده می‌گردد تا تصویر به درستی روی پرده حساس چشم تشکیل شود.

کاربرد عدسی‌های واگرا

بخش دیگر از کاربرد عدسی‌ها مربوط به عدسی‌های واگرا است. کاربرد عدسی واگرا برای واگرا کردن پرتو‌های نور ورودی است. این نوع عدسی‌ها در ساخت عینک افراد نزدیک بین، چشمی درها، چراغ قوه و برخی دوربین‌ها کاربرد دارند.

البته در برخی از تلسکوپ‌ها بنا به کاربرد آن ها، به جای عدسی محدب از عدسی مقعر استفاده می‌شود. افراد با چشم‌های نزدیک بین، توانایی دیدن اجسام نزدیک را به خوبی دارند. هرچند که اجسام دور برای آن‌ها تار و غیرواضح است. در عینک این افراد عدسی‌های مقعر به کار می‌روند تا تصویر اجسام دور روی پرده حساس چشم به درستی تشکیل شود. چرا که در حالت عادی تصاویر اجسام دور در جلوی پرده چشم تشکیل می‌شود.

گردآوری: تابناک جوان