فالوده شیرازی و محبوبیت جهانی‌اش
فالوده شیرازی یکی از محبوب‌ترین خوردنی‌های شیراز است که محبوبیتی جهانی دارد. این خوردنی دلپذیر از چه موادی ساخته شده و در شیراز کجا سراغ بهترین کیفیت آن را بگیریم؟
به گزارش تابناک جوان به نقل از فارس، از بازار وکیل بیرون می‌آیی و همچنان ذهنت غرق در عطر عطاری‌های بازار و رنگ پارچه‌ها و فرش‌هاست. پس از خریدن یک فالوده با آب‌لیموی فراوان در پیاده‌روی سنگی زیر سایه درختان بهارنارنج می‌نشینی. درحالی‌که عطر و خنکی این معجون بهشتی بر وجودت نشسته، آدم‌های زیاد دیگری را هم می‌بینی که مشغول خوردن فالوده هستند. اما انگار فقط ما ایرانی‌ها نیستیم که عاشق طعم فالوده‌ایم. این محبوبت بین گردشگرانی که به ایران می‌آیند و تصور قبلی از فالوده ندارند هم پررنگ شده. علت این‌همه محبوبیت این خوراکی شگفت‌انگیز چیست؟
فالوده، دسر محبوب گردشگران خارجی!
بله! جالب است بدانید بسیاری از گردشگرانی که به ایران سفر می‌کنند فالوده را به‌عنوان دسر بعد از غذای خود صرف می‌کنند و بازخورد‌های مثبتی از این دسر خوش‌طعم در وب‌سایت‌ها و سفرنامه‌های خود داشته‌اند:
براى مثال یکی از گردشگران حرفه‌ای در وبسایت مشهور «تریپ ادوایزر» در توضیحات سفر خود به شیراز نوشته است: «هیچ‌چیز در یک روز گرم در شیراز بهتر از خوردن یک دسر یخی نیست. حتماً در یک روز آفتابی در شیراز به بستنی‌فروشی بروید و یک‌کاسه فالوده سفارش بدهید. فالوده رشته‌های سفید یخی است که با گلاب مخلوط شده است. همچنین سه بطری روی میز گذاشته‌شده که یکی آب‌لیمو، یکی عرقی جات و دیگری آب‌آلبالو است. هرکدام را روی این نشاسته‌های یخی بریزید طعم خاص خودش را دارد. کارکنان اینجا بسیار خوش‌برخورد و دوستانه هستند؛ بنابراین اگر گزینه‌ای را در منو نمی‌دانید از پرسیدن خجالت نکشید. قاشقی از آن به‌عنوان نمونه به شما داده می‌شود».
«ماتویز» از اسلوانی گردشگر دیگری است که در توصیه به سایر گردشگران در این وبسایت می‌گوید: «وقتی در شیراز هستید حتماً دسر معروف آن یعنی فالوده را تجربه کنید. می‌توانید مقداری گلاب و کمکی هم آب‌لیمو به آن اضافه کنید تا مزه آن بسیار دل‌چسب‌تر شود. این دسر برای من یک دسر عالی برای بعد از شام بود.».
اما همه چیز به سفر گردشگران به ایران ختم نمی‌شود. مدتی است دستورالعمل تهیه فالوده در معروف‌ترین وب‌سایت‌های آشپزی دنیا منتشر شده است و این حکایت از محبوبیت جهانی این معجون شگفت انگیز دارد.
طعم بهشتی، عطر بهاری!
در فرهنگ لغت دهخدا می‌خوانیم: «اصل واژه پالوده از پالودن است به معنای پاک و صاف کردن. در شیراز فالوده، پالوده نامیده می‌شود.»
پالوده معروف در شیراز همراه با عطر بهارنارنج و دیگر عرقی جات خوش‌بو هست. یکی از فروشندگان شیرازی می‌گوید: «محبوبیت فالوده‌های شیرازی به طعم و عطر خلاصه نمی‌شود. لذت خوردن فالوده با کورچاندن (جویدن) دانه‌های یخ‌زده نشاسته چند برابر می‌شود و این تجربه‌ای است که فقط می‌توانید با خوردن پالوده‌های سنتی شیرازی داشته باشید.»
طرفداران فالوده با سلیقه‌های مختلف، کم‌کم سبب شده‌اند که طعم‌های متفاوتی‌تری از فالوده نیز روانه بازار شود.
علاوه بر آب‌لیمو، به‌لیمو، گلاب و دیگر عرق‌های گیاهی مثل شاه تره، بیدمشک، نسترن و ... که از گذشته وجود داشتند، این روز‌ها شما می‌توانید تجربه فالوده با انار، شاتوت و دیگر میوه‌ها را نیز داشته باشید. همچنین ترکیب بستی و فالوده ترکیبی است که به شدت در سال‌های اخیر محبوب شده است.
شالوده فالوده شیرازی چیست؟
طرز تهیه فالوده روش بسیار جالبی است و دانستن آن، لذت خوردن فالوده بعدی را برای شما چند برابر خواهد کرد. درگذشته ابتدا مقداری نشاسته تازه را در آب حل می‌کردند و آن را روی حرارت کم می‌پختند تاکمی غلیظ شود. سپس داخل یک ظرف استوانه‌ای از جنس مس می‌ریختند و با دسته چوبی بر آن فشار وارد می‌کردند. نشاسته به شکل رشته‌هایی نازک از بخش آبکش مانند انتهای ظرف بیرون می‌آمد. این رشته‌ها که همچنان گرم بودند را مستقیماً به داخل آب بسیار سرد می‌ریختند تا سفت شوند. سپس روی یخ تراشیده شده ریخته می‌شد و با شربت ساده یا آب‌لیمو یا شربت آلبالو و کمی گلاب مزه‌دار می‌شد.
روش تهیه فالوده در شیراز با همه ظرافت آن، مهارتی است که نسل به نسل و سینه به سینه با حداقل تغییر به نسل حاضر منتقل‌شده است. جالب است بدانید طرز تهیه فالوده شیرازی به‌عنوان میراث معنوی در آثار ملی ایران ثبت شده است.
مرز‌های فالوده
فالوده در خاورمیانه در کشور‌هایی مانند هند، پاکستان و برخی کشور‌های عربی پیدا می‌شود که طعم کاملاً متفاوتی از فالوده‌های ایران دارد. اما داستان فالوده‌ی ایران داستان دیگری است. در ایران نیز سه شهر هستند که نشانی از تهیه فالوده در خود دارند: یزد، کرمان و شیراز. اما در این میان، نام فالوده پیوند محکمی با نام شیراز خوده است. نحوه تهیه فالوده در هر سه شهر متفاوت است. فالوده‌ی کرمانی به شکل گلوله‌های کوچک است و آن را با گلاب و نعناع یا شربتی بنام شیره مخلوط کرده و مصرف می‌کنند. فالوده یزدی که بسیار هم شیرین است، معمولاً با تخم شربتی یا سیاه‌دانه همراه می‌شود. گاهی هم برای تزیین آن از تخم غرفه استفاده می‌شود.
سرگذشت فالوده
طبق برخی شواهد، قدمت این دسر یخی شگفت انگیز به ۴۰۰ سال قبل از میلاد برمی‌گردد. مشخص نیست که در گذشته‌های بسیار دور به چه طریقی تهیه و مصرف می‌شده است و مواد تشکیل‌دهنده آنچه چیز‌هایی بوده است.
در تاریخ بغداد، نوشته‌ی خطیب بغدادی آمده است که ایرانیان برای علی (ع) فالوده (پالوده) آماده کردند. بر پایه‌ی این گزارش تاریخی، پدربزرگ ابوحنیفه برای امام علی (ع) فالوده (فالوذج) آورد و آن حضرت این خوراکی ایرانی را پسندید.
در فرهنگ معین نیز آورده شده که در گذشته فالوده به خوراکی گفته می‌شد که از پختن پودر بادام و شکر پخته می‌شده است و این موضوع حکایت از آن دارد که فالوده در زمان‌هایی از تاریخ با روش و موادی کاملاً متفاوت تهیه می‌شده است. اما فالوده به سبک کنونی قدمتی به‌اندازه یک قرن دارد.
فالوده خوب را در شیراز از کجا بخریم؟
در شیراز، اصیل‌ترین و خوش‌طعم‌ترین فالوده‌های شیرازی را می‌توانید از مغازه‌های پشت ارگ کریم‌خان تهیه کنید. فالوده فروشی‌های خیابان زند و خیابان کریم‌خان نیز از بهترین مکان‌ها برای تهیه فالوده شیرازی هستند که خرید از آن‌ها هم فال است و هم تماشا. چراکه می‌توانید بعد از صرف فالوده، همچنان که عطر گلاب و بهارنارنج را زیر زبان مزه مزه می‌کنید، گشتی در بافت تاریخی ارگ کریم خان بزنید و از زیبایی‌های بافت و جاذبه‌های این محدوده دیدن کنید. همچنین مغازه دیگری نیز در خیابان فردوسی وجود دارد که آوازه فالوده‌های آن در شیراز پیچیده است.
ارسال نظرات