آمار جدید و ترسناک از مخدر در ایران
۱۴۳۰ نفر طی ۳ ماه جانشان را بر اثر سوءمصرف مواد از دست داده‌اند و نکته نگران کننده، افزایش ۲۷ درصدی فوتی‌های دارو‌های مخدر نسبت به مدت مشابه سال قبل است. ما برخی آمار‌های مرتبط و گونه‌های اعتیاد و علایم سوءمصرف را بررسی کرده ایم.
شاید باورش سخت باشد، اما واقعیت دارد که فقط در فصل بهار امسال، بنابر آمار سازمان پزشکی قانونی، هزار و ۴۳۰ نفر به دلیل سوءمصرف مواد جان‌باخته‌اند. این که علاوه بر فوتی‌ها، چه تعداد هم دچار چه عوارض و آسیب‌هایی شدند، خود جای تامل و بررسی دارد.
افزایش نگران کننده فوتی‌ها
نکته تاسف‌برانگیز این است که نتیجه بررسی این آمار، وضعیت حادتری را نسبت به سال قبل نشان می‌دهد. برای نمونه تلفات ناشی از مصرف دارو‌های مخدر در بهار امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۷ درصد افزایش یافته و مصرف آن مرگ ۷۸۶ نفر را در بهار امسال درپی داشته است. عمده این موارد به دلیل ناآگاهی از عوارض و تبعات و مصرف خودسرانه آن‌ها اتفاق افتاده است.
تلفات اعتیاد هم زیادتر شد
بر اساس این گزارش از این تعداد ۱۲۱۸ نفر مرد و ۲۱۲ نفر زن بودند و نکته غم‌انگیز دیگر این است که آمار تلفات اعتیاد هم در سه ماهه نخست امسال در مقایسه با مدت مشابه سال قبل با ۱۴ درصد افزایش همراه شده است.
آمار چند مصرفی‌ها
همچنین بر اساس اعلام سازمان پزشکی قانونی از کل تلفات سوءمصرف مواد در بهار امسال، ۱۷۳ نفر بر اثر مصرف مواد مخدر، ۴۰ نفر مواد محرک، ۷۸۶ نفر دارو‌های مخدر، ۲۱۵ نفر مصرف همزمان مواد مخدر و محرک با داروی مخدر و ۱۶۳ نفر در اثر سوءمصرف همزمان چند دسته مواد و دارو جان خود را از دست داده‌اند.
بیشتر بخوانید:
معتاد‌ها چه موادی مصرف می‌کنند؟
اما در کنار آمار و ارقام سازمان پزشکی قانونی، سرکی هم به پاتوق معتادان بکشیم و ببینیم، این عالیجنابان معتاد، چه گونه‌ای از مواد مخدر را در کشور استفاده می‌کنند. در این باره توضیحات پیشین مومنی، دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر کشور، ما را با نوع هنر معتادان آشنا می‌کند: در تقسیم‌بندی کلی مواد صنعتی و سنتی در کشور ما، ۷۵ تا ۸۰ درصد استفاده به صورت سنتی و ۲۰ تا ۲۵ درصد به صورت صنعتی است که در این بین، مصرف تریاک رتبه اول را دارد.
وی با اشاره به دامنه آسیب‌زایی تغییر الگوی مصرف از سنتی به صنعتی گفته است: مخدر صنعتی تمام ساختار‌های مغز و فیزیکی را منهدم می‌کند و بازگشتش سخت است و بهترین کار، اقدامات پیشگیرانه و نرفتن به سمت این گونه مواد است، اما شیوه‌های درمانی جدید و مراکز درمانی به‌روز، به درمان این مصرف‌کنندگان کمک شایانی می‌کنند. مومنی گفته است: نتیجه یک پژوهش به ما نشان داد که حدود ۳۰ درصد جوانان و نوجوانانی که دچار اعتیاد شده بودند، می‌گفتند ما فکر نمی‌کردیم با یکی دو بار مصرف معتاد شویم و حدود ۳۰ درصد دیگر آنان نیز می‌گفتند در مقابل تعارفی که همسالانمان به ما می‌کردند نمی‌توانستیم «نه» بگوییم، چراکه احساس می‌کردند ترسو هستیم؛ بنابراین با کمک نهاد‌های فرهنگ‌ساز و خانواده‌ها، جوانان و نوجوانان باید به راحتی بتوانند در مقابل این پیشنهاد‌های مخرب «نه» بگویند.
مرگ و میر سوءمصرف در جهان
نشریه مشهور پزشکی «لانست» به‌تازگی گزارشی از وضعیت سوءمصرف مواد مخدر در آمریکا و کانادا منتشر کرده و در آن آورده است: «هم‌اکنون ۶۰ میلیون نفر در سراسر جهان با آثار اعتیادآور مواد افیونی دست و پنجه نرم می‌کنند و حدود ۱۰۷ هزار نفر سالانه جان خود را بر اثر سوءمصرف و بیش مصرفی این مواد از دست می‌دهند.»
۱۸ تا ۲۵ ساله‌های پر خطر
حال با این آمار، خوب است به درون ماجرا بیشتر وارد شویم و بررسی کنیم که این معضل بیشتر گریبان چه افرادی را می‌گیرد و با چه علایمی همراه است؟
بررسی‌های مرکز مشاوره و روان‌شناسی «مشاوره با ما» می‌گوید: «سوءمصرف مواد مخدر شرایطی است که می‌تواند هرکسی را در هر زمانی تحت تأثیر قرار دهد. هیچ تفاوتی ازنظر طبقه، نژاد، سن و جنسیت وجود ندارد. هرکس می‌تواند قربانی سوءمصرف مواد مخدر باشد. هرچند طبق تحقیقات، افراد در ۱۸ تا ۲۵ سالگی در معرض خطر بالاتری از سوءمصرف مواد مخدر قرار دارند و مردان نیز بیشتر از زنان در معرض سوء مصرف موادمخدر هستند. ژنتیک، مسائل روان‌شناسی و محیط‌زیست می‌توانند در کنار هم یا به‌تن‌هایی از دلایل سوءمصرف موادمخدر باشند.»
از این نشانه‌ها بترسیم
اما چگونه می‌توان دریافت که یک فرد دچار اعتیاد یا سوءمصرف مواد شده است؟ این مرکز تخصصی به این پرسش پاسخ داده است: «تغییرات رفتاری اولین نشانه‌ای است که نزدیکان فرد سوءمصرف‌کننده مواد مخدر متوجه آن می‌شوند. با گذشت زمان تغییرات سریعی در خلق و خوی فرد سوءمصرف‌کننده مواد مخدر قابل‌مشاهده است.» و به این مورد، نشانه‌های دیگری را هم می‌توان اضافه کرد؛ تغییر در روند عادی زندگی و الگوی تغذیه و خواب، نرفتن به سر کار یا کلاس درس، درخواست قرض گرفتن، اقدام به دزدی، فاصله گرفتن از دوستان و روابط خانوادگی، توجه ناگهانی و بیش ازحد به پاکیزگی یا مرتب بودن و.
منبع: روزنامه خراسان