چگونه وام اربعین ثبت نام کنیم؟ شرایط عجیب ۱۴۰۲

چگونه وام اربعین ثبت نام کنیم؟ شرایط آن چیست؟ مبلغ قسط های وام اربعین و مدت زمان بازپرداخت چقدر است؟ در این مطلب قصد داریم به شرایط اعلام شده وام اربعین ۱۴۰۲ بپردازیم. وام امسال متفاوت تر از پارسال است.

وام اربعین ۱۴۰۲

طبق سنوات گذشته زائران اربعین امسال هم می‌توانند وام اربعین دریافت کنند، اما با تفاوت‌هایی؛ در سال‌های قبل آن‌هایی که متقاضی دریافت وام اربعین بودند با اعلام وزارت اقتصاد به سامانه سماح مراجعه می‌کردند و از تسهیلات پنج میلیون تومانی اربعین برخوردار می‌شدند، ولی امسال دولت و بانک مرکزی تصمیمی برای اینکه خودشان این وام را پرداخت کنند ندارند و این موضوع را به بانک‌ها واگذار کرده‌اند.
تا به امروز به غیر از بانک ملی هیچ بانک دیگری برای پرداخت تسهیلات اربعین به زائران اعلام آمادگی نکرده و همچنین در شرایط فقدان تدوین سازوکار مشخص از سوی دولت برای پرداخت این نوع وام، تنها بانکی هم که آماده پرداخت تسهیلات اربعین شده، متأسفانه شرایطی را وضع کرده که تا حدودی خلاف مقررات نظام بانکی است.

شرایط دریافت وام اربعین ۱۰ میلیون تومانی

بانک ملی عنوان طرح خود را «زائران اربعین حسینی» گذاشته و شرایط دریافت این نوع وام بدین صورت است که متقاضیان ابتدا باید حساب ویژه این طرح را نزد بانک ملی افتتاح کنند و پس از تودیع دو میلیون و ۵۰۰ هزار تومان در این حساب، می‌توانند ۱۰ میلیون تومان وام بگیرند. نرخ سود این تسهیلات ۲۳ درصد است و به صورت مرابحه پرداخت می‌شود و دوره بازپرداخت این وام هم ۶ ماهه است و برای دریافت این وام ارائه ضامن هم ضروری است. همچنین مبلغ تودیع‌شده در حساب ویژه طرح تا زمان تسویه تسهیلات و بدهی باقی می‌ماند تا پس از تسویه کامل به وام‌گیرنده بازگردانده شود.
این شرایط کلی برای متقاضیان دریافت وام اربعین است که از سوی بانک ملی اعلام شده، اما چند ایراد به این طرح وارد است.

چند ایراد و شبهه به وام اربعین بانک ملی

اول اینکه بهتر بود خود دولت مسئولیت پرداخت این وام را برعهده می‌گرفت تا زائران گرفتار شرایط منفعت‌محورانه نظام بانکی نشوند و دوم اینکه، چون این نوع وام مرابحه و قابل برداشت است امکان دارد برخی افراد از این نوع تسهیلات برای انجام کار‌های دیگر به غیر از انجام فریضه دینی و ارزشمند زیارت بهره ببرند.
اما در اینجا شبهاتی وجود دارد مبنی بر اینکه آیا پرداخت تسهیلات با سود ۲۳ درصد برای انجام فریضه زیارت شبهه فقهی ندارد؟ دوم آیا مسدودسازی دو میلیون و ۵۰۰ هزار تومان از نظر قانونی صحیح و تأیید شده است؟

وام اربعین حلال است؟

حجت‌الاسلام والمسلمین مجید رضایی، عضو شورای فقهی بانک مرکزی، به این دو شبهه پاسخ داد. وی در پاسخ به شبهه اول گفت:، چون این تسهیلات از نوع مرابحه بوده و با هدف خرید و فروش پرداخت می‌شود نمی‌توان ایراد فقهی به آن گرفت؛ یعنی می‌خرند و با نرخ ۲۳ درصد به صورت نسیه می‌فروشند و همه مردم هم از آن استقبال می‌کنند، زیرا نرخ تورم ۴۰ درصد یا بیشتر است، ولی نرخ سود بانکی ۲۳ درصد! پس مورد استقبال قرار می‌گیرد.
عضو شورای فقهی بانک مرکزی در پاسخ به شبهه دوم تصریح کرد:، اما اینکه بانک، مبلغی را تودیع یا مسدود می‌کند، برخلاف مقررات و مصوبات اخیر بانک مرکزی بوده و حتی قابل پیگیری است.

چگونه وام اربعین ثبت نام کنیم؟

شرایط دریافت وام اربعین نشان می‌دهد متقاضی تسهیلات نباید چک برگشتی یا بدهی بانکی داشته باشد. از طرفی وام اربعین ۱۴۰۲ فقط از طریق بانک ملی پرداخت می‌شود و متقاضیان آن حداکثر تا تاریخ ۲۵ مرداد می‌توانند با حضور در یکی از شعب این بانک برای افتتاح حساب و دریافت تسهیلات اقدام کنند.
شرایط دریافت وام اربعین طوری است که متقاضی در قدم اول باید بعد از افتتاح حساب رقمی معادل دو میلیون و ۵۰۰ هزار تومان را دراختیار بانک قرار بدهد و آنوقت بعد از استعلام‌های لازم، شامل دریافت وام اربعین ۱۴۰۲ می‌شود. دو میلیون و ۵۰۰ هزار تومانی هم که متقاضی برای دریافت وام اربعین ۱۴۰۲ به بانک می‌دهد، تا پایان مهلت بازپرداخت اقساط گرو بانک است. طبق چیزی که بانک ملی به‌عنوان شرایط دریافت وام اربعین اعلام کرده، متقاضی تسهیلات می‌تواند نهایتا تا شش ماه برای بازپرداخت اقساط اقدام کند و آنطور که مشخص است نرخ سود وام اربعین ۱۴۰۲ براساس مصوبه شورای پول و اعتبار ۲۳ درصد خواهد بود.
وام اربعین ۱۴۰۲ درحالی به ۱۰ میلیون تومان رسیده که پارسال بسته به یکسری شرایط خاص به هر متقاضی بین سه تا پنج میلیون تومان تعلق می‌گرفت. وام اربعین ۱۴۰۲ به‌عنوان کمک‌هزینه سفر و خرید ارز اربعین پرداخت می‌شود که قبل از بررسی این موضوع بد نیست سراغ محاسبه سود آن برویم.

شرط ودیعه وام لغو شد؟

در یادداشتی که در انصاف نیوز منتشر شده آمده: در ابتدا بنا بود که مبلغ دو میلیون و پانصد هزار تومان تا زمان تسویه در نزد بانک به ودیعه گذارده شود که به دلیل شبهۀ ربوی بودن کنار گذارده شد.

بیشتر بخوانید: 

• کدام بانک ها ارز اربعین میدهند؟
• عوارض خروج از کشور برای عراق زمینی و هوایی + خبر خوب
• نحوه دریافت دینار اربعین ۱۴۰۲ + مبلغ ارز مسافرتی

سود وام اربعین چقدر است؟

وام اربعین جزو تسهیلات قرض‌الحسنه به‌حساب نمی‌آید و به همین خاطر شامل سود ۲۳ درصدی می‌شود. مبلغ وام اربعین ۱۴۰۲ به ۱۰ میلیون تومان رسیده و شرایط وام اربعین نشان می‌دهد، متقاضی بعد بازگشت از سفر حداکثر شش ماه برای بازپرداخت اقساط مهلت دارد.
اقساط وام اربعین با این اوصاف ماهی یک میلیون و ۷۸۰ هزار و ۲۴۱ هزار تومان خواهد بود. اینطوری بعد شش ماه از آغاز بازپرداخت تسهیلات اربعین، متقاضی ۱۰ میلیون و ۶۸۱ هزار و ۴۴۴ تومان به بانک ملی پس می‌دهد و می‌توانیم سود وام اربعین را ۶۸۱ هزار و ۴۴۴ تومان بدانیم.

تفاوت وام اربعین ۱۴۰۲ با سال‌های گذشته

دریافت وام اربعین ۱۴۰۲ نسبت به سال‌های گذشته تفاوت‌هایی دارد. مثلا شرط دریافت وام اربعین در سال گذشته ثبت‌نام در سامانه سماح بود، اما الان متقاضی این تسهیلات می‌تواند مستقیم با حضور در بانک برای افتتاح حساب و دریافت وام اربعین ۱۴۰۲ اقدام کند. از طرفی طبق آنچیزی که بانک ملی به‌عنوان شرایط دریافت وام اعلام کرده، رقم تسهیلات اربعین ۱۴۰۲ برخلاف پارسال هیچ ارتباطی با تعداد زائران یک خانوار ندارد. سال گذشته اگر سرپرست خانوار به‌شکل انفرادی راهی کربلا می‌شد، سه میلیون تومان دریافت می‌کرد. اضافه شدن یکی از اعضای خانواده، رقم وام اربعین را به چهار میلیون تومان و اضافه شدن دو یا نفرات بیشتر، رقم وام را به پنج میلیون تومان تبدیل می‌کرد. امسال بدون درنظر گرفتن تعداد زائران یک خانوار، رقم وام اربعین برای هر متقاضی به ۱۰ میلیون تومان افزایش پیدا کرده است.

ارزش وام اربعین ۱۴۰۲

قیمت دینار عراق برای متقاضیان سهمیه ارز اربعین با نرخ ۳۴.۸ تومان محاسبه می‌شود. نکته مهم جایی است که سهمیه ارز اربعین امسال ۲۰۰ هزار دینار عراق خواهد بود و به‌این ترتیب خرید سهمیه ارز اربعین شش میلیون و ۹۶۰ هزار تومان خرج بر‌می‌دارد. بررسی‌های فرارو نشان می‌دهد خرید همین میزان دینار عراق از بازار آزاد در این روز‌ها حول‌وحوش هفت میلیون و ۷۲۰ هزار تومان یعنی حدود ۱۰ درصد بیشتر تمام می‌شود.
وام اربعین هم یکجور تسهیلات برای خرید ارز اربعین و کمک‌هزینه‌های این سفر است و اینطوری کسی که موفق به دریافت تسهیلات می‌شود، می‌تواند آن را برای خرید ارز اربعین کنار بگذارد. از طرفی طبق اعلام سازمان هواپیمایی کشور قیمت بلیط رفت‌وبرگشت تهران – نجف هشت میلیون تومان تعیین شده و با این اوصاف می‌شود از وام اربعین ۱۴۰۲ برای خرید بلیط نجف استفاده کرد.

انتقاد برخی زائران از شرایط عجیب وام اربعین امسال

«متاسفانه با شرایطی که در وام اربعین قرار داده‌اند انگار هدفشان راحت کردن کار زائر نیست. سود ۲۳درصد؛ سود بسیار بالایی برای مردم عادی است که به چنین وامی نیاز دارند. آن زائری که ماهی ۱ میلیون و ۷۸۰ هزار تومان بتواند قسط بدهد، نیازی به وام ده میلیون تومانی با بلوکه کردن ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان ندارد. هدف از این کار تسهیل سفر اربعین است یا سودآوری بانک؟ کدام یک از مردم عادی می‌تواند در شش ماه این پول را برگردانند؟»

مشکل شرعی وام اربعین رفع شد

بانک ملی اعلام کرد: اصلاحات مدنظر شورای فقهی در دستورالعمل‌ها و نحوه پرداخت تسهیلات اربعین اعمال شد و بر این اساس مبلغ دو میلیون و ۵۰۰ هزار تومان واریزی بابت افتتاح حساب ویژه طرح، قابل برداشت بوده و همچنین تسهیلات یاد شده از تاریخ ۱۴۰۲/۰۶/۱ تا تاریخ ۱۴۰۲/۰۶/۵ به حساب افتتاح شده واریز خواهد شد.

وام مرابحه چیست؟ / لزوم مراجعه به مرجع خود

حجت‌الاسلام دکتر محمدرضا یوسفی، دانشیار دانشکده‌ی اقتصاد دانشگاه مفید و مدرس دوره‌ی خارج فقه در حوزه‌ی علمیه‌ی قم در یادداشتی تلگرامی درباره‌ی وام اربعین نوشت: در مورد شرعی بودن این وام، مباحثی در فضای مجازی طرح شده است. برخی گمان کرده اند که این وام به مانند وام سال قبل، قرض الحسنه است از این رو از نرخ ۲۳ درصد تعجب کردند. در پاسخ باید گفت که تسهیلات امسال، قرض الحسنه نبوده بلکه مرابحۀ عام است.
مرابحه، بیعی است که در آن فروشنده قیمت خرید کالا و هزینه‌های مربوط به آن و مقدار سودی که برای خود در نظر می‌گیرد را به اطلاع مشتری رسانده و کالا را به وی می‌فروشد. مرابحه می‌تواند به صورت نقد یا نسیه صورت گیرد که مرابحه بانکی به صورت نسیه و معمولا اقساطی است. در مرابحۀ بانکی، متقاضی تسهیلات که به کالایی نیاز پیدا کرده، از طرف بانک وکالت دارد تا آن کالا را برای بانک خریداری کرده و سپس به وکالت از بانک به خودش بفروشد. این امر در کارت‌های مرابحه نیز صورت می‌گیرد.
نکتۀ مهم در مرابحۀ اربعین، این است که کالایی رد و بدل نمی‌شود و هزینه بلیط هواپیما یا اتوبوس تا مرز و از داخل عراق از قبیل خدمت و فروش منافع محسوب می‌شوند. در اینجا برخی از فقهاء، عین بودن را در بیع شرط نمی‌دانند. به همین دلیل شورای نگهبان به دلیل نظر رهبری، مرابحۀ بانکی را مرابحۀ عام که شامل منافع و خدمات نیز می‌شود، تصویب کرده است.
به این ترتیب وام مرابحه اربعین که عمدتا به هزینه وسائل نقلیه اختصاص می‌یابد، خرید و فروش منافع است. اما برخی دیگر از فقهاء، شرط عین را پذیرفته اند از این رو مرابحه فقط در کالا تحقق می‌یابد؛ و تعابیری که عرف در فروش خدمات و منافع دارند را ناظر به اجاره، جعاله و یا صلح می‌دانند. در این صورت وام اربعین برای مقلدان این دست از فقهاء از باب قرارداد مرابحه صدق نخواهد کرد. اما آیا آنان می‌توانند تحت عنوان عقد اجاره و یا به نیت آن، اقدام به اخذ تسهیلات اربعین کنند؟ در اینجا دو نکته مطرح می‌شود اول اینکه بحث جواز و عدم جواز اجارۀ دوم مازاد (نرخ ۲۳ درصد) پیش می‌آید که لازم است مقلد در این مسئله نیز به مرجع خود مراجعه کند. دوم اینکه اساسا بانک ملی عقد مرابحه را برای اعطاء تسهیلات اربعین تعریف کرده است.
در مورد اصل عقد قرارداد مرابحۀ بانکی که امروز پرکابردترین عقد در بانک‌های موسوم به اسلامی است، مباحث جدی مطرح است که در فرصتی دیگر می‌توان به آن پرداخت. اجمال اینکه ذات مرابحۀ بانکی گرایش به صوری شدن دارد و علت عمدۀ پرکاربردی بودنش، شباهت زیاد آن به بهره است.

گردآوری: تابناک جوان

منابع: مبلغ / فرارو / انصاف نیوز / فارس / ایمنا