بیماری اچ پی وی و واکسن HPV چیست؟
بیماری اچ پی وی چیست و واکسن HPV برای چه کاری است؟ در این مطلب به طور کامل با بیماری اچ پی وی و واکسن اچ پی وی آشنا شوید.
بیماری اچ پی وی چیست؟
ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV؛ ویروسی است که غالباً از طریق رابطه جنسی انسان را آلوده می‌کند. این ویروس انواع مختلفی دارد و تاکنون بیش از ۲۰۰ ژنوتایپ این ویروس شناسایی شده است. برخی از ژنوتایپ‌های این ویروس می‌توانند باعث بروز سرطان شوند، در حالی که برخی دیگر عموماً باعث ایجاد علایم خفیف همچون زگیل‌های تناسلی می‌شوند.
ویروس HPV
ویروس HPV در اکثر موارد علامت یا بیماری خاصی ایجاد نمی‌کند و پس از ۱ تا ۲ سال، خود به خود از بدن انسان پاک می‌شود. در تعداد کمی از موارد، عفونت پایدار شده و ممکن است به سرطان دهانه رحم منجر شود.
تاکنون در بیشتر کشور‌ها مطالعات مربوط به این ویروس، بیشتر بر جمعیت زنان متمرکز بوده است. در برخی مطالعات از مردان به عنوان ناقل ویروس HPV یاد شده است. زیرا مردان مبتلا، این ویروس را ناخواسته به شریک جنسی خود منتقل می‌کنند. در حالی که اکثراً بدون علامت هستند.
ویروس اچ پی وی برای مردان و زنان
با وجود اینکه ویروس HPV هر دو جنس زن و مرد را آلوده می‌کند، در بسیاری از کشور‌ها حتی کشور‌های توسعه‌یافته برنامه واکسیناسیون زنان علیه ویروس پاپیلومای انسانی در حال انجام است.
افزایش زگیل تناسلی در ایران
یک متخصص زنان و زایمان با اشاره به اینکه زگیل تناسلی در جامعه‌ی ما در سال‌های اخیر به طرز چشمگیری افزایش پیدا کرده است گفت: به صورت مطالعه توصیفی، اکثر پزشکان در سمینار‌ها از افزایش واضح ابتلا به زگیل تناسلی خبر دادند.
سویه های خطرناک ویروس اچ پی وی
پری‌ناز تسبیحی اظهار کرد: منشأ زگیل تناسلی ویروس HPV است که انواع پر خطر آن بعضی سویه‌های ۱۶، ۱۸و۳۲ هستند از این موارد سویه‌ی ۱۶ و ۱۸ موجب ابتلا به سرطان سرویکس یا همان دهانه رحم می‌شود که بیشتر افراد جوان را درگیر می‌کند و بسیار نگران کننده است.
تشخیص بیماری اچ پی وی
وی ادامه داد: انجام تست پاپ اسمیر دوره‌ای همراه اچ پی وی تایپینگ برای تشخیص این بیماری از اهمیت بسزایی برخوردار است، در این روش‌ها اگر فرد مبتلا به ویروس تشخیص داده شود، نیاز به بررسی بیشتری دارد و از روش‌های دیگری مثل کولپوسکوپی و مطالعه دوره‌ای HPV در جهت کنترل و ادامه‌ی مراحل درمان کمک می‌گیرند.
بیماری اچ پی وی درمان دارد؟
وی با بیان اینکه درمان قطعی برای این ویروس وجود ندارد گفت: این ویروس مانند هپاتیت و اچ آی وی، ویروسی است که وقتی وارد بدن می‌شود به صورت قطعی درمان نمی‌شود و اثرات آن در داخل بدن به صورت نهفته باقی می‌ماند و زمانی که سیستم ایمنی در بدن افت پیدا کند خود را نشان می‌دهد.
واکسن گارداسیل
تسبیحی افزود: واکسنی که برای اچ پی وی در دنیا مورد تایید قرار گرفته واکسن گارداسیل است، البته نوع ایرانی این واکسن یعنی پاپیلوگارد هم وجود دارد که فقط روی دو سویه‌ی پر خطر ۱۶ و ۱۸ اثر می‌گذارد، ولی واکسن گارداسیل روی سویه‌های دیگری هم تاثیر گذار است.
وی با بیان اینکه واکسن گارداسیل در ایران توسط بیمه‌ها و دولت حمایت نمی‌شود، اظهار کرد: تزریق واکسن گارداسیل کمک بزرگی به جوانان می‌کند تا به این ویروس مبتلا نشوند، چون تزریق این واکسن در دوران نوجوانی به خصوص قبل از ابتلا، بسیار تاثیرگذار است البته به این معنی نیست که در بقیه‌ی افراد تاثیر گذار نخواهد بود.
وی متذکر شد: تزریق این واکسن در همه‌ی سنین کمک شایانی به پیشگیری و همچنین ادامه‌ی مراحل درمان خواهد کرد، اما تاثیر آن در کسانی که به این ویروس مبتلا شده‌اند یا نوجوانان و کسانی که هرگز به این ویروس مبتلا نشده‌اند متفاوت خواهد بود.
بیشتر بخوانید:
واکسن اچ پی وی
دکتر افسانه شه‌بخش عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری و سقط مکرر ابن سینا گفت: در کشور‌های پیشرفته از سن ۹ سالگی این واکسن به دختران و پسران تزریق می‌شود. بهترین سن تزریق این واکسن قبل از بلوغ است، اما ما می‌گوییم تا قبل از ۳۰ سال افراد می‌توانند این واکسن را تزریق کنند. تزریق واکسن حتی اگر فرد مبتلا به HPV هم شده باشد می‌تواند تا حد زیادی سبب جلوگیری از بروز سرطان دهانه رحم شود.
هر آنچه باید درباره ویروس اچ پی وی و واکسن اچ پی وی بدانید
ویروس اچ‌پی‌وی که در بین مردم به‌عنوان زگیل تناسلی شناخته می‌شود، در دنیا بسیار شایع بوده و عامل ابتلا به سرطان دهانه رحم در زنان است. بیش از ۱۰۰ گونه مختلف از اچ‌پی‌وی وجود دارد. اکثر مردان و زنان مبتلا به این عفونت از این موضوع بی‌اطلاع هستند به این دلیل که در بدن آن‌ها علائم یا مشکلات بهداشتی ایجاد نمی‌شود. اما در برخی از موارد، انواع خاصی از HPV می‌توانند در قسمت‌های مختلف بدن باعث ایجاد زگیل (توده غیرطبیعی و غیر سرطانی بر روی پوست) یا زگیل تناسلی بشوند.
ویروس اچ‌پی‌وی یا پاپیلومای انسانی شایع‌ترین عفونت قابل‌انتقال از طریق جنسی و سرطان دهانه رحم نیز جزو معدود سرطان‌هایی است که برای آن واکسن ساخته‌شده که این موضوع بسیار مهم و امیدوارکننده است، برای همین به همه افراد توصیه می‌شود واکسن اچ‌پی‌وی را تزریق کنند.
اچ پی وی غیرقابل درمان است و می‌تواند منجر به سرطان شود
کارشناسان می‌گویند، اکثر عفونت‌های اچ پی وی در طی دو سال و بدون عواقب طولانی مدت به خودی خود از بین خواهند رفت. اما در موارد دیگر عفونت از بین نمی‌رود. از آنجا که هیچ درمانی برای اچ پی وی وجود ندارد ویروس افراد را در معرض خطر مشکلات جدی از جمله سرطان و زگیل تناسلی قرار می‌دهد.
از بیش از ۴۰ سویه اچ پی وی ۹ سویه خاص از جمله ۶، ۱۱، ۱۶، ۱۸، ۳۱، ۳۳، ۴۵، ۵۲ و ۵۸ وجود دارد که واکسن از ابتلا به آن‌ها جلوگیری می‌کند. این سویه‌ها باعث ایجاد زگیل تناسلی و سرطان می‌شوند. براساس آمار، سالانه بیش از ۲۷ هزار زن به سرطان دهانه رحم که با ویروس اچ‌پی‌وی مرتبط است، مبتلا می‌شوند. سرطان دهانه رحم، یکی از علل عمده مرگ و میر زنان سنین باروری در کشور‌های در حال توسعه و چهارمین بیماری بدخیم زنان در دنیا است. ۹۵ درصد سرطان‌های دهانه رحم با ویروس اچ‌پی‌وی مرتبط هستند.
واکسن اچ پی وی چیست؟
واکسن اچ‌پی‌وی از انواع ویروس‌هایی که سبب اکثر سرطان‌های دهانه رحم و سرطان‌های مقعد و حلقی دهانی می‌شوند جلوگیری می‌کند. این واکسن همچنین از انواع HPV که سبب اکثر زگیل‌های تناسلی می‌شوند جلوگیری می‌کند. واکسن به بدن کمک می‌کند تا برای مبارزه با اچ پی وی آنتی بادی تولید کند.
با تزریق واکسن اچ پی وی (که غیرفعال است و نمی‌تواند باعث ایجاد اچ پی وی شود) بدن سعی می‌کند با ساختن آنتی بادی برای مبارزه با ویروس پاسخ دهد. آنتی بادی‌ها از شما در برابر عفونت‌های اچ پی وی محافظت می‌کنند.
آنچه که از گارداسیل باید بدانید
گارداسیل واکسنی است که برای پیشگیری انواع مشخصی از ویروس پاپیلومای انسانی خصوصاً تیپ ۶٬۱۱٬۱۶٬۱۸ کاربرد دارد. این واکسن، ساخت شرکت دارویی مرک اند کو. اولین واکسن مورد تأیید اداره مواد غذایی و دارویی ایالات متحده آمریکا برای پیشگیری از سرطان دهانه رحم است. مؤسسه ملی سرطان در آمریکا اعلام کرد که اثربخشی واکسن‌های ضد ویروس اچ‌پی‌وی نزدیک به ۱۰۰ درصد بوده و تزریق گسترده آن در سرتاسر جهان، به‌طور بالقوه منجر به کاهش ۹۰ درصدی بروز سرطان دهانه رحم خواهد شد. این مؤسسه ملی همچنین توصیه کرده که تزریق این واکسن‌ها، با غربالگری‌های رایج سرطان دهانه رحم (پاپ اسمیر و غیره) همراه باشد. تزریق برای افراد با آلرژی به مخمر، خانم‌های باردار، کودکان زیر ۹ سال و کسانی که ضعف سیستم ایمنی دارند ممنوع است.
عوارض واکسن اچ پی وی
رایج‌ترین عوارض شامل سردرد، تب، تهوع، سرگیجه، درد در ناحیه تزریق، تورم، خارش، و غش در پانزده دقیقه اولیه پس از تزریق می‌تواند وجود داشته باشد. معمولاً ۱۵ دقیقه پس از انجام واکسن فرد را نگه می‌دارند. مرکز کنترل و پیشگیری بیماری عوارض جانبی واکسن‌های ضد اچ‌پی‌وی را اغلب خفیف اعلام کرده که شایع‌ترین‌شان شامل درد و قرمزی در محل تزریق (بیشترین عارضه)، تب، سردرد یا احساس خستگی، سرگیجه، حالت تهوع و درد‌های عضلانی و مفصلی است. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها و سازمان غذا و داروی آمریکا به نظارت بر واکسن‌ها در زمینه بروز مشکلات غیرمعمول یا شدید ادامه می‌دهند.
پسران هم باید واکسینه شوند
مطالعات نشان داده است که واکسن اچ پی وی علاوه بر جلوگیری از زگیل تناسلی می‌تواند به پیشگیری از سرطان مقعد در مردان نیز کمک کند. همچنین تحقیقات مقدماتی نشان داده است که واکسن اچ پی وی می‌تواند از مردان جوان در برابر سرطان‌های آلت تناسلی و سرطان دهان و گلو که رو به افزایش است محافظت کند.
توصیه مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) توصیه می‌کند که واکسن اچ‌پی‌وی به دختران و پسران بین ۱۱ تا ۱۲ سال داده شود. این واکسن می‌تواند در سن ۹ سالگی تزریق شود. تحقیقات نشان داده که دریافت واکسن در سنین پایین با شروع زودتر فعالیت جنسی ارتباطی ندارد. هنگامی که فردی به اچ‌پی‌وی آلوده می‌شود، واکسن ممکن است آنقدر مؤثر نباشد. ضمن اینکه پاسخ به واکسن در سنین پایین‌تر از سنین بالاتر بهتر است.
CDC توصیه می‌کند که همه کودکان ۱۱ و ۱۲ ساله دو دز واکسن را با فاصله حداقل شش ماه دریافت کنند. نوجوانان ۹ و ۱۰ ساله و نوجوانان ۱۳ و ۱۴ ساله نیز می‌توانند واکسیناسیون را در برنامه دو دز دریافت کنند. تحقیقات نشان داده است که برنامه دو دز برای کودکان زیر ۱۵ سال موثر است و نوجوانان و بزرگسالان جوانی که بعداً در سنین ۱۵ تا ۲۶ سالگی تزریق واکسن را شروع می‌کنند، باید سه دز از واکسن را دریافت کنند. CDC واکسیناسیون اچ‌پی‌وی را برای همه افراد تا سن ۲۶ سالگی توصیه می‌کند.
منبع: ایسنا / فارس