تجلی گاه حرم حضرت زهرا (سلام الله علیها) کجاست؟

تجلی گاه حرم حضرت زهرا (سلام الله علیها)  کجاست؟ می خواهیم شرحی از زندگی یک بانوی بزرگوار و مجتهد را تعریف کنیم. در اسلام همان گونه که مردانی، چون انبیا، پیامبر خاتم صلی الله علیه و آله و ائمّه معصوم علیهاالسلام الگو‌های زندگی هستند، بانوانی، چون مریم (سلام الله علیها)، خدیجه (سلام الله علیها) ، فاطمة زهرا (سلام الله علیها) ، زینب کبری (سلام الله علیها) ، و فاطمة معصومه (سلام الله علیها)  نیز به عنوان الگو شناخته می‌شوند.
این موضوع، بیان گر این حقیقت است که زنان هم مانند مردان، می‌توانند بر قلّه کمالات بایستند و به عالی‌ترین مراتب انسانی برسند و از این جهت، بین زن و مرد، تفاوتی وجود ندارد.

طلوعِ نور

در روز اوّل ذی القعدة سال ۱۷۳ ه‍. ق. از سلالة پاک پیامبر صلی الله علیه و آله و خدیجه علیهاالسلام، و فاطمة زهرا علیهاالسلام، فاطمة دیگری متولّد شد. نور وجودش نه تنها خانة امام کاظم علیه السلام، بلکه جهان را روشن ساخت و در طول قرن‌های متمادی در شعاع نورانی اش، ستارگان پرفروغ آسمانِ علم، تقوا، فقاهت و پارسایی، آستان بوس حرمش گردیدند و با توسّل به ذیل عنایتش، مشکلات بزرگ خود را حل کردند.

توسّل صدر المتألهین

ملاصدرا، فیلسوف بی نظیر قرن یازدهم که مدتی از عمر شریف خود را در کهَک قم سپری کرد و مشغول تألیف بعضی از کتاب‌های خود، چون اسفار اربعه بود، هر وقت برایش مشکل علمی یا مطلب مبهمی پیش می‌آمد، به قم آمده، به حرم مطهّر حضرت معصومه علیهاالسلام مشرف می‌شد و با توسّل به آن حضرت و استمداد از او، مشکل علمی اش حل می‌شد.

ارادت علامه طباطبایی به حضرت معصومه علیهاالسلام

علاّمه طباطبایی، صاحب تفسیر بی نظیر «المیزان»، نهایت ارادت و تواضع را نسبت به حضرت معصومه علیهاالسلام ابراز می‌نمود.
شهید مطهّری، هرگاه نام علاّمه طباطبایی را به زبان می‌آورد، می‌گفت: «رُوحی لَهُ الفِداء؛ روحم فدای او باد».
یکی از دانشمندان از استاد مطهّری پرسید «دلیل این همه تجلیل و احترام شما از علاّمه طباطبایی چیست»؟
استاد مطهّری در پاسخ گفت: «من، فیلسوف و عارف بسیار دیده ام و احترام من به علاّمه طباطبایی به خاطر فیلسوف بودن ایشان نمی‌باشد؛ بلکه از این جهت است که او عاشق و دلباختة اهل بیت علیهم السلام است؛ زیرا علاّمه طباطبایی در ماه رمضان روزة خود را با بوسه بر ضریح مقدّس حضرت معصومه علیهاالسلام، افطار می‌کرد. او ابتدا پیاده از منزل به حرم مطهّر (با توجّه به پیری و دوری راه) مشرف می‌شد و ضریح مقدّس را می‌بوسید و بعد به خانه می‌رفت و غذا می‌خورد».

تجلی گاه حرم حضرت زهرا (س)

فاطمه دوم

با این که حضرت موسی بن جعفر علیهماالسلام غیر از فاطمة معصومه علیهاالسلام، دختران دیگری نیز داشت؛ امّا در میان همه آنان، تنها اوست که دارای امتیازات والایی است.
او همچون جدّه اش حضرت زهرا علیهاالسلام در علم، عمل، قداست و کمالات، گوی سبقت را از دیگران ربود و به راستی حضرت معصومه، فاطمة دوم و جلوه دوباره حضرت زهرا علیهاالسلام بوده است.

شباهت‌ها

الف. پدرش به قربانش

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله برای تجلیل و قدردانی از دخترش، زهرا علیهاالسلام و مقام او، بار‌ها درباره اش فرمود: «فَدا‌ها اَبُوها؛ پدرش قربانش گردد».
هنگامی که جمعی از شیعیان برای دریافت پاسخ به سؤال‌های خود، وارد مدینه شدند؛ تا به محضر امام کاظم علیه السلام برسند، آن حضرت در مسافرت بود و آنان ناگزیر پرسش‌های خود را نوشتند و به افراد خانواده امام کاظم علیه السلام تحویل دادند؛ تا در سفر بعد به جواب آن نایل شوند.
هنگام خداحافظی دیدند حضرت معصومه علیهاالسلام - که حدود شش سال داشت - پاسخ سؤالات آنان را نوشته و آماده نموده است.
آن‌ها بسیار شادمان شدند و آن نامه را گرفتند و هنگام مراجعت، در راه امام کاظم علیه السلام را که از سفر باز می‌گشت، ملاقات کردند و ماجرا را به عرض امام رساندند، امام علیه السلام آن نوشته را از آن‌ها گرفت و مطالعه کرد و پاسخ‌های حضرت معصومه علیهاالسلام را درست یافت و آن گاه به نشان تمجید از حضرت معصومه علیهاالسلام و تصدیق او سه بار فرمود: «فَدا‌ها اَبُوها؛ پدرش فدایش باد».

ب. تجلیگاه قبر حضرت معصومه علیهاالسلام

آیت الله نجفی مرعشی رحمه الله می‌فرمود:
«پدرم - مرحوم آیت الله علاّمه سید محمود مرعشی رحمه الله که در نجف اشرف می‌زیست - بسیار علاقه‌مند بود محلّ قبر شریف جدّه اش حضرت زهرا علیهاالسلام را بیابد. برای این مقصود، ختم مجرّبی انتخاب نمود و چهل شب به آن مداومت کرد؛ تا شاید از محلّ مرقد شریف حضرت زهرا علیهاالسلام آگاه شود.
شب چهلم بعد از انجام ختم و توسّل فراوان، به بستر خواب رفت. در عالم خواب به محضر امام باقر (یا امام صادق) علیه السلام رسید. امام علیه السلام به او فرمود: «عَلَیک بِکرِیمَةِ اَهْلِ الْبَیتِ؛ به دامن کریمه اهل بیت چنگ بزن».
ایشان تصوّر کرد، منظور امام علیه السلام از این جمله، حضرت زهرا علیهاالسلام است.
عرض کرد: «آری، قربانت گردم؛ من نیز ختم را برای همین گرفتم که محل قبر شریف آن حضرت را دقیق‌تر بدانم و زیارتش کنم». امام علیه السلام فرمود: «منظور من، قبر شریف حضرت معصومه علیهاالسلام در قم است». سپس افزود: به خاطر مصالحی، خداوند اراده فرموده که قبر حضرت زهرا علیهاالسلام برای همیشه بر همگان مخفی باشد. از این رو، قبر حضرت معصومه علیهاالسلام را تجلّیگاه قبر شریف حضرت زهرا علیهاالسلام قرار داده است.
وی وقتی از خواب برخاست، تصمیم گرفت به قصد زیارت حضرت معصومه علیهاالسلام به قم مهاجرت کند. او بی درنگ با همة اعضای خانواده اش از نجف اشرف، عازم قم شد و به زیارت مرقد مطهّر حضرت معصومه علیهاالسلام مشرّف شد.

بیشتر بخوانید:

• زیارت نامه حضرت معصومه (س) از کیست؟ + متن و ترجمه
• پیام تبریک روز دختر

زندگینامه حضرت معصومه (سلام الله علیها) 

در سال ۲۰۰ هجری قمری در پی اصرار و تهدید مأمون عباسی، سفر تبعید گونه حضرت امام رضا علیه السلام به مرو انجام شد و آن حضرت بدون این که کسی از بستگان و اهل بیت خود را همراه داشته باشد، راهی خراسان شد.
یک سال بعد از هجرت برادر، حضرت معصومه علیها السلام به شوق دیدار برادر و ادای رسالت زینبی و پیام ولایت، به همراه عده‌ای از برادران و برادرزادگان خود به طرف خراسان حرکت کرد و در هر شهر و محلی، مورد استقبال مردم واقع می‌شد. این جا بود که آن حضرت نیز همچون عمه بزرگوارش، حضرت زینب علیهاالسلام پیام مظلومیت و غربت برادر گرامی اش را به مردم مؤمن و مسلمان می‌رساند و مخالفت خود و اهلبیت علیهم السلام را با حکومت حیله گر بنی عباس، اظهار می‌کرد و وقتی کاروان آن حضرت به شهر ساوه رسید، عده‌ای از مخالفان اهلبیت علیهم السلام که از پشتیبانی مأموران حکومت برخوردار بودند، با همراهان حضرت وارد جنگ شدند که در نتیجه تقریباً همه مردان کاروان به شهادت رسیدند و حتی بنابر نقلی حضرت معصومه علیهاالسلام را نیز مسموم کردند.

به هر حال، یا بر اثر اندوه و غم زیاد از این حادثه و یا بر اثر مسمومیت، حضرت فاطمه معصومه علیهاالسلام بیمار شد و، چون دیگر امکان ادامه راه به طرف خراسان نبود، فرمود: مرا به شهر قم ببرید؛ زیرا از پدرم شنیدم که می‌فرمود: شهر قم، مرکز شیعیان ماست. بزرگان شهر قم وقتی از این خبر مسرت بخش مطلع شدند، به استقبال آن حضرت شتافتند و در حالی که «موسی بن خزرج»، بزرگ خاندان «اشعری» زمام ناقه آن حضرت را به دوش می‌کشید و عده فراوانی از مردم پیاده و سواره گرداگرد کجاوه آن حضرت در حرکت بودند، وارد شهر مقدس قم شد و در محلی که امروز «میدان میر» نامیده می‌شود، شتر آن حضرت در جلو در منزل «موسی بن خزرج» زانو زد و افتخار میزبانی آن حضرت نصیب او شد.
آن بزرگوار به مدت ۱۷ روز در این شهر زندگی کرد و در این مدت مشغول عبادت و راز و نیاز با پروردگار متعال بود.
محل عبادت آن حضرت در مدرسه ستیه به نام «بیت النور»، اکنون محل زیارت ارادتمندان آن حضرت است.

ماجرای دفن حضرت معصومه (سلام الله علیها) 

سرانجام در روز دهم ربیع الثانی و «بنا بر قولی دوازدهم ربع الثانی» سال ۲۰۱ ق. پیش از آن که دیدگان مبارکش به دیدار برادر روشن شود، در دیار غربت و با اندوه فراوان دیده از جهان فروبست و شیعیان را در ماتم خود به سوگ نشاند. مردم قم با تجلیل فراوان، پیکر پاکش را به طرف محلی که در آن روز بیرون شهر و به نام «باغ بابلان» معروف بود، تشییع نمودند. همین که قبر مهیا شد، در این که چه کسی بدن مطهر آن حضرت را داخل قبر قرار دهد، دچار مشکل شدند که ناگاه دو نفر سواره که نقاب به صورت داشتند، از جانب قبله پیدا شدند و به سرعت نزدیک آمدند و پس از خواندن نماز، یکی از آن دو وارد قبر شد و دیگری جسد پاک و مطهر آن حضرت را برداشت و به دست او داد؛ تا در دل خاک نهان سازد.
آن دو نفر پس از پایان مراسم، بدون آن که با کسی سخن بگویند، بر اسب‌های خود سوار و از محل دور شدند.
به گفته بعضی از علما به نظر می‌رسد که آن دو بزرگوار، دو حجت پروردگار، حضرت رضا علیه السلام و امام جواد علیه السلام باشند؛ زیرا معمولاً مراسم دفن بزرگان دین با حضور اولیای الهی انجام شده است.
پس از دفن حضرت معصومه علیهاالسلام، موسی بن خزرج سایبانی از بوریا بر فراز قبر شریفش قرار داد؛ تا این که حضرت زینب فرزند امام جواد علیه السلام در سال ۲۵۶ ق. اولین گنبد را بر فراز قبر شریف عمه بزرگوارش بنا کرد و بدین سان، تربت پاک آن بانوی بزرگوار اسلام، محور ارادتمندان اهلبیت علیهم السلام و دارالشفای دل سوختگان عاشق ولایت وامامت شد.

حرم حضرت معصومه (سلام الله علیها) تجلی گاه بارگاه حضرت زهرا (سلام الله علیها)  است

تجلی گاه حرم حضرت زهرا (سلام الله علیها)  کجاست؟ مدیر حرم حضرت معصومه سلام‌الله علی‌ها گفت: با استفائه از قرائن می‌توان گفت که گنبد و بارگاه با عظمت حرم حضرت معصومه (سلام الله علیها)  تجلی گاه گنبد و بارگاه و قبر حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها)  است.
حجت‌الاسلام والمسلمین علی‌اشرف عبدی عنوان کرد: حضرت فاطمه معصومه (سلام الله علیها)  یکی از بانوانی هستند که در مباحث علمی خودشان روایت نقل کرده‌اند و درباره ایشان روایت نقل شده است، فلذا درباره ثواب زیارت، شانیت و شخصیت این بانوی بزرگوار روایات داریم.

حرم حضرت معصومه (س) تجلی گاه بارگاه حضرت زهرا (س)

وی درخصوص شباهت‌های حضرت معصومه (سلام الله علیها)  به حضرت زهرا (سلام الله علیها)  ادامه داد: نقل است که گروهی از مردم قم به مدینه سفر کردند تا تعدادی سوال از امام موسی کاظم (علیه السلام) بپرسند، اما ایشان را پیدا نکردند و سوالات رو به منزل ایشان می‌برند و دختربچه‌ای آن‌ها را تحویل می‌گیرد و پس از مدتی سوالات را پاسخ داده به مردم اهل قم تقدیم می‌کند.
مدیر حرم حضرت معصومه سلام‌الله علیها توضیح داد: در مسیر بازگشت، کاروان مردم قم توفیق زیارت امام موسی کاظم (علیه السلام) را پیدا می‌کنند و قضیه را برای ایشان شرح می‌دهند، حضرت با قرائن متوجه می‌شوند که پاسخ سوالات را حضرت معصومه (س) پاسخ داده‌اند که در اینجا می‌فرمایند: " فدا‌ها ابوها".
وی با اشاره به اینکه در جمله "فدا‌ها ابوها" نکاتی وجود دارد افزود: نکته اول اینکه این جمله در طول تاریخ زندگانی اهل بیت (علیه السلام) فقط درمورد دو شخصیت بیان شده؛ یکی در زمان پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) که در حق دختر بزرگوارشان، حضرت فاطمه زهرا، بیان کردند و پس از آن با وجود اینکه در این خاندان چندین دختر دیگر هم بودند گفته نشد الا از زبان امام موسی کاظم (علیه السلام) که در حق حضرت معصومه (سلام الله علیها) بود.

اثبات درجه اجتهاد بانوان

حجت‌الاسلام والمسلمین عبدی درخصوص اثبات درجه اجتهاد بانوان، اظهار کرد: با نگاه به شخصیت درخشان علمی حضرت معصومه (سلام الله علیها) می‌توان نشان داد که بانوان نیز می‌توانند به درجه اجتهاد برسند که بیانگر جایگاه بالا و والای بانوان در اسلام است، برهمین اساس باید بدانیم حضرت زهرا (سلام الله علیها) بالاترین مقام زن در مکتب اسلام هستند.
وی ادامه داد: در اینجا حلقه اتصالی میان حضرت زهرا (سلام الله علیها)  و حضرت معصومه (سلام الله علیها) وجود دارد که در حدیث امام صادق (علیه السلام) که می‌فرمایند " إِنَّ لِلَّهِ حَرَماً وَ هُوَ مَکَّةُ وَ لِرَسُولِهِ حَرَماً وَ هُوَ اَلْمَدِینَةُ وَ لِأَمِیرِ اَلْمُؤْمِنِینَ حَرَماً وَ هُوَ اَلْکُوفَةُ وَ لَنَا حَرَماً وَ هُوَ قُمُّ وَ سَتُدْفَنُ فِیهِ اِمْرَأَةٌ مِنْ وُلْدِی تُسَمَّی فَاطِمَةَ مَنْ زَارَهَا وَجَبَتْ لَهُ اَلْجَنَّةُ قَالَ ... " بازتاب آن دیده می‌شود.

مدیر حرم حضرت معصومه سلام‌الله علیها ضمن اشاره به آموزه‌های زیارتی حرم حضرت معصومه (سلام الله علیها)  تصریح کرد: امام رضا (علیه السلام) آداب و آیین زیارتنامه خواهر گرامی خود را سعدبین سعد اشعری تعلیم دادند، که با دقت بر اذکار زیارتنامه این بانوی بزرگوار قرینه‌ایست از اینکه قبر حضرت معصومه (سلام الله علیها) نشان از قبر مادرشان حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) دارد.
وی در پایان افزود: با توجه به تمام قرائن و نشانه‌ها و همچنین دقت بر محتوا و آموزه‌های زیارت حضرت معصومه ((سلام الله علیها)، با کنارهم قرار دادن آن‌ها می‌بینیم که عینا آموزه‌های مکتبی حضرت زهرا (سلام الله علیها) است که در خطبه فدکیه گفته شده است.

منبع: حوزه / ایسنا