هماتوم چیست؟ (در بارداری، مردان و زنان)
هماتوم به انباشت خون در بافتهای بدن به دلیل شکستن رگهای خونی اطراف اشاره میکند. این وضعیت میتواند به عنوان پاسخ بدن به ضربه، اصابت یا جراحی ایجاد شود. هماتومها در اندازه و شدت متفاوتی دیده میشوند و در برخی موارد میتوانند علائمی مانند درد، کبودی، تورم و کاهش عملکرد بافت مورد نظر ایجاد کنند. هماتوم (به انگلیسی: Hematoma) به جمع شدن خون در بخشی از بدن، ولی بیرون از رگهای خونی گفته میشود.
انواع هماتوم:
- هماتوم سطحی: این نوع هماتوم در سطح پوست یا بافتهای نرم زیر پوستی ایجاد میشود و معمولاً ناشی از ضربههای سطحی است.
- هماتوم عمیق: این نوع هماتوم در بافتهای عمیقتر بدن، مانند عضلات و مفاصل رخ میدهد و معمولاً ناشی از ضربههای شدیدتر یا جراحی است.
- هماتوم جمعآوری: این نوع هماتوم ناشی از انباشت خون در یک فضای خاص، مانند مغز یا صفاق است و ممکن است نیاز به درمان فوری ویژه داشته باشد.
روشهای درمان هماتوم
- درمان خانگی: در بسیاری از موارد، هماتومهای سطحی با روشهای سادهای مانند استفاده از یخ، بستن بانداژ کشی و بالا بردن قسمت آسیبدیده به تدریج بهبود مییابند.
- مداخلات پزشکی: در صورتی که هماتوم باعث تورم شدید، درد غیرقابل کنترل یا عفونت شود، ممکن است پزشک تصمیم به تزریق کورتیکواستروئیدها، مکیدن خون انباشته یا در موارد بسیار نادر، جراحی برای خارج کردن خون انباشته بگیرد.
- فیزیوتراپی: در برخی موارد، به ویژه در هماتومهای عمیق، ممکن است نیاز به فیزیوتراپی باشد تا بافتها و عضلات به کارکرد طبیعی خود بازگردند.
پیشگیری از هماتوم
- استفاده از تجهیزات ایمنی و محافظتی در ورزشهای تماسی و فعالیتهای خطرناک.
- اجتناب از مصرف بیرویه داروهایی که خون را رقیق میکنند، مانند آسپیرین و آنتیکواگولانها، مگر اینکه پزشک تجویز کرده باشد.
- مراقبت از خود در زمان جراحی و رعایت دستورالعملهای پزشک برای جلوگیری از انباشت خون پس از عمل جراحی.
در زنان بیشتر شایع است یا مردان
هماتوم به عنوان انباشت خون در بافتهای بدن، در هر دو جنس میتواند رخ دهد. برخی از عوامل میتوانند در شیوع هماتوم بین زنان و مردان تفاوت ایجاد کنند. اما در کل، هماتوم در هر دو جنس به صورت مشابه رخ میدهد و اغلب ناشی از ضربه، اصابت یا جراحی است.
با این حال، برخی از عوامل ممکن است باعث شود که در بعضی موارد هماتوم در یکی از جنسها بیشتر شایع باشد:
- تفاوتهای هورمونی: تفاوتهای هورمونی بین زنان و مردان میتواند در برخی موارد بر وقوع هماتوم تأثیر بگذارد. برای مثال، زنان در دوران قاعدگی یا بارداری ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی و اثرات آن بر روی کواگولاسیون خون، دچار هماتومهای بیشتری شوند.
- عوامل فرهنگی و اجتماعی: برخی از فعالیتهای ورزشی یا شغلی که با خطر بیشتری از ضربه یا آسیب همراه باشند، ممکن است بیشتر به مردان تعلق داشته باشد. این موضوع میتواند باعث شود که هماتومها در مردان به دلیل بیشتر بودن تعرض به ضربهها و آسیبها شایعتر باشد.
- با این حال، باید تأکید کرد که هماتوم به صورت کلی در هر دو جنس میتواند رخ دهد و تفاوتهای جنسیتی در شیوع آن نسبتاً جزئی است. درمان و پیشگیری هماتوم به یک شکل در هر دو جنس اهمیت دارد و باید به صورت مناسب درمان و مراقبت شود.
علائم هماتوم چیست؟
علائم هماتوم ممکن است بسته به موقعیت، شدت و نوع آن متفاوت باشد. در اکثر موارد، علائم زیر میتوانند در یک هماتوم مشاهده شوند:
- تورم: انباشت خون در بافتها باعث ایجاد تورم در منطقه میشود.
- درد: هماتوم ممکن است منجر به درد در ناحیه آسیبدیده شود. درد میتواند در مواقعی که فشاری بر روی ناحیه هماتوم وارد شود یا به دلیل التهاب ایجاد شده در ناحیه باشد.
- تغییر رنگ پوست: به دلیل خونریزی و انباشت خون در زیر پوست، رنگ پوست در اطراف هماتوم ممکن است به رنگ آبی، قرمز، سبز یا زرد تغییر کند. این تغییرات رنگ به مرور زمان پس از بهبود هماتوم از بین میروند.
- گرمی موضعی: در برخی موارد، ناحیه هماتوم ممکن است گرمتر از سایر قسمتهای بدن باشد به دلیل وجود التهاب در آن ناحیه.
- کاهش حرکت: در بعضی موارد، به دلیل درد و تورم، حرکت در ناحیه آسیبدیده ممکن است کاهش یابد.
- سفتی: در مواردی که هماتوم در نزدیکی عضلات یا مفاصل رخ دهد، سفتی موضعی ممکن است احساس شود.
در صورتی که علائم هماتوم شدید باشند یا بهبودی در طی چند روز به دنبال درمان خانگی مشاهده نشود، بهتر است با پزشک مشورت کرده و در صورت لزوم درمانهای پزشکی مناسب را طی کنید.
عوارض هماتوم
در بیشتر موارد، هماتومها به صورت خودبخودی و با مراقبتهای مناسب درمان میشوند و عوارض جدی ندارند. اما در برخی موارد، هماتوم میتواند منجر به عوارضی شود که نیاز به توجه پزشکی دارند:
- عفونت: در صورتی که هماتوم ناشی از یک ضربه باز یا جراحی باشد، ممکن است عفونت در ناحیه آسیبدیده بروز کند. علائم عفونت شامل قرمزی، گرمی، تورم و درد شدید میشود.
- فشار بر اعصاب یا مویرگها: در برخی موارد، هماتوم ممکن است به اندازهای بزرگ شود که فشار بر اعصاب یا مویرگهای اطراف وارد کند. این فشار میتواند باعث کاهش حس یا حرکت در ناحیه مربوطه شود.
- کالسیفیکاسیون: در موارد نادری، هماتوم ممکن است به جای ریزش کامل، سخت و کلسیفیه شود. این عارضه به عنوان کالسیفیکاسیون هماتوم شناخته میشود و ممکن است درد یا ناراحتی ایجاد کند.
- انسداد گردش خون: در مواردی که هماتوم در نزدیکی عروق خونی رخ دهد، ممکن است باعث انسداد یا کاهش گردش خون در ناحیه شود.
- کمخونی: در مواردی که هماتومها بزرگ یا مکرر باشند، ممکن است موجب کمخونی شوند. کمخونی میتواند نشانههایی مانند خستگی، ضعف و کاهش توانایی تحمل فعالیتهای روزمره داشته باشد.
آیا امکان پیشگیری از هماتوم وجود دارد؟
امکان کامل پیشگیری از هماتوم وجود ندارد، اما راههایی وجود دارد که میتوانید به کاهش خطر ابتلا به هماتوم کمک کنید:
- حفاظت در هنگام ورزش: هنگام انجام فعالیتهای ورزشی یا تمریناتی که احتمال آسیبدیدگی بالاست، از تجهیزات محافظ استفاده کنید، مانند محافظ زانو، مچبند، کلاه حفاظتی و سایر تجهیزات مربوط به ورزش.
- ایمنی در محیط کار: اگر شغل شما خطر آسیبدیدگی به بدن را افزایش میدهد، از تجهیزات ایمنی مناسب استفاده کنید و دستورالعملهای ایمنی را دنبال کنید.
- کنترل بیماریهای خونی: اگر به بیماریهایی مبتلا هستید که بر کواگولاسیون خون تأثیر میگذارند، مانند هموفیلی یا بیماریهای کبدی، با رعایت دستورات پزشک و مصرف داروهای تجویز شده میتوانید خطر ایجاد هماتوم را کاهش دهید.
- استفاده از داروهای ضدانعقاد خون به درستی: اگر داروهای ضدانعقاد خون مصرف میکنید، دقت کنید که به درستی و با توجه به دستور پزشک مصرف کنید. همچنین پیش از شروع یا توقف هر دارویی جدید، پزشک خود را مطلع سازید.
- افزایش استحکام عضلانی: تقویت عضلات بدن میتواند به حفاظت از بافتهای نرم و استخوانها در برابر ضربه و آسیب کمک کند. تمرینات استقامتی و انعطافپذیری به تقویت عضلات کمک میکنند.
تشخیص انواع هماتوم
برای تشخیص صحیح انواع هماتوم، پزشکان معمولاً از روشهای زیر استفاده میکنند:
- معاینه فیزیکی: پزشک ابتدا به معاینه فیزیکی ناحیه مشکوک میپردازد. او به رنگ، تورم، درد و هرگونه تغییر در حرکت ناحیه توجه میکند.
- تاریخچه بیمار: پزشک از بیمار دربارهی علت احتمالی هماتوم (مانند ضربه، اصابت، جراحی یا بیماریهای خونی) و همچنین علائم و عوارض مشاهدهشده سوال میکند. این اطلاعات به پزشک کمک میکند تا بفهمد که هماتوم چگونه ایجاد شده و چه انواع درمانی لازم است.
- تصویربرداری: در بعضی موارد، پزشک ممکن است تصویربرداری مانند اکوگرافی، ماموگرافی، بررسی اشعه X، CT اسکن یا MRI برای تشخیص دقیقتر هماتوم و بررسی وضعیت بافتهای اطراف نیاز داشته باشد.
- آزمایشهای خون: در برخی موارد، پزشک ممکن است آزمایشهای خونی برای بررسی اختلالات خونی یا عواملی که ممکن است باعث ایجاد هماتوم شده باشند، تجویز کند. این آزمایشها میتوانند شامل شمارش کامل خون، بررسی کواگولاسیون خون و ... باشند.
آیا هماتوم درمان دارد؟
بله، هماتومها درمان دارند. در بیشتر موارد، هماتومها به صورت خودکار و بدون نیاز به درمان خاصی بهبود مییابند. با این حال، بسته به مکان، اندازه و شدت هماتوم، روشهای درمانی متفاوتی وجود دارد:
- مراقبتهای خانگی: در بسیاری از موارد، هماتومهای سطحی میتوانند با مراقبتهای خانگی مانند استراحت، یخ زدایی، فشار بندی و بالا بردن ناحیه متأثر درمان شوند. این روشها کمک میکنند تا تورم، درد و رنگآمیزی پوست کاهش یابد و فرآیند بهبودی را تسریع کنند.
- درمانهای ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAIDs): ممکن است پزشک داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن برای کاهش درد و التهاب تجویز کند.
- اسپیریشن یا جراحی: در مواردی که هماتوم بسیار بزرگ است یا فشار زیادی بر بافتهای اطراف ایجاد میکند، ممکن است پزشک تصمیم به اسپیریشن (خارج کردن خون از هماتوم با سرنگ) یا جراحی بگیرد.
- فیزیوتراپی: در مواردی که هماتوم باعث کاهش حرکت و عملکرد ناحیه متأثر شده است، فیزیوتراپی میتواند به بازیابی قدرت و انعطافپذیری کمک کند.
- درمان عوارض: در صورت وجود عفونت یا کمخونی به علت هماتوم، ممکن است پزشک آنتیبیوتیک یا مکملهای آهن تجویز کند.
با اینکه هماتومها قابل درمان هستند، اما بهتر است با پزشک مشورت کنید تا درمان مناسب برای شما تعیین شود. پزشک بر اساس شدت و موقعیت هماتوم، تاریخچهی پزشکی شما و هرگونه عوارض موجود روشهای درمانی را توصیه میکند.
همچنین، مراقبت از خود و پیشگیری از آسیبهای احتمالی نیز به کاهش خطر ایجاد هماتوم و عوارض آن کمک میکند. به خصوص در مواردی که شما در گذشته تجربهی هماتوم داشتهاید یا به علت بیماریهای خونی یا مصرف داروهای ضدانعقاد خون در معرض خطر بیشتری قرار دارید. در نهایت، اگر مشکلاتی همچون درد شدید، تورم طولانی مدت یا علائم عفونت دیدید، به پزشک مراجعه کنید تا بتواند شما را در مورد نحوه درمان هماتوم راهنمایی کند.
داروهای مربوط به درمان هماتوم
داروهای مربوط به درمان هماتوم عمدتاً به کاهش عوارض و تسریع فرایند بهبودی کمک میکنند. در اینجا به برخی از داروهای مرسوم برای درمان هماتوم اشاره میکنیم:
- ضدالتهابهای غیراستروئیدی (NSAIDs): این دسته از داروها، مانند ایبوپروفن و ناپروکسن، به کاهش التهاب و درد مرتبط با هماتوم کمک میکنند.
- داروهای مسکن: داروهایی مانند پاراستامول برای کاهش درد ناشی از هماتوم میتوانند مفید باشند.
- کورتیکواستروئیدها: این داروها به صورت تزریق مستقیم به منطقه هماتوم به کاهش التهاب و تورم کمک میکنند. این روش درمانی بیشتر در هماتومهای شدید و مزمن به کار میرود.
- داروهای موضعی: کرمها و ژلهای موضعی حاوی مواد ضدالتهابی و مسکن میتوانند به کاهش درد و التهاب موضعی کمک کنند.
- داروهای ضدانعقاد خون: در برخی موارد، پزشک ممکن است تجویز کند که از داروهای ضدانعقاد خون مانند وارفارین یا هپارین استفاده شود تا خونریزیهای داخلی جلوگیری شود. البته این داروها فقط زمانی تجویز میشوند که مزایای آنها بیشتر از خطرات آنها باشد.
توجه داشته باشید که مصرف هر یک از این داروها باید تحت نظر پزشک صورت گیرد. همچنین برای موارد خاصی که به علت حساسیتها یا دیگر موارد پزشکی، این داروها مناسب نیستند، پزشک میتواند راهنمایی اصولی به شما ارائه نماید.
درمان هماتوم در طب سنتی
در طب سنتی، روشهای متنوعی برای درمان هماتوم وجود دارد. برخی از این روشها شامل استفاده از گیاهان دارویی، مکملهای طبیعی و تکنیکهای خارجی مانند ماساژ و کمپرس سرد است. در اینجا برخی از روشهایی که در طب سنتی برای درمان هماتوم استفاده میشوند را بیان میکنیم:
- کمپرس سرد: در طب سنتی، استفاده از بستهی یخ برای کاهش خونریزی و تورم در ناحیه هماتوم توصیه میشود. بسته یخ باید به صورت مکرر بر روی ناحیه متأثر قرار گیرد.
- ماساژ نرم: ماساژ نرم و آرام در ناحیه اطراف هماتوم میتواند به افزایش گردش خون کمک کند و به حل شدن هماتوم سرعت ببخشد. ماساژ باید به طور ملایم و با استفاده از روغنهای گیاهی مانند روغن زیتون انجام شود.
- استفاده از گیاهان دارویی: برخی از گیاهان دارویی مانند آرنیکا، کمفری و کلاندولا، در طب سنتی نیز برای درمان هماتوم استفاده میشوند.
- استفاده از مکملهای طبیعی: مصرف مکملهای طبیعی مانند ویتامین C و زینک میتواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند و بهبودی از هماتوم را تسریع نماید.
- ماساژ با روغن: روغندار کردن با استفاده از روغنهای گیاهی مانند روغن زیتون یا روغن بادام بر روی ناحیه هماتوم به منظور کاهش درد و تورم و تسریع در فرآیند بهبودی کاربرد دارد. روغندار کردن باعث میشود پوست نرمتر و کمتر حساس شود و همچنین به افزایش گردش خون کمک میکند.
- استراحت و بلند کردن ناحیه متأثر: در طب سنتی توصیه میشود که در طول روز چندین بار ناحیه متأثر را بلند کنید تا به کاهش تورم کمک کند. همچنین، از ناحیه مصدوم استراحت داده و فشار نیورده تا بهبودی سریعتر صورت گیرد.
- گرم کردن: پس از چند روز از زمان بروز هماتوم، میتوانید از کمپرس گرم برای کاهش درد و تورم استفاده کنید. گرما باعث افزایش جریان خون در ناحیه میشود و به حل شدن هماتوم سرعت میبخشد.
بیشتر بخوانید:
درمان هماتوم با داروهای گیاهی
درمان هماتوم با داروهای گیاهی میتواند روشی جایگزین و کم عوارضتر نسبت به داروهای شیمیایی باشد. البته باید توجه داشت که قبل از استفاده از هرگونه درمان گیاهی، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. برخی از گیاهان و مواد طبیعی که ممکن است در درمان هماتوم مفید باشند عبارتاند از:
- آرنیکا: این گیاه دارای خواص ضد التهابی و ضد ورم است و میتواند به کاهش تورم و درد در ناحیه هماتوم کمک کند. محصولات آرنیکا عمدتاً به صورت کرم یا ژل در دسترس هستند و بر روی ناحیه متأثر مالیده میشوند.
- ویچ هازل (همامیلیس): این گیاه به خاطر خواص آنتیاکسیدانی و ضد التهابی میتواند به بهبود هماتومها کمک کند. ویچ هازل میتواند به کاهش تورم و رنگآمیزی پوست ناشی از هماتوم کمک کند.
- کمفری: کمفری گیاهی است که به دلیل داشتن موادی مانند آلانتوئین و روسمارینیک اسید، خواص ضد التهابی و ترمیم کننده دارد. کمفری میتواند به کاهش تورم و بهبود زخمها و صدمات بافتی کمک کند.
- زردچوبه: زردچوبه دارای کورکومین است که خواص ضد التهابی و آنتیاکسیدانی دارد. مصرف زردچوبه میتواند به کاهش درد و تورم ناشی از هماتوم کمک کند.
- جینکو بیلوبا: این گیاه به دلیل خواص آنتیاکسیدانی و افزایش جریان خون در بافتهای کوچک میتواند در درمان هماتوم مفید باشد. جینکو بیلوبا بهبود گردش خون را تسهیل میکند و ممکن است به کاهش تورم و رنگآمیزی پوست کمک کند.
- پاپایا: پاپایا حاوی آنزیم پپین است که میتواند به هضم پروتئینهای خون بریزه و به حل شدن هماتوم کمک کند. پاپایا را میتوان به صورت مکمل یا عصاره استفاده کرد.
- روغن اسطوخودوس: روغن اسطوخودوس خواص ضد التهابی و ضد ورم دارد و میتواند به کاهش درد و تورم مرتبط با هماتوم کمک کند. این روغن را میتوان به صورت موضعی بر روی ناحیه متأثر استفاده کرد.
- روغن کلاندولا: روغن کلاندولا خواص ضد التهابی و ترمیم کننده دارد و میتواند به بهبود هماتومها کمک کند. این روغن را میتوان به صورت موضعی بر روی ناحیه متأثر استفاده کرد.
توجه داشته باشید که استفاده از داروهای گیاهی برای درمان هماتوم باید بر اساس توصیه پزشک انجام شود. برخی از این گیاهان ممکن است تداخلات دارویی با داروهای تجویزی شما داشته باشند یا در برخی افراد عوارض جانبی ایجاد کنند. پس قبل از استفاده از هر گونه درمان گیاهی، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
انواع هماتوم از نظر جایی که در بدن ظاهر میشود
هماتومها میتوانند در بخشهای مختلف بدن به وجود آیند. انواع هماتوم از نظر محل ظهور در بدن عبارتاند از:
- هماتوم پوستی: این نوع هماتوم در زیر پوست به وجود میآید و بیشتر به عنوان کبودیها شناخته میشود. این کبودیها معمولاً به علت آسیب دیدگی کوچک عروق خونی زیر پوست ایجاد میشوند و اغلب به صورت خود به خود درمان میشوند.
- هماتوم عضلانی: هماتوم عضلانی درون بافت عضله ایجاد میشود و معمولاً در پی آسیبها و کشیدگیهای عضلانی رخ میدهد. این نوع هماتوم ممکن است درد و تورم موضعی ایجاد کند و نیاز به استراحت و درمانهای موضعی دارد.
- هماتوم استخوانی: هماتوم استخوانی در داخل استخوانها به وجود میآید و معمولاً ناشی از شکستگیها یا آسیبهای جدی است. درمان این نوع هماتوم ممکن است نیاز به مداخلات پزشکی و تدابیر ارتوپدی داشته باشد.
- هماتوم زیرناخنی: این نوع هماتوم در زیر ناخن به وجود میآید و معمولاً ناشی از ضربه به ناخن یا انگشت است. در برخی موارد، به علت فشار خون بر روی ناخن، ممکن است درد شدیدی ایجاد شود و نیاز به مراجعه به پزشک داشته باشد.
- هماتوم داخلجمجمهای: این نوع هماتوم در داخل جمجمه یا مغز به وجود میآید و معمولاً ناشی از آسیبهای جدی به سر است.
هماتوم در بارداری
هماتوم در بارداری میتواند به عنوان یک پدیده نسبتاً شایع اتفاق بیفتد. بارداری تغییرات فیزیولوژیکی متعددی را در بدن زن ایجاد میکند که میتواند منجر به بروز هماتومها شود. انواع هماتوم در بارداری عبارتاند از:
- هماتوم جفتی (جفت هماتوم): این نوع هماتوم در جفتهای بارداری ایجاد میشود و اغلب به علت جریان خون بیش از حد در ناحیه جفت به وجود میآید. این وضعیت معمولاً بدون عوارض جدی است و به تدریج بهبود مییابد.
- هماتوم رحمی: این نوع هماتوم در دیواره رحم ایجاد میشود و ممکن است به علت خونریزیهای کوچک در طول بارداری رخ دهد. هماتوم رحمی معمولاً بیخطر است، اما در برخی موارد ممکن است نیاز به مراقبتهای پزشکی وجود داشته باشد.
- هماتوم بین جفت و جدار رحم (هماتوم سابکرویونیک): این نوع هماتوم در فضای بین جفت و جدار رحم ایجاد میشود و ممکن است به علت خونریزیهای کوچک در این ناحیه به وجود آید. هماتوم سابکرویونیک ممکن است باعث افزایش خطر سقط جنین شود و نیاز به مراقبتهای پزشکی دارد.
در صورت بروز هر گونه هماتوم در دوران بارداری، مراجعه به متخصص زنان و زایمان برای ارزیابی وضعیت و دریافت مشاوره ضروری است. بسته به شدت و موقعیت هماتوم، پزشک ممکن است توصیههایی در خصوص استراحت، مراقبتهای مناسب و درمانهای موضعی ارائه دهد. در بعضی موارد ممکن است داروهایی تجویز شود که منظور از آنها کنترل خونریزی و کاهش عوارض مرتبط با هماتوم است.
پیشگیری از هماتومهای بارداری
برای پیشگیری از هماتومهای بارداری، میتوانید روشهای زیر را در نظر بگیرید:
- استفاده از پنبههای گرم برای کاهش درد و تورم موضعی.
- اجتناب از فعالیتهای شدید و ورزشهایی که باعث تحریک ناحیه مصدوم میشوند.
- اطمینان از دریافت کافی مواد مغذی مانند ویتامینها و مواد معدنی.
- استراحت کافی و بلند کردن ناحیه متأثر به منظور کاهش تورم و تسریع فرآیند بهبودی.
به یاد داشته باشید که در صورت بروز هر گونه هماتوم در دوران بارداری، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا اوضاع را بررسی کرده و در صورت لزوم، راهنماییهای لازم را ارائه دهد. در برخی موارد، پزشک ممکن است بررسیهای بیشتری از جمله انجام سونوگرافی یا دیگر آزمایشها را توصیه کند تا اطمینان حاصل کند که بارداری به طور صحیح پیش میرود و هیچ خطری برای جنین وجود ندارد.
سایر نکات مفید درباره هماتوم
موقعیت هماتومها
همانطور که قبلاً گفته شد، هماتومها میتوانند در قسمتهای مختلف بدن رخ دهند. اما برخی قسمتهای بدن ممکن است به دلیل آناتومی یا کارکردهای خاص خود، بیشتر در معرض خطر ایجاد هماتوم باشند. به عنوان مثال، ناحیههایی که بافت چربی یا عضله بیشتری دارند، احتمال بروز هماتوم بیشتری دارند.
عوامل خطر
برخی از عوامل خطر ممکن است افراد را در معرض بروز هماتوم قرار دهد. این عوامل شامل سن، بیماریهایی مانند هموفیلی (که باعث اختلال در فرایند انعقاد خون میشود)، کمبود ویتامینهایی مانند ویتامین K و C، استفاده از داروهایی که باعث کاهش انعقاد خون میشوند (مانند آسپیرین و آنتی کوآگولانها) و در نهایت، ورزشهای شدید یا تمرینهای بدون آمادگی کافی میباشد.
هماتوم و عفونت
در برخی موارد، هماتوم ممکن است به دلیل انسداد یا آسیب به رگهای خونی، موجب ایجاد عفونت در ناحیه مصدوم شود. در این صورت، پزشک ممکن است درمانهای ضدعفونی کننده موضعی یا داروهای ضدبیوتیک تجویز کند تا عفونت را کنترل کرده و جلوگیری از گسترش آن کند.
هماتومها در کودکان
کودکان به دلیل بازی بیشتر و فعالیتهای روزانهای که انجام میدهند، بیشتر در معرض خطر ایجاد هماتوم هستند. در صورت بروز هماتوم در کودکان، معمولاً به صورت خود به خود بهبود مییابد. اما در صورتی که کبودی یا تورم شدید باشد یا به مدت طولانی باقی ماند، بهتر است با پزشک مشورت کنید.
تفاوت بین هماتوم و اکیموز
هرچند که هماتوم و اکیموز هر دو به عنوان کبودیهای پوستی شناخته میشوند، اما تفاوتهایی بین آنها وجود دارد. هماتوم معمولاً ناشی از آسیب دیدگی عروق خونی درون بافتهای بدن است و ممکن است باعث تورم و درد شود. اکیموز از سوی دیگر، به عنوان یک کبودی کوچک و سطحی شناخته میشود که به علت آسیبهای سطحی به پوست ایجاد میشود و معمولاً بدون درد است.
مراقبتهای خانگی
در بسیاری از موارد، هماتومهای سطحی و کمشدت را میتوان با مراقبتهای خانگی درمان کرد. این مراقبتها شامل اعمال یخ بر روی ناحیه مصدوم به مدت ۲۰ دقیقه هر چند ساعت در یک روز یا دو روز اول بعد از آسیب، نگهداشتن قسمت مصدوم در موقعیت بالاتر از سطح قلب و استراحت کافی میباشد. در صورتی که درد شدید باشد، ممکن است پزشک داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) تجویز کند.
سخن پایانی
هماتومها در قسمتهای مختلف بدن به وجود میآیند و علائم و عوارض متفاوت هماتوم میتواند متنوع باشد. با در نظر گرفتن موقعیت، شدت و علت آسیب، پیشگیری، تشخیص و درمان هماتوم به صورت مناسب انجام میشود. در بعضی از موارد، مراقبتهای خانگی میتواند کافی باشد تا هماتوم بهبود یابد، در حالی که در موارد شدیدتر یا زمانی که عفونت یا عوارض دیگری به همراه دارد، ممکن است نیاز به مداخلات پزشکی وجود داشته باشد.
منبع: تابناک جوان