کاریزماتیک یعنی چه و چگونه شخصیتی کاریزماتیک داشته باشیم؟

افراد کاریزماتیک رهبرانی هستند که شخصیت کاریزماتیک‌شان باعث چهره کاریزماتیک آن ها شده است. حتما در اطراف و زندگی به انسان‌هایی برخورد کرده‌اید که قدرت رهبری و جاذبه غیرعادی داشته باشند، به گونه‌ای که هر فردی بدون اراده و چشم بسته تمایل دارد از وی اطاعت کرده و از طرفدارانش باشد. برخلاف تصور بسیاری از افراد کاریزما ارتباط چندانی به ظاهر افراد نداشته و نتیجه مجموعه‌ای از رفتارهاست که با یادگیری آن‌ها می‌توان به شخصیتی دست یافت که به محض ورود به هر جمعی دیگران را مجذوب کرد.

معنی کاریزما در لغت

کاریزما یعنی چه؟ فَرَهْمَندی یا کاریزما (به یونانی: χάρισμα؛ تلفظ: «خاریسما») در لغت به معنی جذابیت غیرعادی و دارا بودن صفت‌های ویژه و ممتاز و منحصربه فردی است که مورد پسند و ستایش تعداد زیادی از دیگر انسان هاست. جاذبه‌ای انفرادی (فردی) که اثری اجتماعی (جمعی) دارد.
از اواسط قرن بیستم و در ادبیات سیاسی و اجتماعی، واژه کاریزما به تعبیر غالبی در توصیف چهره‌های سیاسی برجسته بدل شد، چهره‌های مثبت یا منفی که جذابیت مقاومت ناپذیری برای توده‌ها داشته، توان اثرگذاری بی مانندی بر آن‌ها یافته بودند.
لغت کاریزماتیک نیز برای توصیف ابرانسانی بکار می‌رود که فراتر از اراده و اختیار مردم، آنان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و هیچ کس یارای مقاومت در برابر او یا حق انتخاب و انتقاد ندارد. واژه کاریزما برگرفته از خاریسمای یونانی به معنای جاذبه ذاتی است که خود از خاریتاس به معنای متانت، جذابیت، برکت، و موهبت می‌آمد.

کاریزماتیک چیست

کاریزما، در اصطلاح به خصوصیت کسی گفته می‌شود که به شخصه و یا به عقیده دیگران، دارای قدرت رهبری فوق‌العاده است. این اصطلاح اغلب در علوم سیاسی و جامعه‌شناسی به کار برده می‌شود تا زیرمجموعه‌ای از رهبرانی را که با استفاده از نیروی توانایی شخصی خود می‌توانند تأثیراتی عمیق و استثنایی در پیروان خود داشته باشند، توصیف کنند.
اما خبر خوب اینجاست: کاریزما یک خصیصه ذاتی و اکتسابی است. شما اگر فرد کاریزماتیکی هستید، می‌توانید آن را تقویت کنید تا همچنان قدرتش را حفظ کند و اگر فرد کاریزماتیکی نیستید، می‌توانید آن را بدست آورید… خیلی ساده. افراد موفق تنها عادت‌های موفقی دارند. افراد کاریزماتیک نیز، فقط عادت‌های کاریزماتیک دارند.

شخصیت کاریزماتیک یعنی چه

شخصیت کاریزماتیک، به کاراکتری گفته می‌شود که به سبب داشتن برخی ویژگی‌ها الگوی سایرین محسوب می‌شود و حتی می‌تواند برای آن‌ها الهام بخش هم باشد. شخصیت‌های کاریزماتیک که در دنیا زیاد پیدا نمی‌شوند، افرادی هستند که می‌توانند با قدرت خود جمعیت زیادی را تحت تاثیر قرار دهند و آن‌ها را به سمت و سوی خود جذب کنند.

رفتار کاریزماتیک چگونه است؟

وقتی که برای اولین بار کسی را ملاقات می‌کنیم، به طور غریزی بررسی می‌کنیم تا ببینیم که آیا او یک دوست بالقوه است یا یک دشمن و اینکه آیا قدرت و قصد ابراز دوستی یا دشمنی خود را دارد یا خیر. قدرت و قصد، چیز‌هایی هستند که ما در دیگران ارزیابی می‌کنیم: «آیا می‌تواند کوه‌ها را برای من جا به جا کند؟ آیا اصلاً برایش مهم هست که چنین کند؟»
اصلاً برای پاسخ دادن به پرسش نخست است که سعی می‌کنیم بفهمیم او چقدر ما را دوست دارد. به طور مشابه، وقتی یک آدم کاریزماتیک را ملاقات می‌کنیم، این حس به ما دست می‌دهد که او قدرت زیادی دارد و ما را هم بسیار دوست می‌دارد.
معادله‌ای که کاریزما را برای شما به ارمغان می‌آورد، بسیار ساده است. تمام کاری که باید بکنید این است که اقتدار و اشتیاق زیادی در رفتارتان داشته باشید، زیرا رفتار کاریزماتیک متشکل از این دو مبحث است. «مبارزه یا فرار؟» مسئله‌ای از جنس اقتدار است. «دوست یا دشمن؟» نیز مسئله‌ای از جنس اشتیاق است.
اما یک بعد مهم دیگر وجود دارد که زمینه ساز این دو کیفیت است: حضور فردی. وقتی مردم تجربهٔ دیدن رفتار یک فرد کاریزماتیک را توصیف می‌کنند، چه آن فرد کالین پاول باشد یا دالایی لاما، آن‌ها اغلب به حضور فوق العادهٔ او اشاره می‌کنند.

کاریزماتیک بودن

در بحث آموزش مدیران اجرایی، «حضور داشتن» مهم‌ترین جنبه کاریزمای فردی است، زیرا آن‌ها می‌خواهند حضور اجرایی یا مدیریتی خود را تقویت کنند و این خواسته درستی است: «حضور شما» زیربنای اصلی کاریزمای شما است، زیربنایی که همه چیز بر روی آن سوار خواهد شد. وقتی شما با یکی از بزرگان کاریزماتیک دنیا هستید، نه تنها قدرت و تعهد مشتاقانه او را احساس می‌کنید، بلکه این حس را نیز دارید که او کاملاً در اتاق با شما است و به معنای واقعی کلمه «حضور» دارد.

کاریزماتیک بودن، یکی از ویژگی‌های شخصیتی است که به دلیل داشتن برخی از ویژگی ها، الگوی افراد دیگر محسوب می‌شود تا جایی که حتی برای این افراد جامعه الهام بخش است.
کاریزماتیک بودن، از جمله ویژگی شخصیتی است که اگرچه افراد زیادی در سراسر دنیا دارای این ویژگی نیستند، امّا آن‌هایی هم که از آن بهره‌مند هستند با قدرتی که دارند می‌توانند گروه زیادی را تحت تاثیر خود قرار دهند و درواقع، آن‌ها را به سوی خود جذب کنند.

رهبر کاریزماتیک کیست؟

رهبر کاریزماتیک فردی است که در به وجود آمدن رابطه‌ای تاثیرگذار، بدون استفاده از زور یا پاداش مالی موفق است و توانایی الهام بخشی و تلقین به پیروان خود را دارد چرا که ارتباط رهبران کاریزماتیک با پیروانشان رابطه مرید و مراد است و آن‌ها نمادی برای برخی از ارزش‌ها شمرده می‌شوند.
در حقیقت، پیروان نسبت به رهبران خود رابطه‌ای عاطفی دارند و فعالیت‌هایی که انجام می‌دهند ماوراء هنجار‌های پذیرفته شده در جامعه است.

ویژگی افراد کاریزماتیک چیست؟

مهرداد ثابت، روانشناس در رابطه با افرادی دارای ویژگی کاریزما اظهار کرد: افراد دارای کاریزما، الهام بخش، گرم و صمیمی هستند و شخصیتی تاثیرگذار، دوست داشتنی و قابل اعتماد دارند؛ به طوری که اغلب مردم در حیطه کار و تجارت خود علاقه دارند با آن‌ها همکاری کنند و ایده‌های آن‌ها با استقبال خوبی روبرو می‌شوند و افراد تحت تاثیر ایده‌های آن‌ها قرار می‌گیرند.

صدا

وی در خصوص ویژگی‌های شخصیت کاریزماتیک بیان کرد: افرادی که دارای شخصیت کاریزماتیک هستند ویژگی‌هایی دارند که یکی از آن ها، صدای فرد است که در اولین برخورد می‌تواند تاثیر زیادی روی شنونده بگذارد و تا حدی به وی کمک کند تا شخصیت فرد مقابل را بشناسد.
این روانشناس تصریح کرد: صدای قاطع و با صلابت، یکی از رکن‌های کاریزماتیک بودن فرد است چرا که لحن صحبت و ریتمی که او به حرف زدن خود می‌دهد، می‌تواند مخاطب را جذب یا دفع کند. از اینرو، هرچه صدا زیباتر باشد طبیعی است که تاثیرگذاری اش هم بیشتر باشد. به همین دلیل وقتی فرد به طور ماهرانه صحبت می‌کند می‌تواند امیدوار باشد که توجه‌ها را به سمت خود جلب کند.

اعتماد به نفس

ثابت گفت: اعتماد به نفس، یکی دیگر از ویژگی‌های شخصیتی افراد کاریزماتیک است چرا که اعتماد به نفس، توانمندی در انجام کار‌ها با انگیزه درونی و به شکلی قاطع و محترمانه است که فرد هیچ گونه نگرانی ندارد که دیگران چه فکری درمورد او می‌کنند.

فن بیان

وی ادامه داد: نفوذ کلام یا فن بیان از دیگر ویژگی‌های افراد کاریزماتیک است که در این خصوص باید گفت همان طور که افراد، اصول نوشتن را در مدرسه و از طریق تمرین در مدت زمانی معین می‌آموزند، می‌توانند سخنوری را از طریق آموزش و با تمرین مداوم یاد بگیرند و افرادی که در صحبت کردن خود توانایی بالایی دارند باید به این نکته توجه کنند که صِرف توانمند بودن در صحبت کردن و خواندن مطالب، نمی‌توانند خود را از کسب مهارت فن بیان محروم کنند و در این میان باید گفت که نباید از جادوی کلام خود غافل شد!

امید

این روانشناس افزود: مثبت اندیشی و امید همیشگی و یافتن راه حل مناسب برای برطرف شدن مشکلات از دیگر ویژگی‌های افراد کاریزماتیک است چرا که آن‌ها هیچ زمانی و تحت هیچ شرایطی ناامید نمی‌شوند و در مقایسه با دیگران، همیشه نگاه عمیق تری به مسائل دارند.
در این میان، پرسشی که برای اغلب افراد علاقه‌مند به ویژگی شخصیتی کاریزماتیک مطرح می‌شود این است که چگونه می‌توانند کاریزمای خود را افزایش و ارتباطات خود را بهبود دهند؟!

صبر و ادب

ثابت، در خصوص افزایش کاریزما در افراد و بهبود ارتباطات بیان کرد: آدم‌ها تمایل به همکاری با افرادی دارند که به آن‌ها علاقه‌مند هستند. از اینرو، شما به عنوان فردی که قصد دارید این ویژگی شخصیتی را در خود تقویت کنید باید به صورتی رفتار کنید که دوستتان داشته باشند و در این میان هم از دو ویژگی مهم صبر و ادب غافل نشوید.
وی تصریح کرد: مردم جذب آدم‌هایی می‌شوند که سَرِ حرف خود می‌ایستند و اگر قولی می‌دهند و یا حرفی را بیان می‌کنند آن را به خوبی و با دقت، در همان زمان مشخص یا زودتر از آن انجام می‌دهند.

خوش قلب

این روانشناس تاکید کرد: مردم به انسان‌های خوش قلب اعتماد می‌کنند. از اینرو، وقتی به آن‌ها توصیه می‌کنید که به آن‌ها بیشتر از خودتان سود می‌رسانید به خوش قلب بودنتان ایمان می‌آورند که نباید از این موهبت الهی غافل شوید.

صداقت

ثابت در رابطه با اهمیت صداقت به عنوان یکی از راه‌های افزایش کاریزما و بهبود ارتباطات گفت: مردم دوست دارند که سرمایه خود را در اختیار افراد صادق، سالم و بااخلاق قرار دهند. از اینرو توجه کنید درخصوص مطالب بازاریابی به هیچ عنوان دروغ نگویید.
وی در پایان خاطرنشان کرد: اغلب، ویژگی‌های مثبت افراد کاریزماتیک باعث تمایز آن‌ها از دیگر افراد جامعه می‌شود که باید به این موضوع توجه کرد که این ویژگی را می‌توان به صورت اکتسابی بدست آورد و به خوبی تقویت کرد.

چگونه شخصیتی کاریزماتیک داشته باشیم؟

برخلاف تصور بسیاری از افراد کاریزما ارتباط چندانی به ظاهر افراد نداشته و نتیجه مجموعه‌ای از رفتارهاست که با یادگیری آن‌ها می‌توان به شخصیتی دست یافت که به محض ورود به هر جمعی دیگران را تحت تاثیر قرار دهد. افراد کاریزماتیک به اطرافیان انرژی بخشیده و به آن‌ها انگیزه حرکت به رو جلو می‌دهند. اگر به دنبال دست یافتن به کاریزما هستید، در ادامه مطلب با ما همراه باشید.

۱. اشتیاق درونی را به دیگران القا می‌کنند

اولین چیزی که در مورد افراد کاریزماتیک جلب توجه می‌کند، القای حس سرزندگی به اطرافیان است. مهم نیست آن‌ها مشکل ساز یا ناجی هستند، همیشه اشتیاق شدیدی در خود دارند که عواطف را در دیگران برمی‌انگیزد. این اشتیاق به حدی زیاد است که حتی در خشم و عصبانیت هم شما را تحت تاثیر قرار داده و وارد موج دلخواه آن‌ها می‌کند. اگر می‌خواهید کاریزماتیک باشید شما هم به جای پنهان کردن اشتیاق درونی آنرا با دیگران به اشتراک گذاشته و احساسات آن‌ها را به شکل مثبت شعله‌ور کنید.

۲. اعتماد به نفس بالایی دارند

وقتی به افراد کاریزماتیک می‌نگرید، انگار دنیا را در کنترل خود دارند. آن‌ها برای خود ارزشی بسیار قائلند و اعتماد به نفس بسیار بالایی دارند؛ در واقع حتی اگر اینطور هم نباشد تظاهر به آن می‌کنند. آن‌ها به توانایی‌ها، دانش و مهارت‌های خود ایمان دارند. نکته مهمتر، اما این است که چنین افرادی از تفاوت بین اعتماد به نفس و خود شیفتگی به خوبی اطلاع داشته و طوری رفتار نمی‌کنند که افراد را از خود برانند. شما هم برای داشتن کاریزما باید به جای نقاط ضعف روی توانایی‌ها و نقاط قوتی که دارید تمرکز کرده و اعتماد به نفس خود را به دیگران نشان دهید.

۳. افراد کاریزماتیک اراده و عقیده راسخ خود را به اشتراک می‌گذارند

آن‌ها زمانی که یک حرکت را آغاز می‌کنند، بیشتر از دیگران به چشم می‌آیند. این افراد به چیزی قدرتمند اعتقاد دارند و باور خود را با دیگران به اشتراک می‌گذارند. عقیده و ثابت قدم بودن آن‌ها، روی دیگران تاثیر می‌گذارد و پیروان انرژی یک رهبر کاریزماتیک را افزایش می‌دهند. بی‌تفاوتی و بی‌علاقه بودن کاریزما را از بین می‌برد، بنابراین می‌توانید با سختکوشی و تعهد، آن را تقویت کنید و با کمک به دیگران، الهام‌بخش آن‌ها باشید.

۴. افراد کاریزماتیک داستان سرایان بی‌نظیری هستند

نمی‌توان تنها با حرف مردم را به پیروی از دیگران متقاعد کرد و چنین کاری نیاز به زمینه‌سازی و همچنین انگیزه دارد. داستان‌ها موثرترین روش برای رسیدن به هسته عاطفی و از بین بردن سکون است. افراد کاریزماتیک می‌توانند ارتباط عمیقی میان المان‌های مختلف ایجاد کنند و صدا و روش آن‌ها دلپذیر است.
آن‌ها می‌توانند درام و فتنه را ابراز کنند و به همین دلیل مردم می‌خواهند بیشتر به آن‌ها گوش دهند. با گفتن داستان‌های بامعنی و احساسی کاریزمای خود را تقویت کنید. هنر طنز، استعاره و نمادگرایی را تمرین کنید تا در زمان اطلاع‌رسانی، دیگران را سرگرم هم کنید.

۵. افراد کاریزماتیک ارتباط همدلانه با دیگران برقرار می‌کنند

گفته‌ها از این حکایت دارند که بیل کلینتون در هنگام صحبت با یک فرد، چنین حسی را به وی منتقل می‌کند که گویی تنها فرد روی کره زمین است که یکی از استعداد‌های افراد کاریزماتیک محسوب می‌شود. آن‌ها بطور عریزی چشم‌ها، گوش‌ها و روح خود را متمرکز روی شما و نه خود می‌کنند.
این افراد باعث خنده شما می‌شوند و احساس می‌کنید که فرد خاصی هستید، البته چنین حسی درباره همه افراد صدق نمی‌کند. با وجود این موضوع، مردم به علت احساسات قوی و مثبت، با افراد کاریزماتیک ارتباط برقرار می‌کنند. با تمرکز تمام انرژی و توجه خود روی شخص مقابل، کاریزمای خود را بهبود دهید. صدای درونی خود را خاموش کنید و با فرد مقابل ارتباط برقرار کنید. شما می‌توانید ببینید، گوش کنید و انرژی طرف مقابل را حس کنید.

بیشتر بخوانید:

• ۶۰ گام تا تقویت اعتماد به نفس
• نشانه‌های عزت نفس پایین چیست؟

شخصیت‌های کاریزماتیک تاریخ چه کسانی بودند؟

باید قبول کنیم که پیروی از یک رهبر برایمان جذابیت دارد، رهبری که بتواند ما را برانگیزاند و در راستای رسیدن به مأموریتی مهم به‌دنبال خود بکِشد. در واقع پیروی از رهبر، گرایشی فطری است. ممکن است رهبرانی وجود داشته باشند که بدون کاریزماتیک‌بودن هم بر مردم تأثیر بگذارند، با این‌حال باید پذیرفت که کاریزما که ترکیبی است از شور و ترغیب‌کنندگی و جذابیت، احتمالا یکی از ویژگی‌های مهم رهبران است. در برابر اشخاص کاریزماتیک، به‌سختی می‌توان مقاومت کرد.
مثلا سزار چاوز را در نظر بگیرید. او یکی از فعالان حقوق مدنی و کارگری و نیز سخنرانی با اندیشه‌های ناب بود. در عین‌حال، آنچه به کاریزمای او می‌افزود، شوروشوقی بود که در سخنانش موج می‌زد، نه اندیشه‌هایش. علاوه بر این، او با توده‌ی مردم ارتباط خوبی داشت. این همان رمزِ کاریزمای او بود که باعث شد بتواند خیل عظیمی از مردم را به‌دنبال خود بکشاند، البته باید قبول کنیم که کاریزما همیشه هم ویژگی مثبتی نیست. برخی شخصیت‌های کاریزماتیک تاریخ، مردم را وادار به انجام کار‌های خطرناک و نادرست می‌کنند. به‌عنوان نمونه، جیم جونز ۹۰۰ نفر از اعضای معبد خود را وادار به خودکشی دسته‌جمعی در جنگل‌های گویانا کرد.

در ادامه ۱۰ شخصیت کاریزماتیک تاریخ بشر در طیف‌های مختلف فکری و اخلاقی: خوب، بد، زشت را نام برده ایم.

• ناپلئون بناپارت
• فیدل کاسترو
• وینستون چرچیل
• ماهاتما گاندی
• آدولف هیتلر
• مارتین لوتر کینگ
• مالکوم ایکس
• نلسون ماندلا
• اوا پرون
• آنگ سان سو چی

منابع: باشگاه خبرنگاران جوان / دیجیاتو / دیکشنری آبادیس.