خواص دال عدس و طرز تهیه چند غذای ساده و خوشمزه!
دال عدس به رنگ قرمز یا نارنجی است و از عدس کوچک‌تر است. دال عدس خواص درمانی فراروانی دارد. مصرف دال عدس به زنان باردار توصیه می شود زیرا سبب افزایش تقویت بدن می شود. مواد معدنی موجود در دال عدس در حفظ سلامت جنین و مادر موثر است. از خواص دال عدس می‌توان به انرژی زایی، درمان بیماری‌های گوارشی، درمان یبوست، کمک به کاهش قند خون، تقویت قدرت بینایی، تقویت قلب، لاغری، درمان درد استخوان و مفاصل، بهبود گردش خون و... اشاره کرد. در این مطلب از غفاری دایت به بررسی خواص دال عدس برای لاغری و چند آموزش دال عدس خوشمزه و غذا با دال عدس می‌پردازیم. همچنین نگاهی نیز به مضرات دال عدس خواهیم داشت.
غذا با دال عدس
دال عدس غذایی کامل است و انرژی زیادی تولید می‌کند. انرژی دو فنجان دال عدس پخته شده تقریبا ۷۰ کیلوکالری است و به همین دلیل می‌تواند صبحانه‌ای مغذی باشد که انرژی روزانه بدن را تامین می‌کند. همچنین قبل از فعالیت‌های ورزشی می‌تواند به عنوان غذایی پرکالری و مقوی مورد استفاده قرار گیرد.
در این بخش به آموزش چند مورد دال عدس خوشمره می‌پردازیم تا بتوانید بیشتر از خواص دال عدس استفاده کنید.
دال عدس بوشهری
دال عدس یا عدس قرمز غذای محلی و سنتی جنوبی‌ها است که معمولا آنها این غذا را تند درست می‌کنند و به عنوان یک پیش غذای مقوی میل می‌کنند.
مواد لازم برای تهیه دال عدس بوشهری
- یک و نیم پیمانه عدس قرمز
- پیاز خرد شده(یک عدد بزرگ)
- سه حبه سیر کوبیده شده
- دو عدد سیب زمینی متوسط
- دو قاشق غذا خوری رب گوجه فرنگی
- یک پیمانه تمر هندی
- روغن، نمک، فلفل و روغن به میزان لازم
طرز تهیه دال عدس بوشهری
در ابتدا عدس را خیس پاک کرده و خیس میکنیم. بعد از ده دقیقه عدس را با سیب‌زمینی خرد شده همراه با ۲ تا ۳ لیوان آب می‌گذاریم بپزد. تمرهندی را خیس میکنیم و كنار می‌گذاریم.حال پیاز‌های خرد شده را سرخ میکنیم و سه حبه سیر كوبیده شده رابه پیاز اضافه می‌كنیم. زمانی که بوی سیر بلند شد، به مقدار لازم رب گوجه فرنگی و همچنین نمك و فلفل و زردچوبه را به سیر و پیاز در حال سرخ شدن اضافه میکنیم. تمرهندی را از صافی رد میکنیم و به باقی مواد اضافه می‌كنیم.در آخرین مرحله این مواد را که تفت دادیم به عدس قرمز و سیب زمینی كه در ابتدا پخته بودیم اضافه كنیم.بعد از اینکه غذا جوش‌خورد و آب آن بخار شد و کم شد غذای ما آماده خواهد بود.
طرز تهیه دال عدس هندی
دال عدس هندی از خوراک‌های هندی خوشمزه و خوش طعمی است که می‌توانید برای استفاده از خواص دال عدس تهیه کنید.
مواد لازم برای تهیه دال عدس هندی
- پنج لیوان آب
- یک پیمانه عدس نارنجی(دال عدس)
- یک قاشق مرباخوری نمک
- یک قاشق چایخوری زرد چوبه
- یک قاشق مرباخوری زنجبیل تازه
- یک قاشق مرباخوری تخم گشنیز
- یک تا دو عدد فلفل سبز تند
- یک عدد پیاز خرد شده
- یک قاشق مرباخوری رب گوجه فرنگی
- دو قاشق غذاخوری روغن
- یک قاشق غذاخوری آرد ذرت
طرز تهیه دال عدس هندی
ابتدا عدس نارنجی را خوب بشویید و به همراه پنج لیوان آب عدس را در قابلمه بریزید و قابلمه را روی گاز با شعله زیاد قرار دهید تا آب جوش بیاید؛ بعد نمک و زردچوبه را به همراه زنجبیل تازه رنده شده و فلفل خرد شده در قابلمه بریزید و سپس شعله گاز را کم کنید و اجازه دهید به مدت ۸ دقیقه عدس‌ها پخته شوند بعد زیر قابلمه را خاموش کنید و درب قابلمه را بگذارید تا به مدت ۱۰ دقیقه عدس‌ها استراحت کنند.
در مرحله بعدی از طرز تهیه دال عدس هندی درون ماهیتابه‌ای کوچک مقداری روغن بریزید و تخم گشنیز و آرد ذرت و پیاز خرد شده را در روغن بریزید و مخلوط این مواد را تفت دهید تا پیاز ها طلایی و نرم شوند. در مرحله بعد رب گوجه فرنگی را به مخلوط پیاز اضافه کنید و رب را کمی تفت دهید تا خوش‌رنگ شود.
در این مرحله از تهیه دال عدس هندی مخلوط پیاز را درون قابلمه دال عدس بریزید و دوباره به مدت ۲۰ دقیقه گاز را روشن کنید تا مواد به خورد هم بروند و دال عدس جا بیفتد.
دقت کنید که دال عدس هندی را باید به صورت داغ سرو کنید.
سوپ دال عدس مجلسی
سوپ دال عدس یکی از انواع سوپ‌های خوشمزه ایرانی است و خواص زیادی برای بدن دارد.
مواد لازم برای تهیه سوپ دال عدس مجلسی
- یک پیمانه عدس قرمز
- یک عدد پیاز بزرگ
- یک یا دو حبه سیر
- یک قاشق غذا خوری رب گوجه فرنگی
- دو قاشق غذاخوری آبلیمو ترش
- یک عدد سیب زمبنی بزرگ
- یک عدد هویج متوسط
- نصف پیمانه برنج نیم‌دانه
- سه قاقش غذاخوری خامه صبحانه
- نمک، زردچوبه، فلفل سیاه به مقدار لازم
طرز تهیه سوپ دال عدس هندی
در مرحله اول، ابتدا از یک ساعت قبل برنج و دال عدس را به طور جداگانه خیس میکنیم و بعد آبکشی کرده و در یک قابلمه می‌ریزیم. سپس حدود یک تا دو لیوان آب به دال عدس و برنج اضافه می کنیم و روی حرارت ملایم می‌گذاریم و اجاره می‌دهیم تا بپزند. تقریبا یک ساعت برای پخت برنج و دال عدس کافی است. در ادامه پیاز را نگینی خرد میکنیم و به همراه کمی روغن در یک قابلمه مناسب تفت می دهیم تا پیاز سبک شود، سپس کمی زردچوبه اضافه میکنیم.
پس از اینکه پیاز و زردچوبه را تفت دادیم و یکدست شدند، حبه سیر را رنده میکنیم و به قابلمه اضافه میکنیم. سیر را فقط در حدی که عطرش بلند شود تفت می‌دهیم، سپس رب گوجه فرنگی را به قابلمه اضافه میکنیم و خوب تفت می‌دهیم تا خامی‌اش گرفته شود. سیب زمینی و هویج را نگینی خرد میکنیم و به قابلمه اضافه می کنیم. سیب زمینی و هویج را تفت می‌دهیم تا کمی سرخ شوند، سپس مخلوط برنج و دال عدس پخته شده را نیز به قابلمه اضافه می کنیم.
در این مرحله مقداری نمک، فلفل سیاه و ادویه های مورد سلیقه خود را اضافه میکنیم و چند لیوان آب یا آب(عصاره) مرغ اضافه می کنیم و اجازه می‌دهیم سوپ‌مان بپزد. بعد از اینکه سوپ به خوبی لعاب انداخت و تمام مواد سوپ پختند سوپ دال عدس را با گوشت‌کوب یا مخلوط کن به صورت پوره در می‌آوریم.دپوره کردن سوپ اختیاری است. در مرحله آخر سوپ را از روی حرارت کنار می‌گذاریم و خامه صبحانه را اضافه می کنیم و به آرامی با سوپ ترکیب میکنیم، سپس سوپ را به همراه آب لیمو ترش سرو میکنیم.
کوفته دال عدس
کوفته دال عدس که ترک ها به آن "کوفته مردمک” نیز می‌گویند، نوعی غذا است که با دال عدس تهیه می‌شود و خواص دال عدس را در خود دارد.
مواد لازم برای تهیه کوفته دال عدس
- یک پیمانه دال عدس
- یه چهارم پیمانه بلغور گندم خیس خورده
- یک عدد پیاز
- یک پیمانه جعفری خرد شده
- یک پیمانه تره ریز خرد شده
- دو قاشق غذا خوری رب گوجه فرنگی
- یه قاشق چایخوری زیره‌ی پودر شده
- نصف فاشق چایخوری فلفل قرمز
- یک چهارم پیمانه روغن زیتون
- نمک به میزان لازم
طرز تهیه کوفته دال عدس
دال عدس را در قابلمه بریزید، ۲/۵ پیمانه آب به آن اضافه کنید و روی حرارت قرار دهید. تقریبا یک ساعت برای پخت عدس و کم شدن آب آن کافی است. بلغور را به عدس پخته اضافه کنید و اجازه دهید چند دقیقه دیگر با هم بپزند، سپس حرارت را خاموش کرده و بگذارید سرد شوند.
پیاز را رنده کنید و با کمی روغن تفت دهید تا طلایی شود. رب گوجه فرنگی را به پیاز اضافه کنید و چند دقیقه تفت دهید تا بوی خامیرب گرفته شود.
دال عدس و بلغور پخته، مخلوط رب و پیاز، تره خرد شده، پودر زیره، نمک و فلفل را در کاسه‌ای ریخته و خوب با هم مخلوط کنید تا یکدست شوند. از مواد به اندازه‌ی کوفته‌های کوچکی برداشته و به شکل دلخواه در آورید، سپس آن را در جعفری خرد شده بغلطانید و در ظرف سرو قرار دهید.
کوفته‌ها را در یخچال بگذارید تا خنک شوند و سپس آنها را سرو کنید.
خورش دال عدس
غذایی تند است و شما می‌توانید میزان تندی آن را متناسب با ذائقه خود تغییر دهید. این خورش را می‌توان با گوشت تکه‌ای، کوفته قلقلی و یا مرغ درست کرد و همراه با برنج مورد استفاده قرار داد.
مواد لازم تهیه خورش دال عدس
- یک عدد پباز بزرگ
- چهار یا پنج حبه سیر
- ۴ عدد فیله مرغ
- یک پیمانه دال عدس
- یک عدد سیب زمینی بزرگ
- یک قاشق غذا خوری رب گوجه فرنگی
- دو قاشق غذاخوری آبلیمو
- یک چهارم قاشق چایخوری دارچین
- زرد چوبه، نمک و فلفل به میزان لازم
طرز تهیه خورشت دال عدس
دال عدس را بشویید و با مقداری آب خیس کنید. سیب زمینی را به صورت خلالی خرد کنید، سپس آن را در مقداری روغن سرخ کنید. پیاز را به‌صورت خلالی خرد کنید و با مقداری روغن تفت دهید تا طلایی شود.سیر را له کنید، به پیاز اضافه کنید و چند دقیقه با هم تفت دهید. مقداری زردچوبه روی مخلوط سیر و پیاز بریزید و هم بزنید، سپس تکه‌های مرغ را اضافه کرده و تفت دهید تا رنگ مرغ تغییر کند.
نمک، فلفل، دارچین و رب را کنید کرده و چند دقیقه دیگر تفت دهید. حدود ۳-۲ لیوان آب جوش در قابلمه بریزید و حرارت را کم کنید تا مرغ کاملا بپزد. آب دال عدس را دور بریزید و دال عدس را به مواد اضافه کنید. ده دقیقه صبر کنید تا دال عدس بپزد و در این فاصله اگر آب خورش کم شد، مقداری آب جوش به آن اضافه کنید.نمک و آبلیموی خورشت را اضافه کنید. خورش دال عدس آماده است، آن از روی حرارت برداشته و در ظرف سرو بکشید. روی خورش را با سیب زمینی سرخ شده تزیین کنید.
عوارض جانبی عدس
مصرف عدس به طور کلی برای بسیاری بی خطر است. با این حال، عدس همچنین حاوی ترکیباتی مانند مهارکننده های تریپسین و مواد ضد مغذی است. این ترکیبات شامل اسیدهای فیتیک هستند که ممکن است به مواد معدنی مانند روی، کلسیم و آهن متصل شده و جذب آنها را در بدن کاهش دهند. تانن ها و لکتین ها دیگر ترکیبات طبیعی هستند که در صورت مصرف بیش از حد ممکن است از جذب برخی مواد مغذی جلوگیری کنند. اگر عدس در آب خیسانده شود، محتوای ضد مغذی آن ممکن است کاهش یابد. مصرف عدس در مقادیر بیشتر نیز ممکن است باعث یبوست و نفخ شود. آنها حتی ممکن است به دلیل وجود آلرژن های Len c 1 و 2 باعث واکنش های آلرژیک شوند. با این حال، مطالعات بیشتری برای درک بیشتر این عوارض جانبی ضروری است.عدس حبوبات خوراکی و بدون گلوتن با محتوای پروتئین بالا است. آنها سرشار از فیبر غذایی، کم کالری و حاوی چندین ترکیب زیست فعال هستند. همه این اجزاء مسئول فواید بی‌شمار عدس برای سلامتی هستند. مصرف عدس ممکن است سلامت قلب را بهبود بخشد، از سیستم گوارشی حمایت کند، در دوران بارداری مفید باشد، علیه سلول های تومور عمل کند و سطح قند خون را مدیریت کند. با این حال، مصرف بیش از حد عدس ممکن است عوارض جانبی ایجاد کند. آنها ممکن است از جذب مواد مغذی جلوگیری کرده و باعث یبوست و نفخ شوند. از این رو مصرف عدس را محدود کنید تا از حداکثر فواید آن بهره مند شوید.
خواص دال عدس برای لاغری
عدس قرمز یا دال عدس به شدت غنی از فیبر است و به بدن کمک می‌کند تا مواد زائد را سریع‌تر دفع کند و همجنین باعث سیری زودرس می‌شود و به لاغری و کاهش وزن کمک می‌کند. عدس قرمز چربی کمی دارد در نتیجه مصرف آن باعث اضافه وزن نمی‌شود.
کسانیکه چربی را از رژیم غذایی و رژیم لاغری خود حذف می‌کنند، باید برای سلامت بدن از چربی اشباع نشده در رژیم غذایی خود استفاده کنند. چربی غیر اشباع یکی از مواد مغذی اساسی در بدن است که به راحتی هضم می شود. دال عدس به مقدار کم دارای چربی اشباع نشده است که برای کسانیکه رژیم های غذایی سخت دارند، بسیار مناسب است. عدس حاوی سطح پروتئین بالایی است که می تواند جایگزین خوبی برای پروتئین حیوانی باشد. استفاده از صفحات عدس می تواند پروتئین بدن را بدون ضرر پروتئین حیوانی در بدن شما تأمین کند.
بیشتر بخوانید
منبع : غفاری دایت