خبرهای منفی چه بلایی بر سر ذهن می‌آورد؟
دیگر بر کسی پوشیده نیست که جنگ امروز دشمنان با ایران جنگ رسانه‌ای است، از روزهای نخست شروع اغتشاشات در کشور هر لحظه شاهد انتشار خبرهای دروغ و جعلی در رسانه‌های معاند خصوصا رسانه‌های وابسته به آل سعود بوده‌ایم، رسانه‌‌هایی که همه تمرکز خود را بر روی ایران گذاشته‌اند تا با حمایت و بزرگنمایی جنایات منافقین کوچکترین حرکت آنها را در زوایای مختلف پوشش خبری دهند و اینگونه به مخاطب القا کنند که حجم اغتشاشات بسیار وسیع است.اما آیاتاکنون فکر کرده‌اید که چرا طی روزهای گذشته این‌همه اخبار منفی علیه ایران در شبکه‌های مجازی و تلویزیون‌های آنها پخش میشود؟ مرور عملکرد این رسانه‌ها نشان می‌دهد در گذشته نیز آنها از پوشش خبرهای مثبت و موفقیت‌های ایران پرهیز داشتند و ما باید امروز از خود بپرسیم آیا در کنار خبرهای دروغ و منفی این رسانه‌ها، هیچ اتفاق مثبتی در کشور رخ نداده که این رسانه‌ها آن را منتشر کنند؟ یا از سوی دیگر آیا خبرهای تقطیع‌شده و دروغی که در شبکه‌های مجازی آنها می‌بینیم، همۀ آن چیزی است که در زندگی حقیقی و روزمره ما جریان دارد؟
با بررسی نوع پوشش خبری این رسانه‌ها برای ما روشن میشود که امروز مردم ایران با یک ترور ذهنی از اخبار دروغ مواجه هستند و هدف دشمن نیز بهم ریختن روح و روان مردم جامعه است. روانشناسان تاکید دارند ازدیاد اخبار منفی در جامعه و رصد کردن آن، ممکن است به نوعی اعتیاد هم تبدیل شود و پیامدهای جبران‌ناپذیر روحی، روانی و اجتماعی بر افراد بگذارد. از همین رو است که امروز دشمن ترجیح می‌دهد با انتشار گسترده اخبار تلخ ناامیدی و خشم را در جامعه ایران تزریق کند تا از این طریق بتواند به اهداف و خواسته‌های خود دست یابد. در همین راستا، در ادامه به بررسی این موضوع از منظر روانشناسی پرداخته‌ایم.
اخبار منفی در مغز سریع‌تر پردازش شده و اثر می‌گذارند
دکتر مسعود جان بزرگی روان‌شناس، با بیان اینکه انتشار اخبار منفی در رسانه‌ها اثرات منفی بر روح و روان افراد می‌گذارد توضیح می‌دهد: فرق اخبار منفی با اخبار مثبت این است که اخبار منفی ذهن انسان را سریع‌تر به انگیزه‌های منفی و ایجاد احساسات منفی مثل غم و خشم و ترس تبدیل می‌کند. اخبار مثبت به دلیل هماهنگی با وضع موجود و اینکه نیاز به تحلیل دارند نمی توانند با همان سرعت احساس مثبت ایجاد کرده یا هیجان‌های منفی را خنثی کند. بخصوص وقتی همزمان با هم اتفاق می افتند اخبار مثبت باور پذیری کمتری پیدا می کنند. اخبار منفی در مغز سریع‌تر پردازش شده و اثر می‌گذارند چون مرکز لیمبیک مغز که تا حدود زیادی غیر ارادی است را درگیر می‌کند و به همین دلیل دیرتر خنثی می شود و بنابراین اثر مخرب دارند.وی با بیان اینکه اخبار منفی می‌توانند سریع‌تر انسان را درگیر خود کنند می‌گوید: در لحظات اول شنیدن اخبار منفی فرد به دلیل تحریک هیجانی ممکن است قدرت تجزیه‌وتحلیل درستی نداشته باشد از همین رو ممکن است واکنشی هیجانی از خود نشان دهد و پس از فروکش کردن اخبار بد بتواند آن را تحلیل کند و اگر حتی این خبر دروغ باشد به‌دروغ بودن آن پی ببرد.
این روان‌شناس با اشاره به اینکه ممکن است فرد در زمان شنیدن خبر منفی وابسته به شرایطی که درآن قرار دارد واکنش یا تصمیم عجولانه‌ای بگیرد می‌افزاید: افراد وقتی در جمع(بخصوص جمعیت) قرار می‌گیرند تحت تأثیر جمع چه بسا قدرت تصمیم‌گیری عاقلانه خود را از دست بدهند و ممکن است اقداماتی را انجام دهند که در زمان تنهایی از این رفتار پرهیز می‌کنند، این‌یک پدیده روانشناختی شناخته شده است.
پرخاشگری درونی، افسردگی و گاهی خودکشی؛ عواقب اخبار منفی
جان‌بزرگی تصریح می‌کند: قاعدتاً در این موارد سیستم رسانه‌ای ما باید در برابر اخبار جعلی به مردم کمک کند که حقیقت را دریابند، برخی مواقع شاهد انتشار اخبار دروغ هستیم که رسانه‌های ما باید اثر خبر منفی را خنثی کنند. سکوت در برابر این نوع اخبار باعث خواهد شد تا جریان منفی به کار خود ادامه داده و افراد را از سطح انگیزه به سطح عمل هدایت کند. در چنین شرایطی آنها که غمگینی را تجربه می کنند به سمت پرخاشگری درونی، افسردگی و گاهی خودکشی پیش می روند، آنهایی که ترس را تجربه می کنند به سمت اضطراب و اجتناب پیش می روند و برخی به سمت اقدامات پرخاشگرانه و انتقامجویانه.
در دنیا انتشار اخبار حوادث تلخ کنترل‌شده انجام میشود
این روان‌شناس بابیان اینکه مطالعات صورت گرفته نشان می‌دهد تکرار اخبار حوادث منفی شایع کننده حوادث منفی است اظهار می‌کند: در دنیا انتشار اخبار حوادث تلخ کنترل‌شده انجام میشود و تکرار این خبرها باورپذیری خبر را افزایش خواهد داد و انگیزه را به عمل تبدیل خواهد کرد.
به گفته وی، بدنیوزها اگر به اعتقادات افراد ضربه بزند اثرات طولانی مدتر و خطرناکتری دارد و اگر سیستم معنایی افراد تغییر کند نمی‌تواند به راحتی آن را اصلاح کرد. کافی است افراد بر اساس این اخبار موضع بگیرند که این موضوع برگشت پذیری را سخت خواهد کرد. مهندسی ذهن توسط رسانه‌ها اتفاق می‌افتد ممکن است این موضوع به دلیل کارکرد ضعیف برخی رسانه‌های داخلی باشد یا اینکه به دلیل هدفمند کار کردن رسانه‌های خارجی.
انتشار 99 خبر درست برای القای یک خبر دروغ!
جان بزرگی می‌گوید: شما گاهی شاهد پخش اخبار منفی تکراری و حتی دروغ از رسانه هایی هستید که سعی می کنند ذهن عامه مردم که داده‌های خود را معمولا یکجانبه به دست بیاورند مدیریت کنند. گاهی ۹۹ خبر درست را زمینه می‌کنند تا یک خبر دروغ را باورپذیر کنند. وقتی آن خبر در ذهن کاشته شد، آنگاه با اخبار کنترل شده بعدی آن را آبیاری می کنند تا نهایتا در زمانی که لازم است ثمر آن را در جهت اهداف خود بهره برداری کنند. این فنون مهندسی ذهن امروزه از صنعت های پیشرفته روانشناختی است. افراد بدون اینکه احساس فشار یا تحمیل کنند کاری را انتخاب ! بله انتخاب می‌کنند که ایده پردازان رسانه می‌خواهند. کافی است مردم بدانند که برخی رسانه‌ها چرا باید میلیون‌ها دلار تولید خود را در اختیار ما بگذارند. آیا از روی خیر خواهی است؟
نقش پرورشی والدین نادیده گرفته شده است
جان‌بزرگی با اشاره به نقش والدین در افزایش سواد سلامت و پرورش کودکان توضیح می‌دهد: ما واکسیناسیون در برابر بیماری‌های جسمی را خوب بلدیم مدیریت کنیم اما در برابر ویروس‌های روانی، معنوی و فرهنگی باید بگویم هیچ برنامه درست و منسجمی نداریم. بلکه برعکس طی سال‌های اخیر نقش پرورشی والدین نادیده گرفته شده است و بسیاری از خانواده‌ها کودک را به مدرسه و فضای مجازی سپرده‌اند، مدرسه کنش اصلیش آموزش است و فضای مجازی مانند یک جنگل وحشی است. خانواده خط مقدم تربیت فرزند است و وقتی خانواده جایگاه حقیقی خود را نداشته باشد (پدر و مادر مشغول معیشت و تأمین نیازهای اولیه و گاهی فاقد راهبرد درست تربیتی) مسوولیت خود را به درستی انجام نمی‌دهد و جامعه جوان آسیب‌پذیر میشود.
به گفته این روان‌شناس، برخی نهادها نیز که مسوولیت فرهنگی دارند، فاقد انسجام و نقشۀ راهِ تربینی به ویژه به لحاظ معنوی هستند. ما باید برای ۱۰ نسل بعد برنامه داشته باشیم. فرهنگ ما در زمره غنی ترین فرهنگ‌های جهان است آن را با ندانم کاری و تخریب یکدیگر بی ارزش نکنیم و با انتقال درست و صادقانه آن به نسل‌های بعد از آن و فرزندانمان محافظت کنیم. آنها بیش از تنبیه و سرزنش نیاز به همدلی دارند گاهی همه زحمات و هزینه ها را خانواده و جامعه برای بزرگ شدن و موفق شدن فرزندان می کشند و دیگران با مهندسی ذهن عزیزانمان را با همکاری و سوء تدبیر خودمان طعمه می کنند و می بلعند و ثمره آن به دیگران می رسد. ما می توانیم و میشود که به به جای مهندسی ذهن، مدیریت عقلانی رفتار و ذهن را به آنها بیاموزیم. این آموزه ای است که خدا به ما یاد می‌دهد.
انتشار اخبار منفی سریع‌تر رخ می‌دهد
صبا عسجدی کارشناس ارشد مشاوره در خصوص آثار و پیامدهای اخبار منفی، می‌گوید: تمرکز براخبار منفی به طور کلی آسیب های روحی زیادی را به انسان وارد می کند. انتشار پخش اخبار منفی در ذهن انسان بسیار گسترده تر ازاخبار مثبت است. اخبار خوب و مثبت حداقل ۳ الی ۴ بار گوش به گوش می شود، اما اخبار منفی حداقل ۱۶ بار می چرخد و بارها به گوش مان می خورد و ادامه دار می شود.
عسجدی پیگیری اخبار منفی در دراز مدت را همراه با افزایش وسواس در افراد دانست، و عنوان کرد: آمار مراجعین مبتلا به افسردگی و وسواس نشان می دهد که علت بروز این اختلالات در افراد مبتلا ناشی ازانباشت اخبار منفی در ذهن آن ها است. نگاه به اخبار نباید وسواس گونه باشد، نگاه منتقدانه و وسواس گونه به مسائل از سری آثاری است که به جنبه منفی اخبار اطلاق می شود و تفکر و شناخت افراد را تحت تاثیر قرار می دهد. تفکر بزرگ نمایی شده و تعمیم دهنده در برخی افراد دیده می شود، تحریف های شناختی باعث می شود افراد احساس خشم و ناکامی بیشتری را تجربه کنند و ذهن ما در مورد موضوع و خبری که حقیقت ندارد متقاعد می شود.
بیشترین آسیب ها را قشر نا آگاه جامعه متحمل می‌شوند
وی با بیان اینکه بیشترین آسیب ها را قشر نا آگاه جامعه متحمل می شوند، بیان می‌کند: افرادی که تماما اطلاعات دریافتی خود را از طریق اخبار دریافت می کنند بدون آنکه در مورد آن تحقیق و پرس جویی صورت گرفته باشد به آن اخبار اعتماد می کنند. افرادی که مطالعه ندارند دچار آسیب های بیشتری می شوند، افرادی که مطالعه ندارند و یا تفکر نقادانه ندارند هر خبری را بدون چون و چرا می پذیرند که این باعث آسیب های شدید در این افراد می شود.
وی با بیان اینکه آگاهی گاها باعث حس دانایی کاذب در افراد می شود، عنوان می‌کند: خطر مبتلا شدن به عارضه اعتیاد ناشی از هیجان کاذب ما از آگاهی است واین موضوع منجر به ایجاد حس دانایی کاذب القا شده می شود، از این روبرای رفع استرس ناشی از این اخبار بهتر است تا حد ممکن از شنیدن این اخبار و حواشی آن سطح آگاهی خود را افزایش دهیم. امروزه با توجه به حجم وسیع خبرگزاری ها و شبکه های اجتماعی و انتشار اطلاعات ضد ونقیضی که تبادل می شود حتی کوچکترین اخبار منفی می تواند زمان زیادی را از ذهن ما بگیرد و بهتر است سعی کنیم از اخبار که مستقیم به زندگی ما مرتبط می شود و دارای فوایدی برای خود ودیگران است، استفاده شود.
بهترین راه برای افزایش سطح آگاهی
کارشناس روانشناسی بهترین راه برای افزایش سطح آگاهی در افراد را مطالعه می‌داند، و عنوان می‌کند: برای بالا بردن سطح آگاهی بهترین و معتبر ترین راه مطالعه است. مطالعه به هرچه بهتر شدن سبک زندگی انسان کمک خواهد کرد و از بروز پیامد های ناشی از اخبار منفی فرد را دور می کند. بهترین و موثر ترین روش این است که با شنیدن و دیدن هر خبر سعی در انتشار و بیشتر دیده شدن آن خبر نکنیم و اگر موضوع خبر برایمان جالب بود در مورد آن خبر از چند رسانه معتبر آگاهی کسب کنیم.
بیشتر بخوانید
- چرا مردم به دنبال خبر بد می‌گردند؟
- چطور اخبار جعلی را شناسایی کنیم؟
منبع : فارس