در کنار ابزارهای تکنولوژی چه چیزی باید در اختیار نوجوانان قرار دهیم؟

مریم‌سادات‌ظهوریان، فعال فرهنگی در گفت‌وگو با جام‌جم آنلاین درباره تفاوت نوجوانان دیروز با نوجوانان امروز بیان داشت: با توجه به این‌که کلیات در بیش‌تر خانواده‌ها متفاوت شده است، ترتیب بچه‌هایی که در این خانواده‌ها به دنیا می‌آیند نیز با توجه به ذهنیت و شرایطی که برایشان مهیا می‌شود، رشد پیدا می‌کنند.

این فعال فرهنگی نوع تربیت پدران و مادران در گذشته را بسیار متفاوت از مادران و پدران امروزی می‌داند و می‌گوید: بدون در نظر گرفتن تفاوت نسل‌ها یک بخش خیلی مهم از تربیت به خود پدر و مادر برمی‌گردد که این پدر و مادر خود، در چه محیط و شرایطی بزرگ شده‌اند و شخصیت و تربیت آنها چگونه شکل گرفته است و حالا خود آنها در چه شرایط و محیطی قرار است بچه‌دار شوند و در آن محیط فرزند خود را تربیت ‌کنند.

وی افزود: کودکان و نوجوان‌ها مقصر نیستند چراکه خانواده شرایط تربیت را برای آن‌ها رقم می‌زنند. در گذشته وسایل ارتباط جمعی و تکنولوژی به شدت امروز نبود و ذهنیت خانواده‌ها نیز بسیار متفاوت بود.

ظهوریان با بیان اینکه در قدیم خانواده‌ها تعداد فرزندان بیشتری داشتند، ادامه داد: در گذشته سخت‌گیری‌ها بیش‌تر بود همچنین توجهات خاص به فرزندان کم‌تر به چشم می‌خورد اما امروزه با توجه به تعداد کم فرزندان و تک فرزندی، توجه خانواده‌ها به فرزندشان بیش‌تر شده و کودک رفاه بسیاری دارد. از سوی دیگر سختگیری‌های کم‌تری نسبت به فرزندان خود دارند بنابراین کودکان با توجه به شرایطی که برایشان تدارک دیده می شود، تربیت شده و آموزش می‌بینند.

این روانشناس با اشاره به شکاف بین نسل‌ها، گفت: اگر سالانه به مدارس سر بزنیم، مشاهده می‌کنیم که بچه‌های پیش‌دبستانی امسال با بچه‌های پیش‌دبستانی سال گذشته زمین تا آسمان تفاوت دارند. درحالی‌که هم‌عصر یکدیگرند اما با توجه به شرایطی که خانواده ها برایشان فراهم می‌کنند، بسیار متفاوت تربیت می‌شوند.

وی ادامه داد: در گذشته کودکان در خانواده مهارت‌های زندگی را یاد می گرفتند و این مهارت ها در آینده برای آن ها بسیار کارآمد بود اما در تربیت امروز نوجوانان در سال تحصیلی و تابستان درگیر برنامه های آموزشی هستند و فرصتی برای آموختن مهارت های زندگی ندارند به همین جهت با ورود به دوره جوانی مشکلات زیادی پیش روی خواهند داشت و نمی‌توانند گلیم خود را از آب بیرون بکشند.

ظهوریان در این باره تاکید کرد: متاسفانه این مشکلات کشورهای رو به توسعه است چراکه کشورهای توسعه‌یافته ابتدا نیاز را پیدا می‌کنند و بعد در راستای تامین نیاز امکانات را برای رسیدن به آن فراهم می‌کنند، متاسفانه کشورهای رو به توسعه پرشی و جهشی کار می‌کنند، یعنی گام‌به‌گام سیر تحول را طی نمی‌کنند.

این روانشناس با بیان اینکه پیش از احساس نیاز، تدارکات را مهیا می کنیم، ادامه داد: برخی خانواده‌ها پیشرفته‌ترین فناوری‌های روز را برای نوجوانان‌شان تهیه می‌کنند در حالی که کمترین اطلاعاتی از امکانات و آسیب‌هایی که ممکن است این فناوری برای نوجوان شان ایجاد کند، ندارند.

این فعال فرهنگی تاکید کرد: با توجه به موارد یاد شده برمی‌گردم به نوع تربیت و اینکه خانواده چگونه شرایط تربیت فرزندش را ایجاد می‌کند و آیا به‌موازات ابزارهای تکنولوژی که در اختیار فرزندش قرار می‌دهد، مهارت‌ها را نیز به آن ها آموزش می‌دهند؟ با رعایت این مسائل شاید کمی از مشکلات امروز خانواده ها با دنیای مجازی و خطرات آن برای نوجوانان نیز کاسته شود.

وی با بیان اینکه اغلب خانواده ها از خصوصیات دوره نوجوانی شناخت کافی ندارند، افزود: از سوی دیگر، با ورود کودک به دوران نوجوانی، مشکلات خانواده‌ها بیش‌تر ناشی از نا آگاهی در رفتار با نوجوان‌ است چراکه با خصوصیات و ویژگی های این دوره آشنا نیستند.

ظهوریان تاکید کرد: فرزند با ورود به دوره نوجوانی احساس می‌کند، بزرگ شده است و می‌تواند برای خودش تصمیم بگیرد و همین آشنا نبودن خانواده با این دوران، سبب می‌شود تا او باور نکنند ؛ اگر والدین بپذیرند که برخی رفتارهای جدید نوجوان‌شان، اقتضای سن آن هاست، واکنش هایشان به این رفتارهای جدید، واکنش منطقی و صمیمانه خواهد بود.

این روانشناس گفت: خانواده‌ باید در کنار نوجوان قرار بگیرد نه در روبروی او چراکه سرعت تغییرات در جامعه بسیار بیش‌تر از گذشته شده است و والدین باید با سرعت بیش‌تری با توجه به شرایط زمان خود را به جوان‌ها نزدیک کنند.

نسترن نعمتی/جام جم آنلاین