کدام پرنده در دنیا سریع‌ترین است؟
در قلمرو حیوانات از چیتا با حداکثر سرعت ۱۳۰ کیلومتر در ساعت به عنوان سریع‌ترین دونده خشکی یاد می‌شود اما دنیای متنوع حیوانات تنها محدود به خشکی نیست و شاید این سوال برای شما هم به وجود آمده باشد که کدام پرنده می‌تواند با سریع‌ترین سرعت ممکن پرواز کند؟
در ادامه همراه ما باشید چرا که در کنار پاسخ دادن به این پرسش، علل و ویژگی‌های بیولوژیکی که سبب می‌شوند این پرندگان به سرعت بالایی در پرواز برسند را هم بررسی خواهیم کرد. گفتنی است که تیز پرواز‌ترین پرنده دنیا «شاهین پرگرین» (Peregrine Falcon) یا «شاهین بحری» است. نام این پرنده شکارچی زیبا در لاتین به معنای «مسافر» است و از آنجایی که این گونه می‌تواند سفری معادل ۲۵,۰۰۰ کیلومتر داشته باشد، نام مسافر نیز برایش کاملا شایسته به نظر می‌رسد. گستره زندگی این پرندگان غیر از قطب جنوب، تمامی قاره‌های زمین را در بر می‌گیرد، آن‌ها معمولا شکار خود را از ارتفاع بسیار زیاد شناسایی می‌کنند و سپس با شیرجه‌ای فوق سریع و با چنگال‌های گره کرده به سوی طعمه یورش می‌برند. شکار پس از این برخورد سهمگین اگر کشته نشود بدون شک گیج خواهد شد. طبق مطالعات صورت گرفته در سال ۲۰۱۸، شاهین بحری حین این شیرجه‌های مرگبار می‌تواند به سرعت حیرت‌آور ۳۲۰ کیلومتر در ساعت برسد، این سرعت نه تنها نام شاهین بحری را تحت عنوان سریع‌ترین پرنده دنیا قرار می‌دهد بلکه موجب می‌شود این پرنده پر ابهت در جایگاه سریع‌ترین حیوان دنیا هم قرار بگیرد.
البته ۳۲۰ کیلومتر در ساعت سقف سرعت این پرنده نیست و شیرجه‌های آزمایشی نشان داده‌اند که شاهین بحری به سرعت ۳۸۹ کیلومتر در ساعت هم می‌رسد. این رکورد جهانی چشمگیر سال ۱۹۹۹ توسط یک شاهین بحری ماده به نام «فرایت‌فول» انجام شد. طبق رکورد‌های جهانی گینس، فرایت‌فول یک شاهین تعلیم دیده و اهلی بود که طی آزمایش مذکور در ارتفاع ۵,۱۸۲ متری از سطح دریا رها شد. او ۶ سال سن، ۴۰.۶ سانتی‌متر طول و ۱ کیلوگرم وزن داشت و طول بال‌هایش در هنگام گشودگی کامل به ۱۰۴ سانتی‌متر می‌رسید.
در آن زمان «کن فرانکلین» که صاحب و بازدار (تعلیم‌دهنده و مربی پرندگان شکاری) فرایت‌فول محسوب می‌شد، جهت اندازه‌گیری سرعت پرنده شکاری خود، یک تراشه کامپیوتری ۱۱۳.۴ گرمی مورد استفاده در تجهیزات ارتفاع‌سنج چتربازان را به فرایت‌فول متصل کرد.
به گفته «اد درویت»، حیوان‌شناس و محقق شاهین‌های بحری این پرندگان مجهز به بال‌هایی نوک تیز و شبیه به جت‌های جنگنده هستند، چنین شمایلی در بال‌ها باعث می‌شود مقدار نیروی پسار وارد شده به حیوان در حین پرواز کاهش یابد و در نتیجه سرعت پرواز افزایش پیدا می‌کند. وی در ادامه می‌افزاید که این پرندگان همچنین از بدن عضلانی و قطره شکلی برخوردارند و به واسطه این شکل آئرودینامیک می‌توانند مانند یک گلوله در آسمان پرواز کنند یا شیرجه بزنند. با این حال سرعت بالای آن‌ها تنها ناشی از فرم بدن‌شان نیست و عوامل دیگری هم در کار هستند. یکی دیگر از عوامل مرتبط به سرعت این پرنده، پر‌های آن است که در مقایسه با سایر گونه‌های باز، قوش یا شاهین نه تنها تراکم بیشتری دارند و فواصل میان آن‌ها بسیار کم است، بلکه پر‌های این پرنده همینطور از ساختار بسیار محکم‌تر و خشک‌تری برخوردار هستند.
در سوی دیگر ساختار سوراخ‌های بینی این پرندگان به موانع خاصی مجهز است که در سرعت‌های بالا از ورود پرفشار هوا به مجرای تنفسی حیوان جلوگیری می‌کند. شاهین‌های بحری به واسطه این ویژگی قادرند در میانه سریع‌ترین شیرجه‌های خود به راحتی تنفس داشته باشند.
گفتنی است این پرندگان عموما از پرندگان دیگر مانند مرغ‌های مگس‌خوار یا درنای شن‌زار تغذیه می‌کنند، هرچند رژیم غذایی آن‌ها تنها در آمریکای شمالی حدود ۴۵۰ گونه و در سطح جهان حدود ۲,۰۰۰ گونه از پرندگان دیگر را شامل می‌شود. با این حال در پایان جا دارد به نکته دیگری هم اشاره کنیم، شاهین‌های بحری تنها در هنگام شیرجه زدن به سریع‌ترین پرنده و حیوان دنیا تبدیل می‌شوند و رکورد بیشترین سرعت در حین پرواز عادی، در کمال تعجب متعلق به یک پستاندار است!
این پستاندار پرنده موجودی نیست جز «خفاش دم‌آزاد برزیلی» (تصویر بالا) که سرعت آن در حین پرواز عادی به ۱۶۰ کیلومتر در ساعت می‌رسد، این درحالیست که میانگین سرعت عادی شاهین بین ۴۰ تا ۵۵ کیلومتر در ساعت است و در هنگام تعقیب شکار نیز ۱۱۲ کیلومتر در ساعت سرعت دارد. در نتیجه می‌توان گفت شاید شاهین بحری بتواند در حین شیرجه زدن به سرعت یک خودروی سوپر اسپرت برسد، اما در زمینه پرواز عادی مقام خود را به خفاش دم‌آزاد برزیلی واگذار می‌کند.
البته ۳۲۰ کیلومتر در ساعت سقف سرعت این پرنده نیست و شیرجه‌های آزمایشی نشان داده‌اند که شاهین بحری به سرعت ۳۸۹ کیلومتر در ساعت هم می‌رسد. این رکورد جهانی چشمگیر سال ۱۹۹۹ توسط یک شاهین بحری ماده به نام «فرایت‌فول» انجام شد. طبق رکورد‌های جهانی گینس، فرایت‌فول یک شاهین تعلیم دیده و اهلی بود که طی آزمایش مذکور در ارتفاع ۵,۱۸۲ متری از سطح دریا رها شد. او ۶ سال سن، ۴۰.۶ سانتی‌متر طول و ۱ کیلوگرم وزن داشت و طول بال‌هایش در هنگام گشودگی کامل به ۱۰۴ سانتی‌متر می‌رسید.
در آن زمان «کن فرانکلین» که صاحب و بازدار (تعلیم‌دهنده و مربی پرندگان شکاری) فرایت‌فول محسوب می‌شد، جهت اندازه‌گیری سرعت پرنده شکاری خود، یک تراشه کامپیوتری ۱۱۳.۴ گرمی مورد استفاده در تجهیزات ارتفاع‌سنج چتربازان را به فرایت‌فول متصل کرد.
به گفته «اد درویت»، حیوان‌شناس و محقق شاهین‌های بحری این پرندگان مجهز به بال‌هایی نوک تیز و شبیه به جت‌های جنگنده هستند، چنین شمایلی در بال‌ها باعث می‌شود مقدار نیروی پسار وارد شده به حیوان در حین پرواز کاهش یابد و در نتیجه سرعت پرواز افزایش پیدا می‌کند. وی در ادامه می‌افزاید که این پرندگان همچنین از بدن عضلانی و قطره شکلی برخوردارند و به واسطه این شکل آئرودینامیک می‌توانند مانند یک گلوله در آسمان پرواز کنند یا شیرجه بزنند. با این حال سرعت بالای آن‌ها تنها ناشی از فرم بدن‌شان نیست و عوامل دیگری هم در کار هستند. یکی دیگر از عوامل مرتبط به سرعت این پرنده، پر‌های آن است که در مقایسه با سایر گونه‌های باز، قوش یا شاهین نه تنها تراکم بیشتری دارند و فواصل میان آن‌ها بسیار کم است، بلکه پر‌های این پرنده همینطور از ساختار بسیار محکم‌تر و خشک‌تری برخوردار هستند.
در سوی دیگر ساختار سوراخ‌های بینی این پرندگان به موانع خاصی مجهز است که در سرعت‌های بالا از ورود پرفشار هوا به مجرای تنفسی حیوان جلوگیری می‌کند. شاهین‌های بحری به واسطه این ویژگی قادرند در میانه سریع‌ترین شیرجه‌های خود به راحتی تنفس داشته باشند.
گفتنی است این پرندگان عموما از پرندگان دیگر مانند مرغ‌های مگس‌خوار یا درنای شن‌زار تغذیه می‌کنند، هرچند رژیم غذایی آن‌ها تنها در آمریکای شمالی حدود ۴۵۰ گونه و در سطح جهان حدود ۲,۰۰۰ گونه از پرندگان دیگر را شامل می‌شود. با این حال در پایان جا دارد به نکته دیگری هم اشاره کنیم، شاهین‌های بحری تنها در هنگام شیرجه زدن به سریع‌ترین پرنده و حیوان دنیا تبدیل می‌شوند و رکورد بیشترین سرعت در حین پرواز عادی، در کمال تعجب متعلق به یک پستاندار است!
این پستاندار پرنده موجودی نیست جز «خفاش دم‌آزاد برزیلی» (تصویر بالا) که سرعت آن در حین پرواز عادی به ۱۶۰ کیلومتر در ساعت می‌رسد، این درحالیست که میانگین سرعت عادی شاهین بین ۴۰ تا ۵۵ کیلومتر در ساعت است و در هنگام تعقیب شکار نیز ۱۱۲ کیلومتر در ساعت سرعت دارد. در نتیجه می‌توان گفت شاید شاهین بحری بتواند در حین شیرجه زدن به سرعت یک خودروی سوپر اسپرت برسد، اما در زمینه پرواز عادی مقام خود را به خفاش دم‌آزاد برزیلی واگذار می‌کند.
بیشتر بخوانید
منبع : روزیاتو
ارسال نظرات