لرزش فرمان خبر از چه مشکلی می دهد؟!

یکی از مهمترین بخش‌های خودرو که نقش کلیدی در هدایت وسیله نقلیه را ایفا می‌کند، فرمان است. هر گونه مشکلی که در فرمان خودرو به‌وجود بیاید، مستقیما روی ایمنی سرنشینان تاثیرگذار خواهد بود. بنابراین بسیار مهم است که نسبت به کوچکترین نقص‌های فرمان خودرو حساسیت داشته باشیم و به سرعت آنها را برطرف کنیم. یکی از مشکلات رایجی که برای فرمان اتومبیل به‌وجود می‌آید، لرزش فرمان است.

لرزیدن فرمان خودرو می‌تواند دلایل متفاوتی داشته باشد. در واقع عوامل زیادی هستند که می‌توانند منجر به لرزش فرمان شوند. برای اینکه بتوانید به دلیل این مشکل پی ببرید و آن را برطرف کنید، باید ابتدا تشخیص دهید که عیب فرمان به کدام قسمت از خودرو ارتباط دارد. اگر در این زمینه تخصصی ندارید و چیز زیادی از سیستم فرمان اتومبیل یا طرز کار آن نمی‌دانید، اصلا نگران نباشید. در ادامه توضیحات مختصر و مفیدی در رابطه با نحوه کار سیستم فرمان ارائه می‌کنیم و خواهیم گفت که لرزیدن فرمان خودروی شما به چه دلایلی ممکن است رخ بدهد. پس اگر می‌خواهیم علت لرزش فرمان را بدانید، تا پایان این مقاله با همراه باشید

سیستم فرمان خودرو چه بخش‌هایی دارد؟

بیشتر افراد فکر می‌کنند که سیستم فرمان خودرو، فقط شامل قطعه دایره‌ای شکلی است که برای هدایت وسیله خود در دست می‌گیرند. این قطعه که به آن غربیلک گفته می‌شود، تنها یکی از بخش‌های سیستم فرمان است. برای اینکه بتوانیم به عیب‌های احتمالی سیستم فرمان اشاره کنیم و دلایل آنها را مطرح نماییم، لازم است ابتدا با بخش‌های اصلی این سیستم مهم در خودرو آشنا شویم. در ادامه اجزای سیستم فرمان را نام می‌بریم و درباره آنها توضیح می‌دهیم:

- غربیلک: غربیلک همان میله دایره‌ای شکلی است که راننده به کمک آن خودرو را هدایت می‌کند.

- میل فرمان: میله‌ای است که از یک طرف به غربیلک وصل شده و از طرف دیگر به جعبه فرمان متصل می‌شود.

- جعبه فرمان: وظیفه اصلی جعبه فرمان آن است که نیروی دست راننده که روی غربیلک اعمال می‌شود را شدت ببخشد تا امکان حرکت دادن چرخ‌ها به چپ و راست فراهم شود.

- بازوی پیتمن: بازوی پیتمن بین جعبه فرمان و میله درگ اتصال ایجاد می‌کند. وقتی که شفت خروجی از جعبه فرمان به‌صورت دورانی حرکت می‌کند، بازوی پیتمن یک حرکت زاویه‌ای انجام می‌دهد و باعث جابه‌جا شدن میله درگ می‌شود.

- سیبک: سیبک یک قطعه نسبتا کوچک است که یک طرف آن دارای مفصل ساچمه‌ای بوده و طرف دیگر پیچ رزوه‌دار است. این قطعه در قسمت‌های مختلف سیستم فرمان برای انتقال نیروی حرکتی یک قطعه به قطعه دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

- میل درگ: این میله در واقع اهرمی است که بازوی پیتمن را به شغال دست متصل می‌کند.

- شغال دست: هم شغال دست و هم سگ‌ دست به‌خاطر شکل ظاهری که دارند به این صورت نام‌گذاری شده‌اند. شغال دست حالتی خمیده دارد و نیرو را به سگ دست منتقل می‌کند.

- سگ دست: قطعه‌ای است که یک بخش U شکل دارد و در نزدیکی چرخ‌های جلو قرار گرفته‌ است. چنانچه راننده غربیلک را بچرخاند، نیرو از بخش‌های مختلف منتقل شده و به شغال دست می‌رسد. با حرکت شغال دست، امکان چرخش سگ دست فراهم می‌شود و در نهایت چرخ‌ها نیز حرکت می‌کنند.

- میل فرمان وسط: میله‌ای است که ارتباط بین سگ دست‌ها را برقرار می‌کند و باعث می‌شود که نیروی لازم برای تغییر جهت، به چرخ سمت شاگرد نیز منتقل شود.

- اهرم تای راد: این اهرم در اکثر خودروها وجود دارد و میل درگ را به بازوی فرمان متصل می‌کند.

دلیل لرزش فرمان در سرعت کم چیست؟

همان‌طور که مشاهده کردید، سیستم فرمان خودرو دارای قسمت‌های متعددی است و همه این قسمت‌ها باید به خوبی وظیفه خودشان را انجام دهند تا فرمان‌پذیری اتومبیل به بهترین شکل انجام شود. اما این بخش‌های مختلف دارای اتصالات زیادی هم هستند که اگر یکی از این اتصالات دچار ایراد شود، سیستم فرمان با مشکل مواجه خواهد شد و امکان لرزش فرمان وجود دارد. لرزیدن فرمان خودرو به دلایل مختلفی اتفاق می‌افتد، اما بهتر است ابتدا بررسی کنید که این مشکل در چه شرایطی رخ می‌دهد. مثلا لرزیدن فرمان در سرعت کم می‌تواند ناشی از دلایل زیر باشد:

- تنظیم نبودن چرخ‌ها: یکی از عمده‌ترین دلایل لرزیدن فرمان خودرو، متقارن و تراز نبودن چرخ‌ها است. این مشکل باعث آسیب رساندن به لاستیک‌ها هم می‌شود.

- سابیدگی یا فشار نامتوازن باد لاستیک‌ها: چنانچه لاستیک‌ها خودروی شما دچار سابیدگی یا خوردگی شده باشند، اتومبیل هنگام حرکت نامتعادل به‌نظر می‌رسد و این موضوع یکی از دلایل لرزش فرمان در سرعت کم است. عدم بالانس و توازن فشار باد لاستیک‌ها نیز دقیقا همین شرایط را ایجاد می‌کند.

- ایراد در سیستم تعلیق: اگر کمک فنرهای خودرو ایراد پیدا کنند، لرزیدن فرمان در سرعت کم اتفاق می‌افتد. همچنین میله‌های داخلی و خارجی که در سیستم تعلیق خودرو، وظیفه نگه داشتن چرخ‌ها را بر عهده دارند، ممکن است سابیده شوند و این اشکال منجر به تکان‌های غیرعادی فرمان خواهد شد.

- مشکل ترمز: وقتی در حال رانندگی با سرعت کم ترمز گرفتید و متوجه لرزیدن فرمان شدید، باید این مشکل را کاملا جدی بگیرید. چنانچه لنت‌های شما فرسوده شده باشند یا روتورها دچار نقص شوند، امکان لرزیدن فرمان وجود دارد.

دلیل لرزیدن فرمان در سرعت بالا چیست؟

وقتی در سرعت‌های بالا لرزیدن فرمان را حس کنیم، یعنی مشکل بسیار جدی است و باید برای برطرف کردن آن در اسرع وقت اقدام نماییم. مثلا وقتی متوجه لرزش فرمان در سرعت ۸۰ کیلومتر بر ساعت و بالاتر شدید، باید بررسی کنید که کدام یک از این مشکلات به‌وجود آمده‌اند:

- مشکل در جلوبندی خودرو: چنانچه جلوبندی خودروی شما مشکل داشته باشد، ممکن است دچار لرزیدن فرمان در سرعت بالا شوید.

- بالانس نبودن چرخ‌ها: وقتی چرخ‌های خودروی شما تنظیم نباشند، احتمال دارد که لرزیدن فرمان در سرعت 120 به بالا را حس کنید.

- وجود نقص در چرخ‌ها: اگر بلبرینگ چرخ‌ها خراب شده یا پیچ چرخ شل شده باشد، لرزش فرمان در سرعت بالا می‌تواند اتفاق بیفتد.

- فرسودگی لاستیک‌ها: ساییده شدن لاستیک‌ها هم یکی دیگر از دلایل لرزیدن فرمان در سرعت‌ زیاد است.

- خراب شدن سیبک‌ها: سیبک‌ها نقش مهم در سیستم فرمان خودرو دارند و با توجه به حرکات زیادی که انجام می‌دهند، ممکن است فرسوده شوند. با شل شدن یا خراب شدن سیبک‌ها هم لرزش در فرمان خودرو اتفاق می‌افتد.

- خرابی میل تعادل: میل تعادل یکی از قطعات مهمی است که نقش پررنگی در فرمان‌پذیری خودرو دارد. همان‌طور که از اسم این قطعه می‌توان حدس زد، میل تعادل برای تقسیم نیرو بین چرخ‌های خودرو مورد استفاده قرار می‌گیرد و خرابی آن منجر به لرزش فرمان می‌شود.

- نقص در کمک فنرها: چنانچه کمک‌فنرهای خودرو دارای ایراد باشند، کوچک‌ترین لرزشی از سطح جاده به بدنه خودرو منتقل شده و در نهایت منجر به لرزش غربیلک فرمان می‌شود.

- تنظیم نبودن فرمان: تنظیم کردن فرمان یکی از مهمترین مواردی است که همه رانندگان باید به آن توجه داشته باشند. بهتر است سالی یک تا دو بار تنظیم فرمان را انجام دهید تا با مشکلاتی مانند لرزش فرمان مواجه نشوید.

 - خرابی میل فرمان: یکی از مشکلات جدی که در اثر خرابی میل فرمان خودرو به‌وجود می‌آید، ساییده شدن نامتعادل چرخ‌ها است که این موضوع در دراز مدت منجر به عدم تعادل چرخ‌ها شده و لرزش فرمان را در پی خواهد داشت.

- نقص در شاسی خودرو: خرابی شاسی از آن دست مشکلاتی است که باید خیلی زود به آن رسیدگی شود. خراب بودن شاسی ماشین می‌تواند جلوبندی خودرو را درگیر کرده و سیستم تعلیق را نیز معیوب سازد. این مشکلات باعث می‌شود که فرمان خودرو در سرعت‌های بالا دچار لرزش شود.

لرزش فرمان در حالت درجا چرخاندن چه دلیلی دارد؟

یکی از مشکلات مربوط به سیستم فرمان خودرو که ممکن است با آن مواجه شوید، لرزش فرمان در حالت درجا چرخاندن است. این مشکل می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد، اما یکی ازشایع‌ترین علت‌های آن، نقص در سیستم هیدرولیک است. در این شرایط باید به تعمیرگاه مراجعه کرده و نسبت به هواگیری سیستم هیدرولیک اقدام نمایید. البته خودتان هم می‌توانید این کار را انجام دهید، اما برای اینکه هواگیری به‌صورت اصولی انجام شود، بهتر است به مراکز تعمیر تخصصی و قابل اطمینان مراجعه نمایید.

علاوه بر لرزیدن فرمان در حالت درجا چرخاندن، گاهی اوقات هم افراد متوجه می‌شوند که فرمان خودروی آنها در حالت درجا و ثابت (بدون چرخاندن) دچار لرزش شده است. این مورد معمولا نشان دهنده لرزش بیش از حد موتور خودرو است که برای برطرف کردن این نقص هم باید موتور و سایر قسمت‌های خودرو توسط یک مکانیک باتجربه و متخصص مورد بررسی قرار بگیرند

علت لرزیدن فرمان هنام ترمز چیست؟

لرزش فرمان اتومبیل در هنگام ترمز گرفتن هم بسیار شایع است. دلیل اصلی این مشکل می‌تواند مربوط به روتور‌های ترمز باشد. روتور‌های در واقع همان دیسک‌هایی هستند که لنت ترمز با آن‌ها برخورد می‌کند و باعث کم شدن سرعت چرخ‌ها یا ایستادن آن‌ها می‌شود. هر بار که شما ترمز می‌گیرید، لنت‌ها با فشار روی روتور‌ها قرار می‌گیرند که این امر گرمای زیادی ایجاد می‌کند. همین گرما می‌تواند باعث سابیده شدن روتور‌ها در درازمدت شود و در عملکرد آن‌ها اخلال ایجاد کند؛ بنابراین وقتی موقع ترمز حس کردید که فرمان خودروی شما می‌لرزد، منبع این لرزش می‌تواند روتور‌های ترمز باشد که از آنجا به فرمان منتقل شده است.

از سوی دیگر ممکن است دیسک ترمز شما تاب برداشته باشد. در این حالت نیز وقتی ترمز می‌گیرید، چون لنت به‌خوبی روی دیسک قرار نمی‌گیرد باعث لرزش می‌شود و فرمان هم شروع به لرزیدن می‌کند.

یکی دیگر از مواردی که می‌تواند منجر به لرزیدن فرمان هنگام ترمز شود، وجود مشکل در سیستم تعلیق است. اگر کمک فنر‌ها و سیستم تعلیق خودروی شما ایراد فنی داشته باشند، ممکن است موقع ترمز گرفتن، فرمان بلرزد. این مورد را یک مکانیک ماهر می‌تواند تشخیص دهد. اما در ادامه به برخی از دلایل دیگر لرزش فرمان خودرو در هنگام ترمز اشاره می‌کنیم:

۱- وجود مشکل در روتور‌های ترمز: زمانی که پدال ترمز را فشار می‌دهیم، لنت ترمز به دیسک‌ها یا همان روتور‌ها می‌چسبد و به دلیل اصطکاک به‌وجود آمده، سرعت گردش چرخ‌ها کاهش پیدا کرده و خودرو از حرکت می‌ایستد. در صورت استفاده زیادی از ترمزها، به مرور زمان کارایی روتور‌ها با نقص مواجه می‌شود و ممکن است در هنگام ترمزگیری دچار لرزش شوند. این لرزش به فرمان منتقل می‌شود و شما در هنگام ترمز گرفتن لرزش فرمان را احساس خواهید کرد.

۲- تاب داشتن دیسک ترمز: وقتی دیسک ترمز تاب داشته باشد، موقع ترمز گرفتن، اتصال کامل بین لنت و دیسک برقرار نمی‌شود. تاب داشتن لنت ترمز باعث لرزیدن دیسک موقع ترمزگیری می‌شود و این لرزش به فرمان نیز انتقال میابد.

۳- نقص در کالیپر ترمز: کالیپر‌ها قطعاتی هستند که وظیفه اتصال بین لنت و دیسک ترمز را بر عهده دارند. در واقع لنت داخل کالیپر قرار دارد و با حرکت این قطعه، به دیسک می‌چسبد. در صورتی که کالیپر‌ها درست عمل نکنند، لنت به‌طور یکنواخت به دیسک متصل نمی‌شود و این امر موقع ترمزگیری منجر به لرزش فرمان خواهد شد.

۴- سفت بودن ترمزها: ترمز خودرو زمانی بهترین عملکرد را دارد که با یک فشار کم و یکنواخت روی پدال، باعث نگه داشتن خودرو شود. اگر پدال ترمز بیش از حد سفت باشد، می‌تواند موقع ترمز گرفتن باعث لرزیدن فرمان شود.

۵- وجود نقص در سیستم تعلیق: یکی دیگر از دلایل لرزش فرمان در هنگام ترمزگیری، نقص در سیستم تعلیق خودرو است. البته این مشکل را فقط یک متخصص و مکانیک خبره می‌تواند متوجه شود و شاید یک فرد عادی قادر به تشخیص آن نباشد.

 
اصلی‌ترین دلایلی که موجب لرزش فرمان خودرو می‌شوند
تا به اینجا درباره برخی از دلایلی که ممکن است منجر به لرزش فرمان خودرو شوند صحبت کردیم، اما هنوز در مورد تعدادی از عمده‌ترین علت‌های این مشکل حرفی نزده‌ایم. در ادامه هفت دلیل لرزیدن فرمان را نام می‌بریم و درباره آن‌ها بیشتر توضیح می‌دهیم:

۱- ایراد دیسک یا لنت‌های ترمز
لرزیدن فرمان در سرعت ۸۰ کیلومتر بر ساعت به بالا و در هنگام ترمز کردن، یکی از مشکلاتی است که احتمالا خیلی از شما نیز با آن مواجه شده‌اید. این مشکل معمولا به فرسایش روتور ترمز مربوط می‌شود. وقت روتور‌های ترمز سابیده شوند یا پیچ و تاب داشته باشند، شما در هنگام ترمز گرفتن در سرعت‌های بالا احساس می‌کنید که فرمان خودرو می‌لرزد. روتور ترمز یا همان دیسک، به مرور زمان فرسوده می‌شود، اما برای جلوگیری از این مشکل، پیشنهاد می‌کنند که لنت‌های ترمز را به موقع تعویض کنید و از رانندگی با سرعت‌های خیلی زیاد بپرهیزید.

۲- مشکل بلبرینگ چرخ‌ها
آسیب دیدن بلبرینگ چرخ‌ها هم می‌تواند باعث لرزیدن فرمان شود. این مشکل بسیار جدی و مهم است و باید خیلی زود نسبت به برطرف کردن آن اقدام نمایید. توجه داشته باشید که اگر بلبرینگ چرخ شما دچار نقص شود، در همان شروع حرکت چرخ‌های خودرو می‌توانید صدای غیرطبیعی آن‌ها را بشنوید. البته این صدا خیلی ضعیف است و باید با دقت به آن گوش دهید. سپس وقتی خودرو به حرکت درآمد صدا قطع می‌شود و امکان تشخیص آن وجود ندارد. اما در سرعت ۸۰ کیلومتر بر ساعت و بالاتر، مجددا صدای بلبرینگ شنیده می‌شود و لرزش ایجاد می‌کند.

۳- خراب شدن پلوس‌ها
پلوس قطعه‌ای است که وظیفه انتقال نیرو به چرخ‌ها را برعهده دارد. اکثر خودرو‌ها برای هر دو چرخ جلوی خود دارای یک پلوس هستند که اگر این قطعه آسیب ببیند، امکان ایجاد لرزش وجود خواهد داشت. در هر حال پلوس یک قطعه مصرفی تلقی می‌شود و باید انتظار تعویض آن در طولانی مدت را داشته باشید. اما نکته مهم آن است که خرابی پلوس‌ها را به موقع تشخیص دهید و نسبت به عوض کردن آن‌ها اقدام نمایید. دقت کنید که اگر یکی از پلوس‌ها یا هر دوی آن‌ها دچار نقص شوند، معمولا در سرعت‌های پایین صدای غیر عادی ایجاد می‌کنند، اما در سرعت‌های بالا این صدا قابل شنیدن نیست.

۴- تنظیم نبودن لاستیک‌ها
لاستیک‌ها یکی از مهمترین بخش‌ها خودرو هستند که حتی تنظیم نبودن آن‌ها نیز می‌تواند علت لرزیدن فرمان باشد. بسیاری از افراد به این نکته توجه نمی‌کنند که هر چهار لاستیک خودروی آن‌ها باید از یک برند و همچنین دارای یک سایز باشند. مثلا ممکن است لاستیک‌های جلو را از یک برند و لاستیک‌های عقب را از یک برند دیگر تهیه کنند. یا اینکه سایز لاستیک‌های عقب پهن‌تر از جلو باشد. هر کدام از این موارد نه‌تن‌ها می‌توانند باعث لرزیدن فرمان شوند، بلکه آسیب‌های دیگری نیز به خودرو وارد می‌کنند. در ضمن تنظیم کردن باد لاستیک‌ها در فصل‌های مختلف سال نیز از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.

۵- مشکل صفحه کلاچ
احتمالا تا به حال تصور نمی‌کردید که ایراد صفحه کلاچ هم می‌تواند باعث لرزیدن فرمان اتومبیل شود، اما باید بگوییم که شکستن فنر صفحخ کلاچ، یکی از رایج‌ترین دلایلی است که فرمان خودروی شما را دچار لرزش می‌کند. اگر متوجه شدید که در هنگام شروع حرکت، فرمان می‌لرزد و تکان‌های غیر عادی دارد، یکی از اولین بخش‌هایی که باید بررسی کنید و از سالم بودن آن اطمینان حاصل نمایید، صفحه کلاچ است.

۶- ایراد در جلوبندی خودرو
جلوبندی خودرو دارای قسمت‌های مختلفی است و اتصالات فراوانی دارد. خراب شدن یک قطعه یا شل شدن یکی از این اتصالات می‌تواند باعث لرزش خودرو و فرمان شود. اگر با اتومبیل خود در جاده‌های ناهموار تردد می‌کنید، باید به‌طور مرتب جلوبندی را سرویس کنید. همچنین زمانی که با صدا یا لرزش غیرعادی در قسمت جلوی خودرو مواجه شدید، یکی از اولین جا‌هایی که برای پیدا کردن مشکل باید به آن مراجعه نمایید، جلوبندی‌سازی است.

۷- بالانس نبودن چرخ‌ها
تنظیم کردن چرخ‌ها یکی از سرویس‌های مهم برای تمام خودروهاست که باید به‌صورت دوره‌ای انجام شود. اگر چرخ‌های شما بالانس نباشند، مشکلات عدیده‌ای را برای اتومبیل به‌وجود می‌آورند. حتی لرزش فرمان نیز می‌تواند به بالانس نبودن چرخ‌ها ربط داشته باشد. چرخ‌های جلو و عقب باید به‌طور مرتب آچارکشی و تنظیم شوند. همیشه باید از بلبرینگ‌های استاندارد برای چرخ‌ها استفاده کنید و از انداختن رینگ‌های اسپرت متفرقه روی چرخ‌ها بپرهیزید. ضربه شدید به چرخ‌ها می‌تواند آن‌ها را از حالت بالانس خارج سازد؛ بنابراین بهتر است همیشه بالانس بودن چرخ‌های خودرو را چک نمایید.

سوالات متداول درباره لرزیدن فرمان خودرو
با مطالعه این مقاله به‌طور کامل با دلایل لرزش فرمان خودرو آشنا شدید، اما شاید سوالات دیگری در همین رابطه داشته باشید که در متن بالا به آن‌ها پاسخ داده نشده است. به همین خاطر ما در ادامه تعدادی از رایج‌ترین سوالات مخاطبان را مطرح می‌کنیم و به آن‌ها پاسخ می‌دهیم. در ضمن اگر پرسش دیگری در رابطه با این مشکل دارید، حتما در بخش دیدگاه‌ها (ذیل همین پست) مطرح نمایید تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن به سوالات شما عزیزان پاسخ دهیم.

لرزش فرمان پراید به چه دلیل اتفاق می‌افتد؟
پراید از نظر کیفیت ساخت و قطعات و همچنین در بخش جلوبندی، یک خودروی ضعیف است. به همین دلیل تمام دلایلی که برای لرزیدن فرمان خودرو ذکر کردیم، در پراید به‌طور شدیدتر به چشم می‌خورند. اگر با مشکل لرزیدن فرمان پراید مواجه شده، حتما موارد گفته شده در بالا را بررسی کنید و چنانچه خودتان نتوانستید این ایراد را برطرف نمایید، به تعمیرگاه‌های معتبر مراجعه کنید.

دلیل لرزش فرمان در سرعت ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت چیست؟
لرزیدن فرمان در سرعت‌های بالا برای برخی خودرو‌ها مانند پراید تا حدی طبیعی است. اما اگر خودروی شما باکیفیت‌تر از پراید است و در سرعت ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت یا بالاتر با لرزش مواجه می‌شوید، ممکن است مشکل از چرخ‌ها، لاستیک، دیسک‌ها، سیستم ترمز، میل فرمان، جلوبندی و ... باشد. در بالا به تفصیل در مورد هر کدام از این موارد توضیح داده‌ایم.

لرزیدن فرمان در سرعت ۱۴۰ کیلومتر بر ساعت چه دلیلی می‌تواند داشته باشد؟
اگر خودروی شما در سرعت‌های خیلی زیاد دچار لرزش فرمان می‌شود، احتمالا مشکل از تنظیم نبودن چرخ‌ها یا سابیدگی لاستیک است. همچنین ممکن است سیبک‌ها دچار ایراد شده باشند. لرزش فرمان در سرعت ۱۴۰ کیلومتر بر ساعت و بالاتر می‌تواند به دلیل نقص در جلوبندی خودرو هم رخ دهد.

منبع اقتصاد آنلاین