ماجرای ورود «پروین» به اتاق محمود چه بود؟
شبکه مخفی زنان، نام جدیدترین سریال نمایش خانگی به کارگردانی افشین هاشمی است که از مردادماه منتشر شده است.
شبکه مخفی زنان به کارگردانی افشین هاشمی، نام جدیدترین سریال نمایش خانگیست که پلتفرم اینترنتی «نماوا» از مردادماه منتشر کرده است.
بازیگران سریال
در سریال شبکه مخفی زنان، سیامک انصاری، امیرحسین رستمی، باران کوثری، حمید فرخ نژاد، رضا بهبودی، شبنم مقدمی، شقایق دهقان، لیلا حاتمی، مهدی هاشمی مونا فرجاد، یلدا عباسی، شهرام مسعودی و محمدرضا آزادفرد به ایفای نقش پرداختهاند.
خلاصه داستان
در ابتدای قرن چهاردهم خورشیدی، وقتی شاه متوجه جنبشهای نوظهور مربوط به حقوق زنان در کشور میشود، ماموریت ویژهای به یکی از اهالی دربار خود میدهد. وزارت فرهنگ و هنر در سال ۱۳۱۰ تصمیم به تشکیل کانون بانوان گرفته تا با تشکلهای مشابه رقابت و سپس آنها را حذف کند. میرزا محمود زنبورکچی کارمند عالی رتبه اداره سجل احوال، دعوت میشود تا در کنار دلبرجان تاجرباشی مسوولیت انتخاب اعضا و سپس فعالیت کانون را بر عهده بگیرد و …
این خلاصه داستان تا همینجا نشان میدهد که با داستانی طرفایم که تا اندازهای به مسائل زنان و نابرابریهای موجود در جامعهی مردسالار ایران میپردازد و تبعیضی تاریخی که همیشه گریبانگیر زنان این سرزمین بوده است ــ هر چند باید دید در ادامه تا چه اندازه به این ایدهها پایبند میماند. این نکته را میتوان در دو سکانس از این قسمت هم رصد کرد. یکی جایی که پروین اعتصامی (با بازی باران کوثری) برای تغییر نام خود وارد اتاق زنبورکچی میشود و دیگری جایی که زنی در اداره دربارهی این صحبت میکند که کاش قانون ثبت ازدواجها در شناسنامهها زودتر اجرایی شود تا بلکه معلوم شود هر مرد چه کاره است. حال باید منتظر ماند و دید که در ادامه و در راستای این کانسپت و آن دیپلوماسی معکوس، چه اتفاقات و فرازونشیبهایی در داستان سریال اتفاق میافتد.
تیتراژ آغازین سریال بسیار جذاب اجرا شده است. طرحها و نقاشیهای بریدهشدهای که روی تصویر میآیند درواقع یادآور و تصویرگرِ کتابهای مصوّریاند که احتمالن همگیمان باهاشان سروکار داشتهایم. کتابهایی که با هر بار ورق زدنشان و رفتن به صفحهی جدید، طرحهایی بریدهشده از کاغذها جلو میآید و روبهروی چشمانمان میایستد. سعی شده است که عنوانبندیها و توضیحات مربوطبه آنها نیز با نظر به همین فضا و رعایت اصل کمیک بودنِ سریال طراحی شود.
این خلاصه داستان تا همینجا نشان میدهد که با داستانی طرفایم که تا اندازهای به مسائل زنان و نابرابریهای موجود در جامعهی مردسالار ایران میپردازد و تبعیضی تاریخی که همیشه گریبانگیر زنان این سرزمین بوده است ــ هر چند باید دید در ادامه تا چه اندازه به این ایدهها پایبند میماند. این نکته را میتوان در دو سکانس از این قسمت هم رصد کرد. یکی جایی که پروین اعتصامی (با بازی باران کوثری) برای تغییر نام خود وارد اتاق زنبورکچی میشود و دیگری جایی که زنی در اداره دربارهی این صحبت میکند که کاش قانون ثبت ازدواجها در شناسنامهها زودتر اجرایی شود تا بلکه معلوم شود هر مرد چه کاره است. حال باید منتظر ماند و دید که در ادامه و در راستای این کانسپت و آن دیپلوماسی معکوس، چه اتفاقات و فرازونشیبهایی در داستان سریال اتفاق میافتد.
تیتراژ آغازین سریال بسیار جذاب اجرا شده است. طرحها و نقاشیهای بریدهشدهای که روی تصویر میآیند درواقع یادآور و تصویرگرِ کتابهای مصوّریاند که احتمالن همگیمان باهاشان سروکار داشتهایم. کتابهایی که با هر بار ورق زدنشان و رفتن به صفحهی جدید، طرحهایی بریدهشده از کاغذها جلو میآید و روبهروی چشمانمان میایستد. سعی شده است که عنوانبندیها و توضیحات مربوطبه آنها نیز با نظر به همین فضا و رعایت اصل کمیک بودنِ سریال طراحی شود.
«شبکه مخفی زنان»؛ تاریخ مونث در ایران نوین
رضا صائمی، نویسنده حوزه سینما مینویسد: سریالهای تاریخی که اغلب دوران معاصر، قاجار و پهلوی را دستمایه روایت خود از رخدادهای آن زمان قرار میدهند، همواره گوشه چشمی هم به وضعیت زنان داشته است. در همین راستا بسیاری از کاراکترهای محوری و شخصیتهای اصلیشان زن بوده؛ از مهدعلیا، مادر ناصرالدین شاه در قصه امیرکبیر گرفته تا شخصیتهایی مثل خاتون و شهرزاد در سریالهایی با نام آنها. افشین هاشمی، اما این بار در «شبکه مخفی زنان» موقعیت اجتماعی و تاریخی زنان را به عنوان یک قشر و طبقهای موثر در شکلگیری تاریخ نوین ایران در کانون درام قرار داده و به جای نگرش فردی، به بازنمایی موقعیت اجتماعی آنها پرداخته. گرچه حضور شخصیت پروین اعتصامی با بازی باران کوثری، سویه فردی هم به آن بخشیده، با این حال «شبکه مخفی زنان» چنانکه از نامش هم پیداست قصه زنانه موقعیتمحور است تا شخصیتمحور.
به نظر میرسد افشین هاشمی که حالا نخستین اثر تاریخی خود را در مقام کارگردان تجربه میکند تلاش کرده تا سویههای اجتماعی و فرهنگی تاریخ معاصر را برجسته کند تا رخدادهای سیاسی در پس زمینه و لایه دوم درام قرار بگیرد. این زاویه دید کمک میکند تا مخاطب با مسائل اجتماعی آن دوره و تحولات آن در نسبت با وضعیت زنان مواجه شود. چنانکه میتوان آن را تاریخ معاصر به روایت زنان دانست. در واقع سریال به زوایای پنهان یا کمتر گفته شدهای از تاریخ معاصر با محوریت وضعیت زنان در آستانه تجربه مدرنیته و زن مدرن ایرانی میپردازد. انگار کارگردان قصد داشته به پدیدارشناسی زن مدرن ایران در تاریخ معاصر با زبانی طنازانه دست بزند؛ لذا از حیث فرمی و ژانری باید آن را یک کمدی –تاریخی دانست که فضایی مفرح و سرخوشانه دارد؛ در عین اینکه ملتزم به دغدغههای جدی خود در روایت تاریخی است.
حاصل این ساختار روایی به نوعی آشناییزدایی از سریال تاریخی و شیوه روایت آن است؛ روایتی که شیرینی درس تاریخ را با همه تلخیهای واقعیت تاریخی صورتبندی میکند، از خلاقیتهای گرافیکی و زیباییشناسی هم برخوردار است و لحن طنازانه خود را از همان تیتراژ قسمت اول آغاز میکند. تیتراژی کاملا متفاوت که با طنزی ظریف، شمایل و ساختار تیتراژهای متعارف را به چالش میکشد. ارجاعات تاریخی که در تیتراژ توسط راوی که خود افشین هاشمی است به نوعی آن را سندسازی میکند تا لحن طنازانه قصه موجب نشود تا التزام و وفاداری به واقعیتهای تاریخی قصه مخدوش شود. در واقع تیتراژ قسمت اول به نوعی دلایل ساخت سریال، انتخاب این مقطع تاریخی و زاویه دید پرداخت به آن را برای مخاطب بازگو میکند تا با پیش آگاهی تماشای سریال را آغاز کند.
وزارت فرهنگ و هنر در سال ۱۳۱۰ تصمیم به تشکیل کانون بانوان گرفته تا با تشکلهای مشابه رقابت و سپس آنها را حذف کند. میرزا محمود زنبورکچی، کارمند عالی رتبهی ادارهی سجل احوال (با بازی سیامک انصاری) دعوت میشود تا در کنار دلبرجان تاجرباشی مسئولیت انتخاب اعضا و سپس فعالیت کانون را بر عهده بگیرد و این میتواند یک آغاز کنجکاویبرانگیز و تعلیقآفرین برای مخاطب باشد. آنچه در انتخاب این افتتاحیه اهمیت دارد مساله اجباری شدن صدور برگه سجل احوال یا همان شناسنامه است که میتوان آن را با هویتیابی و هویتمندی زنان در آستانه مدرن شدن و فردیت یافتن گره زد که در نهایت با تشکیل انجمنهای زنانه به شکلگیری و تقویت هویت اجتماعی آنان در آن مقطع تاریخی کمک میکند.
«شبکه مخفی زنان» در بستر موقعیتی رئالیستی-تخیلی با لحن و روایتی طنازانه، تصویری از تاریخ تحولات اجتماعی زنان در ایران معاصر را به نمایش میگذارد که رد آن را میتوان تا امروز و مسائل و چالشهای زنان در زیست جهان فردی و اجتماعیشان پی گرفت. در واقع «شبکه مخفی زنان» بازخوانی تاریخ معاصر و تجربه مدرنیته ایران با محوریت زنان و هویتیابی و مقاومت آنها برای صیانت از حقوق خود در این کشمکش تاریخی است. اینکه در ادامه چقدر این سریال بتواند در بازنمایی این سوژه موفق باشد را باید به وقتش سپرد، اما افشین هاشمی با نویسندگی محمد رحمانیان و محسن قرایی، ایده جذابی را از فرایند تاریخی هویتمندی زن مدرن ایرانی در منظر دیده ما گذاشته که هم میتواند سرگرمکننده باشد و هم خودآگاهی تاریخی به مخاطب ببخشد.
به نظر میرسد افشین هاشمی که حالا نخستین اثر تاریخی خود را در مقام کارگردان تجربه میکند تلاش کرده تا سویههای اجتماعی و فرهنگی تاریخ معاصر را برجسته کند تا رخدادهای سیاسی در پس زمینه و لایه دوم درام قرار بگیرد. این زاویه دید کمک میکند تا مخاطب با مسائل اجتماعی آن دوره و تحولات آن در نسبت با وضعیت زنان مواجه شود. چنانکه میتوان آن را تاریخ معاصر به روایت زنان دانست. در واقع سریال به زوایای پنهان یا کمتر گفته شدهای از تاریخ معاصر با محوریت وضعیت زنان در آستانه تجربه مدرنیته و زن مدرن ایرانی میپردازد. انگار کارگردان قصد داشته به پدیدارشناسی زن مدرن ایران در تاریخ معاصر با زبانی طنازانه دست بزند؛ لذا از حیث فرمی و ژانری باید آن را یک کمدی –تاریخی دانست که فضایی مفرح و سرخوشانه دارد؛ در عین اینکه ملتزم به دغدغههای جدی خود در روایت تاریخی است.
حاصل این ساختار روایی به نوعی آشناییزدایی از سریال تاریخی و شیوه روایت آن است؛ روایتی که شیرینی درس تاریخ را با همه تلخیهای واقعیت تاریخی صورتبندی میکند، از خلاقیتهای گرافیکی و زیباییشناسی هم برخوردار است و لحن طنازانه خود را از همان تیتراژ قسمت اول آغاز میکند. تیتراژی کاملا متفاوت که با طنزی ظریف، شمایل و ساختار تیتراژهای متعارف را به چالش میکشد. ارجاعات تاریخی که در تیتراژ توسط راوی که خود افشین هاشمی است به نوعی آن را سندسازی میکند تا لحن طنازانه قصه موجب نشود تا التزام و وفاداری به واقعیتهای تاریخی قصه مخدوش شود. در واقع تیتراژ قسمت اول به نوعی دلایل ساخت سریال، انتخاب این مقطع تاریخی و زاویه دید پرداخت به آن را برای مخاطب بازگو میکند تا با پیش آگاهی تماشای سریال را آغاز کند.
وزارت فرهنگ و هنر در سال ۱۳۱۰ تصمیم به تشکیل کانون بانوان گرفته تا با تشکلهای مشابه رقابت و سپس آنها را حذف کند. میرزا محمود زنبورکچی، کارمند عالی رتبهی ادارهی سجل احوال (با بازی سیامک انصاری) دعوت میشود تا در کنار دلبرجان تاجرباشی مسئولیت انتخاب اعضا و سپس فعالیت کانون را بر عهده بگیرد و این میتواند یک آغاز کنجکاویبرانگیز و تعلیقآفرین برای مخاطب باشد. آنچه در انتخاب این افتتاحیه اهمیت دارد مساله اجباری شدن صدور برگه سجل احوال یا همان شناسنامه است که میتوان آن را با هویتیابی و هویتمندی زنان در آستانه مدرن شدن و فردیت یافتن گره زد که در نهایت با تشکیل انجمنهای زنانه به شکلگیری و تقویت هویت اجتماعی آنان در آن مقطع تاریخی کمک میکند.
«شبکه مخفی زنان» در بستر موقعیتی رئالیستی-تخیلی با لحن و روایتی طنازانه، تصویری از تاریخ تحولات اجتماعی زنان در ایران معاصر را به نمایش میگذارد که رد آن را میتوان تا امروز و مسائل و چالشهای زنان در زیست جهان فردی و اجتماعیشان پی گرفت. در واقع «شبکه مخفی زنان» بازخوانی تاریخ معاصر و تجربه مدرنیته ایران با محوریت زنان و هویتیابی و مقاومت آنها برای صیانت از حقوق خود در این کشمکش تاریخی است. اینکه در ادامه چقدر این سریال بتواند در بازنمایی این سوژه موفق باشد را باید به وقتش سپرد، اما افشین هاشمی با نویسندگی محمد رحمانیان و محسن قرایی، ایده جذابی را از فرایند تاریخی هویتمندی زن مدرن ایرانی در منظر دیده ما گذاشته که هم میتواند سرگرمکننده باشد و هم خودآگاهی تاریخی به مخاطب ببخشد.
دیگر نقاط قوت شبکه مخفی زنان
زومجی نوشت: از دیگر بازیگران سرشناسی که در شبکهی مخفی زنان به ایفای نقش میپردازند باید به شبنم مقدمی (همسر محمود زنبورکچی) هم اشاره کرد که البته در این قسمت نقش کوتاهی دارد. نکتهی جالب و مهم دربارهی سایر بازیگران سریال، اما این است که خود سریال، فعلا و تا وقتی که زمانِ حضورِ آن افراد در سریال فرا نرسد، قصدی در معرفیِ آنها ندارد. این مسئله را میتوان از معرفی شقایق دهقان در ابتدای تیتراژ پایانی قسمت نخست متوجه شد.
معرفیای که تا اندازهای تکنیکی برای غافلگیری هم است. همانگونه که اصغر فرهادی هم در دربارهی الی... (۱۳۸۷) و در معرفی صابر ابر از آن بهره جسته بود. بهنظر میرسد اینجا هم با این مسئله مواجهایم. علیالخصوص باتوجهبه توضیحات و اخباری که از سریال منتشر شده است. اخباری که حاکی از حضور بازیگرانِ بهنامی در این سریالاند که قرار است کمکم معرفی شوند. کنجکاویبرانگیزترینِ این نامها لیلا حاتمی است که عکسهایی هم از او با گریم مربوطبه نقشش در سریال در فضای اینترنت منتشر شده است. حمید فرخنژاد، امیرحسین رستمی، احسان کرمی و مونا فرجاد نیز از دیگر بازیگرانیاند که طبق اخبار، باید انتظار حضورشان در سریال را بکشیم. میتوان گفت با سریالی جذاب سروکار داریم که براساس سابقهی پدیدآورندگانش، میتوانیم به ادامهاش نیز خوشبین باشیم ــ علیالخصوص باتوجهبه ایدهی مستتر در داستان که پیشتر به آن اشاره شد.
معرفیای که تا اندازهای تکنیکی برای غافلگیری هم است. همانگونه که اصغر فرهادی هم در دربارهی الی... (۱۳۸۷) و در معرفی صابر ابر از آن بهره جسته بود. بهنظر میرسد اینجا هم با این مسئله مواجهایم. علیالخصوص باتوجهبه توضیحات و اخباری که از سریال منتشر شده است. اخباری که حاکی از حضور بازیگرانِ بهنامی در این سریالاند که قرار است کمکم معرفی شوند. کنجکاویبرانگیزترینِ این نامها لیلا حاتمی است که عکسهایی هم از او با گریم مربوطبه نقشش در سریال در فضای اینترنت منتشر شده است. حمید فرخنژاد، امیرحسین رستمی، احسان کرمی و مونا فرجاد نیز از دیگر بازیگرانیاند که طبق اخبار، باید انتظار حضورشان در سریال را بکشیم. میتوان گفت با سریالی جذاب سروکار داریم که براساس سابقهی پدیدآورندگانش، میتوانیم به ادامهاش نیز خوشبین باشیم ــ علیالخصوص باتوجهبه ایدهی مستتر در داستان که پیشتر به آن اشاره شد.
بیشتر بخوانید
منبع : برترین ها
ارسال نظرات