حرکت با سرعت نور به سوی گور!

تابناک جوان : تصادفات جاده ای و سوانح رانندگی روزانه باعث مجروح و یا کشته شدن بسیاری از افراد می شود. به طور کلی تصادفات دومین عامل مرگ افراد بین 5 تا 29 سال است. با وجود اطلاع رسانی های گسترده و خدمات پلیس راهنمایی و رانندگی، به طور متوسط در هر 19 دقیقه یک نفر جان خود را در سوانح رانندگی از دست می دهد و در هر 2 دقیقه یک نفر دچار مصدومیت جدی می شود.

ایران در این زمینه رتبه 38 جهانی را دارد و نرخ سوانح جاده ای آن 20 برابر میانگین جهانی است. این عامل مسبب تحمیل سالانه بیش از 6 ملیارد دلار ضرر به اقتصاد کشور شده است. محققان و پژوهشگران پیش بینی کرده اند که تا دو سال آینده عامل مرگ انسان ها نخست بیماری های قلبی و افسردگی و بعد سوانح جاده ای و سپس سرطان است که در رتبه سوم قرار خواهد گرفت!.

سال 97 سالی پر از تصادفات بود و در مقایسه با سال پیشین رشدی صعودی داشت. بنا بر گزارش های سال گذشته، تصادفات جاده ای 28 هزار کشته و 300 هزار نفر مجروح و مصدوم بر جاي گذاشت. اما خوشبختانه امسال شاهد کاهش این آمار هستیم. در سال گذشته روزانه تعداد 57 کشته ناشی از تصادفات رانندگی اعلام شد و امسال این رقم به 37 نفر در روز رسیده است.

بد نیست بدانیم که بیشترین تصادفات هم با سهم 25 درصدی از آن پراید و بعد از آن پژو است. این آمار و ارقام ما را بر آن داشت که به نقد و بررسی عوامل بروز و ظهور تصادفات جاده ای پرداخته و تلاش کنیم با اطلاع رسانی و آگاهی از آن بکاهیم. بي شك ایمنی با توسعه یافتگی رابطه ای مستقیم دارد و هر چه بیشتر تلاش در راستای آگاه سازی افراد شود، نتیجه آن هم رضایت بخش تر خواهد بود.

از مهم ترین عوامل ایجاد تصادفات می توان به کیفیت پایین خودروها، کم تجربه و ناشی بودن راننده ها، وضعیت جاده ای، خستگی و خواب آلودگی، افزایش بی رویه خودروها، داشتن شتاب و عجله، بی توجهی به قوانین و مقررات، عدم اسفاده از کمربند و کلاه ایمنی و وجود 30 هزار نقطه حادثه خیز اشاره کرد. در ادامه به بررسی برخی از این عوامل خواهیم پرداخت. 

کم تجربه و ناشی بودن راننده ها

این عامل بیشتر در گروه سنی جوانان و راننده های تازه وارد دیده می شود. چند سالی است که گویا داشتن گواهینامه نوعی کلاس در بین برخی به حساب می آید و عده کثیری به خصوص نوجوانان و جوانان با کسب آن به نوعی احساس غرور و تکبر كرده و آن را نماد برتری، بزرگی و مطرح شدن در بین دوستان و اقوام می دانند.

والدین نیز زمانی که این شوق و اشتیاق را در آنها می بینند، برای رضایت بیشتر آنها را در کلاس های آموزش راهنمایی و رانندگی ثبت نام می کنند و بلافاصله پس از دوران آموزشی و یا حتی در حین و قبل از دوران آموزشی، خودرویی برای آنها تهیه کرده و روانه کوچه و خیابان شان می کنند تا به گمان خود احساس مستقل شدن و روی پای خود ایستادن را به فرزندشان منتقل کنند.

درست است که او آموزش های لازم را دیده، اما کم تجربه بوده و برایش زود است که بدون نظارت شروع به رانندگی در مسیرهای پر خطر کند. همه ما می دانیم که هر راننده با تجربه ای روزی با ناشی گری تمام پا بر روی پدال می گذاشته و به مرور زمان تجارب لازم را کسب کرده است. راننده های نو پا نیز ابتدا باید مراحل آموزشی را به طور کامل طی کرده و پس از اخذ گواهینامه و اطمینان خاطر از یادگیری تمام قوانین و جوانب آموزشی رانندگی، پا در دل جاده گذاشته و ابتدا از مسیرهای خلوت و آسان و به مرور با رعایت قوانین وارد اتوبان ها و مسیرهای پیچیده تر مي شوند. والدین با کسب آگاهی و انتقال آن به فرزندان شان و نظارت صحیح بر آنها می توانند تا حد زیادی مانع تصادفات ناشی از این عامل شوند.

وضعیت جاده ای

با توجه به بازسازی اکثر جاده ها هنوز هم  تعدادی از آنها مخصوصا جاده های خارج شهری، روستایی و کوهستانی از کیفیت مطلوبی برخوردار نبوده و حادثه ساز می شوند. بسیاری از جاده های کوهستانی بدون تابلوهای راهنمایی رانندگی بوده و دارای پرتگاه های خطرناک نیز هستند. این نقاط حادثه ساز بوده و سریعا باید مورد بررسی قرار گیرند.

خستگی و خواب آلودگی

پر واضح است رانندگی و باربری با خودروهای سواری و سنگین شغل بسیاری از افراد جامعه است. گروهی از افراد توسط وسایل نقلیه سنگین مانند کامیون، خاور، اتوبوس و... امرار معاش کرده و شبانه روز مشغول رانندگی در اتوبان های پر خطر هستند. بعضی از آنها با وجود احساس خستگی و خواب آلودگی همچنان به رانندگی ادامه داده و حادثه ساز می شوند.

خواب آلودگی و احساس خستگی از عوامل اصلی سوانح رانندگی و تصادفات به شمار می رود و بارها سعی در اطلاع رسانی و آگاهی از عواقب سوء آن شده است و همچنین در این راستا طرحی به عنوان همیار پلیس نیز طراحی شد که به واسطه آن کودکان نیز بیاموزند که باید به قانون و مقررات احترام گذاشته و مراقب رعایت آنها توسط والدین شان نیز باشند. اما متاسفانه همچنان شاهد بروز حوادثی که یکی از عوامل اصلی اش بی خوابی است، هستیم.

پس در این راستا باید اطلاع رسانی گسترده تری صورت گیرد. امروزه مخترعان و شرکت های مختلف نیز برای کمک به این امر عینک و هدبندهای هوشمندی را طراحی کرده اند که با استفاده از آنها اگر فرد دچار خستگی و بی خوابی شود، با دریافت سیگنال هایی از مغز و با به صدا درآمدن صدای بوق فرد را هشیار کرده و مانع به خواب رفتن وی می شود. زمانی که احساس کردیم به خواب و استراحت نیاز داریم ماشین را در جایی امن پارک کرده و با توقف و استراحتی کوتاه ضامن حفظ جان خود و دیگران شویم.     

داشتن شتاب و عجله

برخی از راننده ها بدون دلیل پا بر روی پدال گاز گذاشته و دل شان می خواهد با سرعت نور حرکت کنند! اما انگار غافلند كه حادثه و تصادف و يا حتي مرگ در كمين آنها خواهد بود. حتما گاهی سوار تاکسی ای شده اید که راننده مدام سبقت های خطرناک و بی جا گرفته و بی دلیل گاز می دهد و ناگهان پا بر ترمز می گذارد و قطعا شما هم از این وضعیت به ستوه آمده و در نهایت تصمیم به پیاده شدن می گیرید. عده ای همیشه با بی حوصلگی تمام رانندگی کرده و با بی قراری زیاد سعی می کنند سریع خود را به مقصد برسانند. این افراد با سرعت غیر مجاز و سبقت های پر خطر عامل بروز بسیاری از حوادث هستند.

گروهی از نوجوانان و جوانان نیز برای خود و دیگران بسیار خطر آفرین اند. آنها از رانندگی برای تخلیه انرژی خود استفاده کرده و با زیاد کردن صدای ضبط صوت و ویراژ دادن و سبقت های خطرناک علاوه بر آلودگی صوتی با جان خود و دیگران نیز بازی می کنند. والدین شان نیز برای جلب توجه در مقابل اقوام و آشنایان وسیله نقلیه شان را بدون در نظر گرفتن نداشتن گواهینامه در اختیار او قرار داده و از این کار لذت می برند. آنها را به سفر با دوستان شان و یا مسابقات رانندگی غیر مجاز تشویق کرده و غافل هستند که خطر همیشه در کمین فرزندان شان است و به زودی گریبان شان را می گیرد.

امروزه در تمامی خیابان ها و اتوبان ها به خصوص جاده های پر رفت و آمد به طور کل 8 هزار دوربین توسط پلیس راهنمایی و رانندگی نصب شده است که سرعت ها و سبقت های غیر مجاز و حرکات مارپیچ و نمایشی ثبت شده و سریعا دستور توقف آن خودرو داده شود تا این گونه از بروز حوادث احتمالی جلوگیری شود. بهتر است بدانیم که هر کاهش سرعت در هر یک کیلومتر بر ساعت باعث افت 5 درصدی بسیاری از تصادفات مرگبار خواهد شد.

بی توجهی به قوانین و مقررات

دسته ای از افراد جامعه وجود قوانین را بی دلیل دانسته و علاقه ای هم به پیروی از آن ندارند. این عامل که از جمله موارد قابل توجه در سوانح رانندگی است، شامل افراد پیاده و همچنین سواره می شود. بسیاری از این افراد گویا فقط از قانون جنگل ذهن خودشان پیروی می کنند و با ندانم کاری باعث بروز حوادث تلخ می شوند. آنها استفاده از پل و خط کشی عابر را بیهوده می دانند و زمان رد شدن از خیابان با بی توجهی هر چه تمام عبور می کنند. عده ای نیز تابلوهای راهنمایی و رانندگی را جدی نگرفته و بدون توجه به آنها مسیر را طی می کنند.

آنها هر جا که دل شان بخواهد پارک می کنند و اصلا هم برایشان مهم نیست که سد معبر کرده اند و خیلی از بی قانونی های دیگر که متاسفانه هر روزه شاهد آنها هستیم. نظیر: عدم استفاده از کمربند و ابزار ایمنی، پارک در مکان نامناسب، عدم رعایت حق تقدم، عدم استفاده از پل و خط کشی عابر پیاده، حضور و پیاده روی عابرین در خیابان به جای پیاده رو، عبور موتور سیکلت ها از پیاده رو و خط های ویژه و... . با افزایش سطح اطلاع رسانی و نرخ جریمه ها امیدواریم این افراد قانون گریز قانون را جدی گرفته و کمتر شاهد این قبیل رفتارها و ناهنجاری ها باشیم.   

عدم استفاده از کمربند و کلاه ایمنی

عامل دیگری که بسیار حائز اهمیت است، عدم استفاده از کمربند و ابزار ایمنی است. نکته جالب اینکه 25 درصد از سوانح رانندگی متعلق به موتور سواران است که 60 درصد از آنها منجر به مرگ شده و علت آن هم عدم استفاده از کلاه ایمنی و به طبع آن ضربه به مغز است و درصد بالایی از صدمات و جراحات نیز ناشی از نبستن کمربند ایمنی است. حادثه همیشه در کمین است و ما می توانیم به راحتی با بستن کمربند ایمنی و گذاشتن کلاه ایمنی از بسیاری از آسیب های جدی جلوگیری کنیم. همچنین با نصب صندلی های مخصوص کودکان نیز می توانیم حافظ امنیت و جان آنها باشیم.

بهنام صدقی