چرا سفر فضایی روی بینایی فضانوردان اثر می‌گذارد؟

از میان تمام تغییراتی که در فضا برای بدن انسان رخ می‌دهد، یکی از مسائل نگران کننده، تغییر در بینایی است. به گفته ناسا، حدود یک سوم فضانوردان حتی در سفر‌های فضایی کوتاه مدت (به مدت دو هفته) نیز تغییراتی را در دید خود نشان دادند. به نظر می‌رسد زمانی که ماموریت‌ها طولانی‌تر می‌شوند، میزان بروز آسیب به چشم بسیار بیشتر می‌شود و حدود ۷۰ درصد از فضانوردانی که در ایستگاه فضایی بین‌المللی می‌مانند، تورم پشت چشم را تجربه می‌کنند. اینطور نیست که فضانوردان کاملاً نابینا شوند یا بینایی آن‌ها آنقدر ضعیف شود که نتوانند کل وظایف خود را انجام دهند، اما با توجه به اهمیت بینایی برای انواع کار‌هایی که فضانوردان انجام می‌دهند، این نگرانی را به وجود می‌آورد که بسیاری از آن‌ها نتوانند برخی عملیات‌ها را به درستی انجام دهند.

فضانوردانرایج‌ترین نظریه این است که این موضوع به نحوه توزیع مایعات در بدن انسان مربوط می‌شود. هنگامی که ما روی زمین هستیم، گرانش تمام مایعات بدن ما را به سمت پایین می‌راند. هنگامی که فردی در فضا در یک محیط ریزگرانشی است، دیگر نیروی گرانشی زمین وجود ندارد تا مایعات به سمت پایین بروند؛ بنابراین مایعات تمایل دارند در قسمت‌های بالایی بدن جمع شوند به همین دلیل است که بسیاری از فضانوردان با صورت‌های پف کرده از فضا به زمین بازمی‌گردند.
این نظریه به این اشاره دارد که این مایع در اطراف چشم یا پشت چشم جمع می‌شود که می‌تواند کره چشم را فشرده کند و باعث مشکلات بینایی شود همچنین این مشکل متخصصان را مجبور به ارائه تحقیقات کارآمد کرده است. عوامل دیگری که ممکن است در ایجاد این مشکل نقش داشته باشند عبارتند از التهاب، سطوح بالای دی اکسید کربن و رگ‌های خونی بیش از حد. اگرچه بسیاری از این اثرات بعد از بازگشت فضانوردان به زمین از بین می‌روند، اما برای برخی از آن‌ها حتی پس از بازگشت به یک محیط گرانشی طبیعی، این تغییرات همچنان ادامه دارد.

ناسا برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این موضوع و چگونگی ایجاد درمان‌هایی برای مدیریت آن، آزمایش‌هایی را در ایستگاه فضایی بین المللی انجام داده است. این آژانس با استفاده از یک دوربین خاص که به پشت چشم متصل می‌شود به ردیابی مقدار مایعی که در حال انباشته شدن در پشت چشم است کمک می‌کند. تحقیقاتی که در ایستگاه انجام می‌شود نشان می‌دهد که چگونه این تغییرات در طول زمان ایجاد می‌شوند.

استیو لوری، دانشمند ناسا، می‌گوید: «زمانی که مأموریت‌های شاتل دو هفته‌ای را انجام دادیم، تورم دیسک نوری (یک بیماری بینایی) را ندیدیم، اما در مأموریت‌های طولانی‌مدت شاهد بودیم، بنابراین قطعاً عنصر زمان تاثیر گذار است». او گفت "این بیماری که از نظر فنی سندرم عصبی-چشمی مرتبط با فضا (SANS) نامیده می‌شود، به احتمال زیاد ناشی از مشکل مایعات موجود در بدن است. ما هنوز معتقدیم که تغییر مایع به سمت سر زیربنای مشکل SANS است. "درک این موضوع برای ماموریت‌های بلندمدت آینده، مانند ماموریت‌های برنامه ریزی شده خدمه به مریخ، مهم‌تر خواهد بود. مایکل بارات، فضانورد ناسا که در سال ۲۰۰۹ در ایستگاه فضایی خدمت می‌کرد، گفت: "ایده آغاز یک پرواز طولانی مدت به مریخ بدون حل این مشکلات سخت خواهد بود. اگر این مشکلات رفع نشود و سفر‌های فضایی ادامه پیدا کند فضانوردان همیشه درگیر آسیب‌ها خواهند شد. "

 

 

منبع : باشگاه خبرنگاران جوان