بررسی ماجرای تاثیر انتشار اخبار لغو مجوز بر میزان فروش یک اثر
وقتی توقیف، فروش را بیشتر می‌کند
سه فعال حوزه کتاب معتقد هستند که انتشار اخباری مبنی بر توقیف یا لغو مجوز یک اثر بر فروش آن تاثیر مثبت بسیار زیادی دارد و برای این اتفاق دلایل متفاوتی را ذکر کردند.
به گزارش تابناک جوان، خبرآنلاین نوشت: همواره در تمامی حوزه‌های فرهنگی و هنری نشستن پسوند لغو مجوز، توقیف و یا هر کلمه یا عبارتی دیگر با چنین مضمونی می‌تواند بر مخاطبان و علاقه‌مندان آن حوزه تاثیر بسیاری بگذارد و در واقع نقش مهمی را در سرنوشت آن پدیده فرهنگی و هنری ایفا کند.
از فیلم‌های سینمایی گرفته تا فعالیت یک خواننده پاپ و حتی توقیف یک کتاب در بازار، نکته‌ای که وجود دارد این است که تاثیرگذاری بالای چنین اتفاق‌هایی گاهی باعث می‌شود تا پای شایعات و اخبار دروغ هم به میان بیاید، حال تفاوتی ندارد که پخش شایعه از جانب ذی‌نفعان باشد یا عامل دیگری مرتکب آن شده باشد چرا که به اندازه کافی تاثیرگذار است.
آنچه مسلم است حس کنجکاوی بالای مخاطبان در خیلی از موارد عاملی می‌شود تا شاهد چنین اتفاقاتی در حوزه‌های فرهنگی و هنری باشیم، تازه‌ترین نمونه این اتفاق انتشار خبری درباره لغو مجوز کتاب‌های «انسان خردمند» و «انسان خداگونه» نوشته یووال نوح هراری است، خبری که توسط ایوب دهقانکار مشاور معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفت‌وگویی مطرح و خیلی زود در بین اهالی کتاب و فرهنگ دست به دست شد، اما با فاصله تنها یک روز بعد محمدجواد مرادی‌نیا، مدیرکل دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی این خبر را تکذیب کرده و گفت: «بدیهی است مرجع اعلام هر گونه خبر درباره صدور یا لغو مجوز کتاب، دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی وزارت ارشاد است و این دفتر در قبال گفته‌های منابع دیگر مسئولیتی ندارد.»
البته این دو کتاب در چند ماه اخیر همواره جزو پرفروش‌ترین آثار بازار کتاب بودند و در بین کتاب دوستان خیلی زود مطرح و محبوب شدند، همین فراگیری هم باعث شده است تا اخبار آن بیشتر از سایر آثار دنبال شود و پخش خبر لغو یا توقیف آن‌ها خیلی سروصدا کند.
اما آنچه در این میان اهمیت پیدا می‌کند این است که تا چه اندازه انتشار خبر توقیف، لغو مجوز یا ممنوعیت پخش و انتشار یک کتاب بر جامعه تاثیرگذار است، مردم را به سمت خرید آن کتاب سوق می‌دهد و سبب پرفروش شدن یک اثر می‌شود. برای یافتن پاسخ این پرسش به سراغ سه تن از فعالان باسابقه حوزه کتاب رفتیم.
تاثیر برانگیخته شدن کنجکاوی مردم بر فروش کتاب
همانطور که اشاره شد کنجکاوی بالایی که برای فهم جزییات اتفاقاتی از این دست رخ می‌دهد باعث شده است تا پخش واقعی یا غیرواقعی چنین اخباری نقش مهمی را در سرنوشت یک اثر ایفا کند، این نکته‌ای است که آهنگ حقیقت هم به آن معتقد است.
آهنگ حقیقت مدیر کتابفروشی انتشارات چشمه که سال‌هاست در حوزه کتاب مشغول فعالیت است، با تاکید بر اینکه مسلما انتشار چنین خبری بر روند فروش یک کتاب تاثیر خواهد گذاشت، بیان کرد: «مطمئنا انتشار خبری درباره جلوگیری از انتشار یک کتاب یا حتی توزیع آن در بازار و کتابفروشی‌ها بر فروش یک اثر تاثیر گذار است و در واقع فروش آن به شدت افزایش پیدا خواهد کرد، نکته اینجاست که اگر خبر صحت هم نداشته باشد و تنها در حد یک گمانه‌زنی یا شایعه باشد هم تاثیر زیادی بر میزان فروش یک اثر می‌گذارد، به عنوان مثال شایعه کنید فلان کتاب را جلویش را گرفتند، اگر صحت هم نداشته باشد تاثیر مثبتی بر فروش کتاب می‌گذارد.»
او ادامه داد: «ضمن آنکه اگر چنین خبری صحت هم داشته باشد، بیشتر از قبل کنجکاوی مردم را بر می‌انگیزد، چرا که می‌خواهند ببیند این اثر چه ویژگی داشته است که باعث لغو مجوز، ممنوعیت انتشار یا توزیع آن شده است و به همین دلیل هجوم زیادی برای خرید کتاب می‌آورند.»
جو روانی عاملی موثرتر از خبر یا شایعه توقیف
در این بین جو عمومی که پس از انتشار اخباری از این دست به وجود می‌آید و خیلی زود هم فراگیر می‌شود عامل دیگری است که به سبب آن یک کتاب به فروش قابل توجه و خوبی دست پیدا کند، رامین شعبانپور مدیر کتابفروشی انتشارات افق چنین نظری دارد.
شعبانپور با اشاره به پیشینه‌ای که باعث شد تا خیلی زود نام این کتاب پیش از گذشته بر سر زبان‌ها بیفتد، توضیح داد: «تا آنجایی که مطلع هستم داستان از آنجا شروع شد که اجازه فروش کتاب «انسان خردمند» و «انسان خداگونه» در نمایشگاه به ناشر داده نشد و به همین دلیل مردم و مخاطبانی که به دنبال این کتاب بودند به یک باره به کتابفروشی‌ها مراجعه کردند و به سراغ این کتاب آمدند و این کتاب در آن مدت فروش خوبی داشت، در این بین انتشار اخباری از این دست درباره لغو مجوز این دو کتاب بسیار به فروش بالای‌شان کمک کرد.»
این فعال حوزه کتاب نظرش را درباره اینکه شایعه توقیف یک کتاب هم تا چه اندازه بر میزان فروش آن تاثیر دارد، اینطور بیان کرد: «شایعه توقیف کتاب خیلی به فروش کمک کرد، مانند همیشه که یک جو روانی راه می‌افتد و همه به دنبال یک اثر با این ویژگی‌ها می‌آیند. در اصل به نظرم بیشتر از آنکه خبر بر فروش کتاب تاثیر داشته باشد، این جو روانی که راه می‌افتد تاثیرگذار است. درباره این دو کتاب مورد بحث هم این اتفاق رخ داد و در هفته اخیر آرام آرام جو ایجاد شده فروکش کرد و مردم متوجه شدند که خبر لغو مجوز آن‌ها صحت ندارد و دیگر با آن شدت دنبال خرید این دو کتاب نیستند.»
آنچه مسلم است حس کنجکاوی بالای مخاطبان در خیلی از موارد عاملی می‌شود تا شاهد چنین اتفاقاتی در حوزه‌های فرهنگی و هنری باشیم، تازه‌ترین نمونه این اتفاق انتشار خبری درباره لغو مجوز کتاب‌های «انسان خردمند» و «انسان خداگونه» نوشته یووال نوح هراری است، خبری که توسط ایوب دهقانکار مشاور معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفت‌وگویی مطرح و خیلی زود در بین اهالی کتاب و فرهنگ دست به دست شد، اما با فاصله تنها یک روز بعد محمدجواد مرادی‌نیا، مدیرکل دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی این خبر را تکذیب کرده و گفت: «بدیهی است مرجع اعلام هر گونه خبر درباره صدور یا لغو مجوز کتاب، دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی وزارت ارشاد است و این دفتر در قبال گفته‌های منابع دیگر مسئولیتی ندارد.»
البته این دو کتاب در چند ماه اخیر همواره جزو پرفروش‌ترین آثار بازار کتاب بودند و در بین کتاب دوستان خیلی زود مطرح و محبوب شدند، همین فراگیری هم باعث شده است تا اخبار آن بیشتر از سایر آثار دنبال شود و پخش خبر لغو یا توقیف آن‌ها خیلی سروصدا کند.
اما آنچه در این میان اهمیت پیدا می‌کند این است که تا چه اندازه انتشار خبر توقیف، لغو مجوز یا ممنوعیت پخش و انتشار یک کتاب بر جامعه تاثیرگذار است، مردم را به سمت خرید آن کتاب سوق می‌دهد و سبب پرفروش شدن یک اثر می‌شود. برای یافتن پاسخ این پرسش به سراغ سه تن از فعالان باسابقه حوزه کتاب رفتیم.
تاثیر برانگیخته شدن کنجکاوی مردم بر فروش کتاب
همانطور که اشاره شد کنجکاوی بالایی که برای فهم جزییات اتفاقاتی از این دست رخ می‌دهد باعث شده است تا پخش واقعی یا غیرواقعی چنین اخباری نقش مهمی را در سرنوشت یک اثر ایفا کند، این نکته‌ای است که آهنگ حقیقت هم به آن معتقد است.
آهنگ حقیقت مدیر کتابفروشی انتشارات چشمه که سال‌هاست در حوزه کتاب مشغول فعالیت است، با تاکید بر اینکه مسلما انتشار چنین خبری بر روند فروش یک کتاب تاثیر خواهد گذاشت، بیان کرد: «مطمئنا انتشار خبری درباره جلوگیری از انتشار یک کتاب یا حتی توزیع آن در بازار و کتابفروشی‌ها بر فروش یک اثر تاثیر گذار است و در واقع فروش آن به شدت افزایش پیدا خواهد کرد، نکته اینجاست که اگر خبر صحت هم نداشته باشد و تنها در حد یک گمانه‌زنی یا شایعه باشد هم تاثیر زیادی بر میزان فروش یک اثر می‌گذارد، به عنوان مثال شایعه کنید فلان کتاب را جلویش را گرفتند، اگر صحت هم نداشته باشد تاثیر مثبتی بر فروش کتاب می‌گذارد.»
او ادامه داد: «ضمن آنکه اگر چنین خبری صحت هم داشته باشد، بیشتر از قبل کنجکاوی مردم را بر می‌انگیزد، چرا که می‌خواهند ببیند این اثر چه ویژگی داشته است که باعث لغو مجوز، ممنوعیت انتشار یا توزیع آن شده است و به همین دلیل هجوم زیادی برای خرید کتاب می‌آورند.»
جو روانی عاملی موثرتر از خبر یا شایعه توقیف
در این بین جو عمومی که پس از انتشار اخباری از این دست به وجود می‌آید و خیلی زود هم فراگیر می‌شود عامل دیگری است که به سبب آن یک کتاب به فروش قابل توجه و خوبی دست پیدا کند، رامین شعبانپور مدیر کتابفروشی انتشارات افق چنین نظری دارد.
شعبانپور با اشاره به پیشینه‌ای که باعث شد تا خیلی زود نام این کتاب پیش از گذشته بر سر زبان‌ها بیفتد، توضیح داد: «تا آنجایی که مطلع هستم داستان از آنجا شروع شد که اجازه فروش کتاب «انسان خردمند» و «انسان خداگونه» در نمایشگاه به ناشر داده نشد و به همین دلیل مردم و مخاطبانی که به دنبال این کتاب بودند به یک باره به کتابفروشی‌ها مراجعه کردند و به سراغ این کتاب آمدند و این کتاب در آن مدت فروش خوبی داشت، در این بین انتشار اخباری از این دست درباره لغو مجوز این دو کتاب بسیار به فروش بالای‌شان کمک کرد.»
این فعال حوزه کتاب نظرش را درباره اینکه شایعه توقیف یک کتاب هم تا چه اندازه بر میزان فروش آن تاثیر دارد، اینطور بیان کرد: «شایعه توقیف کتاب خیلی به فروش کمک کرد، مانند همیشه که یک جو روانی راه می‌افتد و همه به دنبال یک اثر با این ویژگی‌ها می‌آیند. در اصل به نظرم بیشتر از آنکه خبر بر فروش کتاب تاثیر داشته باشد، این جو روانی که راه می‌افتد تاثیرگذار است. درباره این دو کتاب مورد بحث هم این اتفاق رخ داد و در هفته اخیر آرام آرام جو ایجاد شده فروکش کرد و مردم متوجه شدند که خبر لغو مجوز آن‌ها صحت ندارد و دیگر با آن شدت دنبال خرید این دو کتاب نیستند.»
تاثیر فضای مجازی بر فروش کتاب
از زمانیکه فضای مجازی در بین مردم گسترده شد بر بسیاری از اتفاقات و مسایل تاثیرات مثبت یا منفی بسیاری گذاشت و باعث ایجاد جریانات زیادی شد، حال مسئله توقیف یا لغو مجوز یک کتاب هم می‌تواند در این بستر به یک جریان تبدیل شود و مخاطبان علاقه‌مندان به کتاب را برانگیزد تا به سراغ خرید اثری با چنین ویژگی‌هایی بروند، این مسئله‌ای بود که جواد رحیمی مدیر کتابفروشی انتشارات ثالث به آن اشاره کرد و توضیح داد: «فضای مجازی در این زمینه بسیار تاثیرگذار است و خوانندگان و علاقه‌مندان کتاب هم این اخبار را در صفحات یا کانال‌هایی که دارند پوشش می‌دهند و باعث می‌شوند تا مردم برای خرید کتاب تهییج شوند و به همین دلیل فروش این دست آثار به یک باره بالا می‌رود.»
او ادامه داد: «به نظرم ناشر هم با وجود آنکه کتاب را از نمایشگاه جمع می‌کند، بازخورد خوبی از این اتفاق پیدا می‌کند و مخاطبان خودش را دارد که به فروشگاه‌های کتاب آن‌ها را سوق می‌دهد تا کتاب را تهیه کنند.»
رحیمی در پاسخ به اینکه تا چه اندازه در طول فعالیتش در حوزه کتاب شاهد اتفاقاتی از این دست بوده است، بیان کرد: «کتاب «انسان خردمند» از زمانیکه بیشتر روی آن تاکید داشتند که توقیف می‌شود فروش بیشتری داشته است و همیشه جزو پرفروش‌ها بوده است. من در این ۱۰، ۱۲ سال حدود ۱۵ تا ۲۰ عنوان کتاب دیده‌ام که چنین اتفاقی برایشان رخ داد و به فروش خوبی دست پیدا کردند، ضمن آنکه یکسری کتاب‌هایی که اجازه چاپ نداشتند و پس از چندین سال که چاپ شدند هم مورد توجه قرار گرفتند و مردم برای خرید آن‌ها هجوم آوردند چرا که تصور می‌کردند این کتاب دربردارنده مسئله مهمی است که مدتی توقیف بوده و دوباره اجازه چاپ گرفته است.»
از زمانیکه فضای مجازی در بین مردم گسترده شد بر بسیاری از اتفاقات و مسایل تاثیرات مثبت یا منفی بسیاری گذاشت و باعث ایجاد جریانات زیادی شد، حال مسئله توقیف یا لغو مجوز یک کتاب هم می‌تواند در این بستر به یک جریان تبدیل شود و مخاطبان علاقه‌مندان به کتاب را برانگیزد تا به سراغ خرید اثری با چنین ویژگی‌هایی بروند، این مسئله‌ای بود که جواد رحیمی مدیر کتابفروشی انتشارات ثالث به آن اشاره کرد و توضیح داد: «فضای مجازی در این زمینه بسیار تاثیرگذار است و خوانندگان و علاقه‌مندان کتاب هم این اخبار را در صفحات یا کانال‌هایی که دارند پوشش می‌دهند و باعث می‌شوند تا مردم برای خرید کتاب تهییج شوند و به همین دلیل فروش این دست آثار به یک باره بالا می‌رود.»
او ادامه داد: «به نظرم ناشر هم با وجود آنکه کتاب را از نمایشگاه جمع می‌کند، بازخورد خوبی از این اتفاق پیدا می‌کند و مخاطبان خودش را دارد که به فروشگاه‌های کتاب آن‌ها را سوق می‌دهد تا کتاب را تهیه کنند.»
رحیمی در پاسخ به اینکه تا چه اندازه در طول فعالیتش در حوزه کتاب شاهد اتفاقاتی از این دست بوده است، بیان کرد: «کتاب «انسان خردمند» از زمانیکه بیشتر روی آن تاکید داشتند که توقیف می‌شود فروش بیشتری داشته است و همیشه جزو پرفروش‌ها بوده است. من در این ۱۰، ۱۲ سال حدود ۱۵ تا ۲۰ عنوان کتاب دیده‌ام که چنین اتفاقی برایشان رخ داد و به فروش خوبی دست پیدا کردند، ضمن آنکه یکسری کتاب‌هایی که اجازه چاپ نداشتند و پس از چندین سال که چاپ شدند هم مورد توجه قرار گرفتند و مردم برای خرید آن‌ها هجوم آوردند چرا که تصور می‌کردند این کتاب دربردارنده مسئله مهمی است که مدتی توقیف بوده و دوباره اجازه چاپ گرفته است.»
ارسال نظرات