جوانگرایی و نخبه گرایی، 2مولفه تغییر صاحبان تریبون نماز جمعه

به گزارش گروه اطلاع رسانی ایرنا؛ در یک سال گذشته، انتشار برخی خبرها و اتفاق های گوناگون پیرامون شماری از متولیان و برگزارکنندگان، مراسم سیاسی و عبادی نماز جمعه، افکار عمومی جامعه را با چالش های جدی مواجه ساخت که از جمله این رویدادها می توان به استعفای آیت‌‌الله احمد جنتی از نماز جمعه تهران، انتصاب رییس جدید شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه، تغییر امامان جمعه کرمان، ایلام و رشت اشاره کرد، تغییراتی که با حواشی بسیار همراه بود و در رسانه ها و شبکه های مجازی خبر ساز شدند.

در سالی که انقلاب اسلامی وارد چهلمین سال حیات خود شده، کنار رفتن برخی ائمه جمعه، صحنه را برای ورود چهره ها و تفکرهای جدید در عرصه مهم نماز جمعه گشوده است و برخی ائمه جمعه بنابر دلایلی چون کسالت یا کهولت سن، تریبون نماز جمعه را ترک گفته اند اما برخی دیگر از این تغییرات این حوزه با حواشی و چالش هایی همراه بود.

انتصاب رییس جدید شورای سیاستگذاری ائمه جمعه و انتخاب شخصیت و طلبه جوانی چون حجت الاسلام «حاج علی اکبری» برای این مسوولیت در سال گذشته، نشان از تغییر رویکرد و ضرورت توجه به جوانگرایی را در این حوزه دارد.

پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا؛ به مرور تغییرات پدید آمده در نهاد امامت جمعه در یکسال گذشته پرداخته است.

**خداحافظی آیت‌‌الله جنتی از امامت جمعه تهران
آیت ‌الله احمد جنتی 20 اسفند 1396 در نامه‌ای به رهبر معظم انقلاب اسلامی با اشاره به 25 سال توفیق خدمت در سنگر امامت جمعه تهران و با تشکر از اعتماد و عنایات حضرت آیت الله خامنه‌ای در این مدت، درخواست کناره‌گیری خویش را از امامت جمعه تهران را مطرح کرد که رهبر معظم انقلاب اسلامی با این درخواست موافقت کردند. وی 14 فروردین 1371 برای نخستین بار در جایگاه امامت جمعه تهران قرار گرفت.

در سوابق اجرایی آیت ‌الله احمد جنتی متولد 1305 خورشیدی، عضویت مجلس خبرگان رهبری، عضو شورای بازنگری قانون اساسی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، رییس ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر، رییس سازمان تبلیغات اسلامی، رییس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی، عضو شورای عالی تبلیغات خارج از کشور، عضو و رییس شورای مرکزی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، نماینده مقام معظم رهبری در امور بالکان، نماینده مقام معظم رهبری در اتحادیه انجمن های اسلامی دانش آموزان، امامت جمعه موقت تهران، قم، اهواز و کرمانشاه، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قاضی دادگاه های انقلاب اسلامی اهواز و دبیر شورای نگهبان و رئیس مجلس خبرگان رهبری به چشم می خورد.

** حجت ‌الاسلام «حاج‌علی‌اکبری» و ریاست شورای سیاستگذاری ائمه جمعه
از همان سال های نخست انقلاب اسلامی با افزایش تعداد ائمه جمعه در سراسر کشور، ضرورت وجود مرکزیتی برای ساماندهی و پیگیری مسایل مربوط به نماز جمعه احساس شد که با ابتکار و پیشنهاد آیت الله خامنه ای، امام خمینی(ره) چند تن از چهره های قابل اعتماد را به تولیت امور نهاد دینی نماز جمعه تعیین کردند. در 22 اسفند 1371 خورشیدی با حکم مقام معظم رهبری 9 تن از شخصیت های روحانی با عنوان «شورای سیاستگذاری ائمه جمعه» مسوولیت این امر را برعهده گرفتند. یکی از کارهای مهم شورا در این مدت، تهیه و تصویب چارت سازمانی تشکیلات نماز جمعه و تبیین بخش های گوناگون آن بوده است. ایجاد هماهنگی میان امامان جمعه شهرهای مختلف و برخی انتصاب ها امامان جمعه از جمله وظایف این نهاد به شمار می رود.

حجت الاسلام «سیّد رضا تقوی» رییس پیشین شورای سیاستگذاری ائمه جمعه از 1379 خورشیدی به مدت 17 سال عهده‌دار این مسوولیت بود و رهبر معظم انقلاب اسلامی 16 دی 1396 خورشیدی در حکمی حجت ‌الاسلام «حاج‌علی‌اکبری» را به ریاست این شورای منصوب کردند.

حجت‌الاسلام‌‌ «حاج علی اکبری» متولد ۱۳۴۳ خورشیدی، از شهرستان دماوند است و در مسوولیت هایی چون نماینده مقام معظم رهبری در دانشگاه‌، نماینده مقام معظم رهبری در اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانش‌آموزان، ریاست سازمان ملی جوانان در دولت نهم، عضویت در هیأت مدیره‌ کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، عضویت در هیأت امنای جامعه تعلیمات اسلامی و ریاست مرکز رسیدگی به امور مساجد استان تهران به ایفای نقش پرداخته بود.

**از استعفای حجت الاسلام لطفی تا انتصاب حجت الاسلام کریمی در امام جمعه ایلام
اعلام استعفای حجت الاسلام «محمدنقی لطفی» در 9 مهر 1397 خورشیدی به شایعه‌ها و گمانه زنی های فراوان شبکه‌های اجتماعی و افکار عمومی پایان داد. انتشار فیلم و عکس‌هایی از جشن تولد نوه امام جمعه ایلام با حضور چندین سلبریتی به همراه ملی پوشان پیشین فوتبال به ایجاد حاشیه هایی برای وی همراه شد. حجت الاسلام «محمدنقی لطفی» مدت 18 سال امام جمعه ایلام و نماینده ولی فقیه در این استان بود. وی در ارتباط با علت استعفای خویش می گوید: «علت خستگی جوسازی‌هایی بود که علیه بنده در این مسوولیت مطرح کرده بودند که باعث شد از این سمت استعفا دهم مبادا در جهت حواشی و ایجاد جوسازی‌ها علیه بنده، خدشه‌ای به جایگاه رهبر معظم انقلاب اسلامی وارد شود؛ نظیر آن مساله خودرو که همه آن دروغی بود که در فضای مجازی درست کردند.»

آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در 18 مهر 1397 با صدور حکمی حجت الاسلام «الله نور کریمی تبار» را به ‌عنوان نماینده‌ ولی‌فقیه در استان و امام جمعه‌ شهر ایلام منصوب کردند.

**ائمه جمعه پلدختر و چگنی جایگزین هم شدند
شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه کشور در چهارم مهر 1397 خورشیدی تصمیم به جابه جایی ائمه جمعه شهرستان های پلدختر و چگنی گرفت و در جریان آن حجت‌الاسلام «حسین‌زاده آملی» که پیش تر امام جمعه شهرستان چگنی بود به سمت امامت جمعه پلدختر منصوب و حجت الاسلام «محمد سوری» که قبلا در مسوولیت امام جمعه شهرستان پل‌دختر فعالیت داشت به‌ عنوان امام جمعه جدید چگنی برگزیده شد.

**حجت‌ الاسلام «محمدحسین مدبر» و امامت جمعه جهرم
شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه کشور، تریبون نماز جمعه در شهر جهرم را پس از آن که آیت ‌الله «لطف الله دژکام» با حکم رهبر معظم انقلاب در اردیبهشت 1397 خورشیدی به عنوان نماینده ولی ‌فقیه در استان فارس و امامت جمعه شیراز معرفی شد، در چهارم مهر 1397 خورشیدی به حجت‌ الاسلام «محمدحسین مدبر» عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهرستان جهرم، سپرد.

** حجت الاسلام «اسدالله رضوانی»، امام جمعه بویین زهرا
شورای سیاستگذاری ائمه جمعه کشور 25 شهریور 1397 خورشیدی حجت الاسلام «اسدالله رضوانی» را به امامت جمعه بویین زهرا منصوب کرد در کارنامه وی نمایندگی ولی فقیه در سپاه استان و عضویت موسسه پیام آزادگان دیده می شود. پیش از این، تریبون نماز جمعه این شهرستان در اختیار حجت الاسلام «همایون زرینه» بوده است.

** آیت ‌الله «لطف الله دژکام»؛ عهده دار مسوولیت امامت جمعه شیراز
پس از آن که آیت الله «اسدالله ایمانی» بعد از 10 سال امامت جمعه شیراز در 17 اردیبهشت 1397 دارفانی را وداع گفت، آیت ‌الله «لطف الله دژکام» در حکمی از طرف آیت الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در 27 اردیبهشت 1397 به عنوان نماینده ولی فقیه در استان فارس و امام جمعه شیراز برگزیده شد.

آیت ‌الله «لطف الله دژکام» پیش تر عهده دار مسوولیت هایی چون امامت جمعه شهرستان جهرم، دبیر شورای عالی حوزه های علمیه استان فارس، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جهرم، استاد سطوح عالی حوزه علمیه و موسس بنیاد پژوهشی و فرهنگی پیمان غدیر بوده است.

امام جمعه شیراز در نخستین نشست خبری خویش پس از قبول مسوولیت با اشاره به این موضوع که بیان خبرهای کلیشه ای از نماز جمعه مخاطب ندارد، در تبیین واقعیت ها درباره نقش امامان جامعه و پرهیز از بزرگنمایی این مسوولیت در جامعه گفت: «تصور عامه شاید این باشد که امام جمعه هرچه بخواهد، همان می شود و حال آن که این تصور اشتباه را باید اصلاح کنیم و جای خدا و امام جمعه را عوض نکنیم.»

**استعفای امام جمعه رشت و حاشیه های آن
حواشی پیش فروش مجتمع آدینه در جوار مصلی رشت و عدم تکمیل این مجموعه در موعد مقرر، سبب انتشار شایعه هایی مبنی بر ارتباط این موضوع با دفتر امام جمعه رشت در زمان تصدی حجت الاسلام «زین‌العابدین قربانی لاهیجی» مطرح شد و ادعای بازداشت «مهدی مجرد» مسوول دفتر وی به این شایعات دامن زد این عوامل بستری فراهم آورد تا ماجرای استعفای این امام جمعه با حواشی مختلفی روبه رو شود.

آیت الله محمدی گلپایگانی رییس دفتر مقام معظم رهبری در ارتباط با استعفای امام جمعه رشت، با اشاره به سوابق درخشان ایشان گفت: آیت الله قربانی ۷۰ سال طلبه و مبلغ دین بوده و شعایر اسلام و ولایت و راه و روش اهل بیت(ع) را تبیین کرده و لذا به اصرار خودش از منصب نمایندگی ولی فقیه در گیلان و امامت جمعه رشت کناره گیری کرد.

آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی 15 فروردین 1397 در حکمی حجت الاسلام «حاج شیخ رسول فلاحتی» را به عنوان نماینده ولی‌فقیه در استان گیلان و امام‌جمعه رشت منصوب کردند.

**تصدی حجت الاسلام «محمدرضا محمدی» بر امامت جمعه طبس
با معرفی حجت الاسلام «محمدرضا محمدی» به عنوان امام جمعه جدید طبس، وی نخستین خطبه نماز جمعه خود را در 21 اردیبهشت 1397 خورشیدی اقامه کرد. حجت الاسلام «سید ابراهیم مهاجریان مقدم» که پیشتر 28 سال عهده دار این منصب در این شهر بود در چهارم اسفند 1396 و در 75 سالگی به علت ایست قلبی، چشم از جهان فروبست.

حجت الاسلام «محمدرضا محمدی»، در مراسم معارفه خویش، نماز جمعه را قرارگاه فرهنگی هر شهر توصیف کرد و اظهار داشت: «ما در زمانی قرار داریم که از همه جوانب تحت هجوم دشمن هستیم. این قرارگاه هرچه فعال تر باشد امیدبخش به جامعه و مرکز وحدت و اتحاد می شود و اگر از ناحیه هر فرد، گروه، حزب و جریانی تضعیف شود خواسته یا ناخواسته به دام دشمن افتاده است.»

**حاشیه های تغییر در سکاندار تریبون نماز جمعه کرمان
کناره گیری آیت الله «سید یحیی جعفری» در سوم آذر 1396 از امامت جمعه کرمان با حاشیه های بسیاری همراه بود تا جایی که برخی از فعالان سیاسی در این شهر، کنار گذاشتن وی را ناشی از ناکامی های، اصولگرایان در به دست آوردن مناصب انتخابی عنوان کردند. سید یحیی جعفری که علت استعفای خود را کهولت سن دانسته بود، دارای مشی اعتدالی است و از نزدیکان به گفتمان آیت الله هاشمی رفسنجانی به‌ شمار می‌آمد.

آیت‌الله‌ خامنه‌ای رهبر معظم‌ انقلاب‌ اسلامی پس از استعفای سید یحیی جعفری در حکمی حجت‌الاسلام «حسن علیدادی سلیمانی» را به‌ عنوان نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه شهر کرمان منصوب‌ کردند.

**فرجام سخن
نماز جمعه به عنوان پایگاهی سیاسی، اجتماعی و فرهنگی برای ایجاد وفاق و همدلی در کشور به شمار می رود و امید است تا تغییر رویکرد و رویه در این حوزه به انسجام و وحدت ملی بیشتر بیانجامد و جابه جایی برخی ائمه جمعه، صحنه را برای ورود تفکرهای متفاوت مهیا سازد.