«موج کره‌ای» چگونه شکل گرفت؟

وقتی فیلم کره‌ای «انگل» تاریخ‌ساز شد و برای اولین بار به عنوان یک فیلم غیر انگلیسی زبان، جایزۀ بهترین فیلم آکادمی اسکار را برد، همۀ چشم‌ها به کارگردان این فیلم (بونگ جون هو) دوخته شد. بونگ قبلا گفته بود که جوایز اسکار «بیش از حد متمرکز در آمریکا هستند».
یانگ مال‌بوک (Yang Mal-bok)، بازیگر کره‌ای که فیلم جدیدش «آپارتمانی با دو زن» اخیرا در جشنواره فیلم برلین به نمایش درآمد، می‌گوید که او هم همان احساس بونگ را دارد. او می‌گوید: «من یک کمی از این جریان فرهنگی‌ای که همیشه یک‌طرفه و تک‌قطبی بوده خسته شده‌ام. فکر می‌کنم ذائقۀ سینمایی ما مدت‌های طولانی به سمت آمریکا گرایش داشته و به نظرم اگر بتوانیم سراغ فرهنگ و هنر مناطق دیگر دنیا مثل کرۀ جنوبی هم برویم، این به گسترش دیدگاه و جهان‌بینی ما خیلی کمک خواهد کرد».
اما به نظر می‌رسد که در سال‌های اخیر این اتفاق افتاده است و روز به روز مخاطبان وسیع‌تری در سراسر دنیا مشتری فیلم‌ها و سریال‌های کره‌ای می‌شوند.

«موج کره‌ای» (یا Hallyu) اصطلاحی است که برای اشاره به موفقیت بین‌المللی محصولات فرهنگی کره‌ای (از فیلم و سریال گرفته تا موسیقی و مد و غذا) به کار می‌رود. در اکتبر سال گذشته دیکشنری آکسفورد کلمۀ «هالیو» را به آخرین ویرایش خودش اضافه کرد (این کلمه ترکیبی از «ها» یا «هان» به معنی «کره‌ای» و «لیو» به معنی «موج» است).
جانگ بورام (Jung Bo-ram) (همبازی یانگ در فیلم «آپارتمانی با دو زن») دربارۀ این «موج کره‌ای» می‌گوید: «به نظر من این محتوای جهانشمول فرهنگ و جامعۀ کره است که باعث شده فیلم‌های کره‌ای در سطح بین‌المللی به موفقیت برسند».
جانگ در این فیلم نقش زن جوانی را دارد که پیش مادرش زندگی می‌کند و فیلم به طور کلی متمرکز بر این رابطۀ مشکل‌دار مادر و دختری است. جانگ می‌گوید: «همۀ مادران و دختران کره‌ای می‌توانند با این قصه ارتباط برقرار کنند. اما من فکر می‌کنم این فقط مختص کره نیست بلکه احساسات مختلفی که در این فیلم هست در مورد هر رابطۀ مادر و دختری در هر جای دنیا صدق می‌کند».

موفقیت بین‌المللی فیلم‌های کره‌ای از دهۀ ۱۹۹۰ میلادی شروع شد؛ یعنی درست بعد از زمانی که آخرین بقایا و اثرات رژیم نظامی و سرکوبگری که در دهۀ ۷۰ بر کره حاکم بود از میان رفت. در این دوره قوانین سانسور بسیار کاهش پیدا کرد و کمپانی‌های بزرگ کره‌ای به سرمایه‌گذاری در صنعت فیلم رو آوردند. شرکت‌های تولیدی عظیمی مثل سامسونگ، دوو و هیوندای نقش بسیار مهمی در ظهور و گسترش صنعت فیلم‌سازی کره ایفا کردند.
بعد از بحران مالی آسیایی که در سال ۱۹۹۷ اتفاق افتاد، شرکت‌های جدیدی مثل «سرگرمی سی جی» (CJ Entertainment)، شوباکس (Showbox) و لاته (Lotte) ظهور کردند و به بزرگترین بازیگران صنعت فیلم کره تبدیل شدند.
در اولین دهۀ «موج کره‌ای»، هواداران بین‌المللی فیلم‌های کره‌ای بخصوص آمریکایی‌ها، محصولات کره‌ای را به صورت قاچاقی دانلود می‌کردند و دانشجو‌های کره‌ای ساکن آمریکا هم برای این محصولات زیرنویس انگلیسی می‌گذاشتند. اما این به قبل از زمان ظهور تلویزیون‌های اینترنتی و زیرساخت‌های جدید تجارت فیلم مربوط می‌شود. همانطور که یانگ مال‌بوک می‌گوید، صنعت فیلم کره امروز بسیار ارتقاء پیدا کرده و «هالیو» آمده است که بماند.
اتفاقا یانگ همین اخیرا نقشی فرعی در سریال «اسکوئید گیم» هم داشته است که یکی از پربیننده‌ترین سریال‌های تاریخ نتفلیکس بود. این سریال مهیج ۹ قسمتی در اولین ماه پخشش به رکورد خیره‌کنندۀ ۱.۶۵ میلیارد بیننده دست پیدا کرد.
یانگ می‌گوید «معلوم است که هالیوود نفوذ فرهنگی خیلی زیادی در همۀ دنیا دارد و رقابت کردن با آن واقعا همیشه دشوار بوده است. اما در این دو دهۀ اخیر جشنواره‌های بین‌المللی فیلم‌های مستقل فرصت دیده شدن را برای دیگران هم فراهم کرده‌اند».

---

بیشتر بخوانید: نوجوانانی با سبک ‌زندگی کره‌ای!

نتفلیکس اخیرا اعلام کرده که در سال ۲۰۲۲ نزدیک به ۵۰۰ میلیون دلار برای تولید محتوای کره‌ای هزینه خواهد کرد. با اینکه پاندمی کرونا روی صنعت فیلم به طور کلی تاثیر منفی گذاشت و صنعت فیلمسازی کره هم از این آسیب در امان نماند، اما هنوز هم خیلی از شرکت‌ها راغب هستند که در بازار سرگرمی کره سهیم شوند.
دولت کرۀ جنوبی صنعت سرگرمی را مثل کلیدی برای اقتصاد ملی خود در آینده می‌بیند و دارد بخش قابل توجهی از بودجۀ داخلی را روی ساخت فیلم‌ها و سریال‌ها سرمایه‌گذاری می‌کند. یکی از مهم‌ترین اهداف دولت کره این است که در آینده به بزرگترین صادرکنندۀ سرگرمی و رسانه در دنیا تبدیل بشود.
اداره‌ای با عنوان «ادارۀ محتوای فرهنگی» در وزارت فرهنگ کره تشکیل شده که با بودجه‌ای بالغ بر ۶ میلیارد دلار، هدفش توسعۀ اقتصاد کشور از طریق گسترش صنعت فرهنگی و سرمایه‌گذاری روی تولیداتی مثل فیلم و سریال و موسیقی است.
همین فیلم «آپارتمانی با دو زن» هم که اولین فیلم بلند کیم سه‌این (Kim Se-in) است، با سرمایه‌گذاری «آکادمی هنر فیلمسازی کره» ساخته شده. کیم سه‌این می‌گوید «این امکان فراهم شده که من فقط روی ساختن فیلمم تمرکز کنم. از مرحلۀ نوشتن فیلمنامه تا مراحل پساتولید، آکادمی هنر فیلمسازی کره همه جور پشتیبانی و حمایتی را انجام می‌دهد. من هیچ نگرانی‌ای بابت بازار فروش و توزیع فیلمم ندارم؛ همۀ این‌ها به عهدۀ آکادمی است». در اکتبر امسال کیم در جشنوارۀ بین‌المللی فیلم بوسان برندۀ پنج جایزه شد.
وقتی از یانگ دربارۀ راز موفقیت سینمای کرۀ جنوبی سوال شد، او جواب داد که چشم‌انداز صنعت سرگرمی در کره خیلی انعطاف‌پذیر است و خیلی سریع خودش را با شرایط مختلف تطبیق می‌دهد. او گفت «رسانه‌های کره‌ای خیلی سریع محتوای تازه تولید می‌کنند. خیلی سخت است که فقط یک دلیل را برای این امر ذکر کنیم. این واقعا یک جور «موج» است که کره در مرکز و محور آن قرار دارد».

 

منبع: فرارو